| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
ಕಥಿನಭೇದಂ
Kathinabhedaṃ
ಕಥಿನಅತ್ಥತಾದಿವಣ್ಣನಾ
Kathinaatthatādivaṇṇanā
೪೦೩. ಕಥಿನೇ ಖನ್ಧಕೇತಿ ಕಥಿನಕ್ಖನ್ಧಕೇ। ಪುಬ್ಬೇತಿ ಕಥಿನಕ್ಖನ್ಧಕೇ।
403.Kathinekhandhaketi kathinakkhandhake. Pubbeti kathinakkhandhake.
೪೦೪. ಪಯೋಗಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ಪಯೋಗೋ ನಾಮ ಕೋತಿ ಆಹ ‘‘ಚೀವರಧೋವನಾದಿನೋ’’ತಿಆದಿ। ಏತ್ಥ ಆದಿಸದ್ದೇನ ವಿಚಾರಣಛೇದನಬದ್ಧನಸಿಬ್ಬನರಜನಕಪ್ಪಬಿನ್ದುಆದಿಯನಾನಿ ಛ ಪುಬ್ಬಕರಣಾನಿ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ಉದಕಾಹರಣಾದಿಕೋ ಯೋ ಪಯೋಗೋ ಕರೀಯತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಅನನ್ತರೋ ನಾಮ ಅತೀತಾನನ್ತರಅನಾಗತಾನನ್ತರವಸೇನ ದುವಿಧೋ, ಇಧ ಅನಾಗತಾನನ್ತರೋಯೇವ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋತಿ ಆಹ ‘‘ಅನಾಗತವಸೇನಾ’’ತಿ। ಉದಕಾಹರಣಾದಿಪಯೋಗೇ ಹಿ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಪಚ್ಛಾ ಧೋವನಾದಿಪುಬ್ಬಕರಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪತ್ತಿತೋ ತಪ್ಪಯೋಗಸ್ಸ ಅನಾಗತವಸೇನೇವ ಪಚ್ಚಯೋ। ಸಮನನ್ತರಪಚ್ಚಯೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ಸಂಸದ್ದೋ ಸುಟ್ಠುಅತ್ಥೋತಿ ಆಹ ‘‘ಸುಟ್ಠು ಅನನ್ತರಪಚ್ಚಯೇನಾ’’ತಿ। ‘‘ಆಸನ್ನತರ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಸುಟ್ಠುಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ಪಯೋಗಸ್ಸಾ’’ತಿ ಪದಂ ‘‘ಆಧಾರಭಾವ’’ನ್ತಿ ಪದೇ ಸಾಮೀ, ‘‘ಪಚ್ಚಯಾ ಹೋನ್ತೀ’’ತಿ ಪದೇ ಸಮ್ಪದಾನಂ। ‘‘ನಿಸ್ಸಯ’’ನ್ತಿ ಪದಂ ‘‘ಆಧಾರಭಾವ’’ನ್ತಿ ಪದೇನ ಸಂವಣ್ಣೇತಿ। ‘‘ಉಪೇತೇನಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಉಪಸದ್ದಸ್ಸ ಉಪಗಮನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ, ಬಲವತ್ಥಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ಪಠಮನ್ತಿ ಪಯೋಗತೋ, ಪಯೋಗಸ್ಸ ವಾ ತಾವ। ಇಮಿನಾ ಪುರೇಜಾತಪಚ್ಚಯೇನಾತಿ ಏತ್ಥ ಪುರೇಸದ್ದೋ ಪಠಮತ್ಥೋತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಪಚ್ಛಾತಿ ಪಯೋಗತೋ, ಪಯೋಗಸ್ಸ ವಾ ಪರಂ। ಅಪುಬ್ಬಂ ಅಚರಿಮನ್ತಿ ಏಕಪಹಾರೇನ। ಇಮಿನಾ ಸಹಜಾತಸದ್ದಸ್ಸ ಅತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ।
404.Payogassāti ettha payogo nāma koti āha ‘‘cīvaradhovanādino’’tiādi. Ettha ādisaddena vicāraṇachedanabaddhanasibbanarajanakappabinduādiyanāni cha pubbakaraṇāni saṅgaṇhāti. Udakāharaṇādiko yo payogo karīyatīti yojanā. Anantaro nāma atītānantaraanāgatānantaravasena duvidho, idha anāgatānantaroyeva adhippetoti āha ‘‘anāgatavasenā’’ti. Udakāharaṇādipayoge hi uppanne pacchā dhovanādipubbakaraṇassa uppattito tappayogassa anāgatavaseneva paccayo. Samanantarapaccayenāti ettha saṃsaddo suṭṭhuatthoti āha ‘‘suṭṭhu anantarapaccayenā’’ti. ‘‘Āsannatara’’nti iminā suṭṭhubhāvaṃ dasseti. ‘‘Payogassā’’ti padaṃ ‘‘ādhārabhāva’’nti pade sāmī, ‘‘paccayā hontī’’ti pade sampadānaṃ. ‘‘Nissaya’’nti padaṃ ‘‘ādhārabhāva’’nti padena saṃvaṇṇeti. ‘‘Upetenā’’ti iminā upasaddassa upagamanatthaṃ dasseti, balavatthaṃ paṭikkhipati. Paṭhamanti payogato, payogassa vā tāva. Iminā purejātapaccayenāti ettha puresaddo paṭhamatthoti dasseti. Pacchāti payogato, payogassa vā paraṃ. Apubbaṃ acarimanti ekapahārena. Iminā sahajātasaddassa atthaṃ dasseti.
ಏವಂ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಯನ್ತಿ ಧಮ್ಮಜಾತಂ। ಇದಾನಿ ಆಹಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಯಸ್ಸಾತಿ ಪಯೋಗಾದಿಕಸ್ಸ। ತದೇವಾತಿ ಧಮ್ಮಜಾತಮೇವ। ತಸ್ಸಾತಿ ‘‘ಪುಬ್ಬಕರಣಂ ಪಯೋಗಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿವಚನಸ್ಸ ಅತ್ಥೋ ಏವಂ ವೇದಿತಬ್ಬೋತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ಪಯೋಗಸ್ಸ ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ’’ತಿಆದಿ ಯಂ ವಚನಂ ವುತ್ತಂ, ತತ್ಥ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನಂ ಮಯಾ ವುಚ್ಚತೇತಿ ಯೋಜನಾ। ಇಮಿನಾ ಪಾಳಿಯಂ ಅಜ್ಝಾಹರಿತ್ವಾ ಯೋಜೇತಬ್ಬಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಚತೂಹಿ ಪಚ್ಚಯೇಹಿ ಪಚ್ಚಯಾಕಾರಂ ವಿತ್ಥಾರೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಪಯೋಗಸ್ಸ ಹೀ’’ತಿಆದಿ। ಪಯೋಗಸ್ಸ ಪುಬ್ಬಕರಣಂ ಪಚ್ಚಯೋ ಹೋತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಉದ್ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮೇಸೂತಿ ‘‘ಅನನ್ತರಪಚ್ಚಯೇನ ಪಚ್ಚಯೋ’’ತಿಆದಿನಾ ಉದ್ದಿಟ್ಠೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಪುರೇಜಾತಪಚ್ಚಯೋ ಪನೇಸಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಅಥ ವಾ ಉದ್ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮೇಸೂತಿ ಪುಬ್ಬಕರಣವಸೇನ ಉದ್ದಿಟ್ಠೇಸು ಧೋವನಾದಿಧಮ್ಮೇಸು ಏಕಧಮ್ಮಮ್ಪೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ನ ಲಭತೀತಿ ಉದಕಾಹರಣಾದಿಪಯೋಗಸ್ಸ ಪುಬ್ಬೇ ನ ಲಭತಿ। ಅಯನ್ತಿ ಉದಕಾಹರಣಾದಿಪಯೋಗೋ। ಪಚ್ಛಾಜಾತಪಚ್ಚಯಂ ಪನ ಲಭತೀತಿ ಉದಕಾಹರಣಾದಿಪಯೋಗೋ ಪಚ್ಛಾಜಾತಪಚ್ಚಯಂ ಲಭತಿ। ಕಸ್ಮಾ ಲಭತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಪಚ್ಛಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನಕಸ್ಸ ಹೀ’’ತಿಆದಿ। ಪಚ್ಛಾತಿ ಪಯೋಗಸ್ಸ, ಪಯೋಗತೋ ವಾ ಪರಂ। ಹಿ ಯಸ್ಮಾ ಕಯಿರತಿ, ತಸ್ಮಾ ಲಭತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಸಹಜಾತಪಚ್ಚಯಂ ಪನ ನ ಲಭತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಮಾತಿಕಾಪಲಿಬೋಧಾನಿಸಂಸಸಙ್ಖಾತೇತಿ ಅಟ್ಠಮಾತಿಕಾದ್ವೇಪಲಿಬೋಧಪಞ್ಚಾನಿಸಂಸಸಙ್ಖಾತೇ। ಅಞ್ಞೋತಿ ಪನ್ನರಸಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಅಞ್ಞೋ। ಪಯೋಗಾದೀಸೂತಿಆದಿಸದ್ದೇನ ಪುಬ್ಬಕರಣಪಚ್ಚುದ್ಧಾರಅಧಿಟ್ಠಾನಾನಿ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ಏತೇನುಪಾಯೇನಾತಿ ಏತೇನ ಯಥಾವುತ್ತಉಪಾಯೇನ।
Evaṃ pucchitvāti sambandho. Yanti dhammajātaṃ. Idāni āhāti sambandho. Yassāti payogādikassa. Tadevāti dhammajātameva. Tassāti ‘‘pubbakaraṇaṃ payogassā’’tiādivacanassa attho evaṃ veditabboti yojanā. ‘‘Payogassa katame dhammā’’tiādi yaṃ vacanaṃ vuttaṃ, tattha vissajjanaṃ mayā vuccateti yojanā. Iminā pāḷiyaṃ ajjhāharitvā yojetabbabhāvaṃ dasseti. Catūhi paccayehi paccayākāraṃ vitthārento āha ‘‘payogassa hī’’tiādi. Payogassa pubbakaraṇaṃ paccayo hotīti sambandho. Uddiṭṭhadhammesūti ‘‘anantarapaccayena paccayo’’tiādinā uddiṭṭhesu dhammesu purejātapaccayo panesāti sambandho. Atha vā uddiṭṭhadhammesūti pubbakaraṇavasena uddiṭṭhesu dhovanādidhammesu ekadhammampīti sambandho. Na labhatīti udakāharaṇādipayogassa pubbe na labhati. Ayanti udakāharaṇādipayogo. Pacchājātapaccayaṃ pana labhatīti udakāharaṇādipayogo pacchājātapaccayaṃ labhati. Kasmā labhatīti āha ‘‘pacchā uppajjanakassa hī’’tiādi. Pacchāti payogassa, payogato vā paraṃ. Hi yasmā kayirati, tasmā labhatīti yojanā. Sahajātapaccayaṃ pana na labhatīti sambandho. Mātikāpalibodhānisaṃsasaṅkhāteti aṭṭhamātikādvepalibodhapañcānisaṃsasaṅkhāte. Aññoti pannarasahi dhammehi añño. Payogādīsūtiādisaddena pubbakaraṇapaccuddhāraadhiṭṭhānāni saṅgaṇhāti. Etenupāyenāti etena yathāvuttaupāyena.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಪರಿವಾರಪಾಳಿ • Parivārapāḷi
೧. ಕಥಿನಅತ್ಥತಾದಿ • 1. Kathinaatthatādi
೨. ಕಥಿನಅನನ್ತರಪಚ್ಚಯಾದಿ • 2. Kathinaanantarapaccayādi
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಪರಿವಾರ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Parivāra-aṭṭhakathā / ಕಥಿನಅತ್ಥತಾದಿವಣ್ಣನಾ • Kathinaatthatādivaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಕಥಿನಭೇದವಣ್ಣನಾ • Kathinabhedavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಕಥಿನಅತ್ಥತಾದಿವಣ್ಣನಾ • Kathinaatthatādivaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಕಥಿನಅತ್ಥತಾದಿವಣ್ಣನಾ • Kathinaatthatādivaṇṇanā
