| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā |
ಕಥಿನಭೇದಂ
Kathinabhedaṃ
ಕಥಿನಅತ್ಥತಾದಿವಣ್ಣನಾ
Kathinaatthatādivaṇṇanā
೪೦೪. ಕಥಿನೇ ಅನಾಗತವಸೇನಾತಿ ಉದಕಾಹರಣಾದಿಪಯೋಗೇ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಪಚ್ಛಾ ಧೋವನಾದಿಪುಬ್ಬಕರಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪತ್ತಿತೋ ತಪ್ಪಯೋಗಸ್ಸ ಅನಾಗತವಸೇನೇವ ಅನನ್ತರಪಚ್ಚಯೋ। ಪಚ್ಚಯತ್ತಞ್ಚಸ್ಸ ಕಾರಿಯಭೂತಸ್ಸ ಯಸ್ಮಾ ನಿಪ್ಫಾದೇತಬ್ಬತಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಪಚ್ಚಯಾ ಪವತ್ತಾ, ನ ವಿನಾ ತೇನ, ತಸ್ಮಾ ತೇನ ಪರಿಯಾಯೇನ ವುತ್ತಂ, ನ ಸಭಾವತೋ ಸಬ್ಬತ್ಥ। ತೇನಾಹ ‘‘ಪಯೋಗಸ್ಸ ಹೀ’’ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ಪಯೋಗಸ್ಸ ಸತ್ತವಿಧಮ್ಪಿ ಪುಬ್ಬಕರಣಂ ಪಚ್ಚಯೋ ಹೋತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಕಾರಣಮಾಹ ‘‘ಯಸ್ಮಾ’’ತಿಆದಿ। ಪುಬ್ಬಕರಣಸ್ಸತ್ಥಾಯಾತಿ ಪುಬ್ಬಕರಣಸ್ಸ ನಿಪ್ಫಾದನತ್ಥಾಯ। ಪುರೇಜಾತಪಚ್ಚಯೇತಿ ಪುರೇಜಾತಪಚ್ಚಯಸ್ಸ ವಿಸಯೇ। ಏಸಾತಿ ಪಯೋಗೋ। ಧೋವನಾದಿಧಮ್ಮೇಸು ಏಕಮ್ಪಿ ಅತ್ತನೋ ಪುರೇಜಾತಪಚ್ಚಯಭೂತಂ ಧಮ್ಮಂ ನ ಲಭತಿ, ಅತ್ತನೋ ಉಪ್ಪತ್ತಿತೋ ಪುರೇಜಾತಸ್ಸ ಪುಬ್ಬಕರಣಸ್ಸ ಅಭಾವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಲಭತೀತಿ ಪಚ್ಛಾಜಾತಪಚ್ಚಯಂ ಪುಬ್ಬಕರಣಂ ಲಭತಿ, ಪಚ್ಛಾಜಾತಪಚ್ಚಯೋ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
404. Kathine anāgatavasenāti udakāharaṇādipayoge uppanne pacchā dhovanādipubbakaraṇassa uppattito tappayogassa anāgatavaseneva anantarapaccayo. Paccayattañcassa kāriyabhūtassa yasmā nipphādetabbataṃ nissāya paccayā pavattā, na vinā tena, tasmā tena pariyāyena vuttaṃ, na sabhāvato sabbattha. Tenāha ‘‘payogassa hī’’tiādi. Tattha payogassa sattavidhampi pubbakaraṇaṃ paccayo hotīti sambandho. Kāraṇamāha ‘‘yasmā’’tiādi. Pubbakaraṇassatthāyāti pubbakaraṇassa nipphādanatthāya. Purejātapaccayeti purejātapaccayassa visaye. Esāti payogo. Dhovanādidhammesu ekampi attano purejātapaccayabhūtaṃ dhammaṃ na labhati, attano uppattito purejātassa pubbakaraṇassa abhāvāti attho. Labhatīti pacchājātapaccayaṃ pubbakaraṇaṃ labhati, pacchājātapaccayo hotīti attho.
ಪಾಳಿಯಂ ಪನ್ನರಸ ಧಮ್ಮಾ ಸಹಜಾತಪಚ್ಚಯೇನ ಪಚ್ಚಯೋತಿ ಏತ್ಥ ಪುಬ್ಬಕರಣಸ್ಸಾತಿ ವಾ ಪಯೋಗಸ್ಸಾತಿ ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಪಚ್ಚಯುಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಅಪರಾಮಟ್ಠತ್ತಾ ಪನ್ನರಸ ಧಮ್ಮಾ ಸಯಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸಹಜಾತಪಚ್ಚಯೇನ ಪಚ್ಚಯೋತಿ ಏವಮತ್ಥೋ ಗಹೇತಬ್ಬೋ, ತೇಹಿ ಸಹ ಉಪ್ಪಜ್ಜನಕಸ್ಸ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಅಭಾವಾ। ಏವಂ ಉಪರಿ ಸಬ್ಬತ್ಥ। ತೇನಾಹ ‘‘ಸಹಜಾತಪಚ್ಚಯಂ ಪನಾ’’ತಿಆದಿ। ಮಾತಿಕಾ ಚ ಪಲಿಬೋಧಾ ಚಾತಿ ಏತ್ಥ ಚ-ಸದ್ದೇನ ಪಞ್ಚಾನಿಸಂಸಾನಿ ಗಹಿತಾನೀತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಏವಂ ಮಾತಿಕಾನಞ್ಚ ಪಲಿಬೋಧಾನಞ್ಚಾತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ। ತೇಹಿಪಿ ಅತ್ಥೋ ಅನನ್ತರಮೇವ ಮಾತಿಕಾದೀಹಿ ಸಹ ಜಾಯನ್ತಿ। ತೇನೇವ ‘‘ಪನ್ನರಸ ಧಮ್ಮಾ ಸಹಜಾತಪಚ್ಚಯೇನ ಪಚ್ಚಯೋ’’ತಿ ವುತ್ತಾ। ಆಸಾತಿ ಚೀವರಾಸಾ। ವತ್ಥೂತಿ ಆಸಾಯ ನಿಮಿತ್ತಭೂತಂ ಅನುಪ್ಪನ್ನಚೀವರಂ। ‘‘ದಸ್ಸಾಮ ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಹಿ ದಾಯಕೇಹಿ ಪಟಿಞ್ಞಾತಚೀವರಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಅನನ್ತರಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಚೀವರಾಸಾ ಅನನ್ತರಪಚ್ಚಯಾದಿಭಾವೇನ ವುತ್ತಾ। ಆಸಾನಞ್ಚ ಅನಾಸಾನಞ್ಚಾತಿ ಲಬ್ಭಮಾನಕಚೀವರೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜನಕಚೀವರಾಸಾನಞ್ಚೇವ ಅಲಬ್ಭಮಾನೇ ಚೀವರೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜನಕಅನಾಸಾನಞ್ಚ, ಆಸಾನಂ, ತಬ್ಬಿಗಮಾನಞ್ಚಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಖಣೇ ಖಣೇ ಉಪ್ಪತ್ತಿಭೇದಂ ಸನ್ಧಾಯ ‘‘ಆಸಾನ’’ನ್ತಿ ಬಹುವಚನಂ ಕತಂ, ಆಸಾಯ , ಅನಾಸಾಯ ಚಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಆಸಾ ಚ ಅನಾಸಾ ಚಾ’’ತಿ।
Pāḷiyaṃ pannarasa dhammā sahajātapaccayena paccayoti ettha pubbakaraṇassāti vā payogassāti vā aññassa kassaci paccayuppannassa aparāmaṭṭhattā pannarasa dhammā sayaṃ aññamaññasahajātapaccayena paccayoti evamattho gahetabbo, tehi saha uppajjanakassa aññassa abhāvā. Evaṃ upari sabbattha. Tenāha ‘‘sahajātapaccayaṃ panā’’tiādi. Mātikā ca palibodhā cāti ettha ca-saddena pañcānisaṃsāni gahitānīti daṭṭhabbaṃ. Evaṃ mātikānañca palibodhānañcāti etthāpi. Tehipi attho anantarameva mātikādīhi saha jāyanti. Teneva ‘‘pannarasa dhammā sahajātapaccayena paccayo’’ti vuttā. Āsāti cīvarāsā. Vatthūti āsāya nimittabhūtaṃ anuppannacīvaraṃ. ‘‘Dassāma karissāmā’’ti hi dāyakehi paṭiññātacīvaraṃ nissāya anantaraṃ uppajjamānā cīvarāsā anantarapaccayādibhāvena vuttā. Āsānañca anāsānañcāti labbhamānakacīvare uppajjanakacīvarāsānañceva alabbhamāne cīvare uppajjanakaanāsānañca, āsānaṃ, tabbigamānañcāti attho. Khaṇe khaṇe uppattibhedaṃ sandhāya ‘‘āsāna’’nti bahuvacanaṃ kataṃ, āsāya , anāsāya cāti attho. Tenāha ‘‘āsā ca anāsā cā’’ti.
ಕಥಿನಅತ್ಥತಾದಿವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Kathinaatthatādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಪರಿವಾರಪಾಳಿ • Parivārapāḷi / ೨. ಕಥಿನಅನನ್ತರಪಚ್ಚಯಾದಿ • 2. Kathinaanantarapaccayādi
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಪರಿವಾರ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Parivāra-aṭṭhakathā / ಕಥಿನಅತ್ಥತಾದಿವಣ್ಣನಾ • Kathinaatthatādivaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಕಥಿನಭೇದವಣ್ಣನಾ • Kathinabhedavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಕಥಿನಅತ್ಥತಾದಿವಣ್ಣನಾ • Kathinaatthatādivaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ಕಥಿನಅತ್ಥತಾದಿವಣ್ಣನಾ • Kathinaatthatādivaṇṇanā
