| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පරිවාර-අට්‌ඨකථා • Parivāra-aṭṭhakathā |
කථිනභෙදං
Kathinabhedaṃ
කථිනඅත්‌ථතාදිවණ්‌ණනා
Kathinaatthatādivaṇṇanā
403. කථිනෙ – අට්‌ඨ මාතිකාති ඛන්‌ධකෙ වුත්‌තා පක්‌කමනන්‌තිකාදිකා අට්‌ඨ. පලිබොධානිසංසාපි පුබ්‌බෙ වුත්‌තා එව.
403. Kathine – aṭṭha mātikāti khandhake vuttā pakkamanantikādikā aṭṭha. Palibodhānisaṃsāpi pubbe vuttā eva.
404. පයොගස්‌සාති චීවරධොවනාදිනො සත්‌තවිධස්‌ස පුබ්‌බකරණස්‌සත්‌ථාය යො උදකාහරණාදිකො පයොගො කයිරති, තස්‌ස පයොගස්‌ස. කතමෙ ධම්‌මා අනන්‌තරපච්‌චයෙන පච්‌චයොති අනාගතවසෙන අනන්‌තරා හුත්‌වා කතමෙ ධම්‌මා පච්‌චයා හොන්‌තීති අත්‌ථො. සමනන්‌තරපච්‌චයෙනාති සුට්‌ඨු අනන්‌තරපච්‌චයෙන, අනන්‌තරපච්‌චයමෙව ආසන්‌නතරං කත්‌වා පුච්‌ඡති. නිස්‌සයපච්‌චයෙනාති උප්‌පජ්‌ජමානස්‌ස පයොගස්‌ස නිස්‌සයං ආධාරභාවං උපගතා විය හුත්‌වා කතමෙ ධම්‌මා පච්‌චයා හොන්‌තීති අත්‌ථො. උපනිස්‌සයපච්‌චයෙනාති උපෙතෙන නිස්‌සයපච්‌චයෙන; නිස්‌සයපච්‌චයමෙව උපගතතරං කත්‌වා පුච්‌ඡති. පුරෙජාතපච්‌චයෙනාති ඉමිනා පඨමං උප්‌පන්‌නස්‌ස පච්‌චයභාවං පුච්‌ඡති. පච්‌ඡාජාතපච්‌චයෙනාති ඉමිනා පච්‌ඡා උප්‌පජ්‌ජනකස්‌ස පච්‌චයභාවං පුච්‌ඡති. සහජාතපච්‌චයෙනාති ඉමිනා අපුබ්‌බං අචරිමං උප්‌පජ්‌ජමානානං පච්‌චයභාවං පුච්‌ඡති. පුබ්‌බකරණස්‌සාති ධොවනාදිනො පුබ්‌බකරණස්‌ස. පච්‌චුද්‌ධාරස්‌සාති පුරාණසඞ්‌ඝාටිආදීනං පච්‌චුද්‌ධරණස්‌ස. අධිට්‌ඨානස්‌සාති කථිනචීවරාධිට්‌ඨානස්‌ස. අත්‌ථාරස්‌සාති කථිනත්‌ථාරස්‌ස. මාතිකානඤ්‌ච පලිබොධානඤ්‌චාති අට්‌ඨන්‌නං මාතිකානං ද්‌වින්‌නඤ්‌ච පලිබොධානං. වත්‌ථුස්‌සාති සඞ්‌ඝාටිආදිනො කථිනවත්‌ථුස්‌ස; සෙසං වුත්‌තනයමෙව.
404.Payogassāti cīvaradhovanādino sattavidhassa pubbakaraṇassatthāya yo udakāharaṇādiko payogo kayirati, tassa payogassa. Katame dhammā anantarapaccayena paccayoti anāgatavasena anantarā hutvā katame dhammā paccayā hontīti attho. Samanantarapaccayenāti suṭṭhu anantarapaccayena, anantarapaccayameva āsannataraṃ katvā pucchati. Nissayapaccayenāti uppajjamānassa payogassa nissayaṃ ādhārabhāvaṃ upagatā viya hutvā katame dhammā paccayā hontīti attho. Upanissayapaccayenāti upetena nissayapaccayena; nissayapaccayameva upagatataraṃ katvā pucchati. Purejātapaccayenāti iminā paṭhamaṃ uppannassa paccayabhāvaṃ pucchati. Pacchājātapaccayenāti iminā pacchā uppajjanakassa paccayabhāvaṃ pucchati. Sahajātapaccayenāti iminā apubbaṃ acarimaṃ uppajjamānānaṃ paccayabhāvaṃ pucchati. Pubbakaraṇassāti dhovanādino pubbakaraṇassa. Paccuddhārassāti purāṇasaṅghāṭiādīnaṃ paccuddharaṇassa. Adhiṭṭhānassāti kathinacīvarādhiṭṭhānassa. Atthārassāti kathinatthārassa. Mātikānañca palibodhānañcāti aṭṭhannaṃ mātikānaṃ dvinnañca palibodhānaṃ. Vatthussāti saṅghāṭiādino kathinavatthussa; sesaṃ vuttanayameva.
එවං යඤ්‌ච ලබ්‌භති යඤ්‌ච න ලබ්‌භති, සබ්‌බං පුච්‌ඡිත්‌වා ඉදානි යං යස්‌ස ලබ්‌භති, තදෙව දස්‌සෙන්‌තො පුබ්‌බකරණං පයොගස්‌සාතිආදිනා නයෙන විස්‌සජ්‌ජනමාහ. තස්‌සත්‌ථො – යං වුත්‌තං ‘‘පයොගස්‌ස කතමෙ ධම්‌මා’’තිආදි, තත්‌ථ වුච්‌චතෙ, පුබ්‌බකරණං පයොගස්‌ස අනන්‌තරපච්‌චයෙන පච්‌චයො, සමනන්‌තරනිස්‌සයඋපනිස්‌සයපච්‌චයෙන පච්‌චයො. පයොගස්‌ස හි සත්‌තවිධම්‌පි පුබ්‌බකරණං යස්‌මා තෙන පයොගෙන නිප්‌ඵාදෙතබ්‌බස්‌ස පුබ්‌බකරණස්‌සත්‌ථාය සො පයොගො කයිරති, තස්‌මා ඉමෙහි චතූහි පච්‌චයෙහි පච්‌චයො හොති. පුරෙජාතපච්‌චයෙ පනෙස උද්‌දිට්‌ඨධම්‌මෙසු එකධම්‌මම්‌පි න ලභති, අඤ්‌ඤදත්‌ථු පුබ්‌බකරණස්‌ස සයං පුරෙජාතපච්‌චයො හොති, පයොගෙ සති පුබ්‌බකරණස්‌ස නිප්‌ඵජ්‌ජනතො . තෙන වුත්‌තං – ‘‘පයොගො පුබ්‌බකරණස්‌ස පුරෙජාතපච්‌චයෙන පච්‌චයො’’ති. පච්‌ඡාජාතපච්‌චයං පන ලභති, තෙන වුත්‌තං – ‘‘පුබ්‌බකරණං පයොගස්‌ස පච්‌ඡාජාතපච්‌චයෙන පච්‌චයො’’ති. පච්‌ඡා උප්‌පජ්‌ජනකස්‌ස හි පුබ්‌බකරණස්‌ස අත්‌ථාය සො පයොගො කයිරති. සහජාතපච්‌චයං පන මාතිකාපලිබොධානිසංසසඞ්‌ඛාතෙ පන්‌නරස ධම්‌මෙ ඨපෙත්‌වා අඤ්‌ඤො පයොගාදීසු එකොපි ධම්‌මො න ලභති, තෙ එව හි පන්‌නරස ධම්‌මා සහ කථිනත්‌ථාරෙන එකතො නිප්‌ඵජ්‌ජන්‌තීති අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤං සහජාතපච්‌චයා හොන්‌ති. තෙන වුත්‌තං – ‘‘පන්‌නරස ධම්‌මා සහජාතපච්‌චයෙන පච්‌චයො’’ති. එතෙනුපායෙන සබ්‌බපදවිස්‌සජ්‌ජනානි වෙදිතබ්‌බානි.
Evaṃ yañca labbhati yañca na labbhati, sabbaṃ pucchitvā idāni yaṃ yassa labbhati, tadeva dassento pubbakaraṇaṃ payogassātiādinā nayena vissajjanamāha. Tassattho – yaṃ vuttaṃ ‘‘payogassa katame dhammā’’tiādi, tattha vuccate, pubbakaraṇaṃ payogassa anantarapaccayena paccayo, samanantaranissayaupanissayapaccayena paccayo. Payogassa hi sattavidhampi pubbakaraṇaṃ yasmā tena payogena nipphādetabbassa pubbakaraṇassatthāya so payogo kayirati, tasmā imehi catūhi paccayehi paccayo hoti. Purejātapaccaye panesa uddiṭṭhadhammesu ekadhammampi na labhati, aññadatthu pubbakaraṇassa sayaṃ purejātapaccayo hoti, payoge sati pubbakaraṇassa nipphajjanato . Tena vuttaṃ – ‘‘payogo pubbakaraṇassa purejātapaccayena paccayo’’ti. Pacchājātapaccayaṃ pana labhati, tena vuttaṃ – ‘‘pubbakaraṇaṃ payogassa pacchājātapaccayena paccayo’’ti. Pacchā uppajjanakassa hi pubbakaraṇassa atthāya so payogo kayirati. Sahajātapaccayaṃ pana mātikāpalibodhānisaṃsasaṅkhāte pannarasa dhamme ṭhapetvā añño payogādīsu ekopi dhammo na labhati, te eva hi pannarasa dhammā saha kathinatthārena ekato nipphajjantīti aññamaññaṃ sahajātapaccayā honti. Tena vuttaṃ – ‘‘pannarasa dhammā sahajātapaccayena paccayo’’ti. Etenupāyena sabbapadavissajjanāni veditabbāni.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / පරිවාරපාළි • Parivārapāḷi
1. කථිනඅත්‌ථතාදි • 1. Kathinaatthatādi
2. කථිනඅනන්‌තරපච්‌චයාදි • 2. Kathinaanantarapaccayādi
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / කථිනභෙදවණ්‌ණනා • Kathinabhedavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / කථිනඅත්‌ථතාදිවණ්‌ණනා • Kathinaatthatādivaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / කථිනඅත්‌ථතාදිවණ්‌ණනා • Kathinaatthatādivaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / කථිනඅත්‌ථතාදිවණ්‌ණනා • Kathinaatthatādivaṇṇanā
