Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi |
കഥിനഭേദം
Kathinabhedaṃ
കഥിനഅത്ഥതാദിവണ്ണനാ
Kathinaatthatādivaṇṇanā
൪൦൩. കഥിനേ ഖന്ധകേതി കഥിനക്ഖന്ധകേ. പുബ്ബേതി കഥിനക്ഖന്ധകേ.
403.Kathinekhandhaketi kathinakkhandhake. Pubbeti kathinakkhandhake.
൪൦൪. പയോഗസ്സാതി ഏത്ഥ പയോഗോ നാമ കോതി ആഹ ‘‘ചീവരധോവനാദിനോ’’തിആദി. ഏത്ഥ ആദിസദ്ദേന വിചാരണഛേദനബദ്ധനസിബ്ബനരജനകപ്പബിന്ദുആദിയനാനി ഛ പുബ്ബകരണാനി സങ്ഗണ്ഹാതി. ഉദകാഹരണാദികോ യോ പയോഗോ കരീയതീതി യോജനാ. അനന്തരോ നാമ അതീതാനന്തരഅനാഗതാനന്തരവസേന ദുവിധോ, ഇധ അനാഗതാനന്തരോയേവ അധിപ്പേതോതി ആഹ ‘‘അനാഗതവസേനാ’’തി. ഉദകാഹരണാദിപയോഗേ ഹി ഉപ്പന്നേ പച്ഛാ ധോവനാദിപുബ്ബകരണസ്സ ഉപ്പത്തിതോ തപ്പയോഗസ്സ അനാഗതവസേനേവ പച്ചയോ. സമനന്തരപച്ചയേനാതി ഏത്ഥ സംസദ്ദോ സുട്ഠുഅത്ഥോതി ആഹ ‘‘സുട്ഠു അനന്തരപച്ചയേനാ’’തി. ‘‘ആസന്നതര’’ന്തി ഇമിനാ സുട്ഠുഭാവം ദസ്സേതി. ‘‘പയോഗസ്സാ’’തി പദം ‘‘ആധാരഭാവ’’ന്തി പദേ സാമീ, ‘‘പച്ചയാ ഹോന്തീ’’തി പദേ സമ്പദാനം. ‘‘നിസ്സയ’’ന്തി പദം ‘‘ആധാരഭാവ’’ന്തി പദേന സംവണ്ണേതി. ‘‘ഉപേതേനാ’’തി ഇമിനാ ഉപസദ്ദസ്സ ഉപഗമനത്ഥം ദസ്സേതി, ബലവത്ഥം പടിക്ഖിപതി. പഠമന്തി പയോഗതോ, പയോഗസ്സ വാ താവ. ഇമിനാ പുരേജാതപച്ചയേനാതി ഏത്ഥ പുരേസദ്ദോ പഠമത്ഥോതി ദസ്സേതി. പച്ഛാതി പയോഗതോ, പയോഗസ്സ വാ പരം. അപുബ്ബം അചരിമന്തി ഏകപഹാരേന. ഇമിനാ സഹജാതസദ്ദസ്സ അത്ഥം ദസ്സേതി.
404.Payogassāti ettha payogo nāma koti āha ‘‘cīvaradhovanādino’’tiādi. Ettha ādisaddena vicāraṇachedanabaddhanasibbanarajanakappabinduādiyanāni cha pubbakaraṇāni saṅgaṇhāti. Udakāharaṇādiko yo payogo karīyatīti yojanā. Anantaro nāma atītānantaraanāgatānantaravasena duvidho, idha anāgatānantaroyeva adhippetoti āha ‘‘anāgatavasenā’’ti. Udakāharaṇādipayoge hi uppanne pacchā dhovanādipubbakaraṇassa uppattito tappayogassa anāgatavaseneva paccayo. Samanantarapaccayenāti ettha saṃsaddo suṭṭhuatthoti āha ‘‘suṭṭhu anantarapaccayenā’’ti. ‘‘Āsannatara’’nti iminā suṭṭhubhāvaṃ dasseti. ‘‘Payogassā’’ti padaṃ ‘‘ādhārabhāva’’nti pade sāmī, ‘‘paccayā hontī’’ti pade sampadānaṃ. ‘‘Nissaya’’nti padaṃ ‘‘ādhārabhāva’’nti padena saṃvaṇṇeti. ‘‘Upetenā’’ti iminā upasaddassa upagamanatthaṃ dasseti, balavatthaṃ paṭikkhipati. Paṭhamanti payogato, payogassa vā tāva. Iminā purejātapaccayenāti ettha puresaddo paṭhamatthoti dasseti. Pacchāti payogato, payogassa vā paraṃ. Apubbaṃ acarimanti ekapahārena. Iminā sahajātasaddassa atthaṃ dasseti.
ഏവം പുച്ഛിത്വാതി സമ്ബന്ധോ. യന്തി ധമ്മജാതം. ഇദാനി ആഹാതി സമ്ബന്ധോ. യസ്സാതി പയോഗാദികസ്സ. തദേവാതി ധമ്മജാതമേവ. തസ്സാതി ‘‘പുബ്ബകരണം പയോഗസ്സാ’’തിആദിവചനസ്സ അത്ഥോ ഏവം വേദിതബ്ബോതി യോജനാ. ‘‘പയോഗസ്സ കതമേ ധമ്മാ’’തിആദി യം വചനം വുത്തം, തത്ഥ വിസ്സജ്ജനം മയാ വുച്ചതേതി യോജനാ. ഇമിനാ പാളിയം അജ്ഝാഹരിത്വാ യോജേതബ്ബഭാവം ദസ്സേതി. ചതൂഹി പച്ചയേഹി പച്ചയാകാരം വിത്ഥാരേന്തോ ആഹ ‘‘പയോഗസ്സ ഹീ’’തിആദി. പയോഗസ്സ പുബ്ബകരണം പച്ചയോ ഹോതീതി സമ്ബന്ധോ. ഉദ്ദിട്ഠധമ്മേസൂതി ‘‘അനന്തരപച്ചയേന പച്ചയോ’’തിആദിനാ ഉദ്ദിട്ഠേസു ധമ്മേസു പുരേജാതപച്ചയോ പനേസാതി സമ്ബന്ധോ. അഥ വാ ഉദ്ദിട്ഠധമ്മേസൂതി പുബ്ബകരണവസേന ഉദ്ദിട്ഠേസു ധോവനാദിധമ്മേസു ഏകധമ്മമ്പീതി സമ്ബന്ധോ. ന ലഭതീതി ഉദകാഹരണാദിപയോഗസ്സ പുബ്ബേ ന ലഭതി. അയന്തി ഉദകാഹരണാദിപയോഗോ. പച്ഛാജാതപച്ചയം പന ലഭതീതി ഉദകാഹരണാദിപയോഗോ പച്ഛാജാതപച്ചയം ലഭതി. കസ്മാ ലഭതീതി ആഹ ‘‘പച്ഛാ ഉപ്പജ്ജനകസ്സ ഹീ’’തിആദി. പച്ഛാതി പയോഗസ്സ, പയോഗതോ വാ പരം. ഹി യസ്മാ കയിരതി, തസ്മാ ലഭതീതി യോജനാ. സഹജാതപച്ചയം പന ന ലഭതീതി സമ്ബന്ധോ. മാതികാപലിബോധാനിസംസസങ്ഖാതേതി അട്ഠമാതികാദ്വേപലിബോധപഞ്ചാനിസംസസങ്ഖാതേ. അഞ്ഞോതി പന്നരസഹി ധമ്മേഹി അഞ്ഞോ. പയോഗാദീസൂതിആദിസദ്ദേന പുബ്ബകരണപച്ചുദ്ധാരഅധിട്ഠാനാനി സങ്ഗണ്ഹാതി. ഏതേനുപായേനാതി ഏതേന യഥാവുത്തഉപായേന.
Evaṃ pucchitvāti sambandho. Yanti dhammajātaṃ. Idāni āhāti sambandho. Yassāti payogādikassa. Tadevāti dhammajātameva. Tassāti ‘‘pubbakaraṇaṃ payogassā’’tiādivacanassa attho evaṃ veditabboti yojanā. ‘‘Payogassa katame dhammā’’tiādi yaṃ vacanaṃ vuttaṃ, tattha vissajjanaṃ mayā vuccateti yojanā. Iminā pāḷiyaṃ ajjhāharitvā yojetabbabhāvaṃ dasseti. Catūhi paccayehi paccayākāraṃ vitthārento āha ‘‘payogassa hī’’tiādi. Payogassa pubbakaraṇaṃ paccayo hotīti sambandho. Uddiṭṭhadhammesūti ‘‘anantarapaccayena paccayo’’tiādinā uddiṭṭhesu dhammesu purejātapaccayo panesāti sambandho. Atha vā uddiṭṭhadhammesūti pubbakaraṇavasena uddiṭṭhesu dhovanādidhammesu ekadhammampīti sambandho. Na labhatīti udakāharaṇādipayogassa pubbe na labhati. Ayanti udakāharaṇādipayogo. Pacchājātapaccayaṃ pana labhatīti udakāharaṇādipayogo pacchājātapaccayaṃ labhati. Kasmā labhatīti āha ‘‘pacchā uppajjanakassa hī’’tiādi. Pacchāti payogassa, payogato vā paraṃ. Hi yasmā kayirati, tasmā labhatīti yojanā. Sahajātapaccayaṃ pana na labhatīti sambandho. Mātikāpalibodhānisaṃsasaṅkhāteti aṭṭhamātikādvepalibodhapañcānisaṃsasaṅkhāte. Aññoti pannarasahi dhammehi añño. Payogādīsūtiādisaddena pubbakaraṇapaccuddhāraadhiṭṭhānāni saṅgaṇhāti. Etenupāyenāti etena yathāvuttaupāyena.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / പരിവാരപാളി • Parivārapāḷi
൧. കഥിനഅത്ഥതാദി • 1. Kathinaatthatādi
൨. കഥിനഅനന്തരപച്ചയാദി • 2. Kathinaanantarapaccayādi
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / പരിവാര-അട്ഠകഥാ • Parivāra-aṭṭhakathā / കഥിനഅത്ഥതാദിവണ്ണനാ • Kathinaatthatādivaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / കഥിനഭേദവണ്ണനാ • Kathinabhedavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / കഥിനഅത്ഥതാദിവണ്ണനാ • Kathinaatthatādivaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / കഥിനഅത്ഥതാദിവണ്ണനാ • Kathinaatthatādivaṇṇanā