Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā |
കഥിനഭേദം
Kathinabhedaṃ
കഥിനഅത്ഥതാദിവണ്ണനാ
Kathinaatthatādivaṇṇanā
൪൦൪. കഥിനേ അനാഗതവസേനാതി ഉദകാഹരണാദിപയോഗേ ഉപ്പന്നേ പച്ഛാ ധോവനാദിപുബ്ബകരണസ്സ ഉപ്പത്തിതോ തപ്പയോഗസ്സ അനാഗതവസേനേവ അനന്തരപച്ചയോ. പച്ചയത്തഞ്ചസ്സ കാരിയഭൂതസ്സ യസ്മാ നിപ്ഫാദേതബ്ബതം നിസ്സായ പച്ചയാ പവത്താ, ന വിനാ തേന, തസ്മാ തേന പരിയായേന വുത്തം, ന സഭാവതോ സബ്ബത്ഥ. തേനാഹ ‘‘പയോഗസ്സ ഹീ’’തിആദി. തത്ഥ പയോഗസ്സ സത്തവിധമ്പി പുബ്ബകരണം പച്ചയോ ഹോതീതി സമ്ബന്ധോ. കാരണമാഹ ‘‘യസ്മാ’’തിആദി. പുബ്ബകരണസ്സത്ഥായാതി പുബ്ബകരണസ്സ നിപ്ഫാദനത്ഥായ. പുരേജാതപച്ചയേതി പുരേജാതപച്ചയസ്സ വിസയേ. ഏസാതി പയോഗോ. ധോവനാദിധമ്മേസു ഏകമ്പി അത്തനോ പുരേജാതപച്ചയഭൂതം ധമ്മം ന ലഭതി, അത്തനോ ഉപ്പത്തിതോ പുരേജാതസ്സ പുബ്ബകരണസ്സ അഭാവാതി അത്ഥോ. ലഭതീതി പച്ഛാജാതപച്ചയം പുബ്ബകരണം ലഭതി, പച്ഛാജാതപച്ചയോ ഹോതീതി അത്ഥോ.
404. Kathine anāgatavasenāti udakāharaṇādipayoge uppanne pacchā dhovanādipubbakaraṇassa uppattito tappayogassa anāgatavaseneva anantarapaccayo. Paccayattañcassa kāriyabhūtassa yasmā nipphādetabbataṃ nissāya paccayā pavattā, na vinā tena, tasmā tena pariyāyena vuttaṃ, na sabhāvato sabbattha. Tenāha ‘‘payogassa hī’’tiādi. Tattha payogassa sattavidhampi pubbakaraṇaṃ paccayo hotīti sambandho. Kāraṇamāha ‘‘yasmā’’tiādi. Pubbakaraṇassatthāyāti pubbakaraṇassa nipphādanatthāya. Purejātapaccayeti purejātapaccayassa visaye. Esāti payogo. Dhovanādidhammesu ekampi attano purejātapaccayabhūtaṃ dhammaṃ na labhati, attano uppattito purejātassa pubbakaraṇassa abhāvāti attho. Labhatīti pacchājātapaccayaṃ pubbakaraṇaṃ labhati, pacchājātapaccayo hotīti attho.
പാളിയം പന്നരസ ധമ്മാ സഹജാതപച്ചയേന പച്ചയോതി ഏത്ഥ പുബ്ബകരണസ്സാതി വാ പയോഗസ്സാതി വാ അഞ്ഞസ്സ കസ്സചി പച്ചയുപ്പന്നസ്സ അപരാമട്ഠത്താ പന്നരസ ധമ്മാ സയം അഞ്ഞമഞ്ഞസഹജാതപച്ചയേന പച്ചയോതി ഏവമത്ഥോ ഗഹേതബ്ബോ, തേഹി സഹ ഉപ്പജ്ജനകസ്സ അഞ്ഞസ്സ അഭാവാ. ഏവം ഉപരി സബ്ബത്ഥ. തേനാഹ ‘‘സഹജാതപച്ചയം പനാ’’തിആദി. മാതികാ ച പലിബോധാ ചാതി ഏത്ഥ ച-സദ്ദേന പഞ്ചാനിസംസാനി ഗഹിതാനീതി ദട്ഠബ്ബം. ഏവം മാതികാനഞ്ച പലിബോധാനഞ്ചാതി ഏത്ഥാപി. തേഹിപി അത്ഥോ അനന്തരമേവ മാതികാദീഹി സഹ ജായന്തി. തേനേവ ‘‘പന്നരസ ധമ്മാ സഹജാതപച്ചയേന പച്ചയോ’’തി വുത്താ. ആസാതി ചീവരാസാ. വത്ഥൂതി ആസായ നിമിത്തഭൂതം അനുപ്പന്നചീവരം. ‘‘ദസ്സാമ കരിസ്സാമാ’’തി ഹി ദായകേഹി പടിഞ്ഞാതചീവരം നിസ്സായ അനന്തരം ഉപ്പജ്ജമാനാ ചീവരാസാ അനന്തരപച്ചയാദിഭാവേന വുത്താ. ആസാനഞ്ച അനാസാനഞ്ചാതി ലബ്ഭമാനകചീവരേ ഉപ്പജ്ജനകചീവരാസാനഞ്ചേവ അലബ്ഭമാനേ ചീവരേ ഉപ്പജ്ജനകഅനാസാനഞ്ച, ആസാനം, തബ്ബിഗമാനഞ്ചാതി അത്ഥോ. ഖണേ ഖണേ ഉപ്പത്തിഭേദം സന്ധായ ‘‘ആസാന’’ന്തി ബഹുവചനം കതം, ആസായ , അനാസായ ചാതി അത്ഥോ. തേനാഹ ‘‘ആസാ ച അനാസാ ചാ’’തി.
Pāḷiyaṃ pannarasa dhammā sahajātapaccayena paccayoti ettha pubbakaraṇassāti vā payogassāti vā aññassa kassaci paccayuppannassa aparāmaṭṭhattā pannarasa dhammā sayaṃ aññamaññasahajātapaccayena paccayoti evamattho gahetabbo, tehi saha uppajjanakassa aññassa abhāvā. Evaṃ upari sabbattha. Tenāha ‘‘sahajātapaccayaṃ panā’’tiādi. Mātikā ca palibodhā cāti ettha ca-saddena pañcānisaṃsāni gahitānīti daṭṭhabbaṃ. Evaṃ mātikānañca palibodhānañcāti etthāpi. Tehipi attho anantarameva mātikādīhi saha jāyanti. Teneva ‘‘pannarasa dhammā sahajātapaccayena paccayo’’ti vuttā. Āsāti cīvarāsā. Vatthūti āsāya nimittabhūtaṃ anuppannacīvaraṃ. ‘‘Dassāma karissāmā’’ti hi dāyakehi paṭiññātacīvaraṃ nissāya anantaraṃ uppajjamānā cīvarāsā anantarapaccayādibhāvena vuttā. Āsānañca anāsānañcāti labbhamānakacīvare uppajjanakacīvarāsānañceva alabbhamāne cīvare uppajjanakaanāsānañca, āsānaṃ, tabbigamānañcāti attho. Khaṇe khaṇe uppattibhedaṃ sandhāya ‘‘āsāna’’nti bahuvacanaṃ kataṃ, āsāya , anāsāya cāti attho. Tenāha ‘‘āsā ca anāsā cā’’ti.
കഥിനഅത്ഥതാദിവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Kathinaatthatādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / പരിവാരപാളി • Parivārapāḷi / ൨. കഥിനഅനന്തരപച്ചയാദി • 2. Kathinaanantarapaccayādi
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / പരിവാര-അട്ഠകഥാ • Parivāra-aṭṭhakathā / കഥിനഅത്ഥതാദിവണ്ണനാ • Kathinaatthatādivaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / കഥിനഭേദവണ്ണനാ • Kathinabhedavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / കഥിനഅത്ഥതാദിവണ്ണനാ • Kathinaatthatādivaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / കഥിനഅത്ഥതാദിവണ്ണനാ • Kathinaatthatādivaṇṇanā