Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝိနယဝိနိစ္ဆယ-ဋီကာ • Vinayavinicchaya-ṭīkā |
ကထိနက္ခန္ဓကကထာဝဏ္ဏနာ
Kathinakkhandhakakathāvaṇṇanā
၂၆၉၇. ဝုတ္ထဝသ္သာနံ ပုရိမိကာယ ဝသ္သံ ဥပဂန္တ္ဝာ ယာဝ မဟာပဝာရဏာ, တာဝ ရတ္တိစ္ဆေဒံ အကတ္ဝာ ဝုတ္ထဝသ္သာနံ ဘိက္ခူနံ ဧကသ္သ ဝာ ဒ္ဝိန္နံ တိဏ္ဏံ စတုန္နံ ပဉ္စန္နံ အတိရေကာနံ ဝာ ဘိက္ခူနံ ပဉ္စန္နံ အာနိသံသာနံ ဝက္ခမာနာနံ အနာမန္တစာရာဒီနံ ပဉ္စန္နံ အာနိသံသာနံ ပဋိလာဘကာရဏာ မုနိပုင္ဂဝော သဗ္ဗေသံ အဂာရိကာဒိမုနီနံ သကလဂုဏဂဏေဟိ ဥတ္တမော ဘဂဝာ ကထိနတ္ထာရံ ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဝသ္သံဝုတ္ထာနံ ဘိက္ခူနံ ကထိနံ အတ္ထရိတု’’န္တိ (မဟာဝ. ၃၀၆) အဗ္ရ္ဝိ ကထေသီတိ ယောဇနာ။
2697.Vutthavassānaṃ purimikāya vassaṃ upagantvā yāva mahāpavāraṇā, tāva ratticchedaṃ akatvā vutthavassānaṃ bhikkhūnaṃ ekassa vā dvinnaṃ tiṇṇaṃ catunnaṃ pañcannaṃ atirekānaṃ vā bhikkhūnaṃ pañcannaṃ ānisaṃsānaṃ vakkhamānānaṃ anāmantacārādīnaṃ pañcannaṃ ānisaṃsānaṃ paṭilābhakāraṇā munipuṅgavo sabbesaṃ agārikādimunīnaṃ sakalaguṇagaṇehi uttamo bhagavā kathinatthāraṃ ‘‘anujānāmi, bhikkhave, vassaṃvutthānaṃ bhikkhūnaṃ kathinaṃ attharitu’’nti (mahāva. 306) abrvi kathesīti yojanā.
ဧတ္ထာယံ ဝိနိစ္ဆယော – ‘‘ကထိနတ္ထာရံ ကေ လဘန္တိ, ကေ န လဘန္တီတိ? ဂဏနဝသေန တာဝ ပစ္ဆိမကောဋိယာ ပဉ္စ ဇနာ လဘန္တိ, ဥဒ္ဓံ သတသဟသ္သမ္ပိ, ပဉ္စန္နံ ဟေဋ္ဌာ န လဘန္တီ’’တိ (မဟာဝ. အဋ္ဌ. ၃၀၆) ဣဒံ အဋ္ဌကထာယ အတ္ထာရကသ္သ ဘိက္ခုနော သင္ဃသ္သ ကထိနဒုသ္သဒာနကမ္မံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ‘‘ဝုတ္ထဝသ္သဝသေန ပုရိမိကာယ ဝသ္သံ ဥပဂန္တ္ဝာ ပဌမပဝာရဏာယ ပဝာရိတာ လဘန္တိ, ဆိန္နဝသ္သာ ဝာ ပစ္ဆိမိကာယ ဥပဂတာ ဝာ န လဘန္တိ။ အညသ္မိံ ဝိဟာရေ ဝုတ္ထဝသ္သာပိ န လဘန္တီတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တ’’န္တိ (မဟာဝ. အဋ္ဌ. ၃၀၆) ဣဒံ အဋ္ဌကထာယ အာနိသံသလာဘံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ, န ကမ္မံ။
Etthāyaṃ vinicchayo – ‘‘kathinatthāraṃ ke labhanti, ke na labhantīti? Gaṇanavasena tāva pacchimakoṭiyā pañca janā labhanti, uddhaṃ satasahassampi, pañcannaṃ heṭṭhā na labhantī’’ti (mahāva. aṭṭha. 306) idaṃ aṭṭhakathāya atthārakassa bhikkhuno saṅghassa kathinadussadānakammaṃ sandhāya vuttaṃ. ‘‘Vutthavassavasena purimikāya vassaṃ upagantvā paṭhamapavāraṇāya pavāritā labhanti, chinnavassā vā pacchimikāya upagatā vā na labhanti. Aññasmiṃ vihāre vutthavassāpi na labhantīti mahāpaccariyaṃ vutta’’nti (mahāva. aṭṭha. 306) idaṃ aṭṭhakathāya ānisaṃsalābhaṃ sandhāya vuttaṃ, na kammaṃ.
ဣဒာနိ တဒုဘယံ ဝိဘဇိတ္ဝာ ဒသ္သေတိ –
Idāni tadubhayaṃ vibhajitvā dasseti –
‘‘ပုရိမိကာယ ဥပဂတာနံ ပန သဗ္ဗေ ဂဏပူရကာ ဟောန္တိ, အာနိသံသံ န လဘန္တိ, အာနိသံသော ဣတရေသံယေဝ ဟောတိ။ သစေ ပုရိမိကာယ ဥပဂတာ စတ္တာရော ဝာ ဟောန္တိ, တယော ဝာ ဒ္ဝေ ဝာ ဧကော ဝာ, ဣတရေ ဂဏပူရကေ ကတ္ဝာ ကထိနံ အတ္ထရိတဗ္ဗံ။ အထ စတ္တာရော ဘိက္ခူ ဥပဂတာ, ဧကော ပရိပုဏ္ဏဝသ္သော သာမဏေရော, သော စေ ပစ္ဆိမိကာယ ဥပသမ္ပဇ္ဇတိ, ဂဏပူရကော စေဝ ဟောတိ, အာနိသံသဉ္စ လဘတိ ။ တယော ဘိက္ခူ ဒ္ဝေ သာမဏေရာ, ဒ္ဝေ ဘိက္ခူ တယော သာမဏေရာ, ဧကော ဘိက္ခု စတ္တာရော သာမဏေရာတိ ဧတ္ထာပိ ဧသေဝ နယော။ သစေ ပုရိမိကာယ ဥပဂတာ ကထိနတ္ထာရကုသလာ န ဟောန္တိ, အတ္ထာရကုသလာ ခန္ဓကဘာဏကတ္ထေရာ ပရိယေသိတ္ဝာ အာနေတဗ္ဗာ, ကမ္မဝာစံ သာဝေတ္ဝာ ကထိနံ အတ္ထရာပေတ္ဝာ ဒာနဉ္စ ဘုဉ္ဇိတ္ဝာ ဂမိသ္သန္တိ, အာနိသံသော ပန ဣတရေသံယေဝ ဟောတီ’’တိ (မဟာဝ. အဋ္ဌ. ၃၀၆)။
‘‘Purimikāya upagatānaṃ pana sabbe gaṇapūrakā honti, ānisaṃsaṃ na labhanti, ānisaṃso itaresaṃyeva hoti. Sace purimikāya upagatā cattāro vā honti, tayo vā dve vā eko vā, itare gaṇapūrake katvā kathinaṃ attharitabbaṃ. Atha cattāro bhikkhū upagatā, eko paripuṇṇavasso sāmaṇero, so ce pacchimikāya upasampajjati, gaṇapūrako ceva hoti, ānisaṃsañca labhati . Tayo bhikkhū dve sāmaṇerā, dve bhikkhū tayo sāmaṇerā, eko bhikkhu cattāro sāmaṇerāti etthāpi eseva nayo. Sace purimikāya upagatā kathinatthārakusalā na honti, atthārakusalā khandhakabhāṇakattherā pariyesitvā ānetabbā, kammavācaṃ sāvetvā kathinaṃ attharāpetvā dānañca bhuñjitvā gamissanti, ānisaṃso pana itaresaṃyeva hotī’’ti (mahāva. aṭṭha. 306).
ကထိနံ ကေန ဒိန္နံ ဝဋ္ဋတီတိ? ယေန ကေနစိ ဒေဝေန ဝာ မနုသ္သေန ဝာ ပဉ္စန္နံ ဝာ သဟဓမ္မိကာနံ အညတရေန ဒိန္နံ ဝဋ္ဋတိ။ ကထိနဒာယကသ္သ ဝတ္တံ အတ္ထိ, သစေ သော တံ အဇာနန္တော ပုစ္ဆတိ ‘‘ဘန္တေ, ကထံ ကထိနံ ဒာတဗ္ဗ’’န္တိ, တသ္သ ဧဝံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ ‘‘တိဏ္ဏံ စီဝရာနံ အညတရပ္ပဟောနကံ သူရိယုဂ္ဂမနသမယေ ဝတ္ထံ ‘ကထိနစီဝရံ ဒေမာ’တိ ဒာတုံ ဝဋ္ဋတိ, တသ္သ ပရိကမ္မတ္ထံ ဧတ္တကာ နာမ သူစိယော, ဧတ္တကံ သုတ္တံ, ဧတ္တကံ ရဇနံ, ပရိကမ္မံ ကရောန္တာနံ ဧတ္တကာနံ ဘိက္ခူနံ ယာဂုဘတ္တဉ္စ ဒာတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ။
Kathinaṃ kena dinnaṃ vaṭṭatīti? Yena kenaci devena vā manussena vā pañcannaṃ vā sahadhammikānaṃ aññatarena dinnaṃ vaṭṭati. Kathinadāyakassa vattaṃ atthi, sace so taṃ ajānanto pucchati ‘‘bhante, kathaṃ kathinaṃ dātabba’’nti, tassa evaṃ ācikkhitabbaṃ ‘‘tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññatarappahonakaṃ sūriyuggamanasamaye vatthaṃ ‘kathinacīvaraṃ demā’ti dātuṃ vaṭṭati, tassa parikammatthaṃ ettakā nāma sūciyo, ettakaṃ suttaṃ, ettakaṃ rajanaṃ, parikammaṃ karontānaṃ ettakānaṃ bhikkhūnaṃ yāgubhattañca dātuṃ vaṭṭatī’’ti.
ကထိနတ္ထာရကေနာပိ ဓမ္မေန သမေန ဥပ္ပန္နံ ကထိနံ အတ္ထရန္တေန ဝတ္တံ ဇာနိတဗ္ဗံ။ တန္တဝာယဂေဟတော ဟိ အာဘတသန္တာနေနေဝ ခလိမက္ခိတသာဋကောပိ န ဝဋ္ဋတိ, မလီနသာဋကောပိ န ဝဋ္ဋတိ, တသ္မာ ကထိနတ္ထာရသာဋကံ လဘိတ္ဝာ သုဒ္ဓံ ဓောဝိတ္ဝာ သူစိအာဒီနိ စီဝရကမ္မူပကရဏာနိ သဇ္ဇေတ္ဝာ ဗဟူဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ တဒဟေဝ သိဗ္ဗိတ္ဝာ နိဋ္ဌိတသူစိကမ္မံ ရဇိတ္ဝာ ကပ္ပဗိန္ဒုံ ဒတ္ဝာ ကထိနံ အတ္ထရိတဗ္ဗံ။ သစေ တသ္မိံ အနတ္ထတေယေဝ အညော ကထိနသာဋကံ အတ္ထရိတဗ္ဗကံ အာဟရတိ, အညာနိ စ ဗဟူနိ ကထိနာနိသံသဝတ္ထာနိ ဒေတိ, ယော အာနိသံသံ ဗဟုံ ဒေတိ, တသ္သ သန္တကေနေဝ အတ္ထရိတဗ္ဗံ။ ဣတရော ယထာ တထာ ဩဝဒိတ္ဝာ သညာပေတဗ္ဗော။
Kathinatthārakenāpi dhammena samena uppannaṃ kathinaṃ attharantena vattaṃ jānitabbaṃ. Tantavāyagehato hi ābhatasantāneneva khalimakkhitasāṭakopi na vaṭṭati, malīnasāṭakopi na vaṭṭati, tasmā kathinatthārasāṭakaṃ labhitvā suddhaṃ dhovitvā sūciādīni cīvarakammūpakaraṇāni sajjetvā bahūhi bhikkhūhi saddhiṃ tadaheva sibbitvā niṭṭhitasūcikammaṃ rajitvā kappabinduṃ datvā kathinaṃ attharitabbaṃ. Sace tasmiṃ anatthateyeva añño kathinasāṭakaṃ attharitabbakaṃ āharati, aññāni ca bahūni kathinānisaṃsavatthāni deti, yo ānisaṃsaṃ bahuṃ deti, tassa santakeneva attharitabbaṃ. Itaro yathā tathā ovaditvā saññāpetabbo.
ကထိနံ ပန ကေန အတ္ထရိတဗ္ဗံ? ယသ္သ သင္ဃော ကထိနစီဝရံ ဒေတိ။ သင္ဃေန ပန ကသ္သ ဒာတဗ္ဗံ? ယော ဇိဏ္ဏစီဝရော ဟောတိ။ သစေ ဗဟူ ဇိဏ္ဏစီဝရာ ဟောန္တိ, ဝုဍ္ဎသ္သ ဒာတဗ္ဗံ။ ဝုဍ္ဎေသုပိ ယော မဟာပရိဝာရော တဒဟေဝ စီဝရံ ကတ္ဝာ အတ္ထရိတုံ သက္ကောတိ, တသ္သ ဒာတဗ္ဗံ။ သစေ ဝုဍ္ဎော န သက္ကောတိ, နဝကတရော သက္ကောတိ, တသ္သ ဒာတဗ္ဗံ။ အပိ စ သင္ဃေန မဟာထေရသ္သ သင္ဂဟံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ, တသ္မာ ‘‘တုမ္ဟေ, ဘန္တေ, ဂဏ္ဟထ, မယံ ကတ္ဝာ ဒသ္သာမာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။
Kathinaṃ pana kena attharitabbaṃ? Yassa saṅgho kathinacīvaraṃ deti. Saṅghena pana kassa dātabbaṃ? Yo jiṇṇacīvaro hoti. Sace bahū jiṇṇacīvarā honti, vuḍḍhassa dātabbaṃ. Vuḍḍhesupi yo mahāparivāro tadaheva cīvaraṃ katvā attharituṃ sakkoti, tassa dātabbaṃ. Sace vuḍḍho na sakkoti, navakataro sakkoti, tassa dātabbaṃ. Api ca saṅghena mahātherassa saṅgahaṃ kātuṃ vaṭṭati, tasmā ‘‘tumhe, bhante, gaṇhatha, mayaṃ katvā dassāmā’’ti vattabbaṃ.
တီသု စီဝရေသု ယံ ဇိဏ္ဏံ ဟောတိ, တဒတ္ထာယ ဒာတဗ္ဗံ။ ပကတိယာ ဒုပဋ္ဋစီဝရသ္သ ဒုပဋ္ဋတ္ထာယေဝ ဒာတဗ္ဗံ။ သစေပိသ္သ ဧကပဋ္ဋစီဝရံ ဃနံ ဟောတိ, ကထိနသာဋကော စ ပေလဝော, သာရုပ္ပတ္ထာယ ဒုပဋ္ဋပ္ပဟောနကမေဝ ဒာတဗ္ဗံ။ ‘‘အဟံ အလဘန္တော ဧကပဋ္ဋံ ပာရုပာမီ’’တိ ဝဒန္တသ္သာပိ ဒုပဋ္ဋံ ဒာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ယော ပန လောဘပကတိကော ဟောတိ, တသ္သ န ဒာတဗ္ဗံ။ တေနာပိ ကထိနံ အတ္ထရိတ္ဝာ ‘‘ပစ္ဆာ ဝိသိဗ္ဗိတ္ဝာ ဒ္ဝေ စီဝရာနိ ကရိသ္သာမီ’’တိ န ဂဟေတဗ္ဗံ။
Tīsu cīvaresu yaṃ jiṇṇaṃ hoti, tadatthāya dātabbaṃ. Pakatiyā dupaṭṭacīvarassa dupaṭṭatthāyeva dātabbaṃ. Sacepissa ekapaṭṭacīvaraṃ ghanaṃ hoti, kathinasāṭako ca pelavo, sāruppatthāya dupaṭṭappahonakameva dātabbaṃ. ‘‘Ahaṃ alabhanto ekapaṭṭaṃ pārupāmī’’ti vadantassāpi dupaṭṭaṃ dātuṃ vaṭṭati. Yo pana lobhapakatiko hoti, tassa na dātabbaṃ. Tenāpi kathinaṃ attharitvā ‘‘pacchā visibbitvā dve cīvarāni karissāmī’’ti na gahetabbaṃ.
ယသ္သ ပန ဒိယ္ယတိ, တသ္သ –
Yassa pana diyyati, tassa –
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ သင္ဃော, ဣဒံ သင္ဃသ္သ ကထိနဒုသ္သံ ဥပ္ပန္နံ, ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, သင္ဃော ဣမံ ကထိနဒုသ္သံ ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဘိက္ခုနော ဒဒေယ္ယ ကထိနံ အတ္ထရိတုံ, ဧသာ ဉတ္တိ။
‘‘Suṇātu me, bhante saṅgho, idaṃ saṅghassa kathinadussaṃ uppannaṃ, yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho imaṃ kathinadussaṃ itthannāmassa bhikkhuno dadeyya kathinaṃ attharituṃ, esā ñatti.
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ သင္ဃော, ဣဒံ သင္ဃသ္သ ကထိနဒုသ္သံ ဥပ္ပန္နံ, သင္ဃော ဣမံ ကထိနဒုသ္သံ ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဘိက္ခုနော ဒေတိ ကထိနံ အတ္ထရိတုံ, ယသ္သာယသ္မတော ခမတိ ဣမသ္သ ကထိနဒုသ္သသ္သ ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဘိက္ခုနော ဒာနံ ကထိနံ အတ္ထရိတုံ, သော တုဏ္ဟသ္သ, ယသ္သ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယ္ယ။
‘‘Suṇātu me, bhante saṅgho, idaṃ saṅghassa kathinadussaṃ uppannaṃ, saṅgho imaṃ kathinadussaṃ itthannāmassa bhikkhuno deti kathinaṃ attharituṃ, yassāyasmato khamati imassa kathinadussassa itthannāmassa bhikkhuno dānaṃ kathinaṃ attharituṃ, so tuṇhassa, yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘ဒိန္နံ ဣဒံ သင္ဃေန ကထိနဒုသ္သံ ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဘိက္ခုနော ကထိနံ အတ္ထရိတုံ, ခမတိ သင္ဃသ္သ, တသ္မာ တုဏ္ဟီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ (မဟာဝ. ၃၀၇) –
‘‘Dinnaṃ idaṃ saṅghena kathinadussaṃ itthannāmassa bhikkhuno kathinaṃ attharituṃ, khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti (mahāva. 307) –
ဧဝံ ဉတ္တိဒုတိယာယ ကမ္မဝာစာယ ဒာတဗ္ဗန္တိ ဧဝံ ဒိန္နံ။
Evaṃ ñattidutiyāya kammavācāya dātabbanti evaṃ dinnaṃ.
၂၆၉၈-၉. န ဥလ္လိခိတမတ္တာဒိ-စတုဝီသတိဝဇ္ဇိတန္တိ ပာဠိယံ အာဂတေဟိ ‘‘န ဥလ္လိခိတမတ္တေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိန’’န္တိ (မဟာဝ. ၃၀၈) ဥလ္လိခိတမတ္တာဒီဟိ စတုဝီသတိယာ အာကာရေဟိ ဝဇ္ဇိတံ။ စီဝရန္တိ ‘‘အဟတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိန’’န္တိ (မဟာဝ. ၃၀၉) ပာဠိယံ အာဂတာနံ သောဠသန္နံ အာကာရာနံ အညတရေန ယုတ္တံ ကတပရိယောသိတံ ဒိန္နံ ကပ္ပဗိန္ဒုံ တိဏ္ဏံ စီဝရာနံ အညတရစီဝရံ။ တေ ပန စတုဝီသတိ အာကာရာ, သောဠသာကာရာ စ ပာဠိတော (မဟာဝ. ၃၀၈), အဋ္ဌကထာတော (မဟာဝ. အဋ္ဌ. ၃၀၈) စ ဂဟေတဗ္ဗာ။ ဂန္ထဂာရဝပရိဟာရတ္ထမိဓ န ဝုတ္တာ။
2698-9.Na ullikhitamattādi-catuvīsativajjitanti pāḷiyaṃ āgatehi ‘‘na ullikhitamattena atthataṃ hoti kathina’’nti (mahāva. 308) ullikhitamattādīhi catuvīsatiyā ākārehi vajjitaṃ. Cīvaranti ‘‘ahatena atthataṃ hoti kathina’’nti (mahāva. 309) pāḷiyaṃ āgatānaṃ soḷasannaṃ ākārānaṃ aññatarena yuttaṃ katapariyositaṃ dinnaṃ kappabinduṃ tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataracīvaraṃ. Te pana catuvīsati ākārā, soḷasākārā ca pāḷito (mahāva. 308), aṭṭhakathāto (mahāva. aṭṭha. 308) ca gahetabbā. Ganthagāravaparihāratthamidha na vuttā.
ဘိက္ခုနာ ဝက္ခမာနေ အဋ္ဌဓမ္မေ ဇာနန္တေန အတ္ထရကေန အာဒာယ ဂဟေတ္ဝာ ပုရာဏကံ အတ္တနာ ပရိဘုဉ္ဇိယမာနံ အတ္ထရိတဗ္ဗစီဝရေန ဧကနာမကံ ပုရာဏစီဝရံ ဥဒ္ဓရိတ္ဝာ ပစ္စုဒ္ဓရိတ္ဝာ နဝံ အတ္ထရိတဗ္ဗံ စီဝရံ အဓိဋ္ဌဟိတ္ဝာ ပုရာဏပစ္စုဒ္ဓဋစီဝရသ္သ နာမေန အဓိဋ္ဌဟိတ္ဝာဝ တံ အန္တရဝာသကံ စေ, ‘‘ဣမိနာ အန္တရဝာသကေန ကထိနံ အတ္ထရာမိ’’ဣတိ ဝစသာ ဝတ္တဗ္ဗန္တိ ယောဇနာ။ သစေ ဥတ္တရာသင္ဂော ဟောတိ, ‘‘ဣမိနာ ဥတ္တရာသင္ဂေန ကထိနံ အတ္ထရာမိ’’, သစေ သင္ဃာဋိ ဟောတိ, ‘‘ဣမာယ သင္ဃာဋိယာ ကထိနံ အတ္ထရာမီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။
Bhikkhunā vakkhamāne aṭṭhadhamme jānantena attharakena ādāya gahetvā purāṇakaṃ attanā paribhuñjiyamānaṃ attharitabbacīvarena ekanāmakaṃ purāṇacīvaraṃ uddharitvā paccuddharitvā navaṃ attharitabbaṃ cīvaraṃ adhiṭṭhahitvā purāṇapaccuddhaṭacīvarassa nāmena adhiṭṭhahitvāva taṃ antaravāsakaṃ ce, ‘‘iminā antaravāsakena kathinaṃ attharāmi’’iti vacasā vattabbanti yojanā. Sace uttarāsaṅgo hoti, ‘‘iminā uttarāsaṅgena kathinaṃ attharāmi’’, sace saṅghāṭi hoti, ‘‘imāya saṅghāṭiyā kathinaṃ attharāmī’’ti vattabbaṃ.
၂၇၀၀-၁. ဣစ္စေဝံ တိက္ခတ္တုံ ဝုတ္တေ ကထိနံ အတ္ထတံ ဟောတီတိ ယောဇနာ။ တေန ပန ဘိက္ခုနာ နဝကေန ကထိနစီဝရံ အာဒာယ သင္ဃံ ဥပသင္ကမ္မ ‘‘အတ္ထတံ, ဘန္တေ, သင္ဃသ္သ ကထိနံ, ဓမ္မိကော ကထိနတ္ထာရော, အနုမောဒထ’’ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗန္တိ ယောဇနာ။
2700-1. Iccevaṃ tikkhattuṃ vutte kathinaṃ atthataṃ hotīti yojanā. Tena pana bhikkhunā navakena kathinacīvaraṃ ādāya saṅghaṃ upasaṅkamma ‘‘atthataṃ, bhante, saṅghassa kathinaṃ, dhammiko kathinatthāro, anumodatha’’iti vattabbanti yojanā.
၂၇၀၂. အနုမောဒကေသု စ ထေရေဟိ ‘‘အတ္ထတံ, အာဝုသော, သင္ဃသ္သ ကထိနံ, ဓမ္မိကော ကထိနတ္ထာရော, အနုမောဒာမာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ, နဝေန ပန ‘‘အတ္ထတံ, ဘန္တေ, သင္ဃသ္သ ကထိနံ, ဓမ္မိကော ကထိနတ္ထာရော, အနုမောဒာမီ’’တိ ဣတိ ပုန ဤရယေ ကထေယ္ယာတိ ယောဇနာ။ ဂာထာယ ပန အနုမောဒနပာဌသ္သ အတ္ထဒသ္သနမုခေန ‘‘သုအတ္ထတံ တယာ ဘန္တေ’’တိ ဝုတ္တံ, န ပာဌက္ကမဒသ္သနဝသေနာတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
2702. Anumodakesu ca therehi ‘‘atthataṃ, āvuso, saṅghassa kathinaṃ, dhammiko kathinatthāro, anumodāmā’’ti vattabbaṃ, navena pana ‘‘atthataṃ, bhante, saṅghassa kathinaṃ, dhammiko kathinatthāro, anumodāmī’’ti iti puna īraye katheyyāti yojanā. Gāthāya pana anumodanapāṭhassa atthadassanamukhena ‘‘suatthataṃ tayā bhante’’ti vuttaṃ, na pāṭhakkamadassanavasenāti veditabbaṃ.
အတ္ထာရကေသု စ အနုမောဒကေသု စ နဝေဟိ ဝုဍ္ဎာနံ ဝစနက္ကမော ဝုတ္တော, ဝုဍ္ဎေဟိ နဝာနံ ဝစနက္ကမော ပန တဒနုသာရေန ယထာရဟံ ယောဇေတ္ဝာ ဝတ္တဗ္ဗောတိ ဂာထာသု န ဝုတ္တောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ အတ္ထာရကေန ထေရေန ဝာ နဝေန ဝာ ဂဏပုဂ္ဂလာနံ ဝစနက္ကမော စ ဂဏပုဂ္ဂလေဟိ အတ္ထာရကသ္သ ဝစနက္ကမော စ ဝုတ္တနယေန ယထာရဟံ ယောဇေတုံ သက္ကာတိ န ဝုတ္တော။
Atthārakesu ca anumodakesu ca navehi vuḍḍhānaṃ vacanakkamo vutto, vuḍḍhehi navānaṃ vacanakkamo pana tadanusārena yathārahaṃ yojetvā vattabboti gāthāsu na vuttoti veditabbo. Atthārakena therena vā navena vā gaṇapuggalānaṃ vacanakkamo ca gaṇapuggalehi atthārakassa vacanakkamo ca vuttanayena yathārahaṃ yojetuṃ sakkāti na vutto.
ဧဝံ အတ္ထတေ ပန ကထိနေ သစေ ကထိနစီဝရေန သဒ္ဓိံ အာဘတံ အာနိသံသံ ဒာယကာ ‘‘ယေန အမ္ဟာကံ ကထိနံ ဂဟိတံ, တသ္သေဝ စ ဒေမာ’’တိ ဒေန္တိ, ဘိက္ခုသင္ဃော အနိသ္သရော။ အထ အဝိစာရေတ္ဝာဝ ဒတ္ဝာ ဂစ္ဆန္တိ, ဘိက္ခုသင္ဃော ဣသ္သရော။ တသ္မာ သစေ ကထိနတ္ထာရကသ္သ သေသစီဝရာနိပိ ဒုဗ္ဗလာနိ ဟောန္တိ, သင္ဃေန အပလောကေတ္ဝာ တေသမ္ပိ အတ္ထာယ ဝတ္ထာနိ ဒာတဗ္ဗာနိ, ကမ္မဝာစာယ ပန ဧကာယေဝ ဝဋ္ဋတိ။ အဝသေသေ ကထိနာနိသံသေ ဗလဝဝတ္ထာနိ ဝသ္သာဝာသိကဌိတိကာယ ဒာတဗ္ဗာနိ, ဌိတိကာယ အဘာဝေ ထေရာသနတော ပဋ္ဌာယ ဒာတဗ္ဗာနိ, ဂရုဘဏ္ဍံ န ဘာဇေတဗ္ဗံ။ သစေ ပန ဧကသီမာယ ဗဟူ ဝိဟာရာ ဟောန္တိ, သဗ္ဗေ ဘိက္ခူ သန္နိပာတေတ္ဝာ ဧကတ္ထ ကထိနံ အတ္ထရိတဗ္ဗံ, ဝိသုံ ဝိသုံ အတ္ထရိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။
Evaṃ atthate pana kathine sace kathinacīvarena saddhiṃ ābhataṃ ānisaṃsaṃ dāyakā ‘‘yena amhākaṃ kathinaṃ gahitaṃ, tasseva ca demā’’ti denti, bhikkhusaṅgho anissaro. Atha avicāretvāva datvā gacchanti, bhikkhusaṅgho issaro. Tasmā sace kathinatthārakassa sesacīvarānipi dubbalāni honti, saṅghena apaloketvā tesampi atthāya vatthāni dātabbāni, kammavācāya pana ekāyeva vaṭṭati. Avasese kathinānisaṃse balavavatthāni vassāvāsikaṭhitikāya dātabbāni, ṭhitikāya abhāve therāsanato paṭṭhāya dātabbāni, garubhaṇḍaṃ na bhājetabbaṃ. Sace pana ekasīmāya bahū vihārā honti, sabbe bhikkhū sannipātetvā ekattha kathinaṃ attharitabbaṃ, visuṃ visuṃ attharituṃ na vaṭṭati.
၂၇၀၃. ‘‘ကထိနသ္သ စ ကိံ မူလ’’န္တိအာဒီနိ သယမေဝ ဝိဝရိသ္သတိ။
2703.‘‘Kathinassa ca kiṃ mūla’’ntiādīni sayameva vivarissati.
၂၇၀၆. အဋ္ဌဓမ္မုဒ္ဒေသဂာထာယ ပုဗ္ဗကိစ္စံ ပုဗ္ဗ-ဝစနေနေဝ ဥတ္တရပဒလောပေန ဝုတ္တံ။ တေနေဝ ဝက္ခတိ ‘‘ပုဗ္ဗကိစ္စန္တိ ဝုစ္စတီ’’တိ။ ‘‘ပစ္စုဒ္ဓာရ’’ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ပစ္စုဒ္ဓရ’’ဣတိ ဂာထာဗန္ဓဝသေန ရသ္သော။ တေနေဝ ဝက္ခတိ ‘‘ပစ္စုဒ္ဓာရော’’တိ။ အဓိဋ္ဌဟနံ အဓိဋ္ဌာနံ။ ပစ္စုဒ္ဓာရော စ အဓိဋ္ဌာနဉ္စ ပစ္စုဒ္ဓရာဓိဋ္ဌာနာ။ ဣတရီတရယောဂေန ဒ္ဝန္ဒသမာသော။ အတ္ထာရောတိ ဧတ္ထ ‘‘ကထိနတ္ထာရော’’တိ ပကရဏတော လဗ္ဘတိ။
2706. Aṭṭhadhammuddesagāthāya pubbakiccaṃ pubba-vacaneneva uttarapadalopena vuttaṃ. Teneva vakkhati ‘‘pubbakiccanti vuccatī’’ti. ‘‘Paccuddhāra’’iti vattabbe ‘‘paccuddhara’’iti gāthābandhavasena rasso. Teneva vakkhati ‘‘paccuddhāro’’ti. Adhiṭṭhahanaṃ adhiṭṭhānaṃ. Paccuddhāro ca adhiṭṭhānañca paccuddharādhiṭṭhānā. Itarītarayogena dvandasamāso. Atthāroti ettha ‘‘kathinatthāro’’ti pakaraṇato labbhati.
‘‘မာတိကာ’’တိ ဣမိနာ ‘‘အဋ္ဌ ကထိနုဗ္ဘာရမာတိကာ’’တိ ပကရဏတော ဝိညာယတိ။ ယထာဟ – ‘‘အဋ္ဌိမာ, ဘိက္ခဝေ, မာတိကာ ကထိနသ္သ ဥဗ္ဘာရာယာ’’တိ (မဟာဝ. ၃၁၀)။ မာတိကာတိ မာတရော ဇနေတ္တိယော, ကထိနုဗ္ဘာရံ ဧတာ အဋ္ဌ ဇနေန္တီတိ အတ္ထော။ ဥဒ္ဓာရောတိ ကထိနသ္သ ဥဒ္ဓာရော။ အာနိသံသာတိ ဧတ္ထ ‘‘ကထိနသ္သာ’’တိ ပကရဏတော လဗ္ဘတိ။ ကထိနသ္သ အာနိသံသာတိ ဣမေ အဋ္ဌ ဓမ္မာတိ ယောဇနာ။ ယထာဟ ‘‘အတ္ထတကထိနာနံ ဝော, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ ကပ္ပိသ္သန္တီ’’တိအာဒိ (မဟာဝ. ၃၀၆)။ ‘‘အာနိသံသေနာ’’တိပိ ပာဌော။ အာနိသံသေန သဟ ဣမေ အဋ္ဌ ဓမ္မာတိ ယောဇနာ။
‘‘Mātikā’’ti iminā ‘‘aṭṭha kathinubbhāramātikā’’ti pakaraṇato viññāyati. Yathāha – ‘‘aṭṭhimā, bhikkhave, mātikā kathinassa ubbhārāyā’’ti (mahāva. 310). Mātikāti mātaro janettiyo, kathinubbhāraṃ etā aṭṭha janentīti attho. Uddhāroti kathinassa uddhāro. Ānisaṃsāti ettha ‘‘kathinassā’’ti pakaraṇato labbhati. Kathinassa ānisaṃsāti ime aṭṭha dhammāti yojanā. Yathāha ‘‘atthatakathinānaṃ vo, bhikkhave, pañca kappissantī’’tiādi (mahāva. 306). ‘‘Ānisaṃsenā’’tipi pāṭho. Ānisaṃsena saha ime aṭṭha dhammāti yojanā.
၂၇၀၇. ‘‘န ဥလ္လိခိတမတ္တာဒိ-စတုဝီသတိဝဇ္ဇိတ’’န္တိအာဒိနာ ကထိနံ အတ္ထရိတုံ ကတပရိယောသိတံ စီဝရံ စေ လဒ္ဓံ, တတ္ထ ပဋိပဇ္ဇနဝိဓိံ ဒသ္သေတ္ဝာ သစေ အကတသိဗ္ဗနာဒိကမ္မံ ဝတ္ထမေဝ လဒ္ဓံ, တတ္ထ ပဋိပဇ္ဇနဝိဓိံ ပုဗ္ဗကိစ္စဝသေန ဒသ္သေတုမာဟ ‘‘ဓောဝန’’န္တိအာဒိ။ တတ္ထ ဓောဝနန္တိ ကထိနဒုသ္သသ္သ သေတဘာဝကရဏံ။ ဝိစာရောတိ ‘‘ပဉ္စကံ ဝာ သတ္တကံ ဝာ နဝကံ ဝာ ဧကာဒသကံ ဝာ ဟောတူ’’တိ ဝိစာရဏံ။ ဆေဒနန္တိ ယထာဝိစာရိတသ္သ ဝတ္ထသ္သ ဆေဒနံ။ ဗန္ဓနန္တိ မောဃသုတ္တကာရောပနံ။ သိဗ္ဗနန္တိ သဗ္ဗသူစိကမ္မံ။ ရဇနန္တိ ရဇနကမ္မံ။ ကပ္ပန္တိ ကပ္ပဗိန္ဒုဒာနံ။ ‘‘ပုဗ္ဗကိစ္စ’’န္တိ ဝုစ္စတိ ဣဒံ သဗ္ဗံ ကထိနတ္ထာရသ္သ ပဌမမေဝ ကတ္တဗ္ဗတ္တာ။
2707. ‘‘Na ullikhitamattādi-catuvīsativajjita’’ntiādinā kathinaṃ attharituṃ katapariyositaṃ cīvaraṃ ce laddhaṃ, tattha paṭipajjanavidhiṃ dassetvā sace akatasibbanādikammaṃ vatthameva laddhaṃ, tattha paṭipajjanavidhiṃ pubbakiccavasena dassetumāha ‘‘dhovana’’ntiādi. Tattha dhovananti kathinadussassa setabhāvakaraṇaṃ. Vicāroti ‘‘pañcakaṃ vā sattakaṃ vā navakaṃ vā ekādasakaṃ vā hotū’’ti vicāraṇaṃ. Chedananti yathāvicāritassa vatthassa chedanaṃ. Bandhananti moghasuttakāropanaṃ. Sibbananti sabbasūcikammaṃ. Rajananti rajanakammaṃ. Kappanti kappabindudānaṃ. ‘‘Pubbakicca’’nti vuccati idaṃ sabbaṃ kathinatthārassa paṭhamameva kattabbattā.
၂၇၀၈. အန္တရဝာသကောတိ ဧတ္ထ ဣတိ-သဒ္ဒော လုတ္တနိဒ္ဒိဋ္ဌော။ သင္ဃာဋိ, ဥတ္တရာသင္ဂော, အထော အန္တရဝာသကောတိ ဧသမေဝ တု ပစ္စုဒ္ဓာရောပိ အဓိဋ္ဌာနမ္ပိ အတ္ထာရောပိ ဝုတ္တောတိ ယောဇနာ။
2708.Antaravāsakoti ettha iti-saddo luttaniddiṭṭho. Saṅghāṭi, uttarāsaṅgo, atho antaravāsakoti esameva tu paccuddhāropi adhiṭṭhānampi atthāropi vuttoti yojanā.
၂၇၀၉. အဋ္ဌမာတိကာ (မဟာဝ. ၃၁၀-၃၁၁; ပရိ. ၄၁၅; မဟာဝ. အဋ္ဌ. ၃၁၀-၃၁၁) ဒသ္သေတုမာဟ ‘‘ပက္ကမနဉ္စာ’’တိအာဒိ။ ပက္ကမနံ အန္တော ဧတသ္သာတိ ပက္ကမနန္တိကာတိ ဝတ္တဗ္ဗေ ဥတ္တရပဒလောပေန ‘‘ပက္ကမန’’န္တိ ဝုတ္တံ။ ဧသ နယော သဗ္ဗတ္ထ။ အဋ္ဌိမာတိ ဧတ္ထ ‘‘မာတိကာ’’တိ ပကရဏတော လဗ္ဘတိ။ ဣမာ အဋ္ဌ မာတိကာတိ ယောဇနာ။
2709. Aṭṭhamātikā (mahāva. 310-311; pari. 415; mahāva. aṭṭha. 310-311) dassetumāha ‘‘pakkamanañcā’’tiādi. Pakkamanaṃ anto etassāti pakkamanantikāti vattabbe uttarapadalopena ‘‘pakkamana’’nti vuttaṃ. Esa nayo sabbattha. Aṭṭhimāti ettha ‘‘mātikā’’ti pakaraṇato labbhati. Imā aṭṭha mātikāti yojanā.
၂၇၁၀. ဥဒ္ဒေသာနုက္ကမေန နိဒ္ဒိသိတုမာဟ ‘‘ကတစီဝရမာဒာယာ’’တိအာဒိ။ ‘‘ကတစီဝရမာဒာယာ’’တိ ဣမိနာ စီဝရပလိဗောဓုပစ္ဆေဒော ဒသ္သိတော။ ‘‘အာဝာသေ နိရပေက္ခကော’’တိ ဣမိနာ ဒုတိယော အာဝာသပလိဗောဓုပစ္ဆေဒော ဒသ္သိတော။ ဧတ္ထ သဗ္ဗဝာက္ယေသု ‘‘အတ္ထတကထိနော ယော ဘိက္ခု သစေ ပက္ကမတီ’’တိ သေသော။ အတိက္ကန္တာယ သီမာယာတိ ဝိဟာရသီမာယ အတိက္ကန္တာယ။ ဟောတိ ပက္ကမနန္တိကာတိ ဧတ္ထ ‘‘တသ္သ ဘိက္ခုနော’’တိ သေသော, တသ္သ ဘိက္ခုနော ပက္ကမနန္တိကာ နာမ မာတိကာ ဟောတီတိ အတ္ထော။
2710. Uddesānukkamena niddisitumāha ‘‘katacīvaramādāyā’’tiādi. ‘‘Katacīvaramādāyā’’ti iminā cīvarapalibodhupacchedo dassito. ‘‘Āvāse nirapekkhako’’ti iminā dutiyo āvāsapalibodhupacchedo dassito. Ettha sabbavākyesu ‘‘atthatakathino yo bhikkhu sace pakkamatī’’ti seso. Atikkantāya sīmāyāti vihārasīmāya atikkantāya. Hoti pakkamanantikāti ettha ‘‘tassa bhikkhuno’’ti seso, tassa bhikkhuno pakkamanantikā nāma mātikā hotīti attho.
၂၇၁၁-၂. အာနိသံသံ နာမ ဝုတ္ထဝသ္သေန လဒ္ဓံ အကတသူစိကမ္မဝတ္ထံ။ တေနေဝ ဝက္ခတိ ‘‘ကရောတီ’’တိအာဒိ။ ‘‘ဝိဟာရေ အနပေက္ခကော’’တိ ဣမိနာ ဧတ္ထ ပဌမံ အာဝာသပလိဗောဓုပစ္ဆေဒော ဒသ္သိတော။ သုခဝိဟရဏံ ပယောဇနမသ္သာတိ သုခဝိဟာရိကော, ဝိဟာရောတိ။ တတ္ထ တသ္မိံ ဝိဟာရေ ဝိဟရန္တောဝ တံ စီဝရံ ယဒိ ကရောတိ, တသ္မိံ စီဝရေ နိဋ္ဌိတေ နိဋ္ဌာနန္တာ နိဋ္ဌာနန္တိကာတိ ဝုစ္စတီတိ ယောဇနာ။ ‘‘နိဋ္ဌိတေစီဝရေ’’တိ ဣမိနာ စီဝရပလိဗောဓုပစ္ဆေဒော ဒသ္သိတော။
2711-2.Ānisaṃsaṃ nāma vutthavassena laddhaṃ akatasūcikammavatthaṃ. Teneva vakkhati ‘‘karotī’’tiādi. ‘‘Vihāre anapekkhako’’ti iminā ettha paṭhamaṃ āvāsapalibodhupacchedo dassito. Sukhaviharaṇaṃ payojanamassāti sukhavihāriko, vihāroti. Tattha tasmiṃ vihāre viharantova taṃ cīvaraṃ yadi karoti, tasmiṃ cīvare niṭṭhite niṭṭhānantā niṭṭhānantikāti vuccatīti yojanā. ‘‘Niṭṭhitecīvare’’ti iminā cīvarapalibodhupacchedo dassito.
၂၇၁၃. တမသ္သမန္တိ တံ ဝုတ္ထဝသ္သာဝာသံ။ ဓုရနိက္ခေပေတိ ဥဘယဓုရနိက္ခေပဝသေန စိတ္တပ္ပဝတ္တက္ခဏေ။ သန္နိဋ္ဌာနံ နာမ ဓုရနိက္ခေပော။ ဧတ္ထ ပလိဗောဓဒ္ဝယသ္သ ဧကက္ခဏေယေဝ ဥပစ္ဆေဒော အဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တော ‘‘သန္နိဋ္ဌာနန္တိကေ ဒ္ဝေပိ ပလိဗောဓာ ‘နေဝိမံ စီဝရံ ကာရေသ္သံ, န ပစ္စေသ္သ’န္တိ စိန္တိတမတ္တေယေဝ ဧကတော ဆိဇ္ဇန္တီ’’တိ (မဟာဝ. အဋ္ဌ. ၃၁၁)။
2713.Tamassamanti taṃ vutthavassāvāsaṃ. Dhuranikkhepeti ubhayadhuranikkhepavasena cittappavattakkhaṇe. Sanniṭṭhānaṃ nāma dhuranikkhepo. Ettha palibodhadvayassa ekakkhaṇeyeva upacchedo aṭṭhakathāyaṃ vutto ‘‘sanniṭṭhānantike dvepi palibodhā ‘nevimaṃ cīvaraṃ kāressaṃ, na paccessa’nti cintitamatteyeva ekato chijjantī’’ti (mahāva. aṭṭha. 311).
၂၇၁၄. ကထိနစ္ဆာဒနန္တိ ကထိနာနိသံသံ စီဝရဝတ္ထုံ။ န ပစ္စေသ္သန္တိ န ပစ္စာဂမိသ္သာမိ။ ကရောန္တသ္သေဝာတိ ဧတ္ထ ‘‘စီဝရ’’န္တိ ပကရဏတော လဗ္ဘတိ။ ‘‘ကထိနစ္ဆာဒန’’န္တိ ဣဒံ ဝာ သမ္ဗန္ဓနီယံ။ ကရောန္တသ္သာတိ အနာဒရေ သာမိဝစနံ။ နဋ္ဌန္တိ စောရေဟိ ဟဋတ္တာ ဝာ ဥပစိကာဒီဟိ ခာဒိတတ္တာ ဝာ နဋ္ဌံ။ ဒဍ္ဎံ ဝာတိ အဂ္ဂိနာ ဒဍ္ဎံ ဝာ။ နာသနန္တိကာတိ ဧဝံ စီဝရသ္သ နာသနန္တေ လဗ္ဘမာနာ အယံ မာတိကာ နာသနန္တိကာ နာမာတိ အတ္ထော။ ဧတ္ထ ‘‘န ပစ္စေသ္သ’’န္တိ ဣမိနာ ပဌမံ အာဝာသပလိဗောဓုပစ္ဆေဒော ဒသ္သိတော။ ‘‘ကရောန္တသ္သေဝာ’’တိ ဣမိနာ ဒုတိယံ စီဝရပလိဗောဓုပစ္ဆေဒော ဒသ္သိတော။
2714.Kathinacchādananti kathinānisaṃsaṃ cīvaravatthuṃ. Na paccessanti na paccāgamissāmi. Karontassevāti ettha ‘‘cīvara’’nti pakaraṇato labbhati. ‘‘Kathinacchādana’’nti idaṃ vā sambandhanīyaṃ. Karontassāti anādare sāmivacanaṃ. Naṭṭhanti corehi haṭattā vā upacikādīhi khāditattā vā naṭṭhaṃ. Daḍḍhaṃ vāti agginā daḍḍhaṃ vā. Nāsanantikāti evaṃ cīvarassa nāsanante labbhamānā ayaṃ mātikā nāsanantikā nāmāti attho. Ettha ‘‘na paccessa’’nti iminā paṭhamaṃ āvāsapalibodhupacchedo dassito. ‘‘Karontassevā’’ti iminā dutiyaṃ cīvarapalibodhupacchedo dassito.
၂၇၁၅. လဒ္ဓာနိသံသောတိ လဒ္ဓကထိနာနိသံသစီဝရော။ အာနိသံသေ စီဝရေ သာပေက္ခော အပေက္ခဝာ ဗဟိသီမဂတော ဝသ္သံဝုတ္ထသီမာယ ဗဟိသီမဂတော တံ စီဝရံ ကရောတိ, သော ကတစီဝရော အန္တရုဗ္ဘာရံ အန္တရာ ဥဗ္ဘာရံ သုဏာတိ စေ, သဝနန္တိကာ နာမ ဟောတီတိ ယောဇနာ။ ‘‘ဗဟိသီမဂတော’’တိအာဒိနာ ဒုတိယပလိဗောဓုပစ္ဆေဒော ဒသ္သိတော။ ဧတ္ထ ‘‘ကတစီဝရော’’တိ ဝုတ္တတ္တာ စီဝရပလိဗောဓုပစ္ဆေဒော ပဌမံ ဟောတိ, ဣတရော ပန ‘‘သဟ သဝနေန အာဝာသပလိဗောဓော ဆိဇ္ဇတီ’’တိ (မဟာဝ. အဋ္ဌ. ၃၁၁) အဋ္ဌကထာယ ဝုတ္တတ္တာ ပစ္ဆာ ဟောတိ။
2715.Laddhānisaṃsoti laddhakathinānisaṃsacīvaro. Ānisaṃse cīvare sāpekkho apekkhavā bahisīmagato vassaṃvutthasīmāya bahisīmagato taṃ cīvaraṃ karoti, so katacīvaro antarubbhāraṃ antarā ubbhāraṃ suṇāti ce, savanantikā nāma hotīti yojanā. ‘‘Bahisīmagato’’tiādinā dutiyapalibodhupacchedo dassito. Ettha ‘‘katacīvaro’’ti vuttattā cīvarapalibodhupacchedo paṭhamaṃ hoti, itaro pana ‘‘saha savanena āvāsapalibodho chijjatī’’ti (mahāva. aṭṭha. 311) aṭṭhakathāya vuttattā pacchā hoti.
၂၇၁၆-၇. စီဝရာသာယ ဝသ္သံဝုတ္ထော အာဝာသတော ပက္ကန္တော ‘‘တုယ္ဟံ စီဝရံ ဒသ္သာမီ’’တိ ကေနစိ ဝုတ္တော ဗဟိသီမဂတော ပန သဝတိ, ပုန ‘‘တဝ စီဝရံ ဒာတုံ န သက္ကောမီ’’တိ ဝုတ္တော အာသာယ ဆိန္နမတ္တာယ စီဝရေ ပစ္စာသာယ ဥပစ္ဆိန္နမတ္တာယ အာသာဝစ္ဆေဒိကာ နာမ မာတိကာတိ မတာ ဉာတာတိ ယောဇနာ။ အာသာဝစ္ဆာဒိကေ ကထိနုဗ္ဘာရေ အာဝာသပလိဗောဓော ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ, စီဝရာသာယ ဥပစ္ဆိန္နာယ စီဝရပလိဗောဓော ဆိဇ္ဇတိ။
2716-7. Cīvarāsāya vassaṃvuttho āvāsato pakkanto ‘‘tuyhaṃ cīvaraṃ dassāmī’’ti kenaci vutto bahisīmagato pana savati, puna ‘‘tava cīvaraṃ dātuṃ na sakkomī’’ti vutto āsāya chinnamattāya cīvare paccāsāya upacchinnamattāya āsāvacchedikā nāma mātikāti matā ñātāti yojanā. Āsāvacchādike kathinubbhāre āvāsapalibodho paṭhamaṃ chijjati, cīvarāsāya upacchinnāya cīvarapalibodho chijjati.
၂၇၁၈-၂၀. ယော ဝသ္သံဝုတ္ထဝိဟာရမ္ဟာ အညံ ဝိဟာရံ ဂတော ဟောတိ, သော အာဂစ္ဆံ အာဂစ္ဆန္တော အန္တရာမဂ္ဂေ ကထိနုဒ္ဓာရံ အတိက္ကမေယ္ယ, တသ္သ သော ကထိနုဒ္ဓာရော သီမာတိက္ကန္တိကော မတောတိ ယောဇနာ။ တတ္ထ သီမာတိက္ကန္တိကေ ကထိနုဗ္ဘာရေ စီဝရပလိဗောဓော ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ, တသ္သ ဗဟိသီမေ အာဝာသပလိဗောဓော ဆိဇ္ဇတိ။
2718-20. Yo vassaṃvutthavihāramhā aññaṃ vihāraṃ gato hoti, so āgacchaṃ āgacchanto antarāmagge kathinuddhāraṃ atikkameyya, tassa so kathinuddhāro sīmātikkantiko matoti yojanā. Tattha sīmātikkantike kathinubbhāre cīvarapalibodho paṭhamaṃ chijjati, tassa bahisīme āvāsapalibodho chijjati.
ဧတ္ထ စ ‘‘သီမာတိက္ကန္တိကော နာမ စီဝရကာလသီမာတိက္ကန္တိကော’’တိ ကေနစိ ဝုတ္တံ။ ‘‘ဗဟိသီမာယံ စီဝရကာလသမယသ္သ အတိက္ကန္တတ္တာ သီမာတိက္ကန္တိကော’’တိ (သာရတ္ထ. ဋီ. မဟာဝ. ၃၁၁) သာရတ္ထဒီပနိယံ ဝုတ္တံ။ ‘‘အာဂစ္ဆံ အန္တရာမဂ္ဂေ, တဒုဒ္ဓာရမတိက္ကမေ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ပန သင္ဃေန ကရိယမာနံ အန္တရုဗ္ဘာရံ အာဂစ္ဆန္တော ဝိဟာရသီမံ အသမ္ပတ္တေယေဝ ကထိနုဗ္ဘာရသ္သ ဇာတတ္တာ တံ န သမ္ဘုဏေယ္ယ, တသ္သေဝံ သီမမတိက္ကန္တသ္သေဝ သတော ပုန အာဂစ္ဆတော အန္တရာမဂ္ဂေ ဇာတော ကထိနုဗ္ဘာရော သီမာတိက္ကန္တိကောတိ အမ္ဟာကံ ခန္တိ။
Ettha ca ‘‘sīmātikkantiko nāma cīvarakālasīmātikkantiko’’ti kenaci vuttaṃ. ‘‘Bahisīmāyaṃ cīvarakālasamayassa atikkantattā sīmātikkantiko’’ti (sārattha. ṭī. mahāva. 311) sāratthadīpaniyaṃ vuttaṃ. ‘‘Āgacchaṃ antarāmagge, taduddhāramatikkame’’ti vuttattā pana saṅghena kariyamānaṃ antarubbhāraṃ āgacchanto vihārasīmaṃ asampatteyeva kathinubbhārassa jātattā taṃ na sambhuṇeyya, tassevaṃ sīmamatikkantasseva sato puna āgacchato antarāmagge jāto kathinubbhāro sīmātikkantikoti amhākaṃ khanti.
ကထိနာနိသံသစီဝရံ အာဒာယ သစေ အာဝာသေ သာပေက္ခောဝ ဂတော ဟောတိ, ပုန အာဂန္တ္ဝာ ကထိနုဒ္ဓာရံ ကထိနသ္သ အန္တရုဗ္ဘာရမေဝ သမ္ဘုဏာတိ စေ ယဒိ ပာပုဏေယ္ယ, တသ္သ သော ကထိနုဒ္ဓာရော ဟောတိ, သော ‘‘သဟုဗ္ဘာရော’’တိ ဝုစ္စတီတိ ယောဇနာ။ သဟုဗ္ဘာရေ ဒ္ဝေ ပလိဗောဓာ အပုဗ္ဗံ အစရိမံ ဆိဇ္ဇန္တိ။
Kathinānisaṃsacīvaraṃ ādāya sace āvāse sāpekkhova gato hoti, puna āgantvā kathinuddhāraṃ kathinassa antarubbhārameva sambhuṇāti ce yadi pāpuṇeyya, tassa so kathinuddhāro hoti, so ‘‘sahubbhāro’’ti vuccatīti yojanā. Sahubbhāre dve palibodhā apubbaṃ acarimaṃ chijjanti.
၂၇၂၁. ‘‘သီမာတိက္ကန္တိကေနာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ဥတ္တရပဒလောပေန ‘‘သီမတော’’တိ ဝုတ္တံ။ ပက္ကမနဉ္စ နိဋ္ဌာနဉ္စ သန္နိဋ္ဌာနဉ္စ သီမတော သီမာတိက္ကန္တိကေန သဟ ဣမေ စတ္တာရော ကထိနုဗ္ဘာရာ ပုဂ္ဂလာဓီနာ ပုဂ္ဂလာယတ္တာ သဟုဗ္ဘာရသင္ခာတော အန္တရုဗ္ဘာရော သင္ဃာဓီနောတိ ယောဇနာ။ ‘‘အန္တရုဗ္ဘရော’’တိ ဂာထာဗန္ဓဝသေန ရသ္သတ္တံ။
2721. ‘‘Sīmātikkantikenā’’ti vattabbe uttarapadalopena ‘‘sīmato’’ti vuttaṃ. Pakkamanañca niṭṭhānañca sanniṭṭhānañca sīmato sīmātikkantikena saha ime cattāro kathinubbhārā puggalādhīnā puggalāyattā sahubbhārasaṅkhāto antarubbhāro saṅghādhīnoti yojanā. ‘‘Antarubbharo’’ti gāthābandhavasena rassattaṃ.
၂၇၂၂. နာသနန္တိ နာသနန္တိကော။ သဝနန္တိ သဝနန္တိကော။ အာသာဝစ္ဆေဒိကာပိ စာတိ တယောပိ ကထိနုဗ္ဘာရာ။ န တု သင္ဃာ န ဘိက္ခုတောတိ သင္ဃတောပိ န ဟောန္တိ, ပုဂ္ဂလတောပိ န ဟောန္တီတိ အတ္ထော။ စီဝရသ္သ ဝိနာသော သင္ဃသ္သ ဝာ စီဝရသာမိကသ္သ ဝာ ပယောဂေန န ဇာတောတိ နာသနကော တာဝ ကထိနုဗ္ဘာရော ဥဘတောပိ န ဟောတီတိ ဝုတ္တော။ သဝနဉ္စ ဥဘယေသံ ပယောဂတော န ဇာတန္တိ တထာ ဝုတ္တံ။ တထာ အာသာဝစ္ဆေဒိကာပိ။
2722.Nāsananti nāsanantiko. Savananti savanantiko. Āsāvacchedikāpi cāti tayopi kathinubbhārā. Na tu saṅghā na bhikkhutoti saṅghatopi na honti, puggalatopi na hontīti attho. Cīvarassa vināso saṅghassa vā cīvarasāmikassa vā payogena na jātoti nāsanako tāva kathinubbhāro ubhatopi na hotīti vutto. Savanañca ubhayesaṃ payogato na jātanti tathā vuttaṃ. Tathā āsāvacchedikāpi.
၂၇၂၃. အာဝာသောယေဝ ပလိဗောဓောတိ ဝိဂ္ဂဟော။ ပလိဗောဓော စ စီဝရေတိ ဧတ္ထ စီဝရေတိ ဘေဒဝစနိစ္ဆာယ နိမိတ္တတ္ထေ ဘုမ္မံ, စီဝရနိမိတ္တပလိဗောဓောတိ အတ္ထော, စီဝရသင္ခာတော ပလိဗောဓောတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ သစ္စာဒိဂုဏယုတ္တံ မုသာဝာဒာဒိဒောသဝိမုတ္တံ အတ္ထံ ဝဒတိ သီလေနာတိ ယုတ္တမုတ္တတ္ထဝာဒီ, တေန။
2723. Āvāsoyeva palibodhoti viggaho. Palibodho ca cīvareti ettha cīvareti bhedavacanicchāya nimittatthe bhummaṃ, cīvaranimittapalibodhoti attho, cīvarasaṅkhāto palibodhoti vuttaṃ hoti. Saccādiguṇayuttaṃ musāvādādidosavimuttaṃ atthaṃ vadati sīlenāti yuttamuttatthavādī, tena.
၂၇၂၄. အဋ္ဌန္နံ မာတိကာနန္တိ ဗဟိသီမဂတာနံ ဝသေန ဝုတ္တာ ပက္ကမနန္တိကာဒယော သတ္တ မာတိကာ, ဗဟိသီမံ ဂန္တ္ဝာ အန္တရုဗ္ဘာရံ သမ္ဘုဏန္တသ္သ ဝသေန ဝုတ္တော သဟုဗ္ဘာရောတိ ဣမာသံ အဋ္ဌန္နံ မာတိကာနံ ဝသေန စ။ အန္တရုဗ္ဘာရတောပိ ဝာတိ ဗဟိသီမံ အဂန္တ္ဝာ တတ္ထေဝ ဝသိတ္ဝာ ကထိနုဗ္ဘာရကမ္မေန ဥဗ္ဘာရကထိနာနံ ဝသေန လဗ္ဘနတော အန္တရုဗ္ဘာရတော စာတိ မဟေသိနာ ကထိနသ္သ ဒုဝေ ဥဗ္ဘာရာပိ ဝုတ္တာတိ ယောဇနာ။ ဗဟိသီမံ ဂန္တ္ဝာ အာဂတသ္သ ဝသေန သဟုဗ္ဘာရော, ဗဟိသီမံ အာဂတာနံ ဝသေန အန္တရုဗ္ဘာရောတိ ဧကောယေဝ ဥဗ္ဘာရော ဒ္ဝိဓာ ဝုတ္တော, တသ္မာ အန္တရုဗ္ဘာရံ ဝိသုံ အဂ္ဂဟေတ္ဝာ အဋ္ဌေဝ မာတိကာ ပာဠိယံ (မဟာဝ. ၃၁၀) ဝိဘတ္တာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
2724.Aṭṭhannaṃmātikānanti bahisīmagatānaṃ vasena vuttā pakkamanantikādayo satta mātikā, bahisīmaṃ gantvā antarubbhāraṃ sambhuṇantassa vasena vutto sahubbhāroti imāsaṃ aṭṭhannaṃ mātikānaṃ vasena ca. Antarubbhāratopi vāti bahisīmaṃ agantvā tattheva vasitvā kathinubbhārakammena ubbhārakathinānaṃ vasena labbhanato antarubbhārato cāti mahesinā kathinassa duve ubbhārāpi vuttāti yojanā. Bahisīmaṃ gantvā āgatassa vasena sahubbhāro, bahisīmaṃ āgatānaṃ vasena antarubbhāroti ekoyeva ubbhāro dvidhā vutto, tasmā antarubbhāraṃ visuṃ aggahetvā aṭṭheva mātikā pāḷiyaṃ (mahāva. 310) vibhattāti veditabbā.
၂၇၂၅. အနာမန္တစာရော ဥတ္တရပဒလောပဝသေန ‘‘အနာမန္တာ’’ ဣတိ ဝုတ္တော။ ယာဝ ကထိနံ န ဥဒ္ဓရီယတိ, တာဝ အနာမန္တေတ္ဝာ စရဏံ ကပ္ပိသ္သတိ, စာရိတ္တသိက္ခာပဒေန အနာပတ္တိ ဘဝိသ္သတီတိ အတ္ထော။
2725. Anāmantacāro uttarapadalopavasena ‘‘anāmantā’’ iti vutto. Yāva kathinaṃ na uddharīyati, tāva anāmantetvā caraṇaṃ kappissati, cārittasikkhāpadena anāpatti bhavissatīti attho.
အသမာဒာနစာရော ‘‘အသမာဒာန’’န္တိ ဥတ္တရပဒလောပေန ဝုတ္တော။ အသမာဒာနစာရောတိ တိစီဝရံ အသမာဒာယ စရဏံ, စီဝရဝိပ္ပဝာသော ကပ္ပိသ္သတီတိ အတ္ထော။
Asamādānacāro ‘‘asamādāna’’nti uttarapadalopena vutto. Asamādānacāroti ticīvaraṃ asamādāya caraṇaṃ, cīvaravippavāso kappissatīti attho.
‘‘ဂဏတော’’တိ ဣမိနာ ဥတ္တရပဒလောပေန ဂဏဘောဇနံ ဒသ္သိတံ။ ဂဏဘောဇနမ္ပိ ကပ္ပိသ္သတိ, တံ သရူပတော ပာစိတ္တိယကဏ္ဍေ ဝုတ္တံ။
‘‘Gaṇato’’ti iminā uttarapadalopena gaṇabhojanaṃ dassitaṃ. Gaṇabhojanampi kappissati, taṃ sarūpato pācittiyakaṇḍe vuttaṃ.
‘‘ယာဝဒတ္ထိက’’န္တိ ဣမိနာ ယာဝဒတ္ထစီဝရံ ဝုတ္တံ။ ယာဝဒတ္ထစီဝရန္တိ ယာဝတကေန စီဝရေန အတ္ထော, တာဝတကံ အနဓိဋ္ဌိတံ အဝိကပ္ပိတံ ကပ္ပိသ္သတီတိ အတ္ထော။
‘‘Yāvadatthika’’nti iminā yāvadatthacīvaraṃ vuttaṃ. Yāvadatthacīvaranti yāvatakena cīvarena attho, tāvatakaṃ anadhiṭṭhitaṃ avikappitaṃ kappissatīti attho.
‘‘တတ္ထ ယော စီဝရုပ္ပာဒော’’တိ ဣမိနာ ‘‘ယော စ တတ္ထ စီဝရုပ္ပာဒော’’တိ (မဟာဝ. ၃၀၆) ဝုတ္တော အာနိသံသော ဒသ္သိတော။ ယော စ တတ္ထ စီဝရုပ္ပာဒောတိ တတ္ထ ကထိနတ္ထတသီမာယံ မတကစီဝရံ ဝာ ဟောတု သင္ဃသ္သ ဥဒ္ဒိသ္သ ဒိန္နံ ဝာ သင္ဃိကေန တတ္ရုပ္ပာဒေန အာဘတံ ဝာ, ယေန ကေနစိ အာကာရေန ယံ သင္ဃိကံ စီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, တံ တေသံ ဘဝိသ္သတီတိ အတ္ထော။ ဣမေ ပဉ္စ ကထိနာနိသံသာ စ ဝုတ္တာတိ သမ္ဗန္ဓော။
‘‘Tattha yo cīvaruppādo’’ti iminā ‘‘yo ca tattha cīvaruppādo’’ti (mahāva. 306) vutto ānisaṃso dassito. Yo ca tattha cīvaruppādoti tattha kathinatthatasīmāyaṃ matakacīvaraṃ vā hotu saṅghassa uddissa dinnaṃ vā saṅghikena tatruppādena ābhataṃ vā, yena kenaci ākārena yaṃ saṅghikaṃ cīvaraṃ uppajjati, taṃ tesaṃ bhavissatīti attho. Ime pañca kathinānisaṃsā ca vuttāti sambandho.
ကထိနက္ခန္ဓကကထာဝဏ္ဏနာ။
Kathinakkhandhakakathāvaṇṇanā.