| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဟာဝဂ္ဂပာဠိ • Mahāvaggapāḷi |
၇. ကထိနက္ခန္ဓကော
7. Kathinakkhandhako
၁၈၇. ကထိနာနုဇာနနာ
187. Kathinānujānanā
၃၀၆. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမေ။ တေန ခော ပန သမယေန တိံသမတ္တာ ပာဝေယ္ယကာ 1 ဘိက္ခူ, သဗ္ဗေ အာရညိကာ သဗ္ဗေ ပိဏ္ဍပာတိကာ သဗ္ဗေ ပံသုကူလိကာ သဗ္ဗေ တေစီဝရိကာ သာဝတ္ထိံ အာဂစ္ဆန္တာ ဘဂဝန္တံ ဒသ္သနာယ ဥပကဋ္ဌာယ ဝသ္သူပနာယိကာယ နာသက္ခိံသု သာဝတ္ထိယံ ဝသ္သူပနာယိကံ သမ္ဘာဝေတုံ; အန္တရာမဂ္ဂေ သာကေတေ ဝသ္သံ ဥပဂစ္ဆိံသု။ တေ ဥက္ကဏ္ဌိတရူပာ ဝသ္သံ ဝသိံသု – အာသန္နေဝ နော ဘဂဝာ ဝိဟရတိ ဣတော ဆသု ယောဇနေသု, န စ မယံ လဘာမ ဘဂဝန္တံ ဒသ္သနာယာတိ။ အထ ခော တေ ဘိက္ခူ ဝသ္သံဝုဋ္ဌာ, တေမာသစ္စယေန ကတာယ ပဝာရဏာယ, ဒေဝေ ဝသ္သန္တေ, ဥဒကသင္ဂဟေ ဥဒကစိက္ခလ္လေ ဩကပုဏ္ဏေဟိ စီဝရေဟိ ကိလန္တရူပာ ယေန သာဝတ္ထိ ဇေတဝနံ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမော, ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိံသု; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ အာစိဏ္ဏံ ခော ပနေတံ ဗုဒ္ဓာနံ ဘဂဝန္တာနံ အာဂန္တုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ပဋိသမ္မောဒိတုံ။ အထ ခော ဘဂဝာ တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝောစ – ‘‘ကစ္စိ, ဘိက္ခဝေ, ခမနီယံ, ကစ္စိ ယာပနီယံ, ကစ္စိ သမဂ္ဂာ သမ္မောဒမာနာ အဝိဝဒမာနာ ဖာသုကံ ဝသ္သံ ဝသိတ္ထ, န စ ပိဏ္ဍကေန ကိလမိတ္ထာ’’တိ? ‘‘ခမနီယံ, ဘဂဝာ; ယာပနီယံ, ဘဂဝာ; သမဂ္ဂာ စ မယံ, ဘန္တေ, သမ္မောဒမာနာ အဝိဝဒမာနာ ဝသ္သံ ဝသိမ္ဟာ, န စ ပိဏ္ဍကေန ကိလမိမ္ဟာ ။ ဣဓ မယံ, ဘန္တေ, တိံသမတ္တာ ပာဝေယ္ယကာ ဘိက္ခူ သာဝတ္ထိံ အာဂစ္ဆန္တာ ဘဂဝန္တံ ဒသ္သနာယ ဥပကဋ္ဌာယ ဝသ္သူပနာယိကာယ နာသက္ခိမ္ဟာ သာဝတ္ထိယံ ဝသ္သူပနာယိကံ သမ္ဘာဝေတုံ, အန္တရာမဂ္ဂေ သာကေတေ ဝသ္သံ ဥပဂစ္ဆိမ္ဟာ။ တေ မယံ, ဘန္တေ, ဥက္ကဏ္ဌိတရူပာ ဝသ္သံ ဝသိမ္ဟာ – ‘အာသန္နေဝ နော ဘဂဝာ ဝိဟရတိ ဣတော ဆသု ယောဇနေသု, န စ မယံ လဘာမ ဘဂဝန္တံ ဒသ္သနာယာ’တိ။ အထ ခော မယံ, ဘန္တေ, ဝသ္သံဝုဋ္ဌာ, တေမာသစ္စယေန ကတာယ ပဝာရဏာယ, ဒေဝေ ဝသ္သန္တေ, ဥဒကသင္ဂဟေ ဥဒကစိက္ခလ္လေ ဩကပုဏ္ဏေဟိ စီဝရေဟိ ကိလန္တရူပာ အဒ္ဓာနံ အာဂတာတိ။ အထ ခော ဘဂဝာ ဧတသ္မိံ နိဒာနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတ္ဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဝသ္သံဝုဋ္ဌာနံ ဘိက္ခူနံ ကထိနံ 2 အတ္ထရိတုံ။ အတ္ထတကထိနာနံ ဝော, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ ကပ္ပိသ္သန္တိ – အနာမန္တစာရော, အသမာဒာနစာရော, ဂဏဘောဇနံ, ယာဝဒတ္ထစီဝရံ, ယော စ တတ္ထ စီဝရုပ္ပာဒော သော နေသံ ဘဝိသ္သတီတိ။ အတ္ထတကထိနာနံ ဝော, ဘိက္ခဝေ, ဣမာနိ ပဉ္စ ကပ္ပိသ္သန္တိ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ကထိနံ အတ္ထရိတဗ္ဗံ။ ဗ္ယတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော –
306. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena tiṃsamattā pāveyyakā 3 bhikkhū, sabbe āraññikā sabbe piṇḍapātikā sabbe paṃsukūlikā sabbe tecīvarikā sāvatthiṃ āgacchantā bhagavantaṃ dassanāya upakaṭṭhāya vassūpanāyikāya nāsakkhiṃsu sāvatthiyaṃ vassūpanāyikaṃ sambhāvetuṃ; antarāmagge sākete vassaṃ upagacchiṃsu. Te ukkaṇṭhitarūpā vassaṃ vasiṃsu – āsanneva no bhagavā viharati ito chasu yojanesu, na ca mayaṃ labhāma bhagavantaṃ dassanāyāti. Atha kho te bhikkhū vassaṃvuṭṭhā, temāsaccayena katāya pavāraṇāya, deve vassante, udakasaṅgahe udakacikkhalle okapuṇṇehi cīvarehi kilantarūpā yena sāvatthi jetavanaṃ anāthapiṇḍikassa ārāmo, yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Āciṇṇaṃ kho panetaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ āgantukehi bhikkhūhi saddhiṃ paṭisammodituṃ. Atha kho bhagavā te bhikkhū etadavoca – ‘‘kacci, bhikkhave, khamanīyaṃ, kacci yāpanīyaṃ, kacci samaggā sammodamānā avivadamānā phāsukaṃ vassaṃ vasittha, na ca piṇḍakena kilamitthā’’ti? ‘‘Khamanīyaṃ, bhagavā; yāpanīyaṃ, bhagavā; samaggā ca mayaṃ, bhante, sammodamānā avivadamānā vassaṃ vasimhā, na ca piṇḍakena kilamimhā . Idha mayaṃ, bhante, tiṃsamattā pāveyyakā bhikkhū sāvatthiṃ āgacchantā bhagavantaṃ dassanāya upakaṭṭhāya vassūpanāyikāya nāsakkhimhā sāvatthiyaṃ vassūpanāyikaṃ sambhāvetuṃ, antarāmagge sākete vassaṃ upagacchimhā. Te mayaṃ, bhante, ukkaṇṭhitarūpā vassaṃ vasimhā – ‘āsanneva no bhagavā viharati ito chasu yojanesu, na ca mayaṃ labhāma bhagavantaṃ dassanāyā’ti. Atha kho mayaṃ, bhante, vassaṃvuṭṭhā, temāsaccayena katāya pavāraṇāya, deve vassante, udakasaṅgahe udakacikkhalle okapuṇṇehi cīvarehi kilantarūpā addhānaṃ āgatāti. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, vassaṃvuṭṭhānaṃ bhikkhūnaṃ kathinaṃ 4 attharituṃ. Atthatakathinānaṃ vo, bhikkhave, pañca kappissanti – anāmantacāro, asamādānacāro, gaṇabhojanaṃ, yāvadatthacīvaraṃ, yo ca tattha cīvaruppādo so nesaṃ bhavissatīti. Atthatakathinānaṃ vo, bhikkhave, imāni pañca kappissanti. Evañca pana, bhikkhave, kathinaṃ attharitabbaṃ. Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
၃၀၇. ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သင္ဃော။ ဣဒံ သင္ဃသ္သ ကထိနဒုသ္သံ ဥပ္ပန္နံ။ ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, သင္ဃော ဣမံ ကထိနဒုသ္သံ ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဘိက္ခုနော ဒဒေယ္ယ ကထိနံ အတ္ထရိတုံ။ ဧသာ ဉတ္တိ။
307. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Idaṃ saṅghassa kathinadussaṃ uppannaṃ. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho imaṃ kathinadussaṃ itthannāmassa bhikkhuno dadeyya kathinaṃ attharituṃ. Esā ñatti.
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သင္ဃော။ ဣဒံ သင္ဃသ္သ ကထိနဒုသ္သံ ဥပ္ပန္နံ။ သင္ဃော ဣမံ ကထိနဒုသ္သံ ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဘိက္ခုနော ဒေတိ ကထိနံ အတ္ထရိတုံ။ ယသ္သာယသ္မတော ခမတိ ဣမသ္သ ကထိနဒုသ္သသ္သ ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဘိက္ခုနော ဒာနံ ကထိနံ အတ္ထရိတုံ, သော တုဏ္ဟသ္သ; ယသ္သ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယ္ယ။
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Idaṃ saṅghassa kathinadussaṃ uppannaṃ. Saṅgho imaṃ kathinadussaṃ itthannāmassa bhikkhuno deti kathinaṃ attharituṃ. Yassāyasmato khamati imassa kathinadussassa itthannāmassa bhikkhuno dānaṃ kathinaṃ attharituṃ, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘ဒိန္နံ ဣဒံ သင္ဃေန ကထိနဒုသ္သံ ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဘိက္ခုနော ကထိနံ အတ္ထရိတုံ။ ခမတိ သင္ဃသ္သ, တသ္မာ တုဏ္ဟီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။
‘‘Dinnaṃ idaṃ saṅghena kathinadussaṃ itthannāmassa bhikkhuno kathinaṃ attharituṃ. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
၃၀၈. ‘‘ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, ဧဝံ အနတ္ထတံ။ ကထဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, အနတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ? န ဥလ္လိခိတမတ္တေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န ဓောဝနမတ္တေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န စီဝရဝိစာရဏမတ္တေန 5 အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န ဆေဒနမတ္တေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န ဗန္ဓနမတ္တေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န ဩဝဋ္ဋိယကရဏမတ္တေန 6 အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န ကဏ္ဍုသကရဏမတ္တေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န ဒဠ္ဟီကမ္မကရဏမတ္တေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န အနုဝာတကရဏမတ္တေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န ပရိဘဏ္ဍကရဏမတ္တေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န ဩဝဒ္ဓေယ္ယကရဏမတ္တေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န ကမ္ဗလမဒ္ဒနမတ္တေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န နိမိတ္တကတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န ပရိကထာကတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န ကုက္ကုကတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န သန္နိဓိကတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န နိသ္သဂ္ဂိယေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န အကပ္ပကတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ , န အညတ္ရ သင္ဃာဋိယာ အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န အညတ္ရ ဥတ္တရာသင္ဂေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န အညတ္ရ အန္တရဝာသကေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န အညတ္ရ ပဉ္စကေန ဝာ အတိရေကပဉ္စကေန ဝာ တဒဟေဝ သဉ္ဆိန္နေန သမဏ္ဍလီကတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န အညတ္ရ ပုဂ္ဂလသ္သ အတ္ထာရာ အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ; သမ္မာ စေဝ အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, တဉ္စေ နိသ္သီမဋ္ဌော အနုမောဒတိ, ဧဝမ္ပိ အနတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, အနတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ။
308. ‘‘Evaṃ kho, bhikkhave, atthataṃ hoti kathinaṃ, evaṃ anatthataṃ. Kathañca pana, bhikkhave, anatthataṃ hoti kathinaṃ? Na ullikhitamattena atthataṃ hoti kathinaṃ, na dhovanamattena atthataṃ hoti kathinaṃ, na cīvaravicāraṇamattena 7 atthataṃ hoti kathinaṃ, na chedanamattena atthataṃ hoti kathinaṃ, na bandhanamattena atthataṃ hoti kathinaṃ, na ovaṭṭiyakaraṇamattena 8 atthataṃ hoti kathinaṃ, na kaṇḍusakaraṇamattena atthataṃ hoti kathinaṃ, na daḷhīkammakaraṇamattena atthataṃ hoti kathinaṃ, na anuvātakaraṇamattena atthataṃ hoti kathinaṃ, na paribhaṇḍakaraṇamattena atthataṃ hoti kathinaṃ, na ovaddheyyakaraṇamattena atthataṃ hoti kathinaṃ, na kambalamaddanamattena atthataṃ hoti kathinaṃ, na nimittakatena atthataṃ hoti kathinaṃ, na parikathākatena atthataṃ hoti kathinaṃ, na kukkukatena atthataṃ hoti kathinaṃ, na sannidhikatena atthataṃ hoti kathinaṃ, na nissaggiyena atthataṃ hoti kathinaṃ, na akappakatena atthataṃ hoti kathinaṃ , na aññatra saṅghāṭiyā atthataṃ hoti kathinaṃ, na aññatra uttarāsaṅgena atthataṃ hoti kathinaṃ, na aññatra antaravāsakena atthataṃ hoti kathinaṃ, na aññatra pañcakena vā atirekapañcakena vā tadaheva sañchinnena samaṇḍalīkatena atthataṃ hoti kathinaṃ, na aññatra puggalassa atthārā atthataṃ hoti kathinaṃ; sammā ceva atthataṃ hoti kathinaṃ, tañce nissīmaṭṭho anumodati, evampi anatthataṃ hoti kathinaṃ. Evaṃ kho, bhikkhave, anatthataṃ hoti kathinaṃ.
၃၀၉. ‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ? အဟတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, အဟတကပ္ပေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, ပိလောတိကာယ အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, ပံသုကူလေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, ပာပဏိကေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, အနိမိတ္တကတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, အပရိကထာကတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, အကုက္ကုကတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, အသန္နိဓိကတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, အနိသ္သဂ္ဂိယေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, ကပ္ပကတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, သင္ဃာဋိယာ အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, ဥတ္တရာသင္ဂေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, အန္တရဝာသကေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, ပဉ္စကေန ဝာ အတိရေကပဉ္စကေန ဝာ တဒဟေဝ သဉ္ဆိန္နေန သမဏ္ဍလီကတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, ပုဂ္ဂလသ္သ အတ္ထာရာ အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ; သမ္မာ စေ အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, တဉ္စေ သီမဋ္ဌော အနုမောဒတိ, ဧဝမ္ပိ အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ။
309. ‘‘Kathañca, bhikkhave, atthataṃ hoti kathinaṃ? Ahatena atthataṃ hoti kathinaṃ, ahatakappena atthataṃ hoti kathinaṃ, pilotikāya atthataṃ hoti kathinaṃ, paṃsukūlena atthataṃ hoti kathinaṃ, pāpaṇikena atthataṃ hoti kathinaṃ, animittakatena atthataṃ hoti kathinaṃ, aparikathākatena atthataṃ hoti kathinaṃ, akukkukatena atthataṃ hoti kathinaṃ, asannidhikatena atthataṃ hoti kathinaṃ, anissaggiyena atthataṃ hoti kathinaṃ, kappakatena atthataṃ hoti kathinaṃ, saṅghāṭiyā atthataṃ hoti kathinaṃ, uttarāsaṅgena atthataṃ hoti kathinaṃ, antaravāsakena atthataṃ hoti kathinaṃ, pañcakena vā atirekapañcakena vā tadaheva sañchinnena samaṇḍalīkatena atthataṃ hoti kathinaṃ, puggalassa atthārā atthataṃ hoti kathinaṃ; sammā ce atthataṃ hoti kathinaṃ, tañce sīmaṭṭho anumodati, evampi atthataṃ hoti kathinaṃ . Evaṃ kho, bhikkhave, atthataṃ hoti kathinaṃ.
၃၁၀. ‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဥဗ္ဘတံ ဟောတိ ကထိနံ? အဋ္ဌိမာ, ဘိက္ခဝေ, မာတိကာ ကထိနသ္သ ဥဗ္ဘာရာယ – ပက္ကမနန္တိကာ, နိဋ္ဌာနန္တိကာ, သန္နိဋ္ဌာနန္တိကာ, နာသနန္တိကာ, သဝနန္တိကာ, အာသာဝစ္ဆေဒိကာ, သီမာတိက္ကန္တိကာ, သဟုဗ္ဘာရာ’’တိ 9။
310. ‘‘Kathañca, bhikkhave, ubbhataṃ hoti kathinaṃ? Aṭṭhimā, bhikkhave, mātikā kathinassa ubbhārāya – pakkamanantikā, niṭṭhānantikā, sanniṭṭhānantikā, nāsanantikā, savanantikā, āsāvacchedikā, sīmātikkantikā, sahubbhārā’’ti 10.
ကထိနာနုဇာနနာ နိဋ္ဌိတာ။
Kathinānujānanā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ကထိနာနုဇာနနကထာ • Kathinānujānanakathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ကထိနာနုဇာနနကထာဝဏ္ဏနာ • Kathinānujānanakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ကထိနာနုဇာနနကထာဝဏ္ဏနာ • Kathinānujānanakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ကထိနာနုဇာနနကထာဝဏ္ဏနာ • Kathinānujānanakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၁၈၇. ကထိနာနုဇာနနကထာ • 187. Kathinānujānanakathā
