| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
๗. กถินกฺขนฺธกํ
7. Kathinakkhandhakaṃ
กถินานุชานนกถาวณฺณนา
Kathinānujānanakathāvaṇṇanā
๓๐๖. กถินกฺขนฺธเก สีสวเสนาติ ปธานงฺควเสนฯ ‘‘กถินนฺติ ปญฺจานิสํเส อโนฺตกรณสมตฺถตาย ถิรนฺติ อโตฺถ’’ติ คณฺฐิปเทสุ วุตฺตํฯ ‘‘โส เนสํ ภวิสฺสตี’’ติ ยุชฺชตีติ ‘‘โส ตุมฺหาก’’นฺติ อวตฺวา ‘‘เนส’’นฺติ วจนํ ยุชฺชติฯ เย อตฺถตกถินาติ น เกวลํ ตุมฺหากเมว, เย อเญฺญปิ อตฺถตกถินา, เตสมฺปิ ภวิสฺสตีติ อโตฺถฯ อนามเนฺตตฺวา จรณนฺติ จาริตฺตสิกฺขาปเท วุตฺตนเยน อนาปุจฺฉิตฺวา กุเลสุ จรณํฯ มตกจีวรนฺติ มตสฺส สนฺตกํ จีวรํฯ ตตฺรุปฺปาเทน อาภตนฺติ วิหารสนฺตเกน เขตฺตวตฺถุอาทินา อานีตํฯ
306. Kathinakkhandhake sīsavasenāti padhānaṅgavasena. ‘‘Kathinanti pañcānisaṃse antokaraṇasamatthatāya thiranti attho’’ti gaṇṭhipadesu vuttaṃ. ‘‘So nesaṃ bhavissatī’’ti yujjatīti ‘‘so tumhāka’’nti avatvā ‘‘nesa’’nti vacanaṃ yujjati. Ye atthatakathināti na kevalaṃ tumhākameva, ye aññepi atthatakathinā, tesampi bhavissatīti attho. Anāmantetvā caraṇanti cārittasikkhāpade vuttanayena anāpucchitvā kulesu caraṇaṃ. Matakacīvaranti matassa santakaṃ cīvaraṃ. Tatruppādena ābhatanti vihārasantakena khettavatthuādinā ānītaṃ.
ปฐมปวารณาย ปวาริตาติ อิทํ วสฺสเจฺฉทํ อกตฺวา วสฺสํวุตฺถภาวสนฺทสฺสนตฺถํ วุตฺตํ อนฺตราเยน อปฺปวาริตานมฺปิ วุตฺถวสฺสานํ กถินตฺถารสมฺภวโตฯ เตเนว ‘‘อปฺปวาริตา วา’’ติ อวตฺวา ‘‘ฉินฺนวสฺสา วา ปจฺฉิมิกาย อุปคตา วา น ลภนฺตี’’ติ เอตฺตกเมว วุตฺตํฯ อญฺญสฺมิํ วิหาเร วุตฺถวสฺสาปิ น ลภนฺตีติ นานาสีมาย อญฺญสฺมิํ วิหาเร วุตฺถวสฺสา อิมสฺมิํ วิหาเร กถินตฺถารํ น ลภนฺตีติ อโตฺถฯ ขลิมกฺขิตสาฎโกติ อหตวตฺถํ สนฺธาย วุตฺตํฯ ทานกมฺมวาจาติ กถินทุสฺสทานกมฺมวาจาฯ อกาตุํ น ลพฺภตีติ อิมินา อนาทริเยน อกโรนฺตสฺส ทุกฺกฎนฺติ ทีเปติฯ กมฺมวาจา ปน เอกาเยว วฎฺฎตีติ กถินตฺถารสาฎกสฺส ทานกาเล วุตฺตา เอกาเยว กมฺมวาจา วฎฺฎติฯ ปุน ตสฺส อญฺญสฺมิํ วเตฺถ ทิยฺยมาเน กมฺมวาจาย ทาตพฺพกิจฺจํ นตฺถิ, อปโลกนเมว อลนฺติ อธิปฺปาโยฯ
Paṭhamapavāraṇāya pavāritāti idaṃ vassacchedaṃ akatvā vassaṃvutthabhāvasandassanatthaṃ vuttaṃ antarāyena appavāritānampi vutthavassānaṃ kathinatthārasambhavato. Teneva ‘‘appavāritā vā’’ti avatvā ‘‘chinnavassā vā pacchimikāya upagatā vā na labhantī’’ti ettakameva vuttaṃ. Aññasmiṃ vihāre vutthavassāpi na labhantīti nānāsīmāya aññasmiṃ vihāre vutthavassā imasmiṃ vihāre kathinatthāraṃ na labhantīti attho. Khalimakkhitasāṭakoti ahatavatthaṃ sandhāya vuttaṃ. Dānakammavācāti kathinadussadānakammavācā. Akātuṃ na labbhatīti iminā anādariyena akarontassa dukkaṭanti dīpeti. Kammavācā pana ekāyeva vaṭṭatīti kathinatthārasāṭakassa dānakāle vuttā ekāyeva kammavācā vaṭṭati. Puna tassa aññasmiṃ vatthe diyyamāne kammavācāya dātabbakiccaṃ natthi, apalokanameva alanti adhippāyo.
๓๐๘. มหาภูมิกนฺติ มหาวิสยํ, จตุวีสติอาการวนฺตตาย มหาวิตฺถาริกนฺติ วุตฺตํ โหติฯ ปญฺจกนฺติ ปญฺจขณฺฑํฯ เอส นโย เสเสสุปิฯ ปฐมจิมิลิกาติ กถินวตฺถโต อญฺญา อตฺตโน ปกติจิมิลิกาฯ ‘‘กุจฺฉิจิมิลิกํ กตฺวา สิพฺพิตมเตฺตนาติ ถิรชิณฺณานํ จิมิลิกานํ เอกโต กตฺวา สิพฺพนเสฺสตํ อธิวจน’’นฺติ คณฺฐิปเทสุ วุตฺตํฯ มหาปจฺจริยํ กุรุนฺทิยญฺจ ‘‘วุตฺตวจนนิทสฺสนํ พฺยญฺชเน เอว เภโท, อเตฺถ นตฺถีติ ทสฺสนตฺถํ กต’’นฺติ วทนฺติฯ ปิฎฺฐิอนุวาตาโรปนมเตฺตนาติ ทีฆโต อนุวาตสฺส อาโรปนมเตฺตนฯ กุจฺฉิอนุวาตาโรปนมเตฺตนาติ ปุถุลโต อนุวาตสฺส อาโรปนมเตฺตนฯ สารุปฺปํ โหตีติ สมณสารุปฺปํ โหติฯ รตฺตินิสฺสคฺคิเยนาติ รตฺติอติกฺกเนฺตนฯ
308.Mahābhūmikanti mahāvisayaṃ, catuvīsatiākāravantatāya mahāvitthārikanti vuttaṃ hoti. Pañcakanti pañcakhaṇḍaṃ. Esa nayo sesesupi. Paṭhamacimilikāti kathinavatthato aññā attano pakaticimilikā. ‘‘Kucchicimilikaṃ katvā sibbitamattenāti thirajiṇṇānaṃ cimilikānaṃ ekato katvā sibbanassetaṃ adhivacana’’nti gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Mahāpaccariyaṃ kurundiyañca ‘‘vuttavacananidassanaṃ byañjane eva bhedo, atthe natthīti dassanatthaṃ kata’’nti vadanti. Piṭṭhianuvātāropanamattenāti dīghato anuvātassa āropanamattena. Kucchianuvātāropanamattenāti puthulato anuvātassa āropanamattena. Sāruppaṃ hotīti samaṇasāruppaṃ hoti. Rattinissaggiyenāti rattiatikkantena.
กถินานุชานนกถาวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Kathinānujānanakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวคฺคปาฬิ • Mahāvaggapāḷi / ๑๘๗. กถินานุชานนา • 187. Kathinānujānanā
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / มหาวคฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvagga-aṭṭhakathā / กถินานุชานนกถา • Kathinānujānanakathā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / กถินานุชานนกถาวณฺณนา • Kathinānujānanakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / กถินานุชานนกถาวณฺณนา • Kathinānujānanakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / ๑๘๗. กถินานุชานนกถา • 187. Kathinānujānanakathā
