| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
੭. ਕਥਿਨਕ੍ਖਨ੍ਧਕવਣ੍ਣਨਾ
7. Kathinakkhandhakavaṇṇanā
ਕਥਿਨਾਨੁਜਾਨਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
Kathinānujānanakathāvaṇṇanā
੩੦੬. ‘‘ਕਥਿਨਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਾਨਿਸਂਸੇ ਅਨ੍ਤੋਕਰਣਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਥਿਰਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਲਿਖਿਤਂ। ‘‘ਪਞ੍ਚ ਕਪ੍ਪਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਅવਤ੍વਾ ‘‘ਕਪ੍ਪਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਅਨਾਗਤવਚਨਂ ‘‘વੋ’’ਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਸਾਮਿવਚਨਪਕ੍ਖੇ ਯੁਜ੍ਜਤਿ ਤੇਸਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਅਨਤ੍ਥਤਕਥਿਨਤ੍ਤਾ। ਦ੍વੀਸੁ ਪਨੇਤੇਸੁ ਅਤ੍ਥવਿਕਪ੍ਪੇਸੁ ਪਚ੍ਛਿਮੋ ਯੁਤ੍ਤੋ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਤੇਸਂ ਪਾવੇਯ੍ਯਕਾਨਂ ਸਬ੍ਬਧੁਤਙ੍ਗਧਰਤ੍ਤਾ। ਨਿਮਨ੍ਤਨਂ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਹਿ ਅਨਾਮਨ੍ਤਚਾਰੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੋ, ਤਥਾ ਗਣਭੋਜਨਂ। ਅਸਮਾਦਾਨਚਾਰੋ ਅਨਧਿਟ੍ਠਿਤਤਿਚੀવਰਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਅਤੇਚੀવਰਿਕਸ੍ਸ ਯਾવਦਤ੍ਥਚੀવਰਚਤੁਤ੍ਥਾਦਿਚੀવਰਗ੍ਗਹਣਸਮ੍ਭવਤੋ। ਇਤਰਸ੍ਸਾਪਿ ਅਨਧਿਟ੍ਠਾਨਮੁਖੇਨ ਲਬ੍ਭਤਿ। ਚੀવਰੁਪ੍ਪਾਦੋ ਅਪਂਸੁਕੂਲਿਕਸ੍ਸੇવ। ‘‘ਕਥਿਨਤ੍ਥਤਸੀਮਾਯ’’ਨ੍ਤਿ ਉਪਚਾਰਸੀਮਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਉਪਚਾਰਸੀਮਟ੍ਠਸ੍ਸ ਮਤਕਚੀવਰਾਦਿਭਾਗਿਯਤਾਯ ਬਦ੍ਧਸੀਮਾਯ ਤਤ੍ਰੁਪ੍ਪਾਦਾਭਾવਤੋ વਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇਤਂ ਉਪਚਾਰਸੀਮਾવੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾਤਿ। ਕਥਿਨਤ੍ਥਾਰਂ ਕੇ ਲਭਨ੍ਤੀਤਿ ਕੇ ਸਾਧੇਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਞ੍ਚ ਜਨਾ ਸਾਧੇਨ੍ਤਿ। ਕਥਿਨਦੁਸ੍ਸਸ੍ਸ ਹਿ ਦਾਯਕਾ ਪਚ੍ਛਿਮਕੋਟਿਯਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਏਕੋ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕੋਤਿ। ‘‘ਤਤ੍ਰ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯ੍વਾਯਂ ਚਤੁવਗ੍ਗੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਠਪੇਤ੍વਾ ਤੀਣਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ ਪવਾਰਣਂ ਅਬ੍ਭਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੩੮੮) ਚਮ੍ਪੇਯ੍ਯਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ‘‘ਨ ਪਞ੍ਚવਗ੍ਗਕਰਣੀਯ’’ਨ੍ਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ‘‘ਯਸ੍ਸ ਸਙ੍ਘੋ ਕਥਿਨਦੁਸ੍ਸਂ ਦੇਤਿ, ਤਂ ਹਤ੍ਥਪਾਸੇ ਅਕਤ੍વਾਪਿ ਬਹਿਸੀਮਾਯ ਠਿਤਸ੍ਸਪਿ ਦਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਹਤ੍ਥਪਾਸੇ ਕਤ੍વਾ ਏવ ਦਾਤਬ੍ਬਂ। ਕਸ੍ਮਾ? ‘‘ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਪ੍ਪਤ੍ਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ‘‘ਤਤ੍ਰੁਪ੍ਪਾਦੇਨ ਤਣ੍ਡੁਲਾਦਿਨਾ વਤ੍ਥੇਸੁ ਚੇਤਾਪਿਤੇਸੁ ਅਤ੍ਥਤਕਥਿਨਾਨਮੇવ ਤਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ। વਤ੍ਥੇਹਿ ਪਨ ਤਣ੍ਡੁਲਾਦੀਸੁ ਚੇਤਾਪਿਤੇਸੁ ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਤਾਨਿ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਪਠਮਪવਾਰਣਾਯ ਪવਾਰਿਤਾ ਲਭਨ੍ਤੀਤਿ ਇਦਂ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਕੋਟਿਯਾ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਨ੍ਤਰਾਯੇਨ ਅਪ੍ਪવਾਰਿਤਾਨਮ੍ਪਿ વੁਤ੍ਥવਸ੍ਸਾਨਂ ਕਥਿਨਤ੍ਥਾਰਸਮ੍ਭવਤੋ ਇਤਰੇ ਗਣਪੂਰਕੇ ਕਤ੍વਾ ਕਥਿਨਂ ਅਤ੍ਥਰਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਕਥਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਚੇ? ‘‘ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਅਤ੍ਥਤਂ ਹੋਤਿ ਕਥਿਨਂ ਅਤ੍ਥਾਰਕਸ੍ਸ ਚ ਅਨੁਮੋਦਕਸ੍ਸ ਚਾ’’ਤਿ (ਪਰਿ॰ ੪੦੩) ਪਰਿવਾਰੇ ਏਕવਚਨਕਰਣਤੋ, ਤਤ੍ਥੇવ ‘‘ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਤਂ ਹੋਤਿ ਕਥਿਨਂ, ਗਣਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਤਂ ਹੋਤਿ ਕਥਿਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਰਿ॰ ੪੧੪) વਚਨਤੋ ਚ।
306.‘‘Kathinanti pañcānisaṃse antokaraṇasamatthatāya thiranti attho’’ti likhitaṃ. ‘‘Pañca kappantī’’ti avatvā ‘‘kappissantī’’ti anāgatavacanaṃ ‘‘vo’’ti imassa sāmivacanapakkhe yujjati tesaṃ tasmiṃ khaṇe anatthatakathinattā. Dvīsu panetesu atthavikappesu pacchimo yutto sabbesampi tesaṃ pāveyyakānaṃ sabbadhutaṅgadharattā. Nimantanaṃ sādiyantasseva hi anāmantacāro paññatto, tathā gaṇabhojanaṃ. Asamādānacāro anadhiṭṭhitaticīvarassa natthi atecīvarikassa yāvadatthacīvaracatutthādicīvaraggahaṇasambhavato. Itarassāpi anadhiṭṭhānamukhena labbhati. Cīvaruppādo apaṃsukūlikasseva. ‘‘Kathinatthatasīmāya’’nti upacārasīmaṃ sandhāya vuttaṃ. Upacārasīmaṭṭhassa matakacīvarādibhāgiyatāya baddhasīmāya tatruppādābhāvato viññeyyametaṃ upacārasīmāvettha adhippetāti. Kathinatthāraṃ ke labhantīti ke sādhentīti attho. Pañca janā sādhenti. Kathinadussassa hi dāyakā pacchimakoṭiyā cattāro honti. Eko paṭiggāhakoti. ‘‘Tatra ce, bhikkhave, yvāyaṃ catuvaggo bhikkhusaṅgho ṭhapetvā tīṇi kammāni upasampadaṃ pavāraṇaṃ abbhāna’’nti (mahāva. 388) campeyyakkhandhake vuttattā ‘‘na pañcavaggakaraṇīya’’nti gahetabbaṃ. ‘‘Yassa saṅgho kathinadussaṃ deti, taṃ hatthapāse akatvāpi bahisīmāya ṭhitassapi dātuṃ vaṭṭatī’’ti vadanti, taṃ hatthapāse katvā eva dātabbaṃ. Kasmā? ‘‘Tassa kammappattattā’’ti vuttaṃ. ‘‘Tatruppādena taṇḍulādinā vatthesu cetāpitesu atthatakathinānameva tāni vatthāni pāpuṇanti. Vatthehi pana taṇḍulādīsu cetāpitesu sabbesaṃ tāni pāpuṇantī’’ti vuttaṃ. Paṭhamapavāraṇāya pavāritā labhantīti idaṃ ukkaṭṭhakoṭiyā vuttaṃ. Antarāyena appavāritānampi vutthavassānaṃ kathinatthārasambhavato itare gaṇapūrake katvā kathinaṃ attharitabbanti kathaṃ paññāyatīti ce? ‘‘Dvinnaṃ puggalānaṃ atthataṃ hoti kathinaṃ atthārakassa ca anumodakassa cā’’ti (pari. 403) parivāre ekavacanakaraṇato, tattheva ‘‘saṅghassa atthataṃ hoti kathinaṃ, gaṇassa puggalassa atthataṃ hoti kathina’’nti (pari. 414) vacanato ca.
ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ વਿਹਾਰੇ વੁਤ੍ਥવਸ੍ਸਾਪਿ ਨ ਲਭਨ੍ਤੀਤਿ ਇਦਂ ਕਿਂ ਏਕਸੀਮਸ੍ਮਿਂ, ਉਦਾਹੁ ਨਾਨਾਸੀਮਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ? ਕਿਞ੍ਚੇਤ੍ਥ – ਯਦਿ ਤਾવ ਏਕਸੀਮਸ੍ਮਿਂ, ਪਰਤੋ ‘‘ਸਚੇ ਪਨ ਏਕਸੀਮਾਯ ਬਹੂ વਿਹਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇਤ੍વਾ ਏਕਤ੍ਥ ਕਥਿਨਂ ਅਤ੍ਥਰਿਤਬ੍ਬਂ, વਿਸੁਂ વਿਸੁਂ ਅਤ੍ਥਰਿਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਟ੍ਠਕਥਾવਚਨੇਨ વਿਰੁਜ੍ਝਤਿ। ਇਦਞ੍ਹਿ વਚਨਂ ਸਬ੍ਬੇਸਂਯੇવ ਏਕੋ ਕਥਿਨਤ੍ਥਾਰੋਤਿ ਦੀਪੇਤਿ। ਅਥ ਨਾਨਾਸੀਮਸ੍ਮਿਂ, ਉਪਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਏਕਾਧਿਪ੍ਪਾਯਦਾਨਾਨੁਮਤਿਯਾ વਿਰੁਜ੍ਝਤਿ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ‘‘ਦੇਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮੋਘਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਏਕਾਧਿਪ੍ਪਾਯ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੩੬੪)। ਇਦਞ੍ਹਿ વਚਨਂ ਦ੍વੀਸੁਪਿ ਆવਾਸੇਸੁ ਤਸ੍ਸ ਕਥਿਨਤ੍ਥਾਰਸਿਦ੍ਧਿਂ ਦੀਪੇਤੀਤਿ। ਅવਿਰੋਧੋવ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ ਅਪ੍ਪਟਿਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਕਸੀਮਸ੍ਮਿਂ વਾ ਨਾਨਾਸੀਮਸ੍ਮਿਂ વਾ ਨਾਨੂਪਚਾਰੇ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ વਿਹਾਰੇ વੁਤ੍ਥવਸ੍ਸਾਪਿ ਨ ਲਭਨ੍ਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ‘‘ਪਚ੍ਛਿਮਿਕਾਯ ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਪਠਮਪવਾਰਣਾਯ ਪવਾਰੇਤੁਮ੍ਪਿ ਲਭਤਿ, વਸ੍ਸਿਕੋ ਚ ਹੋਤਿ ਆਨਿਸਂਸਞ੍ਚ ਲਭਤੀਤਿ ਸਾਮਣੇਰਾਨਂ વਸ੍ਸੂਪਗਮਨਂ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਂ ਹੋਤਿ, ਸਾਮਣੇਰਾ ਕਥਿਨਾਨਿਸਂਸਂ ਲਭਨ੍ਤੀ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ।
Aññasmiṃvihāre vutthavassāpi na labhantīti idaṃ kiṃ ekasīmasmiṃ, udāhu nānāsīmasminti? Kiñcettha – yadi tāva ekasīmasmiṃ, parato ‘‘sace pana ekasīmāya bahū vihārā honti, sabbe bhikkhū sannipātetvā ekattha kathinaṃ attharitabbaṃ, visuṃ visuṃ attharituṃ na vaṭṭatī’’ti iminā aṭṭhakathāvacanena virujjhati. Idañhi vacanaṃ sabbesaṃyeva eko kathinatthāroti dīpeti. Atha nānāsīmasmiṃ, upanandassa ekādhippāyadānānumatiyā virujjhati. Vuttañhetaṃ ‘‘detha, bhikkhave, moghapurisassa ekādhippāya’’nti (mahāva. 364). Idañhi vacanaṃ dvīsupi āvāsesu tassa kathinatthārasiddhiṃ dīpetīti. Avirodhova icchitabbo appaṭisiddhattā, tasmā ekasīmasmiṃ vā nānāsīmasmiṃ vā nānūpacāre aññasmiṃ vihāre vutthavassāpi na labhantīti adhippāyo veditabbo. ‘‘Pacchimikāya upasampanno paṭhamapavāraṇāya pavāretumpi labhati, vassiko ca hoti ānisaṃsañca labhatīti sāmaṇerānaṃ vassūpagamanaṃ anuññātaṃ hoti, sāmaṇerā kathinānisaṃsaṃ labhantī’’ti vadanti.
ਤਿਣ੍ਣਂ ਚੀવਰਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਪ੍ਪਹੋਨਕਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ‘‘ਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਙ੍ਘਾਟਿਯਾ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗੇਨ ਅਨ੍ਤਰવਾਸਕੇਨ ਅਤ੍ਥਤਂ ਹੋਤਿ ਕਥਿਨ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਾਯ ਪਾਲ਼ਿਯਾ વਿਰੁਜ੍ਝਨਂ વਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤਿ। ਅਯਞ੍ਹਿ ਪਾਲ਼ਿ ਤਿਣ੍ਣਂ ਚੀવਰਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰવਿਰਹੇਨਾਪਿ ਨ ਅਤ੍ਥਤਂ ਹੋਤਿ ਕਥਿਨਨ੍ਤਿ ਦੀਪੇਤੀਤਿ ਚੇ? ਨ, ਤਦਤ੍ਥਜਾਨਨਤੋ, ਨ ਤਿਣ੍ਣਂ ਚੀવਰਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰવਿਰਹੇਨ ਨ ਅਤ੍ਥਤਂ ਹੋਤਿ ਕਥਿਨਨ੍ਤਿ ਹਿ ਦੀਪੇਤੁਕਾਮੋ ਭਗવਾ ਤਂ ਪਾਲ਼ਿਮਾਹ। ਯਦਿ ਏવਂ ‘‘ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਙ੍ਘਾਟਿਯਾ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗੇਨ ਅਨ੍ਤਰવਾਸਕੇਨਾ’’ਤਿ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਸਿਯਾਤਿ ਚੇ? ਨ, ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਜਾਨਨਤੋવ। ਯੋ ਸਙ੍ਘਾਟਿਯਾ ਅਤ੍ਥਰਿਤੁਕਾਮੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਙ੍ਘਾਟਿਯਾ ਨ ਅਤ੍ਥਤਂ ਹੋਤਿ। ਏਸ ਨਯੋ ਇਤਰਤ੍ਥਾਪੀਤਿ ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਤੇਨੇવ ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖੇ ‘‘ਸਙ੍ਘਾਟਿਯਾ ਅਤ੍ਥਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਏਕਮੇવ ਚੀવਰਂ વੁਤ੍ਤਂ, ਏવਂ ਸਨ੍ਤੇ ‘‘ਚਤੁવੀਸਤਿਯਾ ਆਕਾਰੇਹਿ ਅਨਤ੍ਥਤਂ ਹੋਤਿ ਕਥਿਨਂ, ਸਤ੍ਤਰਸਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਅਤ੍ਥਤਂ ਹੋਤਿ ਕਥਿਨ’’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਰਹਂ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਕੋਟਿਯਾ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਣ੍ਹਪਕ੍ਖੇ ਉਲ੍ਲਿਖਿਤ…ਪੇ॰… ਨਿਸ੍ਸੀਮਟ੍ਠਾਨੁਮੋਦਨਾਨਂ ਚਤੁવੀਸਤਿਯਾ ਆਕਾਰਾਨਂ ਸਮ੍ਭવਨ੍ਤਾਨਂ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਅਭਾવੇਨਪਿ ਨਿਮਿਤ੍ਤਕਤਾਦੀਨਂ ਅਸਮ੍ਭવਨ੍ਤਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਭਾવੇਨਪਿ ਨ ਅਤ੍ਥਤਂ ਹੋਤਿ ਕਥਿਨਨ੍ਤਿ ਏવਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖੇਪਿ ਅਹਤਾਹਤਕਪ੍ਪ…ਪੇ॰… ਸੀਮਟ੍ਠਾਨੁਮੋਦਨਾਨਂ ਸਤ੍ਤਰਸਨ੍ਨਂ ਆਕਾਰਾਨਂ ਸਮ੍ਭવਨ੍ਤਾਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਭਾવੇਨਪਿ ਇਤਰੇਸਂ ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਂ ਅਭਾવੇਨਪਿ ਅਤ੍ਥਤਂ ਹੋਤਿ ਕਥਿਨਨ੍ਤਿ ਏવਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਅਞ੍ਞਥਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞવਿਰੋਧੋ, ਯਥਾਸਮ੍ਭવਂ ਯੋਜੇਤ੍વਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।
Tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññatarappahonakanti idaṃ ‘‘na aññatra saṅghāṭiyā uttarāsaṅgena antaravāsakena atthataṃ hoti kathina’’nti imāya pāḷiyā virujjhanaṃ viya dissati. Ayañhi pāḷi tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataravirahenāpi na atthataṃ hoti kathinanti dīpetīti ce? Na, tadatthajānanato, na tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataravirahena na atthataṃ hoti kathinanti hi dīpetukāmo bhagavā taṃ pāḷimāha. Yadi evaṃ ‘‘aññatra saṅghāṭiyā uttarāsaṅgena antaravāsakenā’’ti na vattabbā siyāti ce? Na, adhippāyajānanatova. Yo saṅghāṭiyā attharitukāmo, tassa aññatra saṅghāṭiyā na atthataṃ hoti. Esa nayo itaratthāpīti ayamettha adhippāyo. Teneva sukkapakkhe ‘‘saṅghāṭiyā atthataṃ hotī’’tiādinā nayena ekameva cīvaraṃ vuttaṃ, evaṃ sante ‘‘catuvīsatiyā ākārehi anatthataṃ hoti kathinaṃ, sattarasahi ākārehi atthataṃ hoti kathina’’nti yathārahaṃ ukkaṭṭhakoṭiyā vuttanti veditabbaṃ, tasmā kaṇhapakkhe ullikhita…pe… nissīmaṭṭhānumodanānaṃ catuvīsatiyā ākārānaṃ sambhavantānaṃ sabbena sabbaṃ abhāvenapi nimittakatādīnaṃ asambhavantānaṃ aññatarabhāvenapi na atthataṃ hoti kathinanti evamadhippāyo veditabbo. Sukkapakkhepi ahatāhatakappa…pe… sīmaṭṭhānumodanānaṃ sattarasannaṃ ākārānaṃ sambhavantānaṃ aññatarabhāvenapi itaresaṃ sabbena sabbaṃ abhāvenapi atthataṃ hoti kathinanti evamadhippāyo veditabbo. Aññathā aññamaññavirodho, yathāsambhavaṃ yojetvā veditabbo.
ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਮੁਖਮਤ੍ਤਨਿਦਸ੍ਸਨਂ – ਕਣ੍ਹਪਕ੍ਖੇ ‘‘ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗੇਨ ਅਤ੍ਥਤੇ ਕਥਿਨੇ ਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਙ੍ਘਾਟਿਯਾ ਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਅਨ੍ਤਰવਾਸਕੇਨ ਅਤ੍ਥਤਂ ਹੋਤਿ ਕਥਿਨ’’ਨ੍ਤਿ વਚਨਪ੍ਪਮਾਣਤੋ ਤਂ ਕਥਿਨਂ ਅਨਤ੍ਥਤਂ ਸਿਯਾ। ਸੁਕ੍ਕਪਕ੍ਖੇ ਚ ‘‘ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਕਤੇਨ ਅਤ੍ਥਤਂ ਹੋਤਿ ਕਥਿਨ’’ਨ੍ਤਿ વਚਨਪ੍ਪਮਾਣਤੋ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਕਤੇਨ ਕਥਿਨੇ ਅਤ੍ਥਤੇ ਤਞ੍ਚੇ ਪਰਿਕਥਾ ਕਤਂ, ਤਥਾਪਿ ਅਤ੍ਥਤਮੇવ ਕਥਿਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਯਂ ਦੁવਿਧੋਪਿ વਿਰੋਧੋ। ਯਥਾવੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇ ਗਹਿਤੇ ਪਰਿਹਾਰੋ ਹੋਤੀਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ।
Tatridaṃ mukhamattanidassanaṃ – kaṇhapakkhe ‘‘uttarāsaṅgena atthate kathine na aññatra saṅghāṭiyā na aññatra antaravāsakena atthataṃ hoti kathina’’nti vacanappamāṇato taṃ kathinaṃ anatthataṃ siyā. Sukkapakkhe ca ‘‘animittakatena atthataṃ hoti kathina’’nti vacanappamāṇato animittakatena kathine atthate tañce parikathā kataṃ, tathāpi atthatameva kathinaṃ hotīti ayaṃ duvidhopi virodho. Yathāvuttanayena adhippāye gahite parihāro hotīti veditabbaṃ.
ਯੋ ਆਨਿਸਂਸਂ ਬਹੁਂ ਦੇਤੀਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪਚ੍ਚਯਲੋਲਭਾવਂ વਿਯ ਦੀਪੇਤਿ, ਤਥਾਪਿ ਭਗવਤਾ ਯਾવਦਤ੍ਥਚੀવਰਪਰਿਯੇਸਨਪਞ੍ਞਾਪਨਮੁਖੇਨ ਦ੍વਾਰਂ ਦਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਕਤ੍વਾ ਸਙ੍ਘਾਨੁਗ੍ਗਹਤ੍ਥਂ ਹੋਤਿ। ‘‘ਅਕਾਤੁਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਨਾਦਰਿਯੇਨ ਅਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟ’’ਨ੍ਤਿ ਲਿਖਿਤਂ। ਅਨੁਮੋਦਾਮਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਗਾਹਿਕવਸੇਨ ਏવਂ વੁਤ੍ਤਂ। ‘‘ਅਨੁਮੋਦਾਮੀ’’ਤਿ ਏਕਕੇਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਇਤਰਥਾ ‘‘ਨ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਕਿਰ વੁਤ੍ਤਂ। ਕਥਿਨਚੀવਰਂ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ‘‘ਇਮਾਯ ਸਙ੍ਘਾਟਿਯਾ ਕਥਿਨਂ ਅਤ੍ਥਰਾਮੀ’’ਤਿ વਾਚਾਯ ਭਿਨ੍ਨਮਤ੍ਤਾਯ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਤਂ ਹੋਤਿ। ‘‘ਕਮ੍ਮવਾਚਾ ਪਨ ਏਕਾਯੇવ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਕਥਿਨਦੁਸ੍ਸਸ੍ਸ ਏવ ਕਮ੍ਮવਾਚਾ, ਸੇਸਚੀવਰਦਾਨੇ ਅਪਲੋਕਨਮੇવਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਲਿਖਿਤਂ। ਏਕਸੀਮਾਯਾਤਿ ਏਕਉਪਚਾਰਸੀਮਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਯੁਜ੍ਜਤਿ। ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਬਦ੍ਧਸੀਮਾ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ ਏਕਸੀਮਾਯ ਏਕਟ੍ਠਾਨੇ ਅਤ੍ਥਰਿਤੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਰਿਤਂ ਹੋਤਿ ‘ਸਬ੍ਬੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍વਾ’ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਤੇਹਿਪਿ ਅਨੁਮੋਦਨ੍ਤੇਹਿ ਅਤ੍ਥਰਿਤਮੇવ ਹੋਤਿ, ਉਪਚਾਰਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਲਦ੍ਧਂ ਤੇਹਿ ਤੇਹਿ ਲਦ੍ਧਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਪવਿਟ੍ਠੇਹਿਪਿ ਲਭਿਤਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬੇਹਿਪਿ ਅਤ੍ਥਰਿਤਤ੍ਤਾ, ਅਯਂ વਿਸੇਸੋ। ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਮ੍ਪਿ ਏવਮੇવ વੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ, વੀਮਂਸਿਤਬ੍ਬਂ।
Yo ānisaṃsaṃ bahuṃ detīti iminā paccayalolabhāvaṃ viya dīpeti, tathāpi bhagavatā yāvadatthacīvarapariyesanapaññāpanamukhena dvāraṃ dinnanti katvā saṅghānuggahatthaṃ hoti. ‘‘Akātuṃ na hotīti anādariyena akarontassa dukkaṭa’’nti likhitaṃ. Anumodāmāti ettha sabbasaṅgāhikavasena evaṃ vuttaṃ. ‘‘Anumodāmī’’ti ekakena vattabbaṃ, itarathā ‘‘na vaṭṭatī’’ti mahāaṭṭhakathāyaṃ kira vuttaṃ. Kathinacīvaraṃ adhiṭṭhahitvā ‘‘imāya saṅghāṭiyā kathinaṃ attharāmī’’ti vācāya bhinnamattāya puggalassa atthataṃ hoti. ‘‘Kammavācā pana ekāyeva vaṭṭatīti kathinadussassa eva kammavācā, sesacīvaradāne apalokanamevāti attho’’ti likhitaṃ. Ekasīmāyāti ekaupacārasīmāyāti attho yujjati. Keci pana ‘‘baddhasīmā adhippetā ekasīmāya ekaṭṭhāne attharite sabbattha attharitaṃ hoti ‘sabbe bhikkhū sannipatitvā’ti vuttattā, tehipi anumodantehi attharitameva hoti, upacāraparicchinne tattha tattha laddhaṃ tehi tehi laddhabbaṃ hoti. Tattha paviṭṭhehipi labhitabbaṃ sabbehipi attharitattā, ayaṃ viseso. Mahāaṭṭhakathāyampi evameva vutta’’nti vadanti, vīmaṃsitabbaṃ.
੩੦੮. ਚਤੁવੀਸਤਿ ਆਕਾਰવਨ੍ਤਤਾਯ ਮਹਾਭੂਮਿਕਂ। ‘‘ਦੀਘਸਿਬ੍ਬਿਤਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਾਕਤਸਿਬ੍ਬਨਂ, ਓવਟ੍ਟਿਤ੍વਾ ਸਿਬ੍ਬਨਂ વਾ’’ਤਿ ਲਿਖਿਤਂ। ਕਣ੍ਡੁਸਂ ਨਾਮ ਪੁਬ੍ਬਬਨ੍ਧਨਂ। ਪਠਮਚਿਮਿਲਿਕਾ ਘਟੇਤ੍વਾ ਠਪਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਕਥਿਨਦੁਸ੍ਸਂ ਦੁਬ੍ਬਲਂ ਦਿਸ੍વਾ ਤਂ ਬਲવਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਕਤਿਦੁਸ੍ਸੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਘਟੇਤ੍વਾ ਦੁਪਟ੍ਟਂ ਕਤ੍વਾ ਸਿਬ੍ਬਿਤੁਕਾਮੇਹਿ ਕਥਿਨਦੁਸ੍ਸਤੋ ਪਕਤਿਦੁਸ੍ਸਸ੍ਸ ਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਪਠਮਂ ਤਪ੍ਪਮਾਣਾਨੁਰੂਪਂ ਬਨ੍ਧਕਣ੍ਡੁਸੇ ਘਟੇਤ੍વਾ ਰਜ੍ਜੁਕੇਹਿ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਕਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਕਥਿਨਚੀવਰਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਤਾਯ ਪਠਮਂ ਬਦ੍ਧਦੁਸ੍ਸਂ ਕੁਚ੍ਛਿਚਿਮਿਲਿਕਾ ਹੋਤਿ, ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ, ਕੁਰੁਨ੍ਦਿਯਞ੍ਚ વੁਤ੍ਤવਚਨਨਿਦਸ੍ਸਨਂ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨੇ ਏવ ਭੇਦੋ, ਅਤ੍ਥੇ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਕਤਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ‘‘ਇਮਿਨਾ ਕਿਂ ਦੀਪੇਤੀਤਿ ਚੇ? ਤਥਾਕਤਂ ਦੁਪਟ੍ਟਚੀવਰਂ ਪਕਤਿਚੀવਰਸ੍ਸ ਮਹਨ੍ਤਤਾਯ ਪਕਤਿਚੀવਰਸਙ੍ਖ੍ਯਮੇવ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਕਥਿਨਚੀવਰਸਙ੍ਖ੍ਯਨ੍ਤਿ ਕਸ੍ਸਚਿ ਸਿਯਾ, ਨੇવਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਏવਂ ਕੁਚ੍ਛਿਚਿਮਿਲਿਕਭਾવੇਨ ਠਿਤਮ੍ਪਿ ਕਥਿਨਚੀવਰਂ। ਮਹਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਤਂ ਪਕਤਿਚੀવਰਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਥਿਨਚੀવਰਮੇવਾਤਿ। ਹੇਟ੍ਠਿਮਕੋਟਿਯਾ ਪਞ੍ਚਕਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ਕਥਿਨਦੁਸ੍ਸਂ ਖਣ੍ਡਾਖਣ੍ਡਂ ਬਹੁਧਾ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਸਿਬ੍ਬਿਤੁਕਾਮੋ ਕਥਿਨਚੀવਰਤੋ ਪਟ੍ਟਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਅਕਥਿਨਚੀવਰੇ ਪਟ੍ਟਮਾਰੋਪੇਤੀ’’ਤਿ ਲਿਖਿਤਂ। ਅਥ વਾ ਬਹੂਨਿ ਕਥਿਨਦੁਸ੍ਸਾਨਿ ਪਂਸੁਕੂਲਾਨਿ ਖੁਦ੍ਦਕਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿ ਏਕਚੀવਰਤ੍ਥਾਯ, ਮਹਨ੍ਤਾਨਿ ਚ ਊਨਤ੍ਥਾਯ ਦਿਨ੍ਨਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਕਥਿਨਚੀવਰਤੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਏਕਚ੍ਚਤੋ ਕਥਿਨਚੀવਰਤੋ ਪਟ੍ਟਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਆਰੋਪੇਤਿ। ਏਤ੍ਥਾਹ – ਕਿਂ ਪਂਸੁਕੂਲਾਨਿ ਕਥਿਨਦੁਸ੍ਸਾਨਿ વਿਕਪ੍ਪਨੁਪਗਪਚ੍ਛਿਮਾਨਿ ਦਾਤਬ੍ਬਾਨਿ, ਉਦਾਹੁ ਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿਪੀਤਿ? ਏਤ੍ਥ ਅਚੀવਰਸਙ੍ਖ੍ਯਤ੍ਤਾ ਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿ ਦਾਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ। ਕਮ੍ਮવਾਚਾ ਤਤ੍ਥ ਨ ਰੁਹਤੀਤਿ ਏਕੇ। ‘‘ਪਂਸੁਕੂਲੇਨ ਅਤ੍ਥਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਨਯਦਾਨਤੋ ਕੁਚ੍ਛਿਚਿਮਿਲਿਕਭਾવੇਨ ਠਿਤਸ੍ਸ ਕਥਿਨਦੁਸ੍ਸਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਭਾવੇਨ ਅਨਧਿਟ੍ਠਾਨੁਪਗਸ੍ਸ ਪੁਰਾਣਚੀવਰਭਾવੇਨੇવ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਰਹਸ੍ਸਪਿ ਕਥਿਨਚੀવਰਭਾવਾਨੁਮਤਿਮੁਖੇਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਦਾਨਤੋ ਚ ਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿਪਿ ਦਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਤਞ੍ਹਿ ਕਥਿਨਤ੍ਥਾਰਕੋ ਘਟੇਤ੍વਾ ਕਥਿਨਚੀવਰਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਕਤ੍વਾ ਕਪ੍ਪਤੀਤਿ ਏਕੇ, ਯੁਤ੍ਤਤਰਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ।
308. Catuvīsati ākāravantatāya mahābhūmikaṃ. ‘‘Dīghasibbitanti pacchākatasibbanaṃ, ovaṭṭitvā sibbanaṃ vā’’ti likhitaṃ. Kaṇḍusaṃ nāma pubbabandhanaṃ. Paṭhamacimilikā ghaṭetvā ṭhapitā hotīti kathinadussaṃ dubbalaṃ disvā taṃ balavatā attano pakatidussena saddhiṃ ghaṭetvā dupaṭṭaṃ katvā sibbitukāmehi kathinadussato pakatidussassa mahantatāya paṭhamaṃ tappamāṇānurūpaṃ bandhakaṇḍuse ghaṭetvā rajjukehi bandhitvā kataṃ hotīti adhippāyo. Kathinacīvarassa appatāya paṭhamaṃ baddhadussaṃ kucchicimilikā hoti, mahāpaccariyaṃ, kurundiyañca vuttavacananidassanaṃ, byañjane eva bhedo, atthe natthīti dassanatthaṃ katanti veditabbaṃ. ‘‘Iminā kiṃ dīpetīti ce? Tathākataṃ dupaṭṭacīvaraṃ pakaticīvarassa mahantatāya pakaticīvarasaṅkhyameva gacchati, na kathinacīvarasaṅkhyanti kassaci siyā, nevaṃ daṭṭhabbaṃ. Evaṃ kucchicimilikabhāvena ṭhitampi kathinacīvaraṃ. Mahantampi taṃ pakaticīvaraṃ attano kathinacīvaramevāti. Heṭṭhimakoṭiyā pañcakassa icchitabbattā kathinadussaṃ khaṇḍākhaṇḍaṃ bahudhā chinditvā sibbitukāmo kathinacīvarato paṭṭaṃ gahetvā aññasmiṃ akathinacīvare paṭṭamāropetī’’ti likhitaṃ. Atha vā bahūni kathinadussāni paṃsukūlāni khuddakakhuddakāni ekacīvaratthāya, mahantāni ca ūnatthāya dinnāni honti. Kathinacīvaratoti bhikkhu ekaccato kathinacīvarato paṭṭaṃ gahetvā aññasmiṃ āropeti. Etthāha – kiṃ paṃsukūlāni kathinadussāni vikappanupagapacchimāni dātabbāni, udāhu khuddakānipīti? Ettha acīvarasaṅkhyattā khuddakāni dātuṃ na vaṭṭati. Kammavācā tattha na ruhatīti eke. ‘‘Paṃsukūlena atthataṃ hotī’’ti pāḷiyaṃ nayadānato kucchicimilikabhāvena ṭhitassa kathinadussassa attano sabhāvena anadhiṭṭhānupagassa purāṇacīvarabhāveneva adhiṭṭhānārahassapi kathinacīvarabhāvānumatimukhena aṭṭhakathāyaṃ padānato ca khuddakānipi dātuṃ vaṭṭati. Tañhi kathinatthārako ghaṭetvā kathinacīvaraṃ karissatīti katvā kappatīti eke, yuttataraṃ gahetabbaṃ.
ਨਿਚਯਸਨ੍ਨਿਧਿ ਸਙ੍ਘਾਯਤ੍ਤਾ ਸਙ੍ਘੇਨ ਕਤਤ੍ਤਾ। ਰਤ੍ਤਾਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ ‘‘ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯ’’ਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਪਞ੍ਚ ਖਣ੍ਡਾਨਿ ਪਟ੍ਟਾਨਿ ਪਮਾਣਂ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਪਞ੍ਚਕਂ। ਤੇਨ વਾ ਅਤਿਰਿਤ੍ਤੇਨ વਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਦਹੇવ ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਨੇਨਾਤਿ ਸਙ੍ਘੇਨ ਕਥਿਨਤ੍ਥਾਰਕਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮવਾਚਂ વਤ੍વਾ ਦਿਨ੍ਨੇਨੇવ ਤਦਹੇવ ਸਞ੍ਛਿਨ੍ਨੇਨ ਸਮਣ੍ਡਲਿਕਤੇਨ ਭવਿਤਬ੍ਬਂ। ਏવਂ ਦਿਨ੍ਨਂਯੇવ ਹਿ ਪਰਿવਾਰੇ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਕਰਣਂ ਸਤ੍ਤਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਦਾਯਕੇਨ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਪੁਬ੍ਬਕਰਣਮੇવ ਚੇ ਦਾਯਕੋ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦੇਤਿ, ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ਕਮ੍ਮવਾਚਾਯ ਦਾਤਬ੍ਬਂ। ਤੇਨ ਚ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਸੀਮਾਮਣ੍ਡਲੇ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਅਤ੍ਥਰਿਤ੍વਾ ਸਙ੍ਘੋ ਅਨੁਮੋਦਾਪੇਤਬ੍ਬੋ ਕਤਪੁਬ੍ਬਕਰਣਸ੍ਸ ਪੁਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾਭਾવਤੋ। ਅਤ੍ਥਾਰਕਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਗਤਮੇવ ਹਿ ਸਨ੍ਧਾਯ ‘‘ਨ ਉਲ੍ਲਿਖਿਤਮਤ੍ਤੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਪੁਬ੍ਬਕਰਣਮ੍ਪਿ ਪੁਨ ਧੋવਿਤ੍વਾ વਿਸਿਬ੍ਬਿਤ੍વਾ ਕਾਤਬ੍ਬਮੇવ વਚਨਪਮਾਣਤੋਤਿ ਚੇ? ਨ, ਛਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪੁਨ ਛੇਦਾਸਮ੍ਭવਤੋ। ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਮੇવਾਤਿ ਚੇ? ਨ, ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਧਿਕਾਰੇ ‘‘ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰਾਪੇਤ੍વਾ’’ਤਿ વਚਨਪ੍ਪਮਾਣਤੋ ਮੁਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਛਿਨ੍ਨੇਪਿ ਕੇਸੇ ਪਰਿਯੇਸਿਤ੍વਾ ਸਿਰਸ੍ਮਿਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਪੁਨ ਓਹਾਰਾਪੇਤ੍વਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬਪ੍ਪਸਙ੍ਗਤੋ, ਨ ਇਧ ਨ-ਕਾਰੇਨ ਪਟਿਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾਤਿ ਚੇ? ਨ, ‘‘ਨ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਙ੍ਘਾਟਿਯਾ’’ਤਿ ਨ-ਕਾਰੇਨ ਪਟਿਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗੇਨ ਅਤ੍ਥਤੇ ਅਨਤ੍ਥਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਨਿਟ੍ਠਪ੍ਪਸਙ੍ਗਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਭਿਨਿવੇਸੋ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬੋ। ‘‘ਬਹਿਉਪਚਾਰਸੀਮਾਯ ਠਿਤੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਪਿ ਪੁਬ੍ਬੇ વੁਤ੍ਤવਿਨਿਚ੍ਛਯੋવ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ।
Nicayasannidhi saṅghāyattā saṅghena katattā. Rattātikkantaṃ nissajjitabbattā ‘‘nissaggiya’’nti vuccati. Pañca khaṇḍāni paṭṭāni pamāṇaṃ assāti pañcakaṃ. Tena vā atirittena vāti attho. Tadaheva sañchinnenāti saṅghena kathinatthārakassa kammavācaṃ vatvā dinneneva tadaheva sañchinnena samaṇḍalikatena bhavitabbaṃ. Evaṃ dinnaṃyeva hi parivāre ‘‘pubbakaraṇaṃ sattahi dhammehi saṅgahita’’nti vuttaṃ, na dāyakena diyyamānaṃ, tasmā pariniṭṭhitapubbakaraṇameva ce dāyako saṅghassa deti, sampaṭicchitvā kammavācāya dātabbaṃ. Tena ca tasmiṃyeva sīmāmaṇḍale adhiṭṭhahitvā attharitvā saṅgho anumodāpetabbo katapubbakaraṇassa puna kattabbābhāvato. Atthārakassa hatthagatameva hi sandhāya ‘‘na ullikhitamattenā’’tiādi vuttaṃ. Pariniṭṭhitapubbakaraṇampi puna dhovitvā visibbitvā kātabbameva vacanapamāṇatoti ce? Na, chinnassa puna chedāsambhavato. Aññasmiṃ ṭhāne chinditabbamevāti ce? Na, pabbajjādhikāre ‘‘kesamassuṃ ohārāpetvā’’ti vacanappamāṇato muṇḍikassa chinnepi kese pariyesitvā sirasmiṃ ṭhapetvā puna ohārāpetvā pabbājetabbappasaṅgato, na idha na-kārena paṭisiddhattāti ce? Na, ‘‘na aññatra saṅghāṭiyā’’ti na-kārena paṭisiddhattā uttarāsaṅgena atthate anatthataṃ hotīti aniṭṭhappasaṅgato, tasmā abhiniveso na kātabbo. ‘‘Bahiupacārasīmāya ṭhito’’ti vuttattāpi pubbe vuttavinicchayova gahetabbo.
੩੦੯. ਅਸਨ੍ਨਿਧਿਕਤੇਨ ਅਤ੍ਥਤਂ ਹੋਤਿ ਕਥਿਨਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਿਂ ਕਥਿਨਤ੍ਥਾਰਮਾਸੇਯੇવ ਦੁવਿਧੋਪਿ ਸਨ੍ਨਿਧਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਉਦਾਹੁ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ, ਦਾਯਕੇਨ વਾ ਕਦਾ ਦਾਤਬ੍ਬਂ, ਕਿਂ ਕਥਿਨਤ੍ਥਾਰਮਾਸੇਯੇવ, ਉਦਾਹੁ ਤਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ, ਕਥਿਨਤ੍ਥਾਰਮਾਸੇਪਿ ਅਸੁਕਸ੍ਮਿਂ ਦਿવਸੇਯੇવ ਅਤ੍ਥਾਰਤ੍ਥਾਯ ਦਮ੍ਮੀਤਿ ਦਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ ਨ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਇਦਂ વਿਚਾਰੇਤਬ੍ਬਂ। ਕਥਿਨਤ੍ਥਾਰਮਾਸੇ ਏવ ਦੁવਿਧੋਪਿ ਸਨ੍ਨਿਧਿ। ਦਾਯਕੇਨਾਪਿ વਸ੍ਸਾવਾਸਿਕਂ વਿਯ ਕਥਿਨਚੀવਰਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ। ਕਸ੍ਮਾ? ‘‘ਕਥਿਨਦਾਯਕਸ੍ਸ વਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੦੬) ਨਯੇਨ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ। ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਮਤ੍ਤਮੇਤਨ੍ਤਿ ਚੇ? ਨ, ‘‘ਕਥਿਨਂ ਨਾਮ ਅਤਿਉਕ੍ਕਟ੍ਠਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੦੮) વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ। ਨ ਆਗਮਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚੇ? ਨ, ਇਦਮ੍ਪਿ ਆਗਮਨਮੇવ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਦਿਨ੍ਨਂ ਨ વਟ੍ਟਤੀਤਿ।
309.Asannidhikatena atthataṃ hoti kathinanti ettha kiṃ kathinatthāramāseyeva duvidhopi sannidhi adhippeto, udāhu tato pubbepi, dāyakena vā kadā dātabbaṃ, kiṃ kathinatthāramāseyeva, udāhu tato pubbepi, kathinatthāramāsepi asukasmiṃ divaseyeva atthāratthāya dammīti dātuṃ vaṭṭati na vaṭṭatīti idaṃ vicāretabbaṃ. Kathinatthāramāse eva duvidhopi sannidhi. Dāyakenāpi vassāvāsikaṃ viya kathinacīvaraṃ uddissa dinnaṃ na vaṭṭati. Kasmā? ‘‘Kathinadāyakassa vattaṃ atthī’’tiādinā (mahāva. aṭṭha. 306) nayena aṭṭhakathāyaṃ vuttattā. Ukkaṭṭhamattametanti ce? Na, ‘‘kathinaṃ nāma atiukkaṭṭhaṃ vaṭṭatī’’ti (mahāva. aṭṭha. 308) vuttattā. Na āgamanaṃ sandhāya vuttanti ce? Na, idampi āgamanameva sandhāya vuttaṃ, pubbe dinnaṃ na vaṭṭatīti.
੩੧੦. ਕਥਿਨਸ੍ਸਾਤਿ ਕਥਿਨਤ੍ਥਾਰਸ੍ਸ। ਉਬ੍ਭਾਰਾਯਾਤਿ વੂਪਸਮਾਯ, ਅਪ੍ਪવਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਕਿਮਤ੍ਥਿਯਂ ਉਬ੍ਭਾਰਨਿਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਚੇ? ਪਞ੍ਚਹਿ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਕਾਲਪਰਿਯਨ੍ਤਦਸ੍ਸਨੇਨ ਤੇਸੁ ਸਂવਰੁਪ੍ਪਾਦਨਤ੍ਥਂ। ਅਞ੍ਞਥਾ ‘‘ਚੀવਰਕਾਲਸਮਯੋ ਨਾਮ ਅਨਤ੍ਥਤੇ ਕਥਿਨੇ વਸ੍ਸਾਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮੋ ਮਾਸੋ, ਅਤ੍ਥਤੇ ਕਥਿਨੇ ਪਞ੍ਚ ਮਾਸਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੬੪੯) વਿਭਙ੍ਗੇ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਨ੍ਤਰਾਪਕ੍ਕਮਨਨ੍ਤਿਕਾਦਿਉਬ੍ਭਾਰਾਭਾવੇਪਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਪਞ੍ਚਸੁ ਮਾਸੇਸੁ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯੇવਾਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਗਾਹੋ ਸਿਯਾ । ਤਤੋ ਆਪਤ੍ਤਿਖੇਤ੍ਤੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਖੇਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਯ ਤਂ ਤਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਇਤਰੇਸਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਲਾਭਨ੍ਤਰਾਯਂ ਕਰੋਤੀਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ।
310.Kathinassāti kathinatthārassa. Ubbhārāyāti vūpasamāya, appavattiyāti attho. Kimatthiyaṃ ubbhāranidassananti ce? Pañcahi anāpattikālapariyantadassanena tesu saṃvaruppādanatthaṃ. Aññathā ‘‘cīvarakālasamayo nāma anatthate kathine vassānassa pacchimo māso, atthate kathine pañca māsā’’ti (pārā. 649) vibhaṅge vuttattā antarāpakkamanantikādiubbhārābhāvepi pañcahi pañcasu māsesu anāpattiyevāti micchāgāho siyā . Tato āpattikhette anāpattikhettasaññāya taṃ taṃ āpattiṃ āpajjati, itaresañca bhikkhūnaṃ lābhantarāyaṃ karotīti veditabbaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi / ੧੮੭. ਕਥਿਨਾਨੁਜਾਨਨਾ • 187. Kathinānujānanā
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ਕਥਿਨਾਨੁਜਾਨਨਕਥਾ • Kathinānujānanakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਕਥਿਨਾਨੁਜਾਨਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Kathinānujānanakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਕਥਿਨਾਨੁਜਾਨਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Kathinānujānanakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੧੮੭. ਕਥਿਨਾਨੁਜਾਨਨਕਥਾ • 187. Kathinānujānanakathā
