Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā |
੭. ਕਥਿਨਕ੍ਖਨ੍ਧਕੋ
7. Kathinakkhandhako
ਕਥਿਨਾਨੁਜਾਨਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
Kathinānujānanakathāvaṇṇanā
੩੦੬. ਕਥਿਨਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ ਸੀਸવਸੇਨਾਤਿ ਪਧਾਨવਸੇਨ। ਕਥਿਨਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਾਨਿਸਂਸੇ ਅਨ੍ਤੋਕਰਣਸਮਤ੍ਥਤਾਯ ਥਿਰਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੋ ਨੇਸਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਯੁਜ੍ਜਤੀਤਿ ‘‘ਸੋ ਤੁਮ੍ਹਾਕ’’ਨ੍ਤਿ ਅવਤ੍વਾ ‘‘ਨੇਸ’’ਨ੍ਤਿ વਚਨਂ ਯੁਜ੍ਜਤਿ। ਯੇ ਅਤ੍ਥਤਕਥਿਨਾਤਿ ਨ ਕੇવਲਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਮੇવ, ਯੇ ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਅਤ੍ਥਤਕਥਿਨਾ, ਤੇਸਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਥ વਾ વੋਤਿ ਤਦਾ ਸਮ੍ਮੁਖੀਭੂਤੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਸਮ੍ਮੁਖੀਭੂਤੇ ਚ ਅਨਾਗਤੇ ਚ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਬ੍ਬੇ ਏਕਤੋ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਂ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੋ ਨੇਸਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੋ ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਤ੍ਥਤਕਥਿਨਾਨਂ વੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਕਪ੍ਪਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ਮਤਕਚੀવਰਨ੍ਤਿ ਮਤਸ੍ਸ ਚੀવਰਂ। ‘‘વੁਤ੍ਥવਸ੍ਸવਸੇਨਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਚ੍ਛਿਮવਸ੍ਸਂવੁਤ੍ਥਾਨਮ੍ਪਿ ਸਾਧਾਰਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਪੁਰਿਮਿਕਾਯ વਸ੍ਸਂ ਉਪਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪਠਮਪવਾਰਣਾਯ ਪવਾਰਿਤਾ ਲਭਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ਉਪਗਤਾ વਾ ਨ ਲਭਨ੍ਤੀਤਿ ਪਚ੍ਛਿਮਿਕਾਯ વੁਤ੍ਥવਸ੍ਸੇਪਿ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ।
306. Kathinakkhandhake sīsavasenāti padhānavasena. Kathinanti pañcānisaṃse antokaraṇasamatthatāya thiranti attho. So nesaṃ bhavissatīti yujjatīti ‘‘so tumhāka’’nti avatvā ‘‘nesa’’nti vacanaṃ yujjati. Ye atthatakathināti na kevalaṃ tumhākameva, ye aññepi atthatakathinā, tesaṃ bhavissatīti attho. Atha vā voti tadā sammukhībhūtehi saddhiṃ asammukhībhūte ca anāgate ca bhikkhū sabbe ekato sampiṇḍetvā vuttaṃ, tumhākanti attho. So nesanti ettha so tesanti yojetabbaṃ. Tenāha ‘‘atthatakathinānaṃ vo, bhikkhave, imāni pañca kappissantī’’ti. Matakacīvaranti matassa cīvaraṃ. ‘‘Vutthavassavasenā’’ti idaṃ pacchimavassaṃvutthānampi sādhāraṇanti āha ‘‘purimikāya vassaṃ upagantvā paṭhamapavāraṇāya pavāritā labhantī’’ti. Upagatā vā na labhantīti pacchimikāya vutthavassepi sandhāya vuttaṃ.
ਖਲਿਮਕ੍ਖਿਤਸਾਟਕੋਤਿ ਅਹਤવਤ੍ਥਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ‘‘ਅਕਾਤੁਂ ਨ ਲਬ੍ਭਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਨਾਦਰਿਯੇ ਸਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਦੀਪੇਤਿ।
Khalimakkhitasāṭakoti ahatavatthaṃ sandhāya vuttaṃ. ‘‘Akātuṃ na labbhatī’’ti iminā anādariye sati dukkaṭanti dīpeti.
‘‘ਅਪਲੋਕੇਤ੍વਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਅਞ੍ਞੇਸਂ વਸ੍ਸਂવੁਤ੍ਥਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਦਤ੍વਾ ਦਾਤੁਕਾਮੇਹਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬવਿਧਿਦਸ੍ਸਨਂ। ਯਦਿ ਏવਂ ਕਮ੍ਮવਾਚਾਯ ਏવ ਦਾਨਂ ਅવੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਮ੍ਮવਾਚਾ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਕਥਿਨਚੀવਰਂ વਿਯ ਕਮ੍ਮવਾਚਾਯ ਦਾਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਅਪਲੋਕੇਤ੍વਾવ ਦਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ।
‘‘Apaloketvā’’ti idaṃ aññesaṃ vassaṃvutthabhikkhūnaṃ adatvā dātukāmehi kattabbavidhidassanaṃ. Yadi evaṃ kammavācāya eva dānaṃ avuttanti āha ‘‘kammavācā panā’’tiādi. Kathinacīvaraṃ viya kammavācāya dātuṃ na vaṭṭatīti apaloketvāva dātabbanti adhippāyo.
੩੦੮. ਮਹਾਭੂਮਿਕਨ੍ਤਿ ਮਹਾવਿਸਯਂ, ਚਤੁવੀਸਤਿਆਕਾਰવਨ੍ਤਤਾਯ ਮਹਾવਿਤ੍ਥਾਰਿਕਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਪਞ੍ਚਕਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਖਣ੍ਡਂ। ਏਸੇવ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ। ਪਠਮਚਿਮਿਲਿਕਾਤਿ ਕਥਿਨવਤ੍ਥਤੋ ਅਞ੍ਞਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਕਤਿਚਿਮਿਲਿਕਾ। ਕੁਚ੍ਛਿਚਿਮਿਲਿਕਂ ਕਤ੍વਾ ਸਿਬ੍ਬਿਤਮਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਥਿਰਜਿਣ੍ਣਾਨਂ ਚਿਮਿਲਿਕਾਨਂ ਏਕਤੋ ਕਤ੍વਾ ਸਿਬ੍ਬਨਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਨ੍ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ, ਕੁਰੁਨ੍ਦਿਯਞ੍ਚ વੁਤ੍ਤવਚਨਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਨਂ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਤੋ ਏવ ਭੇਦੋ, ਨ ਅਤ੍ਥਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਕਤਨ੍ਤਿਪਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਪਿਟ੍ਠਿਅਨੁવਾਤਾਰੋਪਨਮਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਦੀਘਤੋ ਅਨੁવਾਤਸ੍ਸ ਆਰੋਪਨਮਤ੍ਤੇਨ। ਕੁਚ੍ਛਿਅਨੁવਾਤਾਰੋਪਨਮਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਪੁਥੁਲਤੋ ਅਨੁવਾਤਸ੍ਸ ਆਰੋਪਨਮਤ੍ਤੇਨ। ਰਤ੍ਤਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯੇਨਾਤਿ ਰਤ੍ਤਿਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇਨ।
308.Mahābhūmikanti mahāvisayaṃ, catuvīsatiākāravantatāya mahāvitthārikanti vuttaṃ hoti. Pañcakanti pañcakhaṇḍaṃ. Eseva nayo sesesupi. Paṭhamacimilikāti kathinavatthato aññā attano pakaticimilikā. Kucchicimilikaṃ katvā sibbitamattenāti thirajiṇṇānaṃ cimilikānaṃ ekato katvā sibbanassetaṃ adhivacananti vadanti. Mahāpaccariyaṃ, kurundiyañca vuttavacananti dassanaṃ, byañjanato eva bhedo, na atthatoti dassanatthaṃ katantipi vadanti. Piṭṭhianuvātāropanamattenāti dīghato anuvātassa āropanamattena. Kucchianuvātāropanamattenāti puthulato anuvātassa āropanamattena. Rattinissaggiyenāti rattiatikkantena.
੩੦੯. ਹਤવਤ੍ਥਕਸਾਟਕੇਨਾਤਿ ਅਤਿਜਿਣ੍ਣਸਾਟਕੋ। ਨ ਹਿ ਤੇਨਾਤਿਆਦੀਸੁ ਤੇਨ ਪਰਿવਾਰਾਗਤਪਾਠੇਨ ਇਧ ਆਨੇਤ੍વਾ ਅવੁਚ੍ਚਮਾਨੇਨ ਕਥਿਨਤ੍ਥਾਰਕਸ੍ਸ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬੇਸੁ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਪਰਿਹਾਯਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਇਧੇવ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ।
309.Hatavatthakasāṭakenāti atijiṇṇasāṭako. Na hi tenātiādīsu tena parivārāgatapāṭhena idha ānetvā avuccamānena kathinatthārakassa jānitabbesu na kiñci parihāyati, tassa sabbassa idheva vuttattāti adhippāyo.
੩੧੦. ਮਾਤਾ વਿਯਾਤਿ ਮਾਤਿਕਾ, ਇવਤ੍ਥੇ ਕ-ਪਚ੍ਚਯੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ਤੇਨ ਸਿਦ੍ਧਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਮਾਤਿਕਾਤਿ ਮਾਤਰੋ’’ਤਿਆਦਿ। ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤਿਸ੍ਸਾ ਮਾਤਿਕਾਯ। ਪਕ੍ਕਮਨਨ੍ਤਿਕੋ ਕਥਿਨੁਬ੍ਭਾਰੋ ਏવ ਹਿ ਸਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਏવਮਭੇਦੂਪਚਾਰੇਨ ‘‘ਮਾਤਿਕਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੋ ਉਬ੍ਭਾਰਸ੍ਸੇવ ਪਕ੍ਕਮਨਨ੍ਤੇ ਸਮੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਤੋ, ਤਬ੍ਬਿਨਿਮੁਤ੍ਤਾਯ ਚ ਮਾਤਿਕਾਯ ਅਭਾવਾ, ਤਪ੍ਪਕਾਸਿਕਾਪਿ ਚੇਤ੍ਥ ਪਾਲ਼ਿ ‘‘ਮਾਤਿਕਾ’’ਤਿ વਤ੍ਤੁਂ ਯੁਜ੍ਜਤਿ। ਸਾਪਿ ਹਿ ਪਕ੍ਕਮਨਨ੍ਤਿਕੁਬ੍ਭਾਰਪ੍ਪਕਾਸਨੇਨ ‘‘ਪਕ੍ਕਮਨਨ੍ਤਿਕਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਾ। ਏਸੇવ ਨਯੋ ਸੇਸੁਬ੍ਭਾਰੇਸੁਪਿ। ਪਕ੍ਕਮਨਨ੍ਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਉਪਚਾਰਸੀਮਾਤਿਕ੍ਕਮਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ।
310. Mātā viyāti mātikā, ivatthe ka-paccayo daṭṭhabbo. Tena siddhamatthaṃ dassento āha ‘‘mātikāti mātaro’’tiādi. Assāti etissā mātikāya. Pakkamanantiko kathinubbhāro eva hi sayaṃ attano uppajjatīti evamabhedūpacārena ‘‘mātikā’’ti vutto ubbhārasseva pakkamanante samuppattito, tabbinimuttāya ca mātikāya abhāvā, tappakāsikāpi cettha pāḷi ‘‘mātikā’’ti vattuṃ yujjati. Sāpi hi pakkamanantikubbhārappakāsanena ‘‘pakkamanantikā’’ti vuttā. Eseva nayo sesubbhāresupi. Pakkamananti cettha upacārasīmātikkamanaṃ daṭṭhabbaṃ.
ਕਥਿਨਾਨੁਜਾਨਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Kathinānujānanakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi / ੧੮੭. ਕਥਿਨਾਨੁਜਾਨਨਾ • 187. Kathinānujānanā
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ਕਥਿਨਾਨੁਜਾਨਨਕਥਾ • Kathinānujānanakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਕਥਿਨਾਨੁਜਾਨਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Kathinānujānanakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਕਥਿਨਾਨੁਜਾਨਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Kathinānujānanakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੧੮੭. ਕਥਿਨਾਨੁਜਾਨਨਕਥਾ • 187. Kathinānujānanakathā