| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / मिलिन्दपञ्हपाळि • Milindapañhapāḷi |
१०. कठिनतपनपञ्हो
10. Kaṭhinatapanapañho
१०. ‘‘भन्ते नागसेन, किस्स हेमन्ते सूरियो कठिनं तपति, नो तथा गिम्हे’’ति? ‘‘गिम्हे, महाराज, अनुपहतं होति रजोजल्लं, वातक्खुभिता रेणू गगनानुगता होन्ति, आकासेपि अब्भा सुबहला होन्ति, महावातो च अधिमत्तं वायति, ते सब्बे नानाकुला समायुता सूरियरंसियो पिदहन्ति, तेन गिम्हे सूरियो मन्दं तपति।
10. ‘‘Bhante nāgasena, kissa hemante sūriyo kaṭhinaṃ tapati, no tathā gimhe’’ti? ‘‘Gimhe, mahārāja, anupahataṃ hoti rajojallaṃ, vātakkhubhitā reṇū gaganānugatā honti, ākāsepi abbhā subahalā honti, mahāvāto ca adhimattaṃ vāyati, te sabbe nānākulā samāyutā sūriyaraṃsiyo pidahanti, tena gimhe sūriyo mandaṃ tapati.
‘‘हेमन्ते पन, महाराज, हेट्ठा पथवी निब्बुता होति, उपरि महामेघो उपट्ठितो होति, उपसन्तं होति रजोजल्लं, रेणु च सन्तसन्तं गगने चरति, विगतवलाहको च होति आकासो, वातो च मन्दमन्दं वायति, एतेसं उपरतिया विसुद्धा 1 होन्ति सूरियरंसियो, उपघातविमुत्तस्स सूरियस्स तापो अति विय तपति। इदमेत्थ, महाराज, कारणं, येन कारणेन सूरियो हेमन्ते कठिनं तपति, नो तथा गिम्हे’’ति। ‘‘सब्बीतिमुत्तो, भन्ते, सूरियो कठिनं तपति, मेघादिसहगतो कठिनं न तपती’’ति।
‘‘Hemante pana, mahārāja, heṭṭhā pathavī nibbutā hoti, upari mahāmegho upaṭṭhito hoti, upasantaṃ hoti rajojallaṃ, reṇu ca santasantaṃ gagane carati, vigatavalāhako ca hoti ākāso, vāto ca mandamandaṃ vāyati, etesaṃ uparatiyā visuddhā 2 honti sūriyaraṃsiyo, upaghātavimuttassa sūriyassa tāpo ati viya tapati. Idamettha, mahārāja, kāraṇaṃ, yena kāraṇena sūriyo hemante kaṭhinaṃ tapati, no tathā gimhe’’ti. ‘‘Sabbītimutto, bhante, sūriyo kaṭhinaṃ tapati, meghādisahagato kaṭhinaṃ na tapatī’’ti.
कठिनतपनपञ्हो दसमो।
Kaṭhinatapanapañho dasamo.
निप्पपञ्चवग्गो दुतियो।
Nippapañcavaggo dutiyo.
इमस्मिं वग्गे दस पञ्हा।
Imasmiṃ vagge dasa pañhā.
Footnotes:
