Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
൫. കതിഛിന്ദസുത്തവണ്ണനാ
5. Katichindasuttavaṇṇanā
൫. പഞ്ചമേ കതി ഛിന്ദേതി ഛിന്ദന്തോ കതി ഛിന്ദേയ്യ. സേസപദേസുപി ഏസേവ നയോ. ഏത്ഥ ച ‘‘ഛിന്ദേ ജഹേ’’തി അത്ഥതോ ഏകം. ഗാഥാബന്ധസ്സ പന മട്ഠഭാവത്ഥം അയം ദേവതാ സദ്ദപുനരുത്തിം വജ്ജയന്തീ ഏവമാഹ. കതി സങ്ഗാതിഗോതി കതി സങ്ഗേ അതിഗതോ, അതിക്കന്തോതി അത്ഥോ. സങ്ഗാതികോതിപി പാഠോ, അയമേവ അത്ഥോ. പഞ്ച ഛിന്ദേതി ഛിന്ദന്തോ പഞ്ച ഓരമ്ഭാഗിയസംയോജനാനി ഛിന്ദേയ്യ. പഞ്ച ജഹേതി ജഹന്തോ പഞ്ചുദ്ധമ്ഭാഗിയസംയോജനാനി ജഹേയ്യ. ഇധാപി ഛിന്ദനഞ്ച ജഹനഞ്ച അത്ഥതോ ഏകമേവ, ഭഗവാ പന ദേവതായ ആരോപിതവചനാനുരൂപേനേവ ഏവമാഹ. അഥ വാ പാദേസു ബദ്ധപാസസകുണോ വിയ പഞ്ചോരമ്ഭാഗിയസംയോജനാനി ഹേട്ഠാ ആകഡ്ഢമാനാകാരാനി ഹോന്തി, താനി അനാഗാമിമഗ്ഗേന ഛിന്ദേയ്യാതി വദതി. ഹത്ഥേഹി ഗഹിതരുക്ഖസാഖാ വിയ പഞ്ചുദ്ധമ്ഭാഗിയസംയോജനാനി ഉപരി ആകഡ്ഢമാനാകാരാനി ഹോന്തി, താനി അരഹത്തമഗ്ഗേന ജഹേയ്യാതി വദതി. പഞ്ച ചുത്തരി ഭാവയേതി ഏതേസം സംയോജനാനം ഛിന്ദനത്ഥായ ചേവ പഹാനത്ഥായ ച ഉത്തരി അതിരേകം വിസേസം ഭാവേന്തോ സദ്ധാപഞ്ചമാനി ഇന്ദ്രിയാനി ഭാവേയ്യാതി അത്ഥോ. പഞ്ച സങ്ഗാതിഗോതി രാഗസങ്ഗോ ദോസസങ്ഗോ മോഹസങ്ഗോ മാനസങ്ഗോ ദിട്ഠിസങ്ഗോതി ഇമേ പഞ്ച സങ്ഗേ അതിക്കന്തോ. ഓഘതിണ്ണോതി വുച്ചതീതി ചതുരോഘതിണ്ണോതി കഥീയതി. ഇമായ പന ഗാഥായ പഞ്ചിന്ദ്രിയാനി ലോകിയലോകുത്തരാനി കഥിതാനീതി.
5. Pañcame kati chindeti chindanto kati chindeyya. Sesapadesupi eseva nayo. Ettha ca ‘‘chinde jahe’’ti atthato ekaṃ. Gāthābandhassa pana maṭṭhabhāvatthaṃ ayaṃ devatā saddapunaruttiṃ vajjayantī evamāha. Kati saṅgātigoti kati saṅge atigato, atikkantoti attho. Saṅgātikotipi pāṭho, ayameva attho. Pañca chindeti chindanto pañca orambhāgiyasaṃyojanāni chindeyya. Pañca jaheti jahanto pañcuddhambhāgiyasaṃyojanāni jaheyya. Idhāpi chindanañca jahanañca atthato ekameva, bhagavā pana devatāya āropitavacanānurūpeneva evamāha. Atha vā pādesu baddhapāsasakuṇo viya pañcorambhāgiyasaṃyojanāni heṭṭhā ākaḍḍhamānākārāni honti, tāni anāgāmimaggena chindeyyāti vadati. Hatthehi gahitarukkhasākhā viya pañcuddhambhāgiyasaṃyojanāni upari ākaḍḍhamānākārāni honti, tāni arahattamaggena jaheyyāti vadati. Pañca cuttari bhāvayeti etesaṃ saṃyojanānaṃ chindanatthāya ceva pahānatthāya ca uttari atirekaṃ visesaṃ bhāvento saddhāpañcamāni indriyāni bhāveyyāti attho. Pañca saṅgātigoti rāgasaṅgo dosasaṅgo mohasaṅgo mānasaṅgo diṭṭhisaṅgoti ime pañca saṅge atikkanto. Oghatiṇṇoti vuccatīti caturoghatiṇṇoti kathīyati. Imāya pana gāthāya pañcindriyāni lokiyalokuttarāni kathitānīti.
കതിഛിന്ദസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Katichindasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൫. കതിഛിന്ദസുത്തം • 5. Katichindasuttaṃ
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൫. കതിഛിന്ദസുത്തവണ്ണനാ • 5. Katichindasuttavaṇṇanā