| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පරිවාරපාළි • Parivārapāḷi |
අන්‌තරපෙය්‍යාලං
Antarapeyyālaṃ
කතිපුච්‌ඡාවාරො
Katipucchāvāro
271. කති ආපත්‌තියො? කති ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධා? කති විනීතවත්‌ථූනි? කති අගාරවා? කති ගාරවා? කති විනීතවත්‌ථූනි? කති විපත්‌තියො? කති ආපත්‌තිසමුට්‌ඨානා? කති විවාදමූලානි? කති අනුවාදමූලානි? කති සාරණීයා ධම්‌මා? කති භෙදකරවත්‌ථූනි? කති අධිකරණානි? කති සමථා?
271. Kati āpattiyo? Kati āpattikkhandhā? Kati vinītavatthūni? Kati agāravā? Kati gāravā? Kati vinītavatthūni? Kati vipattiyo? Kati āpattisamuṭṭhānā? Kati vivādamūlāni? Kati anuvādamūlāni? Kati sāraṇīyā dhammā? Kati bhedakaravatthūni? Kati adhikaraṇāni? Kati samathā?
පඤ්‌ච ආපත්‌තියො. පඤ්‌ච ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධා. පඤ්‌ච විනීතවත්‌ථූනි. සත්‌ත ආපත්‌තියො. සත්‌ත ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධා. සත්‌ත විනීතවත්‌ථූනි. ඡ අගාරවා. ඡ ගාරවා. ඡ විනීතවත්‌ථූනි. චතස්‌සො විපත්‌තියො. ඡ ආපත්‌තිසමුට්‌ඨානා. ඡ විවාදමූලානි. ඡ අනුවාදමූලානි. ඡ සාරණීයා ධම්‌මා. අට්‌ඨාරස භෙදකරවත්‌ථූනි. චත්‌තාරි අධිකරණානි. සත්‌ත සමථා.
Pañca āpattiyo. Pañca āpattikkhandhā. Pañca vinītavatthūni. Satta āpattiyo. Satta āpattikkhandhā. Satta vinītavatthūni. Cha agāravā. Cha gāravā. Cha vinītavatthūni. Catasso vipattiyo. Cha āpattisamuṭṭhānā. Cha vivādamūlāni. Cha anuvādamūlāni. Cha sāraṇīyā dhammā. Aṭṭhārasa bhedakaravatthūni. Cattāri adhikaraṇāni. Satta samathā.
තත්‌ථ කතමා පඤ්‌ච ආපත්‌තියො? පාරාජිකාපත්‌ති, සඞ්‌ඝාදිසෙසාපත්‌ති, පාචිත්‌තියාපත්‌ති, පාටිදෙසනීයාපත්‌ති, දුක්‌කටාපත්‌ති – ඉමා පඤ්‌ච ආපත්‌තියො.
Tattha katamā pañca āpattiyo? Pārājikāpatti, saṅghādisesāpatti, pācittiyāpatti, pāṭidesanīyāpatti, dukkaṭāpatti – imā pañca āpattiyo.
තත්‌ථ කතමෙ පඤ්‌ච ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධා? පාරාජිකාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධො, සඞ්‌ඝාදිසෙසාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධො, පාචිත්‌තියාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධො, පාටිදෙසනීයාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධො, දුක්‌කටාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධො – ඉමෙ පඤ්‌ච ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධා.
Tattha katame pañca āpattikkhandhā? Pārājikāpattikkhandho, saṅghādisesāpattikkhandho, pācittiyāpattikkhandho, pāṭidesanīyāpattikkhandho, dukkaṭāpattikkhandho – ime pañca āpattikkhandhā.
තත්‌ථ කතමානි පඤ්‌ච විනීතවත්‌ථූනි? පඤ්‌චහි ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙහි ආරති විරති පටිවිරති වෙරමණී අකිරියා අකරණං අනජ්‌ඣාපත්‌ති වෙලාඅනතික්‌කමො සෙතුඝාතො – ඉමානි පඤ්‌ච විනීතවත්‌ථූනි.
Tattha katamāni pañca vinītavatthūni? Pañcahi āpattikkhandhehi ārati virati paṭivirati veramaṇī akiriyā akaraṇaṃ anajjhāpatti velāanatikkamo setughāto – imāni pañca vinītavatthūni.
තත්‌ථ කතමා සත්‌ත ආපත්‌තියො? පාරාජිකාපත්‌ති, සඞ්‌ඝාදිසෙසාපත්‌ති, ථුල්‌ලච්‌චයාපත්‌ති, පාචිත්‌තියාපත්‌ති, පාටිදෙසනීයාපත්‌ති, දුක්‌කටාපත්‌ති, දුබ්‌භාසිතාපත්‌ති – ඉමා සත්‌ත ආපත්‌තියො.
Tattha katamā satta āpattiyo? Pārājikāpatti, saṅghādisesāpatti, thullaccayāpatti, pācittiyāpatti, pāṭidesanīyāpatti, dukkaṭāpatti, dubbhāsitāpatti – imā satta āpattiyo.
තත්‌ථ කතමෙ සත්‌ත ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධා? පාරාජිකාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධො, සඞ්‌ඝාදිසෙසාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධො, ථුල්‌ලච්‌චයාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධො, පාචිත්‌තියාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධො, පාටිදෙසනීයාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධො, දුක්‌කටාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධො, දුබ්‌භාසිතාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධො – ඉමෙ සත්‌ත ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධා.
Tattha katame satta āpattikkhandhā? Pārājikāpattikkhandho, saṅghādisesāpattikkhandho, thullaccayāpattikkhandho, pācittiyāpattikkhandho, pāṭidesanīyāpattikkhandho, dukkaṭāpattikkhandho, dubbhāsitāpattikkhandho – ime satta āpattikkhandhā.
තත්‌ථ කතමානි සත්‌ත විනීතවත්‌ථූනි? සත්‌තහි ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙහි ආරති විරති පටිවිරති වෙරමණී අකිරියා අකරණං අනජ්‌ඣාපත්‌ති වෙලාඅනතික්‌කමො සෙතුඝාතො – ඉමානි සත්‌ත විනීතවත්‌ථූනි.
Tattha katamāni satta vinītavatthūni? Sattahi āpattikkhandhehi ārati virati paṭivirati veramaṇī akiriyā akaraṇaṃ anajjhāpatti velāanatikkamo setughāto – imāni satta vinītavatthūni.
තත්‌ථ කතමෙ ඡ අගාරවා? බුද්‌ධෙ අගාරවො, ධම්‌මෙ අගාරවො, සඞ්‌ඝෙ අගාරවො, සික්‌ඛාය අගාරවො, අප්‌පමාදෙ අගාරවො, පටිසන්‌ධාරෙ අගාරවො – ඉමෙ ඡ අගාරවා.
Tattha katame cha agāravā? Buddhe agāravo, dhamme agāravo, saṅghe agāravo, sikkhāya agāravo, appamāde agāravo, paṭisandhāre agāravo – ime cha agāravā.
තත්‌ථ කතමෙ ඡ ගාරවා? බුද්‌ධෙ ගාරවො, ධම්‌මෙ ගාරවො, සඞ්‌ඝෙ ගාරවො, සික්‌ඛාය ගාරවො, අප්‌පමාදෙ ගාරවො, පටිසන්‌ධාරෙ ගාරවො – ඉමෙ ඡ ගාරවා.
Tattha katame cha gāravā? Buddhe gāravo, dhamme gāravo, saṅghe gāravo, sikkhāya gāravo, appamāde gāravo, paṭisandhāre gāravo – ime cha gāravā.
තත්‌ථ කතමානි ඡ විනීතවත්‌ථූනි? ඡහි අගාරවෙහි ආරති විරති පටිවිරති වෙරමණී අකිරියා අකරණං අනජ්‌ඣාපත්‌ති වෙලාඅනතික්‌කමො සෙතුඝාතො – ඉමානි ඡ විනීතවත්‌ථූනි.
Tattha katamāni cha vinītavatthūni? Chahi agāravehi ārati virati paṭivirati veramaṇī akiriyā akaraṇaṃ anajjhāpatti velāanatikkamo setughāto – imāni cha vinītavatthūni.
තත්‌ථ කතමා චතස්‌සො විපත්‌තියො? සීලවිපත්‌ති, ආචාරවිපත්‌ති, දිට්‌ඨිවිපත්‌ති, ආජීවවිපත්‌ති – ඉමා චතස්‌සො විපත්‌තියො.
Tattha katamā catasso vipattiyo? Sīlavipatti, ācāravipatti, diṭṭhivipatti, ājīvavipatti – imā catasso vipattiyo.
තත්‌ථ කතමෙ ඡ ආපත්‌තිසමුට්‌ඨානා? අත්‌ථාපත්‌ති කායතො සමුට්‌ඨාති, න වාචතො න චිත්‌තතො; අත්‌ථාපත්‌ති වාචතො සමුට්‌ඨාති, න කායතො න චිත්‌තතො; අත්‌ථාපත්‌ති කායතො ච වාචතො ච සමුට්‌ඨාති, න චිත්‌තතො; අත්‌ථාපත්‌ති කායතො ච චිත්‌තතො ච සමුට්‌ඨාති, න වාචතො; අත්‌ථාපත්‌ති වාචතො ච චිත්‌තතො ච සමුට්‌ඨාති, න කායතො; අත්‌ථාපත්‌ති කායතො ච වාචතො ච චිත්‌තතො ච සමුට්‌ඨාති – ඉමෙ ඡ ආපත්‌තිසමුට්‌ඨානා.
Tattha katame cha āpattisamuṭṭhānā? Atthāpatti kāyato samuṭṭhāti, na vācato na cittato; atthāpatti vācato samuṭṭhāti, na kāyato na cittato; atthāpatti kāyato ca vācato ca samuṭṭhāti, na cittato; atthāpatti kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti, na vācato; atthāpatti vācato ca cittato ca samuṭṭhāti, na kāyato; atthāpatti kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti – ime cha āpattisamuṭṭhānā.
272. තත්‌ථ 1 කතමානි ඡ විවාදමූලානි? ඉධ භික්‌ඛු කොධනො හොති උපනාහී. යො සො භික්‌ඛු කොධනො හොති උපනාහී සො සත්‌ථරිපි අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො, ධම්‌මෙපි අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො, සඞ්‌ඝෙපි අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො, සික්‌ඛායපි න පරිපූරකාරී හොති. යො සො භික්‌ඛු සත්‌ථරි අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො, ධම්‌මෙ…පෙ.… සඞ්‌ඝෙ…පෙ.… සික්‌ඛාය න පරිපූරකාරී, සො සඞ්‌ඝෙ විවාදං ජනෙති. යො හොති විවාදො බහුජනාහිතාය බහුජනාසුඛාය බහුනො ජනස්‌ස අනත්‌ථාය අහිතාය දුක්‌ඛාය දෙවමනුස්‌සානං. එවරූපං චෙ තුම්‌හෙ විවාදමූලං අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා සමනුපස්‌සෙය්‍යාථ තත්‍ර තුම්‌හෙ තස්‌සෙව පාපකස්‌ස විවාදමූලස්‌ස පහානාය වායමෙය්‍යාථ. එවරූපං චෙ තුම්‌හෙ විවාදමූලං අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා න සමනුපස්‌සෙය්‍යාථ තත්‍ර තුම්‌හෙ තස්‌සෙව පාපකස්‌ස විවාදමූලස්‌ස ආයතිං අනවස්‌සවාය පටිපජ්‌ජෙය්‍යාථ. එවමෙතස්‌ස පාපකස්‌ස විවාදමූලස්‌ස පහානං හොති. එවමෙතස්‌ස පාපකස්‌ස විවාදමූලස්‌ස ආයතිං අනවස්‌සවො හොති.
272. Tattha 2 katamāni cha vivādamūlāni? Idha bhikkhu kodhano hoti upanāhī. Yo so bhikkhu kodhano hoti upanāhī so sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi agāravo viharati appatisso, saṅghepi agāravo viharati appatisso, sikkhāyapi na paripūrakārī hoti. Yo so bhikkhu satthari agāravo viharati appatisso, dhamme…pe… saṅghe…pe… sikkhāya na paripūrakārī, so saṅghe vivādaṃ janeti. Yo hoti vivādo bahujanāhitāya bahujanāsukhāya bahuno janassa anatthāya ahitāya dukkhāya devamanussānaṃ. Evarūpaṃ ce tumhe vivādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā samanupasseyyātha tatra tumhe tasseva pāpakassa vivādamūlassa pahānāya vāyameyyātha. Evarūpaṃ ce tumhe vivādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā na samanupasseyyātha tatra tumhe tasseva pāpakassa vivādamūlassa āyatiṃ anavassavāya paṭipajjeyyātha. Evametassa pāpakassa vivādamūlassa pahānaṃ hoti. Evametassa pāpakassa vivādamūlassa āyatiṃ anavassavo hoti.
3 පුන චපරං භික්‌ඛු මක්‌ඛී හොති පළාසී…පෙ.… ඉස්‌සුකී හොති මච්‌ඡරී, සඨො හොති මායාවී, පාපිච්‌ඡො හොති මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි, සන්‌දිට්‌ඨිපරාමාසී හොති ආධානග්‌ගාහී දුප්‌පටිනිස්‌සග්‌ගී. යො සො භික්‌ඛු සන්‌දිට්‌ඨිපරාමාසී හොති ආධානග්‌ගාහී දුප්‌පටිනිස්‌සග්‌ගී සො සත්‌ථරිපි අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො, ධම්‌මෙපි අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො, සඞ්‌ඝෙපි අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො, සික්‌ඛායපි න පරිපූරකාරී හොති. යො සො භික්‌ඛු සත්‌ථරි අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො ධම්‌මෙ…පෙ.… සඞ්‌ඝෙ…පෙ.… සික්‌ඛාය න පරිපූරකාරී, සො සඞ්‌ඝෙ විවාදං ජනෙති. යො සො හොති විවාදො බහුජනාහිතාය බහුජනාසුඛාය බහුනො ජනස්‌ස අනත්‌ථාය අහිතාය දුක්‌ඛාය දෙවමනුස්‌සානං. එවරූපං චෙ තුම්‌හෙ විවාදමූලං අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා සමනුපස්‌සෙය්‍යාථ තත්‍ර තුම්‌හෙ තස්‌සෙව පාපකස්‌ස විවාදමූලස්‌ස පහානාය වායමෙය්‍යාථ. එවරූපං චෙ තුම්‌හෙ විවාදමූලං අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා න සමනුපස්‌සෙය්‍යාථ තත්‍ර තුම්‌හෙ තස්‌සෙව පාපකස්‌ස විවාදමූලස්‌ස ආයතිං අනවස්‌සවාය පටිපජ්‌ජෙය්‍යාථ. එවමෙතස්‌ස පාපකස්‌ස විවාදමූලස්‌ස පහානං හොති. එවමෙතස්‌ස පාපකස්‌ස විවාදමූලස්‌ස ආයතිං අනවස්‌සවො හොති. ඉමානි ඡ විවාදමූලානි.
4 Puna caparaṃ bhikkhu makkhī hoti paḷāsī…pe… issukī hoti maccharī, saṭho hoti māyāvī, pāpiccho hoti micchādiṭṭhi, sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī duppaṭinissaggī. Yo so bhikkhu sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī duppaṭinissaggī so sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi agāravo viharati appatisso, saṅghepi agāravo viharati appatisso, sikkhāyapi na paripūrakārī hoti. Yo so bhikkhu satthari agāravo viharati appatisso dhamme…pe… saṅghe…pe… sikkhāya na paripūrakārī, so saṅghe vivādaṃ janeti. Yo so hoti vivādo bahujanāhitāya bahujanāsukhāya bahuno janassa anatthāya ahitāya dukkhāya devamanussānaṃ. Evarūpaṃ ce tumhe vivādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā samanupasseyyātha tatra tumhe tasseva pāpakassa vivādamūlassa pahānāya vāyameyyātha. Evarūpaṃ ce tumhe vivādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā na samanupasseyyātha tatra tumhe tasseva pāpakassa vivādamūlassa āyatiṃ anavassavāya paṭipajjeyyātha. Evametassa pāpakassa vivādamūlassa pahānaṃ hoti. Evametassa pāpakassa vivādamūlassa āyatiṃ anavassavo hoti. Imāni cha vivādamūlāni.
273. 5 තත්‌ථ කතමානි ඡ අනුවාදමූලානි? ඉධ භික්‌ඛු කොධනො හොති උපනාහී. යො සො භික්‌ඛු කොධනො හොති උපනාහී සො සත්‌ථරිපි අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො, ධම්‌මෙපි අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො, සඞ්‌ඝෙපි අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො, සික්‌ඛායපි න පරිපූරකාරී හොති. යො සො භික්‌ඛු සත්‌ථරි අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො ධම්‌මෙ…පෙ.… සඞ්‌ඝෙ …පෙ.… සික්‌ඛාය න පරිපූරකාරී සො සඞ්‌ඝෙ අනුවාදං ජනෙති. යො හොති අනුවාදො බහුජනාහිතාය බහුජනාසුඛාය බහුනො ජනස්‌ස අනත්‌ථාය අහිතාය දුක්‌ඛාය දෙවමනුස්‌සානං. එවරූපං චෙ තුම්‌හෙ අනුවාදමූලං අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා සමනුපස්‌සෙය්‍යාථ තත්‍ර තුම්‌හෙ තස්‌සෙව පාපකස්‌ස අනුවාදමූලස්‌ස පහානාය වායමෙය්‍යාථ. එවරූපං චෙ තුම්‌හෙ අනුවාදමූලං අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා න සමනුපස්‌සෙය්‍යාථ තත්‍ර තුම්‌හෙ තස්‌සෙව පාපකස්‌ස අනුවාදමූලස්‌ස ආයතිං අනවස්‌සවාය පටිපජ්‌ජෙය්‍යාථ. එවමෙතස්‌ස පාපකස්‌ස අනුවාදමූලස්‌ස පහානං හොති. එවමෙතස්‌ස පාපකස්‌ස අනුවාදමූලස්‌ස ආයතිං අනවස්‌සවො හොති.
273.6 Tattha katamāni cha anuvādamūlāni? Idha bhikkhu kodhano hoti upanāhī. Yo so bhikkhu kodhano hoti upanāhī so sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi agāravo viharati appatisso, saṅghepi agāravo viharati appatisso, sikkhāyapi na paripūrakārī hoti. Yo so bhikkhu satthari agāravo viharati appatisso dhamme…pe… saṅghe …pe… sikkhāya na paripūrakārī so saṅghe anuvādaṃ janeti. Yo hoti anuvādo bahujanāhitāya bahujanāsukhāya bahuno janassa anatthāya ahitāya dukkhāya devamanussānaṃ. Evarūpaṃ ce tumhe anuvādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā samanupasseyyātha tatra tumhe tasseva pāpakassa anuvādamūlassa pahānāya vāyameyyātha. Evarūpaṃ ce tumhe anuvādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā na samanupasseyyātha tatra tumhe tasseva pāpakassa anuvādamūlassa āyatiṃ anavassavāya paṭipajjeyyātha. Evametassa pāpakassa anuvādamūlassa pahānaṃ hoti. Evametassa pāpakassa anuvādamūlassa āyatiṃ anavassavo hoti.
පුන චපරං භික්‌ඛු මක්‌ඛී හොති පලාසී…පෙ.… ඉස්‌සුකී හොති මච්‌ඡරී, සඨො හොති මායාවී, පාපිච්‌ඡො හොති මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි, සන්‌දිට්‌ඨිපරාමාසී හොති ආධානග්‌ගාහී දුප්‌පටිනිස්‌සග්‌ගී. යො සො භික්‌ඛු සන්‌දිට්‌ඨිපරාමාසී හොති ආධානග්‌ගාහී දුප්‌පටිනිස්‌සග්‌ගී සො සත්‌ථරිපි අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො, ධම්‌මෙපි අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො, සඞ්‌ඝෙපි අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො, සික්‌ඛායපි න පරිපූරකාරී හොති. යො භික්‌ඛු සත්‌ථරි අගාරවො විහරති අප්‌පතිස්‌සො ධම්‌මෙ…පෙ.… සඞ්‌ඝෙ…පෙ.… සික්‌ඛාය න පරිපූරකාරී සො සඞ්‌ඝෙ අනුවාදං ජනෙති. යොඑ හොති අනුවාදො බහුජනාහිතාය බහුජනාසුඛාය බහුනො ජනස්‌ස අනත්‌ථාය අහිතාය දුක්‌ඛාය දෙවමනුස්‌සානං. එවරූපං චෙ තුම්‌හෙ අනුවාදමූලං අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා සමනුපස්‌සෙය්‍යාථ තත්‍ර තුම්‌හෙ තස්‌සෙව පාපකස්‌ස අනුවාදමූලස්‌ස පහානාය වායමෙය්‍යාථ. එවරූපං චෙ තුම්‌හෙ අනුවාදමූලං අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා න සමනුපස්‌සෙය්‍යාථ තත්‍ර තුම්‌හෙ තස්‌සෙව පාපකස්‌ස අනුවාදමූලස්‌ස ආයතිං අනවස්‌සවාය පටිපජ්‌ජෙය්‍යාථ. එවමෙතස්‌ස පාපකස්‌ස අනුවාදමූලස්‌ස පහානං හොති. එවමෙතස්‌ස පාපකස්‌ස අනුවාදමූලස්‌ස ආයතිං අනවස්‌සවො හොති. ඉමානි ඡ අනුවාදමූලානි.
Puna caparaṃ bhikkhu makkhī hoti palāsī…pe… issukī hoti maccharī, saṭho hoti māyāvī, pāpiccho hoti micchādiṭṭhi, sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī duppaṭinissaggī. Yo so bhikkhu sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī duppaṭinissaggī so sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi agāravo viharati appatisso, saṅghepi agāravo viharati appatisso, sikkhāyapi na paripūrakārī hoti. Yo bhikkhu satthari agāravo viharati appatisso dhamme…pe… saṅghe…pe… sikkhāya na paripūrakārī so saṅghe anuvādaṃ janeti. Yoe hoti anuvādo bahujanāhitāya bahujanāsukhāya bahuno janassa anatthāya ahitāya dukkhāya devamanussānaṃ. Evarūpaṃ ce tumhe anuvādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā samanupasseyyātha tatra tumhe tasseva pāpakassa anuvādamūlassa pahānāya vāyameyyātha. Evarūpaṃ ce tumhe anuvādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā na samanupasseyyātha tatra tumhe tasseva pāpakassa anuvādamūlassa āyatiṃ anavassavāya paṭipajjeyyātha. Evametassa pāpakassa anuvādamūlassa pahānaṃ hoti. Evametassa pāpakassa anuvādamūlassa āyatiṃ anavassavo hoti. Imāni cha anuvādamūlāni.
274. 7 තත්‌ථ කතමෙ ඡ සාරණීයා ධම්‌මා? ඉධ භික්‌ඛුනො මෙත්‌තං කායකම්‌මං පච්‌චුපට්‌ඨිතං හොති සබ්‍රහ්‌මචාරීසු ආවි චෙව රහො ච. අයම්‌පි ධම්‌මො සාරණීයො පියකරණො ගරුකරණො සඞ්‌ගහාය අවිවාදාය සාමග්‌ගියා එකීභාවාය සංවත්‌තති.
274.8 Tattha katame cha sāraṇīyā dhammā? Idha bhikkhuno mettaṃ kāyakammaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sabrahmacārīsu āvi ceva raho ca. Ayampi dhammo sāraṇīyo piyakaraṇo garukaraṇo saṅgahāya avivādāya sāmaggiyā ekībhāvāya saṃvattati.
පුන චපරං භික්‌ඛුනො මෙත්‌තං වචීකම්‌මං පච්‌චුපට්‌ඨිතං හොති සබ්‍රහ්‌මචාරීසු ආවි චෙව රහො ච. අයම්‌පි ධම්‌මො සාරණීයො පියකරණො ගරුකරණො සඞ්‌ගහාය අවිවාදාය සාමග්‌ගියා එකීභාවාය සංවත්‌තති.
Puna caparaṃ bhikkhuno mettaṃ vacīkammaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sabrahmacārīsu āvi ceva raho ca. Ayampi dhammo sāraṇīyo piyakaraṇo garukaraṇo saṅgahāya avivādāya sāmaggiyā ekībhāvāya saṃvattati.
පුන චපරං භික්‌ඛුනො මෙත්‌තං මනොකම්‌මං පච්‌චුපට්‌ඨිතං හොති සබ්‍රහ්‌මචාරීසු ආවි චෙව රහො ච. අයම්‌පි ධම්‌මො සාරණීයො පියකරණො ගරුකරණො සඞ්‌ගහාය අවිවාදාය සාමග්‌ගියා එකීභාවාය සංවත්‌තති.
Puna caparaṃ bhikkhuno mettaṃ manokammaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sabrahmacārīsu āvi ceva raho ca. Ayampi dhammo sāraṇīyo piyakaraṇo garukaraṇo saṅgahāya avivādāya sāmaggiyā ekībhāvāya saṃvattati.
පුන චපරං භික්‌ඛු යෙ තෙ ලාභා ධම්‌මිකා ධම්‌මලද්‌ධා අන්‌තමසො පත්‌තපරියාපන්‌නමත්‌තම්‌පි තථාරූපෙහි ලාභෙහි අප්‌පටිවිභත්‌තභොගී හොති සීලවන්‌තෙහි සබ්‍රහ්‌මචාරීහි සාධාරණභොගී. අයම්‌පි ධම්‌මො සාරණීයො පියකරණො ගරුකරණො සඞ්‌ගහාය අවිවාදාය සාමග්‌ගියා එකීභාවාය සංවත්‌තති.
Puna caparaṃ bhikkhu ye te lābhā dhammikā dhammaladdhā antamaso pattapariyāpannamattampi tathārūpehi lābhehi appaṭivibhattabhogī hoti sīlavantehi sabrahmacārīhi sādhāraṇabhogī. Ayampi dhammo sāraṇīyo piyakaraṇo garukaraṇo saṅgahāya avivādāya sāmaggiyā ekībhāvāya saṃvattati.
පුන චපරං භික්‌ඛු යානි තානි සීලානි අඛණ්‌ඩානි අච්‌ඡිද්‌දානි අසබලානි අකම්‌මාසානි භුජිස්‌සානි විඤ්‌ඤුපසත්‌ථානි අපරාමට්‌ඨානි සමාධිසංවත්‌තනිකානි , තථාරූපෙසු සීලෙසු සීලසාමඤ්‌ඤගතො විහරති සබ්‍රහ්‌මචාරීහි ආවි චෙව රහො ච. අයම්‌පි ධම්‌මො සාරණීයො පියකරණො ගරුකරණො සඞ්‌ගහාය අවිවාදාය සාමග්‌ගියා එකීභාවාය සංවත්‌තති.
Puna caparaṃ bhikkhu yāni tāni sīlāni akhaṇḍāni acchiddāni asabalāni akammāsāni bhujissāni viññupasatthāni aparāmaṭṭhāni samādhisaṃvattanikāni , tathārūpesu sīlesu sīlasāmaññagato viharati sabrahmacārīhi āvi ceva raho ca. Ayampi dhammo sāraṇīyo piyakaraṇo garukaraṇo saṅgahāya avivādāya sāmaggiyā ekībhāvāya saṃvattati.
පුන චපරං භික්‌ඛු යායං දිට්‌ඨි අරියා නිය්‍යානිකා නිය්‍යාති තක්‌කරස්‌ස සම්‌මා දුක්‌ඛක්‌ඛයාය තථාරූපාය දිට්‌ඨියා දිට්‌ඨිසාමඤ්‌ඤගතො විහරති සබ්‍රහ්‌මචාරීහි ආවි චෙව රහො ච. අයම්‌පි ධම්‌මො සාරණීයො පියකරණො ගරුකරණො සඞ්‌ගහාය අවිවාදාය සාමග්‌ගියා එකීභාවාය සංවත්‌තති. ඉමෙ ඡ සාරණීයා ධම්‌මා.
Puna caparaṃ bhikkhu yāyaṃ diṭṭhi ariyā niyyānikā niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāya tathārūpāya diṭṭhiyā diṭṭhisāmaññagato viharati sabrahmacārīhi āvi ceva raho ca. Ayampi dhammo sāraṇīyo piyakaraṇo garukaraṇo saṅgahāya avivādāya sāmaggiyā ekībhāvāya saṃvattati. Ime cha sāraṇīyā dhammā.
275. තත්‌ථ කතමානි අට්‌ඨාරස භෙදකරවත්‌ථූනි? ඉධ භික්‌ඛු අධම්‌මං ‘‘ධම්‌මො’’ති දීපෙති, ධම්‌මං ‘‘අධම්‌මො’’ති දීපෙති, අවිනයං ‘‘විනයො’’ති දීපෙති, විනයං ‘‘අවිනයො’’ති දීපෙති, අභාසිතං අලපිතං තථාගතෙන ‘‘භාසිතං ලපිතං තථාගතෙනා’’ති දීපෙති, භාසිතං ලපිතං තථාගතෙන ‘‘අභාසිතං අලපිතං තථාගතෙනා’’ති දීපෙති, අනාචිණ්‌ණං තථාගතෙන ‘‘ආචිණ්‌ණං තථාගතෙනා’’ති දීපෙති, ආචිණ්‌ණං තථාගතෙන ‘‘අනාචිණ්‌ණං තථාගතෙනා’’ති දීපෙති, අපඤ්‌ඤත්‌තං තථාගතෙන ‘‘පඤ්‌ඤත්‌තං තථාගතෙනා’’ති දීපෙති, පඤ්‌ඤත්‌තං තථාගතෙන ‘‘අපඤ්‌ඤත්‌තං තථාගතෙනා’’ති දීපෙති, ආපත්‌තිං ‘‘අනාපත්‌තී’’ති දීපෙති, අනාපත්‌තිං ‘‘ආපත්‌තී’’ති දීපෙති, ලහුකං ආපත්‌තිං ‘‘ගරුකා ආපත්‌තී’’ති දීපෙති, ගරුකං ආපත්‌තිං ‘‘ලහුකා ආපත්‌තී’’ති දීපෙති, සාවසෙසං ආපත්‌තිං ‘‘අනවසෙසා ආපත්‌තී’’ති දීපෙති, අනවසෙසං ආපත්‌තිං ‘‘සාවසෙසා ආපත්‌තී’’ති දීපෙති, දුට්‌ඨුල්‌ලං ආපත්‌තිං ‘‘අදුට්‌ඨුල්‌ලා ආපත්‌තී’’ති දීපෙති, අදුට්‌ඨුල්‌ලං ආපත්‌තිං ‘‘දුට්‌ඨුල්‌ලා ආපත්‌තී’’ති දීපෙති. ඉමානි අට්‌ඨාරස භෙදකරවත්‌ථූනි.
275. Tattha katamāni aṭṭhārasa bhedakaravatthūni? Idha bhikkhu adhammaṃ ‘‘dhammo’’ti dīpeti, dhammaṃ ‘‘adhammo’’ti dīpeti, avinayaṃ ‘‘vinayo’’ti dīpeti, vinayaṃ ‘‘avinayo’’ti dīpeti, abhāsitaṃ alapitaṃ tathāgatena ‘‘bhāsitaṃ lapitaṃ tathāgatenā’’ti dīpeti, bhāsitaṃ lapitaṃ tathāgatena ‘‘abhāsitaṃ alapitaṃ tathāgatenā’’ti dīpeti, anāciṇṇaṃ tathāgatena ‘‘āciṇṇaṃ tathāgatenā’’ti dīpeti, āciṇṇaṃ tathāgatena ‘‘anāciṇṇaṃ tathāgatenā’’ti dīpeti, apaññattaṃ tathāgatena ‘‘paññattaṃ tathāgatenā’’ti dīpeti, paññattaṃ tathāgatena ‘‘apaññattaṃ tathāgatenā’’ti dīpeti, āpattiṃ ‘‘anāpattī’’ti dīpeti, anāpattiṃ ‘‘āpattī’’ti dīpeti, lahukaṃ āpattiṃ ‘‘garukā āpattī’’ti dīpeti, garukaṃ āpattiṃ ‘‘lahukā āpattī’’ti dīpeti, sāvasesaṃ āpattiṃ ‘‘anavasesā āpattī’’ti dīpeti, anavasesaṃ āpattiṃ ‘‘sāvasesā āpattī’’ti dīpeti, duṭṭhullaṃ āpattiṃ ‘‘aduṭṭhullā āpattī’’ti dīpeti, aduṭṭhullaṃ āpattiṃ ‘‘duṭṭhullā āpattī’’ti dīpeti. Imāni aṭṭhārasa bhedakaravatthūni.
9 තත්‌ථ කතමානි චත්‌තාරි අධිකරණානි? විවාදාධිකරණං, අනුවාදාධිකරණං, ආපත්‌තාධිකරණං, කිච්‌චාධිකරණං – ඉමානි චත්‌තාරි අධිකරණානි.
10 Tattha katamāni cattāri adhikaraṇāni? Vivādādhikaraṇaṃ, anuvādādhikaraṇaṃ, āpattādhikaraṇaṃ, kiccādhikaraṇaṃ – imāni cattāri adhikaraṇāni.
තත්‌ථ කතමෙ සත්‌ත සමථා? සම්‌මුඛාවිනයො, සතිවිනයො, අමූළ්‌හවිනයො, පටිඤ්‌ඤාතකරණං, යෙභුය්‍යසිකා, තස්‌සපාපියසිකා, තිණවත්‌ථාරකො – ඉමෙ සත්‌ත සමථා.
Tattha katame satta samathā? Sammukhāvinayo, sativinayo, amūḷhavinayo, paṭiññātakaraṇaṃ, yebhuyyasikā, tassapāpiyasikā, tiṇavatthārako – ime satta samathā.
කතිපුච්‌ඡාවාරො නිට්‌ඨිතො.
Katipucchāvāro niṭṭhito.
තස්‌සුද්‌දානං –
Tassuddānaṃ –
ආපත්‌ති ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධා, විනීතා සත්‌තධා පුන;
Āpatti āpattikkhandhā, vinītā sattadhā puna;
විනීතාගාරවා චෙව, ගාරවා මූලමෙව ච.
Vinītāgāravā ceva, gāravā mūlameva ca.
පුන විනීතා විපත්‌ති, සමුට්‌ඨානා විවාදනා;
Puna vinītā vipatti, samuṭṭhānā vivādanā;
අනුවාදා සාරණීයං, භෙදාධිකරණෙන ච.
Anuvādā sāraṇīyaṃ, bhedādhikaraṇena ca.
සත්‌තෙව සමථා වුත්‌තා, පදා සත්‌තරසා ඉමෙති.
Satteva samathā vuttā, padā sattarasā imeti.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / පරිවාර-අට්‌ඨකථා • Parivāra-aṭṭhakathā / කතිපුච්‌ඡාවාරවණ්‌ණනා • Katipucchāvāravaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / කතිපුච්‌ඡාවාරවණ්‌ණනා • Katipucchāvāravaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / කතිපුච්‌ඡාවාරවණ්‌ණනා • Katipucchāvāravaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / කතිපුච්‌ඡාවාරවණ්‌ණනා • Katipucchāvāravaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / අන්‌තරපෙය්‍යාල කතිපුච්‌ඡාවාරවණ්‌ණනා • Antarapeyyāla katipucchāvāravaṇṇanā
