Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๘. กฎฺฐหารสุตฺตวณฺณนา
8. Kaṭṭhahārasuttavaṇṇanā
๒๐๔. อฎฺฐเม อเนฺตวาสิกาติ เวยฺยาวจฺจํ กตฺวา สิปฺปุคฺคณฺหนกา ธมฺมเนฺตวาสิกาฯ นิสินฺนนฺติ ฉพฺพณฺณรสฺมิโย วิสฺสเชฺชตฺวา นิสินฺนํฯ คมฺภีรรูเปติ คมฺภีรสภาเวฯ
204. Aṭṭhame antevāsikāti veyyāvaccaṃ katvā sippuggaṇhanakā dhammantevāsikā. Nisinnanti chabbaṇṇarasmiyo vissajjetvā nisinnaṃ. Gambhīrarūpeti gambhīrasabhāve.
พหุเภรเวติ ตตฺรฎฺฐกสวิญฺญาณกอวิญฺญาณกเภรเวหิ พหุเภรเวฯ วิคาหิยาติ อนุปวิสิตฺวาฯ อนิญฺชมาเนนาติอาทีนิ กายวิเสสนานิ, เอวรูเปน กาเยนาติ อโตฺถฯ สุจารุรูปํ วตาติ อติสุนฺทรํ วต ฌานํ ฌายสีติ วทติฯ
Bahubheraveti tatraṭṭhakasaviññāṇakaaviññāṇakabheravehi bahubherave. Vigāhiyāti anupavisitvā. Aniñjamānenātiādīni kāyavisesanāni, evarūpena kāyenāti attho. Sucārurūpaṃ vatāti atisundaraṃ vata jhānaṃ jhāyasīti vadati.
วนวสฺสิโต มุนีติ วนํ อวสฺสิโต พุทฺธมุนิฯ อิทนฺติ อิทํ ตุมฺหากํ เอวํ วเน นิสินฺนการณํ มยฺหํ อเจฺฉรรูปํ ปฎิภาติฯ ปีติมโนติ ตุฎฺฐจิโตฺตฯ วเน วเสติ วนมฺหิ วสิฯ
Vanavassito munīti vanaṃ avassito buddhamuni. Idanti idaṃ tumhākaṃ evaṃ vane nisinnakāraṇaṃ mayhaṃ accherarūpaṃ paṭibhāti. Pītimanoti tuṭṭhacitto. Vane vaseti vanamhi vasi.
มญฺญามหนฺติ มญฺญามิ อหํฯ โลกาธิปติสหพฺยตนฺติ โลกาธิปติมหาพฺรหฺมุนา สหภาวํฯ อากงฺขมาโนติ อิจฺฉมาโนฯ ติทิวํ อนุตฺตรนฺติ อิทํ พฺรหฺมโลกเมว สนฺธายาหฯ กสฺมา ภวํ วิชนมรญฺญมสฺสิโตติ อหํ ตาว พฺรหฺมโลกํ อากงฺขมาโนติ มญฺญามิฯ ยทิ เอวํ น โหติ, อถ เม อาจิกฺข, กสฺมา ภวนฺติ? ปุจฺฉติฯ พฺรหฺมปตฺติยาติ เสฎฺฐปตฺติยา ฯ อิธ อิทํ ตโป กสฺมา กโรสีติ อปเรนปิ อากาเรน ปุจฺฉติฯ
Maññāmahanti maññāmi ahaṃ. Lokādhipatisahabyatanti lokādhipatimahābrahmunā sahabhāvaṃ. Ākaṅkhamānoti icchamāno. Tidivaṃ anuttaranti idaṃ brahmalokameva sandhāyāha. Kasmā bhavaṃ vijanamaraññamassitoti ahaṃ tāva brahmalokaṃ ākaṅkhamānoti maññāmi. Yadi evaṃ na hoti, atha me ācikkha, kasmā bhavanti? Pucchati. Brahmapattiyāti seṭṭhapattiyā . Idha idaṃ tapo kasmā karosīti aparenapi ākārena pucchati.
กงฺขาติ ตณฺหาฯ อภินนฺทนาติ อภินนฺทนวเสน ตณฺหาว วุตฺตาฯ อเนกธาตูสูติ อเนกสภาเวสุ อารมฺมเณสุฯ ปุถูติ นานปฺปการา ตณฺหา เสสกิเลสา วาฯ สทาสิตาติ นิจฺจกาลํ อวสฺสิตาฯ อญฺญาณมูลปฺปภวาติ อวิชฺชามูลา หุตฺวา ชาตาฯ ปชปฺปิตาติ ตณฺหาว ‘‘อิทมฺปิ มยฺหํ, อิทมฺปิ มยฺห’’นฺติ ปชปฺปาปนวเสน ปชปฺปิตา นามาติ วุตฺตาฯ สพฺพา มยา พฺยนฺติกตาติ สพฺพา ตณฺหา มยา อคฺคมเคฺคน วิคตนฺตา นิรนฺตา กตาฯ สมูลิกาติ สทฺธิํ อญฺญาณมูเลนฯ
Kaṅkhāti taṇhā. Abhinandanāti abhinandanavasena taṇhāva vuttā. Anekadhātūsūti anekasabhāvesu ārammaṇesu. Puthūti nānappakārā taṇhā sesakilesā vā. Sadāsitāti niccakālaṃ avassitā. Aññāṇamūlappabhavāti avijjāmūlā hutvā jātā. Pajappitāti taṇhāva ‘‘idampi mayhaṃ, idampi mayha’’nti pajappāpanavasena pajappitā nāmāti vuttā. Sabbā mayā byantikatāti sabbā taṇhā mayā aggamaggena vigatantā nirantā katā. Samūlikāti saddhiṃ aññāṇamūlena.
อนูปโยติ อนุปคมโนฯ สเพฺพสุ ธเมฺมสุ วิสุทฺธทสฺสโนติ อิมินา สพฺพญฺญุตญฺญาณํ ทีเปติฯ สโมฺพธิมนุตฺตรนฺติ อรหตฺตํ สนฺธายาหฯ สิวนฺติ เสฎฺฐํ ฯ ฌายามีติ ทฺวีหิ ฌาเนหิ ฌายามิฯ วิสารโทติ วิคตสารโชฺชฯ อฎฺฐมํฯ
Anūpayoti anupagamano. Sabbesu dhammesu visuddhadassanoti iminā sabbaññutaññāṇaṃ dīpeti. Sambodhimanuttaranti arahattaṃ sandhāyāha. Sivanti seṭṭhaṃ . Jhāyāmīti dvīhi jhānehi jhāyāmi. Visāradoti vigatasārajjo. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๘. กฎฺฐหารสุตฺตํ • 8. Kaṭṭhahārasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๘. กฎฺฐหารสุตฺตวณฺณนา • 8. Kaṭṭhahārasuttavaṇṇanā