| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๘. กฎฺฐหารสุตฺตวณฺณนา
8. Kaṭṭhahārasuttavaṇṇanā
๒๐๔. ธมฺมเนฺตวาสิกาติ กิญฺจิปิ ธนํ อทตฺวา เกวลํ อเนฺตวาสิกาฯ เตนาห ‘‘เวยฺยาวจฺจํ กตฺวา สิปฺปุคฺคณฺหนกา’’ติฯ คมฺภีรสภาเวติ สมนฺตโต ทูรโต คหนสจฺฉนฺนวิปุลตรรุกฺขคจฺฉลตาย จ, ตทา หิมปิณฺฑสินฺนภาเวน มยูรยาเนหิ ปติฎฺฐาตุํ อสกฺกุเณยฺยตาย จ คมฺภีรภาเวฯ
204.Dhammantevāsikāti kiñcipi dhanaṃ adatvā kevalaṃ antevāsikā. Tenāha ‘‘veyyāvaccaṃ katvā sippuggaṇhanakā’’ti. Gambhīrasabhāveti samantato dūrato gahanasacchannavipulatararukkhagacchalatāya ca, tadā himapiṇḍasinnabhāvena mayūrayānehi patiṭṭhātuṃ asakkuṇeyyatāya ca gambhīrabhāve.
พหุเภรเวติ พหุภยานเกฯ อนิญฺชมาเนนาติ อิตฺถมฺภูตเตฺถ กรณวจนํฯ อติสุนฺทรํ วตาติ เอวํ สเนฺต นาม อรเญฺญ เอวํ นิจฺจลกาโย นิสิโนฺน ฌายโนฺต อติวิย สุนฺทรญฺจ ฌานํ ฌายสีติ วทติฯ
Bahubheraveti bahubhayānake. Aniñjamānenāti itthambhūtatthe karaṇavacanaṃ. Atisundaraṃ vatāti evaṃ sante nāma araññe evaṃ niccalakāyo nisinno jhāyanto ativiya sundarañca jhānaṃ jhāyasīti vadati.
อเจฺฉรรูปนฺติ อจฺฉริยภาวํฯ เสฎฺฐปฺปตฺติยาติ เสฎฺฐภาวปฺปตฺติยาฯ
Accherarūpanti acchariyabhāvaṃ. Seṭṭhappattiyāti seṭṭhabhāvappattiyā.
‘‘โลกาธิปติสหพฺยตํ อากงฺขมาโน’’ติ อิมินา พฺราหฺมโณ โลกาธิปติสหโยคํ ปุจฺฉติ, ‘‘กสฺมา ภว’’นฺติอาทินา ปน ตทญฺญวิเสสากงฺขํ ปุจฺฉตีติ อาห ‘‘อปเรนปิ อากาเรน ปุจฺฉตี’’ติฯ
‘‘Lokādhipatisahabyataṃ ākaṅkhamāno’’ti iminā brāhmaṇo lokādhipatisahayogaṃ pucchati, ‘‘kasmā bhava’’ntiādinā pana tadaññavisesākaṅkhaṃ pucchatīti āha ‘‘aparenapi ākārena pucchatī’’ti.
กงฺขาติ ตณฺหา อภิกฺขณวเสน ปวตฺตาฯ อเนกสภาเวสูติ รูปาทิวเสน อชฺฌตฺติกาทิวเสน เอวํ นานาสภาเวสุ อารมฺมเณสุฯ อสฺสาทราโค โลโภ อภิชฺฌาติ นานปฺปการาฯ เสสกิเลสา วา ทิฎฺฐิมานโทสาทโยฯ นิจฺจกาลํ อวสฺสิตา สตฺตานํ อวสฺสยภาวตฺตาฯ ปชปฺปาปนวเสนาติ ปกาเรหิ ตณฺหายนวเสนฯ นิรนฺตาติ อนฺตรหิตา นิรวเสสาฯ
Kaṅkhāti taṇhā abhikkhaṇavasena pavattā. Anekasabhāvesūti rūpādivasena ajjhattikādivasena evaṃ nānāsabhāvesu ārammaṇesu. Assādarāgo lobho abhijjhāti nānappakārā. Sesakilesā vā diṭṭhimānadosādayo. Niccakālaṃ avassitā sattānaṃ avassayabhāvattā. Pajappāpanavasenāti pakārehi taṇhāyanavasena. Nirantāti antarahitā niravasesā.
อนุปคมโนติ อนุปาทาโนฯ สพฺพญฺญุตญฺญาณํ ทีเปติ, ตสฺส หิ วเสน เอว นานาสภาเวสุ ภควา สมนฺตจกฺขุนา ปสฺสตีติ ‘‘สเพฺพ…เป.… ทสฺสโน’’ติ วุจฺจติฯ อรหตฺตํ สนฺธายาห, ตญฺหิ นิปฺปริยายโต ‘‘อนุตฺตร’’นฺติ วุจฺจติฯ
Anupagamanoti anupādāno. Sabbaññutaññāṇaṃ dīpeti, tassa hi vasena eva nānāsabhāvesu bhagavā samantacakkhunā passatīti ‘‘sabbe…pe… dassano’’ti vuccati. Arahattaṃ sandhāyāha, tañhi nippariyāyato ‘‘anuttara’’nti vuccati.
กฎฺฐหารสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Kaṭṭhahārasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๘. กฎฺฐหารสุตฺตํ • 8. Kaṭṭhahārasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๘. กฎฺฐหารสุตฺตวณฺณนา • 8. Kaṭṭhahārasuttavaṇṇanā
