| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi |
೧೫೨. ಕಟ್ಠಪಾದುಕಾದಿಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ
152. Kaṭṭhapādukādipaṭikkhepo
೨೫೦. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ರತ್ತಿಯಾ ಪಚ್ಚೂಸಸಮಯಂ ಪಚ್ಚುಟ್ಠಾಯ ಕಟ್ಠಪಾದುಕಾಯೋ ಅಭಿರುಹಿತ್ವಾ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಚಙ್ಕಮನ್ತಿ, ಉಚ್ಚಾಸದ್ದಾ ಮಹಾಸದ್ದಾ ಖಟಖಟಸದ್ದಾ, ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ತಿರಚ್ಛಾನಕಥಂ ಕಥೇನ್ತಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ 1 – ರಾಜಕಥಂ, ಚೋರಕಥಂ, ಮಹಾಮತ್ತಕಥಂ, ಸೇನಾಕಥಂ, ಭಯಕಥಂ, ಯುದ್ಧಕಥಂ, ಅನ್ನಕಥಂ, ಪಾನಕಥಂ, ವತ್ಥಕಥಂ, ಸಯನಕಥಂ, ಮಾಲಾಕಥಂ, ಗನ್ಧಕಥಂ, ಞಾತಿಕಥಂ, ಯಾನಕಥಂ, ಗಾಮಕಥಂ, ನಿಗಮಕಥಂ, ನಗರಕಥಂ, ಜನಪದಕಥಂ, ಇತ್ಥಿಕಥಂ 2, ಸೂರಕಥಂ, ವಿಸಿಖಾಕಥಂ, ಕುಮ್ಭಟ್ಠಾನಕಥಂ , ಪುಬ್ಬಪೇತಕಥಂ, ನಾನತ್ತಕಥಂ, ಲೋಕಕ್ಖಾಯಿಕಂ, ಸಮುದ್ದಕ್ಖಾಯಿಕಂ, ಇತಿಭವಾಭವಕಥಂ ಇತಿ ವಾ; ಕೀಟಕಮ್ಪಿ ಅಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮಾರೇನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖೂಪಿ ಸಮಾಧಿಮ್ಹಾ ಚಾವೇನ್ತಿ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ರತ್ತಿಯಾ ಪಚ್ಚೂಸಸಮಯಂ ಪಚ್ಚುಟ್ಠಾಯ ಕಟ್ಠಪಾದುಕಾಯೋ ಅಭಿರುಹಿತ್ವಾ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಚಙ್ಕಮಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಉಚ್ಚಾಸದ್ದಾ ಮಹಾಸದ್ದಾ ಖಟಖಟಸದ್ದಾ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ತಿರಚ್ಛಾನಕಥಂ ಕಥೇನ್ತಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ರಾಜಕಥಂ, ಚೋರಕಥಂ…ಪೇ॰… ಇತಿಭವಾಭವಕಥಂ ಇತಿ ವಾ, ಕೀಟಕಮ್ಪಿ ಅಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮಾರೇಸ್ಸನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖೂಪಿ ಸಮಾಧಿಮ್ಹಾ ಚಾವೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ರತ್ತಿಯಾ ಪಚ್ಚೂಸಸಮಯಂ ಪಚ್ಚುಟ್ಠಾಯ ಕಟ್ಠಪಾದುಕಾಯೋ ಅಭಿರುಹಿತ್ವಾ ಅಜ್ಝೋಕಾಸೇ ಚಙ್ಕಮನ್ತಿ, ಉಚ್ಚಾಸದ್ದಾ ಮಹಾಸದ್ದಾ ಖಟಖಟಸದ್ದಾ, ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ತಿರಚ್ಛಾನಕಥಂ ಕಥೇನ್ತಾ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ, – ರಾಜಕಥಂ, ಚೋರಕಥಂ…ಪೇ॰… ಇತಿಭವಾಭವಕಥಂ ಇತಿ ವಾ, ಕೀಟಕಮ್ಪಿ ಅಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮಾರೇನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖೂಪಿ ಸಮಾಧಿಮ್ಹಾ ಚಾವೇನ್ತೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ…ಪೇ॰… ವಿಗರಹಿತ್ವಾ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಟ್ಠಪಾದುಕಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾ। ಯೋ ಧಾರೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ।
250. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya kaṭṭhapādukāyo abhiruhitvā ajjhokāse caṅkamanti, uccāsaddā mahāsaddā khaṭakhaṭasaddā, anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathentā, seyyathidaṃ 3 – rājakathaṃ, corakathaṃ, mahāmattakathaṃ, senākathaṃ, bhayakathaṃ, yuddhakathaṃ, annakathaṃ, pānakathaṃ, vatthakathaṃ, sayanakathaṃ, mālākathaṃ, gandhakathaṃ, ñātikathaṃ, yānakathaṃ, gāmakathaṃ, nigamakathaṃ, nagarakathaṃ, janapadakathaṃ, itthikathaṃ 4, sūrakathaṃ, visikhākathaṃ, kumbhaṭṭhānakathaṃ , pubbapetakathaṃ, nānattakathaṃ, lokakkhāyikaṃ, samuddakkhāyikaṃ, itibhavābhavakathaṃ iti vā; kīṭakampi akkamitvā mārenti, bhikkhūpi samādhimhā cāventi. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya kaṭṭhapādukāyo abhiruhitvā ajjhokāse caṅkamissanti, uccāsaddā mahāsaddā khaṭakhaṭasaddā anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathentā, seyyathidaṃ – rājakathaṃ, corakathaṃ…pe… itibhavābhavakathaṃ iti vā, kīṭakampi akkamitvā māressanti, bhikkhūpi samādhimhā cāvessantī’’ti. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira, bhikkhave, chabbaggiyā bhikkhū rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya kaṭṭhapādukāyo abhiruhitvā ajjhokāse caṅkamanti, uccāsaddā mahāsaddā khaṭakhaṭasaddā, anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathentā, seyyathidaṃ, – rājakathaṃ, corakathaṃ…pe… itibhavābhavakathaṃ iti vā, kīṭakampi akkamitvā mārenti, bhikkhūpi samādhimhā cāventī’’ti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti…pe… vigarahitvā dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, kaṭṭhapādukā dhāretabbā. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ರಾಜಗಹೇ ಯಥಾಭಿರನ್ತಂ ವಿಹರಿತ್ವಾ ಯೇನ ಬಾರಾಣಸೀ ತೇನ ಚಾರಿಕಂ ಪಕ್ಕಾಮಿ। ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಯೇನ ಬಾರಾಣಸೀ ತದವಸರಿ। ತತ್ರ ಸುದಂ ಭಗವಾ ಬಾರಾಣಸಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಇಸಿಪತನೇ ಮಿಗದಾಯೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ – ಭಗವತಾ ಕಟ್ಠಪಾದುಕಾ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಾತಿ – ತಾಲತರುಣೇ ಛೇದಾಪೇತ್ವಾ ತಾಲಪತ್ತಪಾದುಕಾಯೋ ಧಾರೇನ್ತಿ; ತಾನಿ ತಾಲತರುಣಾನಿ ಛಿನ್ನಾನಿ ಮಿಲಾಯನ್ತಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಸಮಣಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ತಾಲತರುಣೇ ಛೇದಾಪೇತ್ವಾ ತಾಲಪತ್ತಪಾದುಕಾಯೋ ಧಾರೇಸ್ಸನ್ತಿ; ತಾನಿ ತಾಲತರುಣಾನಿ ಛಿನ್ನಾನಿ ಮಿಲಾಯನ್ತಿ; ಏಕಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಮಣಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ಜೀವಂ ವಿಹೇಠೇನ್ತೀ’’ತಿ। ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಸಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಾನಂ ಖಿಯ್ಯನ್ತಾನಂ ವಿಪಾಚೇನ್ತಾನಂ। ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ತಾಲತರುಣೇ ಛೇದಾಪೇತ್ವಾ ತಾಲಪತ್ತಪಾದುಕಾಯೋ ಧಾರೇನ್ತಿ; ತಾನಿ ತಾಲತರುಣಾನಿ ಛಿನ್ನಾನಿ ಮಿಲಾಯನ್ತೀ’’ತಿ? ಸಚ್ಚಂ ಭಗವಾತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ ತಾಲತರುಣೇ ಛೇದಾಪೇತ್ವಾ ತಾಲಪತ್ತಪಾದುಕಾಯೋ ಧಾರೇಸ್ಸನ್ತಿ; ತಾನಿ ತಾಲತರುಣಾನಿ ಛಿನ್ನಾನಿ ಮಿಲಾಯನ್ತಿ। ಜೀವಸಞ್ಞಿನೋ ಹಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮನುಸ್ಸಾ ರುಕ್ಖಸ್ಮಿಂ। ನೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ವಿಗರಹಿತ್ವಾ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಾಲಪತ್ತಪಾದುಕಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾ। ಯೋ ಧಾರೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ।
Atha kho bhagavā rājagahe yathābhirantaṃ viharitvā yena bārāṇasī tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena bārāṇasī tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā bārāṇasiyaṃ viharati isipatane migadāye. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū – bhagavatā kaṭṭhapādukā paṭikkhittāti – tālataruṇe chedāpetvā tālapattapādukāyo dhārenti; tāni tālataruṇāni chinnāni milāyanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā tālataruṇe chedāpetvā tālapattapādukāyo dhāressanti; tāni tālataruṇāni chinnāni milāyanti; ekindriyaṃ samaṇā sakyaputtiyā jīvaṃ viheṭhentī’’ti. Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira, bhikkhave, chabbaggiyā bhikkhū tālataruṇe chedāpetvā tālapattapādukāyo dhārenti; tāni tālataruṇāni chinnāni milāyantī’’ti? Saccaṃ bhagavāti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma te, bhikkhave, moghapurisā tālataruṇe chedāpetvā tālapattapādukāyo dhāressanti; tāni tālataruṇāni chinnāni milāyanti. Jīvasaññino hi, bhikkhave, manussā rukkhasmiṃ. Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, tālapattapādukā dhāretabbā. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ‘ಭಗವತಾ ತಾಲಪತ್ತಪಾದುಕಾ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಾ’ತಿ ವೇಳುತರುಣೇ ಛೇದಾಪೇತ್ವಾ ವೇಳುಪತ್ತಪಾದುಕಾಯೋ ಧಾರೇನ್ತಿ। ತಾನಿ ವೇಳುತರುಣಾನಿ ಛಿನ್ನಾನಿ ಮಿಲಾಯನ್ತಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಸಮಣಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ವೇಳುತರುಣೇ ಛೇದಾಪೇತ್ವಾ ವೇಳುಪತ್ತಪಾದುಕಾಯೋ ಧಾರೇಸ್ಸನ್ತಿ। ತಾನಿ ವೇಳುತರುಣಾನಿ ಛಿನ್ನಾನಿ ಮಿಲಾಯನ್ತಿ। ಏಕಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸಮಣಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ಜೀವಂ ವಿಹೇಠೇನ್ತೀ’’ತಿ। ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಸಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಾನಂ ಖಿಯ್ಯನ್ತಾನಂ ವಿಪಾಚೇನ್ತಾನಂ। ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ಜೀವಸಞ್ಞಿನೋ ಹಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮನುಸ್ಸಾ ರುಕ್ಖಸ್ಮಿಂ…ಪೇ॰… ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವೇಳುಪತ್ತಪಾದುಕಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾ। ಯೋ ಧಾರೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾತಿ।
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū ‘bhagavatā tālapattapādukā paṭikkhittā’ti veḷutaruṇe chedāpetvā veḷupattapādukāyo dhārenti. Tāni veḷutaruṇāni chinnāni milāyanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā veḷutaruṇe chedāpetvā veḷupattapādukāyo dhāressanti. Tāni veḷutaruṇāni chinnāni milāyanti. Ekindriyaṃ samaṇā sakyaputtiyā jīvaṃ viheṭhentī’’ti. Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… jīvasaññino hi, bhikkhave, manussā rukkhasmiṃ…pe… na, bhikkhave, veḷupattapādukā dhāretabbā. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassāti.
೨೫೧. ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಬಾರಾಣಸಿಯಂ ಯಥಾಭಿರನ್ತಂ ವಿಹರಿತ್ವಾ ಯೇನ ಭದ್ದಿಯಂ ತೇನ ಚಾರಿಕಂ ಪಕ್ಕಾಮಿ। ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಯೇನ ಭದ್ದಿಯಂ ತದವಸರಿ। ತತ್ರ ಸುದಂ ಭಗವಾ ಭದ್ದಿಯೇ ವಿಹರತಿ ಜಾತಿಯಾ ವನೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭದ್ದಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಪಾದುಕಮಣ್ಡನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತಾ ವಿಹರನ್ತಿ, ತಿಣಪಾದುಕಂ ಕರೋನ್ತಿಪಿ ಕಾರಾಪೇನ್ತಿಪಿ, ಮುಞ್ಜಪಾದುಕಂ ಕರೋನ್ತಿಪಿ ಕಾರಾಪೇನ್ತಿಪಿ, ಪಬ್ಬಜಪಾದುಕಂ ಕರೋನ್ತಿಪಿ ಕಾರಾಪೇನ್ತಿಪಿ, ಹಿನ್ತಾಲಪಾದುಕಂ ಕರೋನ್ತಿಪಿ ಕಾರಾಪೇನ್ತಿಪಿ, ಕಮಲಪಾದುಕಂ ಕರೋನ್ತಿಪಿ ಕಾರಾಪೇನ್ತಿಪಿ, ಕಮ್ಬಲಪಾದುಕಂ ಕರೋನ್ತಿಪಿ ಕಾರಾಪೇನ್ತಿಪಿ, ರಿಞ್ಚನ್ತಿ ಉದ್ದೇಸಂ ಪರಿಪುಚ್ಛಂ ಅಧಿಸೀಲಂ ಅಧಿಚಿತ್ತಂ ಅಧಿಪಞ್ಞಂ। ಯೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಭದ್ದಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಪಾದುಕಮಣ್ಡನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತಾ ವಿಹರಿಸ್ಸನ್ತಿ, ತಿಣಪಾದುಕಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿಪಿ ಕಾರಾಪೇಸ್ಸನ್ತಿಪಿ, ಮುಞ್ಜಪಾದುಕಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿಪಿ ಕಾರಾಪೇಸ್ಸನ್ತಿಪಿ, ಪಬ್ಬಜಪಾದುಕಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿಪಿ ಕಾರಾಪೇಸ್ಸನ್ತಿಪಿ, ಹಿನ್ತಾಲಪಾದುಕಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿಪಿ ಕಾರಾಪೇಸ್ಸನ್ತಿಪಿ, ಕಮಲಪಾದುಕಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿಪಿ ಕಾರಾಪೇಸ್ಸನ್ತಿಪಿ, ಕಮ್ಬಲಪಾದುಕಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿಪಿ ಕಾರಾಪೇಸ್ಸನ್ತಿಪಿ, ರಿಞ್ಚಿಸ್ಸನ್ತಿ ಉದ್ದೇಸಂ ಪರಿಪುಚ್ಛಂ ಅಧಿಸೀಲಂ ಅಧಿಚಿತ್ತಂ ಅಧಿಪಞ್ಞ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭದ್ದಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಪಾದುಕಮಣ್ಡನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತಾ ವಿಹರನ್ತಿ, ತಿಣಪಾದುಕಂ ಕರೋನ್ತಿಪಿ ಕಾರಾಪೇನ್ತಿಪಿ…ಪೇ॰… ರಿಞ್ಚನ್ತಿ ಉದ್ದೇಸಂ ಪರಿಪುಚ್ಛಂ ಅಧಿಸೀಲಂ ಅಧಿಚಿತ್ತಂ ಅಧಿಪಞ್ಞ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಭಗವಾ’’ತಿ। ವಿಗರಹಿ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ತೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮೋಘಪುರಿಸಾ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಪಾದುಕಮಣ್ಡನಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತಾ ವಿಹರಿಸ್ಸನ್ತಿ, ತಿಣಪಾದುಕಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿಪಿ ಕಾರಾಪೇಸ್ಸನ್ತಿಪಿ…ಪೇ॰… ರಿಞ್ಚಿಸ್ಸನ್ತಿ ಉದ್ದೇಸಂ ಪರಿಪುಚ್ಛಂ ಅಧಿಸೀಲಂ ಅಧಿಚಿತ್ತಂ ಅಧಿಪಞ್ಞಂ। ನೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪ್ಪಸನ್ನಾನಂ ವಾ ಪಸಾದಾಯ…ಪೇ॰… ವಿಗರಹಿತ್ವಾ…ಪೇ॰… ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಿಣಪಾದುಕಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾ, ನ ಮುಞ್ಜಪಾದುಕಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾ, ನ ಪಬ್ಬಜಪಾದುಕಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾ, ನ ಹಿನ್ತಾಲಪಾದುಕಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾ, ನ ಕಮಲಪಾದುಕಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾ , ನ ಕಮ್ಬಲಪಾದುಕಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾ, ನ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾ ಪಾದುಕಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾ, ನ ರೂಪಿಯಮಯಾ ಪಾದುಕಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾ, ನ ಮಣಿಮಯಾ ಪಾದುಕಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾ, ನ ವೇಳುರಿಯಮಯಾ ಪಾದುಕಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾ, ನ ಫಲಿಕಮಯಾ ಪಾದುಕಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾ, ನ ಕಂಸಮಯಾ ಪಾದುಕಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾ, ನ ಕಾಚಮಯಾ ಪಾದುಕಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾ, ನ ತಿಪುಮಯಾ ಪಾದುಕಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾ, ನ ಸೀಸಮಯಾ ಪಾದುಕಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾ, ನ ತಮ್ಬಲೋಹಮಯಾ ಪಾದುಕಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾ। ಯೋ ಧಾರೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ನ ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಾಚಿ ಸಙ್ಕಮನಿಯಾ ಪಾದುಕಾ ಧಾರೇತಬ್ಬಾ। ಯೋ ಧಾರೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಿಸ್ಸೋ ಪಾದುಕಾ ಧುವಟ್ಠಾನಿಯಾ ಅಸಙ್ಕಮನಿಯಾಯೋ – ವಚ್ಚಪಾದುಕಂ, ಪಸ್ಸಾವಪಾದುಕಂ, ಆಚಮನಪಾದುಕ’’ನ್ತಿ।
251. Atha kho bhagavā bārāṇasiyaṃ yathābhirantaṃ viharitvā yena bhaddiyaṃ tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena bhaddiyaṃ tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā bhaddiye viharati jātiyā vane. Tena kho pana samayena bhaddiyā bhikkhū anekavihitaṃ pādukamaṇḍanānuyogamanuyuttā viharanti, tiṇapādukaṃ karontipi kārāpentipi, muñjapādukaṃ karontipi kārāpentipi, pabbajapādukaṃ karontipi kārāpentipi, hintālapādukaṃ karontipi kārāpentipi, kamalapādukaṃ karontipi kārāpentipi, kambalapādukaṃ karontipi kārāpentipi, riñcanti uddesaṃ paripucchaṃ adhisīlaṃ adhicittaṃ adhipaññaṃ. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma bhaddiyā bhikkhū anekavihitaṃ pādukamaṇḍanānuyogamanuyuttā viharissanti, tiṇapādukaṃ karissantipi kārāpessantipi, muñjapādukaṃ karissantipi kārāpessantipi, pabbajapādukaṃ karissantipi kārāpessantipi, hintālapādukaṃ karissantipi kārāpessantipi, kamalapādukaṃ karissantipi kārāpessantipi, kambalapādukaṃ karissantipi kārāpessantipi, riñcissanti uddesaṃ paripucchaṃ adhisīlaṃ adhicittaṃ adhipañña’’nti. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira, bhikkhave, bhaddiyā bhikkhū anekavihitaṃ pādukamaṇḍanānuyogamanuyuttā viharanti, tiṇapādukaṃ karontipi kārāpentipi…pe… riñcanti uddesaṃ paripucchaṃ adhisīlaṃ adhicittaṃ adhipañña’’nti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… ‘‘kathañhi nāma te, bhikkhave, moghapurisā anekavihitaṃ pādukamaṇḍanānuyogamanuyuttā viharissanti, tiṇapādukaṃ karissantipi kārāpessantipi…pe… riñcissanti uddesaṃ paripucchaṃ adhisīlaṃ adhicittaṃ adhipaññaṃ. Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, tiṇapādukā dhāretabbā, na muñjapādukā dhāretabbā, na pabbajapādukā dhāretabbā, na hintālapādukā dhāretabbā, na kamalapādukā dhāretabbā , na kambalapādukā dhāretabbā, na sovaṇṇamayā pādukā dhāretabbā, na rūpiyamayā pādukā dhāretabbā, na maṇimayā pādukā dhāretabbā, na veḷuriyamayā pādukā dhāretabbā, na phalikamayā pādukā dhāretabbā, na kaṃsamayā pādukā dhāretabbā, na kācamayā pādukā dhāretabbā, na tipumayā pādukā dhāretabbā, na sīsamayā pādukā dhāretabbā, na tambalohamayā pādukā dhāretabbā. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa. Na ca, bhikkhave, kāci saṅkamaniyā pādukā dhāretabbā. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, tisso pādukā dhuvaṭṭhāniyā asaṅkamaniyāyo – vaccapādukaṃ, passāvapādukaṃ, ācamanapāduka’’nti.
೨೫೨. ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಭದ್ದಿಯೇ ಯಥಾಭಿರನ್ತಂ ವಿಹರಿತ್ವಾ ಯೇನ ಸಾವತ್ಥಿ ತೇನ ಚಾರಿಕಂ ಪಕ್ಕಾಮಿ। ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಯೇನ ಸಾವತ್ಥಿ ತದವಸರಿ। ತತ್ರ ಸುದಂ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಛಬ್ಬಗ್ಗಿಯಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಚಿರವತಿಯಾ ನದಿಯಾ ಗಾವೀನಂ ತರನ್ತೀನಂ ವಿಸಾಣೇಸುಪಿ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಕಣ್ಣೇಸುಪಿ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಗೀವಾಯಪಿ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಛೇಪ್ಪಾಪಿ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಪಿಟ್ಠಿಮ್ಪಿ ಅಭಿರುಹನ್ತಿ, ರತ್ತಚಿತ್ತಾಪಿ ಅಙ್ಗಜಾತಂ ಛುಪನ್ತಿ, ವಚ್ಛತರಿಮ್ಪಿ ಓಗಾಹೇತ್ವಾ ಮಾರೇನ್ತಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಸಮಣಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ಗಾವೀನಂ ತರನ್ತೀನಂ ವಿಸಾಣೇಸುಪಿ ಗಹೇಸ್ಸನ್ತಿ…ಪೇ॰… ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಗಿಹೀ ಕಾಮಭೋಗಿನೋ’’ತಿ। ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ ಭಿಕ್ಖೂ ತೇಸಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಾನಂ ಖಿಯ್ಯನ್ತಾನಂ ವಿಪಾಚೇನ್ತಾನಂ। ಅಥ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ, ಭಿಕ್ಖವೇ,…ಪೇ॰… ಸಚ್ಚಂ ಭಗವಾತಿ…ಪೇ॰… ವಿಗರಹಿತ್ವಾ…ಪೇ॰… ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಗಾವೀನಂ ವಿಸಾಣೇಸು ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ನ ಕಣ್ಣೇಸು ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ನ ಗೀವಾಯ ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ನ ಛೇಪ್ಪಾಯ ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ನ ಪಿಟ್ಠಿ ಅಭಿರುಹಿತಬ್ಬಾ । ಯೋ ಅಭಿರುಹೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸ। ನ ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರತ್ತಚಿತ್ತೇನ ಅಙ್ಗಜಾತಂ ಛುಪಿತಬ್ಬಂ। ಯೋ ಛುಪೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಸ್ಸ। ನ ವಚ್ಛತರೀ ಮಾರೇತಬ್ಬಾ। ಯೋ ಮಾರೇಯ್ಯ, ಯಥಾಧಮ್ಮೋ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ’’ತಿ।
252. Atha kho bhagavā bhaddiye yathābhirantaṃ viharitvā yena sāvatthi tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena sāvatthi tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū aciravatiyā nadiyā gāvīnaṃ tarantīnaṃ visāṇesupi gaṇhanti, kaṇṇesupi gaṇhanti, gīvāyapi gaṇhanti, cheppāpi gaṇhanti, piṭṭhimpi abhiruhanti, rattacittāpi aṅgajātaṃ chupanti, vacchatarimpi ogāhetvā mārenti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā gāvīnaṃ tarantīnaṃ visāṇesupi gahessanti…pe… seyyathāpi gihī kāmabhogino’’ti. Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… saccaṃ kira, bhikkhave,…pe… saccaṃ bhagavāti…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, gāvīnaṃ visāṇesu gahetabbaṃ, na kaṇṇesu gahetabbaṃ, na gīvāya gahetabbaṃ, na cheppāya gahetabbaṃ, na piṭṭhi abhiruhitabbā . Yo abhiruheyya, āpatti dukkaṭassa. Na ca, bhikkhave, rattacittena aṅgajātaṃ chupitabbaṃ. Yo chupeyya, āpatti thullaccayassa. Na vacchatarī māretabbā. Yo māreyya, yathādhammo kāretabbo’’ti.
ಕಟ್ಠಪಾದುಕಾದಿಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ।
Kaṭṭhapādukādipaṭikkhepo niṭṭhito.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ಅಜ್ಝಾರಾಮೇಉಪಾಹನಪಟಿಕ್ಖೇಪಕಥಾ • Ajjhārāmeupāhanapaṭikkhepakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಕಟ್ಠಪಾದುಕಾದಿಪಟಿಕ್ಖೇಪಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Kaṭṭhapādukādipaṭikkhepakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಅಜ್ಝಾರಾಮೇಉಪಾಹನಪಟಿಕ್ಖೇಪಕಥಾದಿವಣ್ಣನಾ • Ajjhārāmeupāhanapaṭikkhepakathādivaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೧೫೧. ಅಜ್ಝಾರಾಮೇ ಉಪಾಹನಪಟಿಕ್ಖೇಪಕಥಾ • 151. Ajjhārāme upāhanapaṭikkhepakathā
