Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi

    ੧੫੨. ਕਟ੍ਠਪਾਦੁਕਾਦਿਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ

    152. Kaṭṭhapādukādipaṭikkhepo

    ੨੫੦. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਛਬ੍ਬਗ੍ਗਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯਂ ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਾਯ ਕਟ੍ਠਪਾਦੁਕਾਯੋ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍વਾ ਅਜ੍ਝੋਕਾਸੇ ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤਿ, ਉਚ੍ਚਾਸਦ੍ਦਾ ਮਹਾਸਦ੍ਦਾ ਖਟਖਟਸਦ੍ਦਾ, ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਂ ਕਥੇਨ੍ਤਾ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ 1 – ਰਾਜਕਥਂ, ਚੋਰਕਥਂ, ਮਹਾਮਤ੍ਤਕਥਂ, ਸੇਨਾਕਥਂ, ਭਯਕਥਂ, ਯੁਦ੍ਧਕਥਂ, ਅਨ੍ਨਕਥਂ, ਪਾਨਕਥਂ, વਤ੍ਥਕਥਂ, ਸਯਨਕਥਂ, ਮਾਲਾਕਥਂ, ਗਨ੍ਧਕਥਂ, ਞਾਤਿਕਥਂ, ਯਾਨਕਥਂ, ਗਾਮਕਥਂ, ਨਿਗਮਕਥਂ, ਨਗਰਕਥਂ, ਜਨਪਦਕਥਂ, ਇਤ੍ਥਿਕਥਂ 2, ਸੂਰਕਥਂ, વਿਸਿਖਾਕਥਂ, ਕੁਮ੍ਭਟ੍ਠਾਨਕਥਂ , ਪੁਬ੍ਬਪੇਤਕਥਂ, ਨਾਨਤ੍ਤਕਥਂ, ਲੋਕਕ੍ਖਾਯਿਕਂ, ਸਮੁਦ੍ਦਕ੍ਖਾਯਿਕਂ, ਇਤਿਭવਾਭવਕਥਂ ਇਤਿ વਾ; ਕੀਟਕਮ੍ਪਿ ਅਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਮਾਰੇਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੂਪਿ ਸਮਾਧਿਮ੍ਹਾ ਚਾવੇਨ੍ਤਿ। ਯੇ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਾ…ਪੇ॰… ਤੇ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ ਖਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ વਿਪਾਚੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਛਬ੍ਬਗ੍ਗਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯਂ ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਾਯ ਕਟ੍ਠਪਾਦੁਕਾਯੋ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍વਾ ਅਜ੍ਝੋਕਾਸੇ ਚਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਉਚ੍ਚਾਸਦ੍ਦਾ ਮਹਾਸਦ੍ਦਾ ਖਟਖਟਸਦ੍ਦਾ ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਂ ਕਥੇਨ੍ਤਾ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਰਾਜਕਥਂ, ਚੋਰਕਥਂ…ਪੇ॰… ਇਤਿਭવਾਭવਕਥਂ ਇਤਿ વਾ, ਕੀਟਕਮ੍ਪਿ ਅਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਮਾਰੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੂਪਿ ਸਮਾਧਿਮ੍ਹਾ ਚਾવੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ…ਪੇ॰… ‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਕਿਰ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਛਬ੍ਬਗ੍ਗਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯਂ ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਾਯ ਕਟ੍ਠਪਾਦੁਕਾਯੋ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍વਾ ਅਜ੍ਝੋਕਾਸੇ ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤਿ, ਉਚ੍ਚਾਸਦ੍ਦਾ ਮਹਾਸਦ੍ਦਾ ਖਟਖਟਸਦ੍ਦਾ, ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਂ ਕਥੇਨ੍ਤਾ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ, – ਰਾਜਕਥਂ, ਚੋਰਕਥਂ…ਪੇ॰… ਇਤਿਭવਾਭવਕਥਂ ਇਤਿ વਾ, ਕੀਟਕਮ੍ਪਿ ਅਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਮਾਰੇਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੂਪਿ ਸਮਾਧਿਮ੍ਹਾ ਚਾવੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਸਚ੍ਚਂ, ਭਗવਾ’’ਤਿ…ਪੇ॰… વਿਗਰਹਿਤ੍વਾ ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਕਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਕਟ੍ਠਪਾਦੁਕਾ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾ। ਯੋ ਧਾਰੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ।

    250. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya kaṭṭhapādukāyo abhiruhitvā ajjhokāse caṅkamanti, uccāsaddā mahāsaddā khaṭakhaṭasaddā, anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathentā, seyyathidaṃ 3 – rājakathaṃ, corakathaṃ, mahāmattakathaṃ, senākathaṃ, bhayakathaṃ, yuddhakathaṃ, annakathaṃ, pānakathaṃ, vatthakathaṃ, sayanakathaṃ, mālākathaṃ, gandhakathaṃ, ñātikathaṃ, yānakathaṃ, gāmakathaṃ, nigamakathaṃ, nagarakathaṃ, janapadakathaṃ, itthikathaṃ 4, sūrakathaṃ, visikhākathaṃ, kumbhaṭṭhānakathaṃ , pubbapetakathaṃ, nānattakathaṃ, lokakkhāyikaṃ, samuddakkhāyikaṃ, itibhavābhavakathaṃ iti vā; kīṭakampi akkamitvā mārenti, bhikkhūpi samādhimhā cāventi. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya kaṭṭhapādukāyo abhiruhitvā ajjhokāse caṅkamissanti, uccāsaddā mahāsaddā khaṭakhaṭasaddā anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathentā, seyyathidaṃ – rājakathaṃ, corakathaṃ…pe… itibhavābhavakathaṃ iti vā, kīṭakampi akkamitvā māressanti, bhikkhūpi samādhimhā cāvessantī’’ti. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira, bhikkhave, chabbaggiyā bhikkhū rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya kaṭṭhapādukāyo abhiruhitvā ajjhokāse caṅkamanti, uccāsaddā mahāsaddā khaṭakhaṭasaddā, anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathentā, seyyathidaṃ, – rājakathaṃ, corakathaṃ…pe… itibhavābhavakathaṃ iti vā, kīṭakampi akkamitvā mārenti, bhikkhūpi samādhimhā cāventī’’ti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti…pe… vigarahitvā dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, kaṭṭhapādukā dhāretabbā. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.

    ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਰਾਜਗਹੇ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ વਿਹਰਿਤ੍વਾ ਯੇਨ ਬਾਰਾਣਸੀ ਤੇਨ ਚਾਰਿਕਂ ਪਕ੍ਕਾਮਿ। ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਯੇਨ ਬਾਰਾਣਸੀ ਤਦવਸਰਿ। ਤਤ੍ਰ ਸੁਦਂ ਭਗવਾ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਇਸਿਪਤਨੇ ਮਿਗਦਾਯੇ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਛਬ੍ਬਗ੍ਗਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ – ਭਗવਤਾ ਕਟ੍ਠਪਾਦੁਕਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਤਿ – ਤਾਲਤਰੁਣੇ ਛੇਦਾਪੇਤ੍વਾ ਤਾਲਪਤ੍ਤਪਾਦੁਕਾਯੋ ਧਾਰੇਨ੍ਤਿ; ਤਾਨਿ ਤਾਲਤਰੁਣਾਨਿ ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਮਿਲਾਯਨ੍ਤਿ। ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ ਖਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ વਿਪਾਚੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਸਮਣਾ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯਾ ਤਾਲਤਰੁਣੇ ਛੇਦਾਪੇਤ੍વਾ ਤਾਲਪਤ੍ਤਪਾਦੁਕਾਯੋ ਧਾਰੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ; ਤਾਨਿ ਤਾਲਤਰੁਣਾਨਿ ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਮਿਲਾਯਨ੍ਤਿ; ਏਕਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਸਮਣਾ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯਾ ਜੀવਂ વਿਹੇਠੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ ਖੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤੇਸਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਾਨਂ ਖਿਯ੍ਯਨ੍ਤਾਨਂ વਿਪਾਚੇਨ੍ਤਾਨਂ। ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ…ਪੇ॰… ‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਕਿਰ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਛਬ੍ਬਗ੍ਗਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਾਲਤਰੁਣੇ ਛੇਦਾਪੇਤ੍વਾ ਤਾਲਪਤ੍ਤਪਾਦੁਕਾਯੋ ਧਾਰੇਨ੍ਤਿ; ਤਾਨਿ ਤਾਲਤਰੁਣਾਨਿ ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਮਿਲਾਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ਸਚ੍ਚਂ ਭਗવਾਤਿ। વਿਗਰਹਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ…ਪੇ॰… ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮੋਘਪੁਰਿਸਾ ਤਾਲਤਰੁਣੇ ਛੇਦਾਪੇਤ੍વਾ ਤਾਲਪਤ੍ਤਪਾਦੁਕਾਯੋ ਧਾਰੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ; ਤਾਨਿ ਤਾਲਤਰੁਣਾਨਿ ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਮਿਲਾਯਨ੍ਤਿ। ਜੀવਸਞ੍ਞਿਨੋ ਹਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਮਿਂ। ਨੇਤਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਨਂ વਾ ਪਸਾਦਾਯ…ਪੇ॰… વਿਗਰਹਿਤ੍વਾ ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਕਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਾਲਪਤ੍ਤਪਾਦੁਕਾ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾ। ਯੋ ਧਾਰੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾ’’ਤਿ।

    Atha kho bhagavā rājagahe yathābhirantaṃ viharitvā yena bārāṇasī tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena bārāṇasī tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā bārāṇasiyaṃ viharati isipatane migadāye. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū – bhagavatā kaṭṭhapādukā paṭikkhittāti – tālataruṇe chedāpetvā tālapattapādukāyo dhārenti; tāni tālataruṇāni chinnāni milāyanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā tālataruṇe chedāpetvā tālapattapādukāyo dhāressanti; tāni tālataruṇāni chinnāni milāyanti; ekindriyaṃ samaṇā sakyaputtiyā jīvaṃ viheṭhentī’’ti. Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira, bhikkhave, chabbaggiyā bhikkhū tālataruṇe chedāpetvā tālapattapādukāyo dhārenti; tāni tālataruṇāni chinnāni milāyantī’’ti? Saccaṃ bhagavāti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma te, bhikkhave, moghapurisā tālataruṇe chedāpetvā tālapattapādukāyo dhāressanti; tāni tālataruṇāni chinnāni milāyanti. Jīvasaññino hi, bhikkhave, manussā rukkhasmiṃ. Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, tālapattapādukā dhāretabbā. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.

    ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਛਬ੍ਬਗ੍ਗਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ‘ਭਗવਤਾ ਤਾਲਪਤ੍ਤਪਾਦੁਕਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ’ਤਿ વੇਲ਼ੁਤਰੁਣੇ ਛੇਦਾਪੇਤ੍વਾ વੇਲ਼ੁਪਤ੍ਤਪਾਦੁਕਾਯੋ ਧਾਰੇਨ੍ਤਿ। ਤਾਨਿ વੇਲ਼ੁਤਰੁਣਾਨਿ ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਮਿਲਾਯਨ੍ਤਿ। ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ ਖਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ વਿਪਾਚੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਸਮਣਾ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯਾ વੇਲ਼ੁਤਰੁਣੇ ਛੇਦਾਪੇਤ੍વਾ વੇਲ਼ੁਪਤ੍ਤਪਾਦੁਕਾਯੋ ਧਾਰੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ। ਤਾਨਿ વੇਲ਼ੁਤਰੁਣਾਨਿ ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਮਿਲਾਯਨ੍ਤਿ। ਏਕਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਸਮਣਾ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯਾ ਜੀવਂ વਿਹੇਠੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ ਖੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤੇਸਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਾਨਂ ਖਿਯ੍ਯਨ੍ਤਾਨਂ વਿਪਾਚੇਨ੍ਤਾਨਂ। ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ…ਪੇ॰… ਜੀવਸਞ੍ਞਿਨੋ ਹਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਮਿਂ…ਪੇ॰… ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, વੇਲ਼ੁਪਤ੍ਤਪਾਦੁਕਾ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾ। ਯੋ ਧਾਰੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸਾਤਿ।

    Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū ‘bhagavatā tālapattapādukā paṭikkhittā’ti veḷutaruṇe chedāpetvā veḷupattapādukāyo dhārenti. Tāni veḷutaruṇāni chinnāni milāyanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā veḷutaruṇe chedāpetvā veḷupattapādukāyo dhāressanti. Tāni veḷutaruṇāni chinnāni milāyanti. Ekindriyaṃ samaṇā sakyaputtiyā jīvaṃ viheṭhentī’’ti. Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… jīvasaññino hi, bhikkhave, manussā rukkhasmiṃ…pe… na, bhikkhave, veḷupattapādukā dhāretabbā. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassāti.

    ੨੫੧. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ વਿਹਰਿਤ੍વਾ ਯੇਨ ਭਦ੍ਦਿਯਂ ਤੇਨ ਚਾਰਿਕਂ ਪਕ੍ਕਾਮਿ। ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਯੇਨ ਭਦ੍ਦਿਯਂ ਤਦવਸਰਿ। ਤਤ੍ਰ ਸੁਦਂ ਭਗવਾ ਭਦ੍ਦਿਯੇ વਿਹਰਤਿ ਜਾਤਿਯਾ વਨੇ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਭਦ੍ਦਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਪਾਦੁਕਮਣ੍ਡਨਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਤਿਣਪਾਦੁਕਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿਪਿ ਕਾਰਾਪੇਨ੍ਤਿਪਿ, ਮੁਞ੍ਜਪਾਦੁਕਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿਪਿ ਕਾਰਾਪੇਨ੍ਤਿਪਿ, ਪਬ੍ਬਜਪਾਦੁਕਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿਪਿ ਕਾਰਾਪੇਨ੍ਤਿਪਿ, ਹਿਨ੍ਤਾਲਪਾਦੁਕਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿਪਿ ਕਾਰਾਪੇਨ੍ਤਿਪਿ, ਕਮਲਪਾਦੁਕਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿਪਿ ਕਾਰਾਪੇਨ੍ਤਿਪਿ, ਕਮ੍ਬਲਪਾਦੁਕਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿਪਿ ਕਾਰਾਪੇਨ੍ਤਿਪਿ, ਰਿਞ੍ਚਨ੍ਤਿ ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਂ ਅਧਿਸੀਲਂ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਂ ਅਧਿਪਞ੍ਞਂ। ਯੇ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਾ…ਪੇ॰… ਤੇ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ ਖਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ વਿਪਾਚੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਭਦ੍ਦਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਪਾਦੁਕਮਣ੍ਡਨਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤਾ વਿਹਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤਿਣਪਾਦੁਕਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿਪਿ ਕਾਰਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿਪਿ, ਮੁਞ੍ਜਪਾਦੁਕਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿਪਿ ਕਾਰਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿਪਿ, ਪਬ੍ਬਜਪਾਦੁਕਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿਪਿ ਕਾਰਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿਪਿ, ਹਿਨ੍ਤਾਲਪਾਦੁਕਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿਪਿ ਕਾਰਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿਪਿ, ਕਮਲਪਾਦੁਕਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿਪਿ ਕਾਰਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿਪਿ, ਕਮ੍ਬਲਪਾਦੁਕਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿਪਿ ਕਾਰਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿਪਿ, ਰਿਞ੍ਚਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਂ ਅਧਿਸੀਲਂ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਂ ਅਧਿਪਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ…ਪੇ॰… ‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਕਿਰ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਦ੍ਦਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਪਾਦੁਕਮਣ੍ਡਨਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਤਿਣਪਾਦੁਕਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿਪਿ ਕਾਰਾਪੇਨ੍ਤਿਪਿ…ਪੇ॰… ਰਿਞ੍ਚਨ੍ਤਿ ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਂ ਅਧਿਸੀਲਂ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਂ ਅਧਿਪਞ੍ਞ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਸਚ੍ਚਂ, ਭਗવਾ’’ਤਿ। વਿਗਰਹਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ…ਪੇ॰… ‘‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮੋਘਪੁਰਿਸਾ ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਪਾਦੁਕਮਣ੍ਡਨਾਨੁਯੋਗਮਨੁਯੁਤ੍ਤਾ વਿਹਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤਿਣਪਾਦੁਕਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿਪਿ ਕਾਰਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿਪਿ…ਪੇ॰… ਰਿਞ੍ਚਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਉਦ੍ਦੇਸਂ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਂ ਅਧਿਸੀਲਂ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤਂ ਅਧਿਪਞ੍ਞਂ। ਨੇਤਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਨਂ વਾ ਪਸਾਦਾਯ…ਪੇ॰… વਿਗਰਹਿਤ੍વਾ…ਪੇ॰… ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਕਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਿਣਪਾਦੁਕਾ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਮੁਞ੍ਜਪਾਦੁਕਾ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਪਬ੍ਬਜਪਾਦੁਕਾ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਹਿਨ੍ਤਾਲਪਾਦੁਕਾ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਕਮਲਪਾਦੁਕਾ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾ , ਨ ਕਮ੍ਬਲਪਾਦੁਕਾ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾ ਪਾਦੁਕਾ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਰੂਪਿਯਮਯਾ ਪਾਦੁਕਾ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਮਣਿਮਯਾ ਪਾਦੁਕਾ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾ, ਨ વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਾ ਪਾਦੁਕਾ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਫਲਿਕਮਯਾ ਪਾਦੁਕਾ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਕਂਸਮਯਾ ਪਾਦੁਕਾ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਕਾਚਮਯਾ ਪਾਦੁਕਾ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਤਿਪੁਮਯਾ ਪਾਦੁਕਾ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਸੀਸਮਯਾ ਪਾਦੁਕਾ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਤਮ੍ਬਲੋਹਮਯਾ ਪਾਦੁਕਾ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾ। ਯੋ ਧਾਰੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ। ਨ ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਕਾਚਿ ਸਙ੍ਕਮਨਿਯਾ ਪਾਦੁਕਾ ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾ। ਯੋ ਧਾਰੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ। ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਿਸ੍ਸੋ ਪਾਦੁਕਾ ਧੁવਟ੍ਠਾਨਿਯਾ ਅਸਙ੍ਕਮਨਿਯਾਯੋ – વਚ੍ਚਪਾਦੁਕਂ, ਪਸ੍ਸਾવਪਾਦੁਕਂ, ਆਚਮਨਪਾਦੁਕ’’ਨ੍ਤਿ।

    251. Atha kho bhagavā bārāṇasiyaṃ yathābhirantaṃ viharitvā yena bhaddiyaṃ tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena bhaddiyaṃ tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā bhaddiye viharati jātiyā vane. Tena kho pana samayena bhaddiyā bhikkhū anekavihitaṃ pādukamaṇḍanānuyogamanuyuttā viharanti, tiṇapādukaṃ karontipi kārāpentipi, muñjapādukaṃ karontipi kārāpentipi, pabbajapādukaṃ karontipi kārāpentipi, hintālapādukaṃ karontipi kārāpentipi, kamalapādukaṃ karontipi kārāpentipi, kambalapādukaṃ karontipi kārāpentipi, riñcanti uddesaṃ paripucchaṃ adhisīlaṃ adhicittaṃ adhipaññaṃ. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma bhaddiyā bhikkhū anekavihitaṃ pādukamaṇḍanānuyogamanuyuttā viharissanti, tiṇapādukaṃ karissantipi kārāpessantipi, muñjapādukaṃ karissantipi kārāpessantipi, pabbajapādukaṃ karissantipi kārāpessantipi, hintālapādukaṃ karissantipi kārāpessantipi, kamalapādukaṃ karissantipi kārāpessantipi, kambalapādukaṃ karissantipi kārāpessantipi, riñcissanti uddesaṃ paripucchaṃ adhisīlaṃ adhicittaṃ adhipañña’’nti. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira, bhikkhave, bhaddiyā bhikkhū anekavihitaṃ pādukamaṇḍanānuyogamanuyuttā viharanti, tiṇapādukaṃ karontipi kārāpentipi…pe… riñcanti uddesaṃ paripucchaṃ adhisīlaṃ adhicittaṃ adhipañña’’nti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… ‘‘kathañhi nāma te, bhikkhave, moghapurisā anekavihitaṃ pādukamaṇḍanānuyogamanuyuttā viharissanti, tiṇapādukaṃ karissantipi kārāpessantipi…pe… riñcissanti uddesaṃ paripucchaṃ adhisīlaṃ adhicittaṃ adhipaññaṃ. Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, tiṇapādukā dhāretabbā, na muñjapādukā dhāretabbā, na pabbajapādukā dhāretabbā, na hintālapādukā dhāretabbā, na kamalapādukā dhāretabbā , na kambalapādukā dhāretabbā, na sovaṇṇamayā pādukā dhāretabbā, na rūpiyamayā pādukā dhāretabbā, na maṇimayā pādukā dhāretabbā, na veḷuriyamayā pādukā dhāretabbā, na phalikamayā pādukā dhāretabbā, na kaṃsamayā pādukā dhāretabbā, na kācamayā pādukā dhāretabbā, na tipumayā pādukā dhāretabbā, na sīsamayā pādukā dhāretabbā, na tambalohamayā pādukā dhāretabbā. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa. Na ca, bhikkhave, kāci saṅkamaniyā pādukā dhāretabbā. Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa. Anujānāmi, bhikkhave, tisso pādukā dhuvaṭṭhāniyā asaṅkamaniyāyo – vaccapādukaṃ, passāvapādukaṃ, ācamanapāduka’’nti.

    ੨੫੨. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਦ੍ਦਿਯੇ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ વਿਹਰਿਤ੍વਾ ਯੇਨ ਸਾવਤ੍ਥਿ ਤੇਨ ਚਾਰਿਕਂ ਪਕ੍ਕਾਮਿ। ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਯੇਨ ਸਾવਤ੍ਥਿ ਤਦવਸਰਿ। ਤਤ੍ਰ ਸੁਦਂ ਭਗવਾ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਜੇਤવਨੇ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਆਰਾਮੇ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਛਬ੍ਬਗ੍ਗਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਚਿਰવਤਿਯਾ ਨਦਿਯਾ ਗਾવੀਨਂ ਤਰਨ੍ਤੀਨਂ વਿਸਾਣੇਸੁਪਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਕਣ੍ਣੇਸੁਪਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਗੀવਾਯਪਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਛੇਪ੍ਪਾਪਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਪਿਟ੍ਠਿਮ੍ਪਿ ਅਭਿਰੁਹਨ੍ਤਿ, ਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾਪਿ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਛੁਪਨ੍ਤਿ, વਚ੍ਛਤਰਿਮ੍ਪਿ ਓਗਾਹੇਤ੍વਾ ਮਾਰੇਨ੍ਤਿ। ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ ਖਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ વਿਪਾਚੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਸਮਣਾ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯਾ ਗਾવੀਨਂ ਤਰਨ੍ਤੀਨਂ વਿਸਾਣੇਸੁਪਿ ਗਹੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ…ਪੇ॰… ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਗਿਹੀ ਕਾਮਭੋਗਿਨੋ’’ਤਿ। ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ ਖੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤੇਸਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਾਨਂ ਖਿਯ੍ਯਨ੍ਤਾਨਂ વਿਪਾਚੇਨ੍ਤਾਨਂ। ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ…ਪੇ॰… ਸਚ੍ਚਂ ਕਿਰ, ਭਿਕ੍ਖવੇ,…ਪੇ॰… ਸਚ੍ਚਂ ਭਗવਾਤਿ…ਪੇ॰… વਿਗਰਹਿਤ੍વਾ…ਪੇ॰… ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਕਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਗਾવੀਨਂ વਿਸਾਣੇਸੁ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਕਣ੍ਣੇਸੁ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਗੀવਾਯ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਛੇਪ੍ਪਾਯ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਪਿਟ੍ਠਿ ਅਭਿਰੁਹਿਤਬ੍ਬਾ । ਯੋ ਅਭਿਰੁਹੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ। ਨ ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੇਨ ਅਙ੍ਗਜਾਤਂ ਛੁਪਿਤਬ੍ਬਂ। ਯੋ ਛੁਪੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਸ੍ਸ। ਨ વਚ੍ਛਤਰੀ ਮਾਰੇਤਬ੍ਬਾ। ਯੋ ਮਾਰੇਯ੍ਯ, ਯਥਾਧਮ੍ਮੋ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ।

    252. Atha kho bhagavā bhaddiye yathābhirantaṃ viharitvā yena sāvatthi tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena sāvatthi tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū aciravatiyā nadiyā gāvīnaṃ tarantīnaṃ visāṇesupi gaṇhanti, kaṇṇesupi gaṇhanti, gīvāyapi gaṇhanti, cheppāpi gaṇhanti, piṭṭhimpi abhiruhanti, rattacittāpi aṅgajātaṃ chupanti, vacchatarimpi ogāhetvā mārenti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā gāvīnaṃ tarantīnaṃ visāṇesupi gahessanti…pe… seyyathāpi gihī kāmabhogino’’ti. Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… saccaṃ kira, bhikkhave,…pe… saccaṃ bhagavāti…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, gāvīnaṃ visāṇesu gahetabbaṃ, na kaṇṇesu gahetabbaṃ, na gīvāya gahetabbaṃ, na cheppāya gahetabbaṃ, na piṭṭhi abhiruhitabbā . Yo abhiruheyya, āpatti dukkaṭassa. Na ca, bhikkhave, rattacittena aṅgajātaṃ chupitabbaṃ. Yo chupeyya, āpatti thullaccayassa. Na vacchatarī māretabbā. Yo māreyya, yathādhammo kāretabbo’’ti.

    ਕਟ੍ਠਪਾਦੁਕਾਦਿਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ।

    Kaṭṭhapādukādipaṭikkhepo niṭṭhito.







    Footnotes:
    1. ਇਮਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਾਯੋ ਪਾਚਿ॰ ੫੦੮; ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੧.੭; ਮ॰ ਨਿ॰ ੨.੨੨੩; ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੫.੧੦੮੦; ਅ॰ ਨਿ॰ ੧੦.੬੯ ਆਦਯੋ
    2. ਇਤ੍ਥਿਕਥਂ ਪੁਰਿਸਕਥਂ (ਕ॰)
    3. imā tiracchānakathāyo pāci. 508; dī. ni. 1.7; ma. ni. 2.223; saṃ. ni. 5.1080; a. ni. 10.69 ādayo
    4. itthikathaṃ purisakathaṃ (ka.)



    Related texts:



    ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ਅਜ੍ਝਾਰਾਮੇਉਪਾਹਨਪਟਿਕ੍ਖੇਪਕਥਾ • Ajjhārāmeupāhanapaṭikkhepakathā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਕਟ੍ਠਪਾਦੁਕਾਦਿਪਟਿਕ੍ਖੇਪਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Kaṭṭhapādukādipaṭikkhepakathāvaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਅਜ੍ਝਾਰਾਮੇਉਪਾਹਨਪਟਿਕ੍ਖੇਪਕਥਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • Ajjhārāmeupāhanapaṭikkhepakathādivaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੧੫੧. ਅਜ੍ਝਾਰਾਮੇ ਉਪਾਹਨਪਟਿਕ੍ਖੇਪਕਥਾ • 151. Ajjhārāme upāhanapaṭikkhepakathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact