Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ • Aṅguttaranikāya |
౫. కత్థీసుత్తం
5. Katthīsuttaṃ
౮౫. ఏకం సమయం ఆయస్మా మహాచున్దో చేతీసు విహరతి సహజాతియం. తత్ర ఖో ఆయస్మా మహాచున్దో భిక్ఖూ ఆమన్తేసి – ‘‘ఆవుసో భిక్ఖవే’’తి. ‘‘ఆవుసో’’తి ఖో తే భిక్ఖూ ఆయస్మతో మహాచున్దస్స పచ్చస్సోసుం. ఆయస్మా మహాచున్దో ఏతదవోచ –
85. Ekaṃ samayaṃ āyasmā mahācundo cetīsu viharati sahajātiyaṃ. Tatra kho āyasmā mahācundo bhikkhū āmantesi – ‘‘āvuso bhikkhave’’ti. ‘‘Āvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato mahācundassa paccassosuṃ. Āyasmā mahācundo etadavoca –
‘‘ఇధావుసో, భిక్ఖు కత్థీ హోతి వికత్థీ అధిగమేసు – ‘అహం పఠమం ఝానం సమాపజ్జామిపి వుట్ఠహామిపి, అహం దుతియం ఝానం సమాపజ్జామిపి వుట్ఠహామిపి, అహం తతియం ఝానం సమాపజ్జామిపి వుట్ఠహామిపి, అహం చతుత్థం ఝానం సమాపజ్జామిపి వుట్ఠహామిపి, అహం ఆకాసానఞ్చాయతనం సమాపజ్జామిపి వుట్ఠహామిపి, అహం విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం సమాపజ్జామిపి వుట్ఠహామిపి, అహం ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం సమాపజ్జామిపి వుట్ఠహామిపి, అహం నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం సమాపజ్జామిపి వుట్ఠహామిపి, అహం సఞ్ఞావేదయితనిరోధం సమాపజ్జామిపి వుట్ఠహామిపీ’తి.
‘‘Idhāvuso, bhikkhu katthī hoti vikatthī adhigamesu – ‘ahaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ samāpajjāmipi vuṭṭhahāmipi, ahaṃ dutiyaṃ jhānaṃ samāpajjāmipi vuṭṭhahāmipi, ahaṃ tatiyaṃ jhānaṃ samāpajjāmipi vuṭṭhahāmipi, ahaṃ catutthaṃ jhānaṃ samāpajjāmipi vuṭṭhahāmipi, ahaṃ ākāsānañcāyatanaṃ samāpajjāmipi vuṭṭhahāmipi, ahaṃ viññāṇañcāyatanaṃ samāpajjāmipi vuṭṭhahāmipi, ahaṃ ākiñcaññāyatanaṃ samāpajjāmipi vuṭṭhahāmipi, ahaṃ nevasaññānāsaññāyatanaṃ samāpajjāmipi vuṭṭhahāmipi, ahaṃ saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjāmipi vuṭṭhahāmipī’ti.
‘‘తమేనం తథాగతో వా తథాగతసావకో వా ఝాయీ సమాపత్తికుసలో పరచిత్తకుసలో పరచిత్తపరియాయకుసలో సమనుయుఞ్జతి సమనుగ్గాహతి సమనుభాసతి. సో తథాగతేన వా తథాగతసావకేన వా ఝాయినా సమాపత్తికుసలేన పరచిత్తకుసలేన పరచిత్తపరియాయకుసలేన సమనుయుఞ్జియమానో సమనుగ్గాహియమానో సమనుభాసియమానో ఇరీణం ఆపజ్జతి విచినం ఆపజ్జతి అనయం ఆపజ్జతి బ్యసనం ఆపజ్జతి అనయబ్యసనం ఆపజ్జతి.
‘‘Tamenaṃ tathāgato vā tathāgatasāvako vā jhāyī samāpattikusalo paracittakusalo paracittapariyāyakusalo samanuyuñjati samanuggāhati samanubhāsati. So tathāgatena vā tathāgatasāvakena vā jhāyinā samāpattikusalena paracittakusalena paracittapariyāyakusalena samanuyuñjiyamāno samanuggāhiyamāno samanubhāsiyamāno irīṇaṃ āpajjati vicinaṃ āpajjati anayaṃ āpajjati byasanaṃ āpajjati anayabyasanaṃ āpajjati.
‘‘తమేనం తథాగతో వా తథాగతసావకో వా ఝాయీ సమాపత్తికుసలో పరచిత్తకుసలో పరచిత్తపరియాయకుసలో ఏవం చేతసా చేతో పరిచ్చ మనసి కరోతి – ‘కిం ను ఖో అయమాయస్మా కత్థీ హోతి వికత్థీ అధిగమేసు – అహం పఠమం ఝానం సమాపజ్జామిపి వుట్ఠహామిపి…పే॰… అహం సఞ్ఞావేదయితనిరోధం సమాపజ్జామిపి వుట్ఠహామిపీ’తి.
‘‘Tamenaṃ tathāgato vā tathāgatasāvako vā jhāyī samāpattikusalo paracittakusalo paracittapariyāyakusalo evaṃ cetasā ceto paricca manasi karoti – ‘kiṃ nu kho ayamāyasmā katthī hoti vikatthī adhigamesu – ahaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ samāpajjāmipi vuṭṭhahāmipi…pe… ahaṃ saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjāmipi vuṭṭhahāmipī’ti.
‘‘తమేనం తథాగతో వా తథాగతసావకో వా ఝాయీ సమాపత్తికుసలో పరచిత్తకుసలో పరచిత్తపరియాయకుసలో ఏవం చేతసా చేతో పరిచ్చ పజానాతి –
‘‘Tamenaṃ tathāgato vā tathāgatasāvako vā jhāyī samāpattikusalo paracittakusalo paracittapariyāyakusalo evaṃ cetasā ceto paricca pajānāti –
‘దీఘరత్తం ఖో అయమాయస్మా ఖణ్డకారీ ఛిద్దకారీ సబలకారీ కమ్మాసకారీ న సన్తతకారీ న సన్తతవుత్తి సీలేసు. దుస్సీలో ఖో అయమాయస్మా. దుస్సిల్యం ఖో పన తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే పరిహానమేతం.
‘Dīgharattaṃ kho ayamāyasmā khaṇḍakārī chiddakārī sabalakārī kammāsakārī na santatakārī na santatavutti sīlesu. Dussīlo kho ayamāyasmā. Dussilyaṃ kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ.
‘అస్సద్ధో ఖో పన అయమాయస్మా; అస్సద్ధియం ఖో పన తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే పరిహానమేతం.
‘Assaddho kho pana ayamāyasmā; assaddhiyaṃ kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ.
‘అప్పస్సుతో ఖో పన అయమాయస్మా అనాచారో; అప్పసచ్చం ఖో పన తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే పరిహానమేతం .
‘Appassuto kho pana ayamāyasmā anācāro; appasaccaṃ kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ .
‘దుబ్బచో ఖో పన అయమాయస్మా; దోవచస్సతా ఖో పన తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే పరిహానమేతం.
‘Dubbaco kho pana ayamāyasmā; dovacassatā kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ.
‘పాపమిత్తో ఖో పన అయమాయస్మా; పాపమిత్తతా ఖో పన తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే పరిహానమేతం.
‘Pāpamitto kho pana ayamāyasmā; pāpamittatā kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ.
‘కుసీతో ఖో పన అయమాయస్మా; కోసజ్జం ఖో పన తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే పరిహానమేతం.
‘Kusīto kho pana ayamāyasmā; kosajjaṃ kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ.
‘ముట్ఠస్సతి ఖో పన అయమాయస్మా; ముట్ఠస్సచ్చం ఖో పన తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే పరిహానమేతం.
‘Muṭṭhassati kho pana ayamāyasmā; muṭṭhassaccaṃ kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ.
‘కుహకో ఖో పన అయమాయస్మా; కోహఞ్ఞం ఖో పన తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే పరిహానమేతం.
‘Kuhako kho pana ayamāyasmā; kohaññaṃ kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ.
‘దుబ్భరో ఖో పన అయమాయస్మా; దుబ్భరతా ఖో పన తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే పరిహానమేతం.
‘Dubbharo kho pana ayamāyasmā; dubbharatā kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ.
‘దుప్పఞ్ఞో ఖో పన అయమాయస్మా; దుప్పఞ్ఞతా ఖో పన తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే పరిహానమేతం’.
‘Duppañño kho pana ayamāyasmā; duppaññatā kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ’.
‘‘సేయ్యథాపి, ఆవుసో, సహాయకో సహాయకం ఏవం వదేయ్య – ‘యదా తే, సమ్మ, ధనేన 1 ధనకరణీయం అస్స, యాచేయ్యాసి మం 2 ధనం. దస్సామి తే ధన’న్తి. సో కిఞ్చిదేవ ధనకరణీయే సముప్పన్నే సహాయకో సహాయకం ఏవం వదేయ్య – ‘అత్థో మే, సమ్మ, ధనేన. దేహి మే ధన’న్తి. సో ఏవం వదేయ్య – ‘తేన హి, సమ్మ, ఇధ ఖనాహీ’తి. సో తత్ర ఖనన్తో నాధిగచ్ఛేయ్య. సో ఏవం వదేయ్య – ‘అలికం మం, సమ్మ, అవచ; తుచ్ఛకం మం, సమ్మ, అవచ – ఇధ ఖనాహీ’తి. సో ఏవం వదేయ్య – ‘నాహం తం, సమ్మ, అలికం అవచం, తుచ్ఛకం అవచం. తేన హి, సమ్మ, ఇధ ఖనాహీ’తి. సో తత్రపి ఖనన్తో నాధిగచ్ఛేయ్య. సో ఏవం వదేయ్య – ‘అలికం మం, సమ్మ, అవచ, తుచ్ఛకం మం, సమ్మ, అవచ – ఇధ ఖనాహీ’తి. సో ఏవం వదేయ్య – ‘నాహం తం, సమ్మ, అలికం అవచం, తుచ్ఛకం అవచం . తేన హి, సమ్మ, ఇధ ఖనాహీ’తి. సో తత్రపి ఖనన్తో నాధిగచ్ఛేయ్య. సో ఏవం వదేయ్య – ‘అలికం మం, సమ్మ, అవచ, తుచ్ఛకం మం, సమ్మ, అవచ – ఇధ ఖనాహీ’తి. సో ఏవం వదేయ్య – ‘నాహం తం, సమ్మ, అలికం అవచం, తుచ్ఛకం అవచం. అపి చ అహమేవ ఉమ్మాదం పాపుణిం చేతసో విపరియాయ’న్తి.
‘‘Seyyathāpi, āvuso, sahāyako sahāyakaṃ evaṃ vadeyya – ‘yadā te, samma, dhanena 3 dhanakaraṇīyaṃ assa, yāceyyāsi maṃ 4 dhanaṃ. Dassāmi te dhana’nti. So kiñcideva dhanakaraṇīye samuppanne sahāyako sahāyakaṃ evaṃ vadeyya – ‘attho me, samma, dhanena. Dehi me dhana’nti. So evaṃ vadeyya – ‘tena hi, samma, idha khanāhī’ti. So tatra khananto nādhigaccheyya. So evaṃ vadeyya – ‘alikaṃ maṃ, samma, avaca; tucchakaṃ maṃ, samma, avaca – idha khanāhī’ti. So evaṃ vadeyya – ‘nāhaṃ taṃ, samma, alikaṃ avacaṃ, tucchakaṃ avacaṃ. Tena hi, samma, idha khanāhī’ti. So tatrapi khananto nādhigaccheyya. So evaṃ vadeyya – ‘alikaṃ maṃ, samma, avaca, tucchakaṃ maṃ, samma, avaca – idha khanāhī’ti. So evaṃ vadeyya – ‘nāhaṃ taṃ, samma, alikaṃ avacaṃ, tucchakaṃ avacaṃ . Tena hi, samma, idha khanāhī’ti. So tatrapi khananto nādhigaccheyya. So evaṃ vadeyya – ‘alikaṃ maṃ, samma, avaca, tucchakaṃ maṃ, samma, avaca – idha khanāhī’ti. So evaṃ vadeyya – ‘nāhaṃ taṃ, samma, alikaṃ avacaṃ, tucchakaṃ avacaṃ. Api ca ahameva ummādaṃ pāpuṇiṃ cetaso vipariyāya’nti.
‘‘ఏవమేవం ఖో, ఆవుసో, భిక్ఖు కత్థీ హోతి వికత్థీ అధిగమేసు – ‘అహం పఠమం ఝానం సమాపజ్జామిపి వుట్ఠహామిపి, అహం దుతియం ఝానం సమాపజ్జామిపి వుట్ఠహామిపి, అహం తతియం ఝానం సమాపజ్జామిపి వుట్ఠహామిపి, అహం చతుత్థం ఝానం సమాపజ్జామిపి వుట్ఠహామిపి, అహం ఆకాసానఞ్చాయతనం సమాపజ్జామిపి వుట్ఠహామిపి, అహం విఞ్ఞాణఞ్చాయతనం సమాపజ్జామిపి వుట్ఠహామిపి, అహం ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం సమాపజ్జామిపి వుట్ఠహామిపి, అహం నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం సమాపజ్జామిపి వుట్ఠహామిపి, అహం సఞ్ఞావేదయితనిరోధం సమాపజ్జామిపి వుట్ఠహామిపీ’తి.
‘‘Evamevaṃ kho, āvuso, bhikkhu katthī hoti vikatthī adhigamesu – ‘ahaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ samāpajjāmipi vuṭṭhahāmipi, ahaṃ dutiyaṃ jhānaṃ samāpajjāmipi vuṭṭhahāmipi, ahaṃ tatiyaṃ jhānaṃ samāpajjāmipi vuṭṭhahāmipi, ahaṃ catutthaṃ jhānaṃ samāpajjāmipi vuṭṭhahāmipi, ahaṃ ākāsānañcāyatanaṃ samāpajjāmipi vuṭṭhahāmipi, ahaṃ viññāṇañcāyatanaṃ samāpajjāmipi vuṭṭhahāmipi, ahaṃ ākiñcaññāyatanaṃ samāpajjāmipi vuṭṭhahāmipi, ahaṃ nevasaññānāsaññāyatanaṃ samāpajjāmipi vuṭṭhahāmipi, ahaṃ saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjāmipi vuṭṭhahāmipī’ti.
‘‘తమేనం తథాగతో వా తథాగతసావకో వా ఝాయీ సమాపత్తికుసలో పరచిత్తకుసలో పరచిత్తపరియాయకుసలో సమనుయుఞ్జతి సమనుగ్గాహతి సమనుభాసతి. సో తథాగతేన వా తథాగతసావకేన వా ఝాయినా సమాపత్తికుసలేన పరచిత్తకుసలేన పరచిత్తపరియాయకుసలేన సమనుయుఞ్జియమానో సమనుగ్గాహియమానో సమనుభాసియమానో ఇరీణం ఆపజ్జతి విచినం ఆపజ్జతి అనయం ఆపజ్జతి బ్యసనం ఆపజ్జతి అనయబ్యసనం ఆపజ్జతి.
‘‘Tamenaṃ tathāgato vā tathāgatasāvako vā jhāyī samāpattikusalo paracittakusalo paracittapariyāyakusalo samanuyuñjati samanuggāhati samanubhāsati. So tathāgatena vā tathāgatasāvakena vā jhāyinā samāpattikusalena paracittakusalena paracittapariyāyakusalena samanuyuñjiyamāno samanuggāhiyamāno samanubhāsiyamāno irīṇaṃ āpajjati vicinaṃ āpajjati anayaṃ āpajjati byasanaṃ āpajjati anayabyasanaṃ āpajjati.
‘‘తమేనం తథాగతో వా తథాగతసావకో వా ఝాయీ సమాపత్తికుసలో పరచిత్తకుసలో పరచిత్తపరియాయకుసలో ఏవం చేతసా చేతో పరిచ్చ మనసి కరోతి – ‘కిం ను ఖో అయమాయస్మా కత్థీ హోతి వికత్థీ అధిగమేసు – అహం పఠమం ఝానం సమాపజ్జామిపి…పే॰… అహం సఞ్ఞావేదయితనిరోధం సమాపజ్జామిపి వుట్ఠహామిపీ’తి.
‘‘Tamenaṃ tathāgato vā tathāgatasāvako vā jhāyī samāpattikusalo paracittakusalo paracittapariyāyakusalo evaṃ cetasā ceto paricca manasi karoti – ‘kiṃ nu kho ayamāyasmā katthī hoti vikatthī adhigamesu – ahaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ samāpajjāmipi…pe… ahaṃ saññāvedayitanirodhaṃ samāpajjāmipi vuṭṭhahāmipī’ti.
‘‘తమేనం తథాగతో వా తథాగతసావకో వా ఝాయీ సమాపత్తికుసలో పరచిత్తపరియాయకుసలో చేతసా చేతో పరిచ్చ పజానాతి –
‘‘Tamenaṃ tathāgato vā tathāgatasāvako vā jhāyī samāpattikusalo paracittapariyāyakusalo cetasā ceto paricca pajānāti –
‘దీఘరత్తం ఖో అయమాయస్మా ఖణ్డకారీ ఛిద్దకారీ సబలకారీ కమ్మాసకారీ, న సన్తతకారీ న సన్తతవుత్తి సీలేసు. దుస్సీలో ఖో అయమాయస్మా; దుస్సిల్యం ఖో పన తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే పరిహానమేతం.
‘Dīgharattaṃ kho ayamāyasmā khaṇḍakārī chiddakārī sabalakārī kammāsakārī, na santatakārī na santatavutti sīlesu. Dussīlo kho ayamāyasmā; dussilyaṃ kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ.
‘అస్సద్ధో ఖో పన అయమాయస్మా; అస్సద్ధియం ఖో పన తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే పరిహానమేతం .
‘Assaddho kho pana ayamāyasmā; assaddhiyaṃ kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ .
‘అప్పస్సుతో ఖో పన అయమాయస్మా అనాచారో; అప్పసచ్చం ఖో పన తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే పరిహానమేతం.
‘Appassuto kho pana ayamāyasmā anācāro; appasaccaṃ kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ.
‘దుబ్బచో ఖో పన అయమాయస్మా; దోవచస్సతా ఖో పన తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే పరిహానమేతం.
‘Dubbaco kho pana ayamāyasmā; dovacassatā kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ.
‘పాపమిత్తో ఖో పన అయమాయస్మా; పాపమిత్తతా ఖో పన తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే పరిహానమేతం.
‘Pāpamitto kho pana ayamāyasmā; pāpamittatā kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ.
‘కుసీతో ఖో పన అయమాయస్మా; కోసజ్జం ఖో పన తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే పరిహానమేతం.
‘Kusīto kho pana ayamāyasmā; kosajjaṃ kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ.
‘ముట్ఠస్సతి ఖో పన అయమాయస్మా; ముట్ఠస్సచ్చం ఖో పన తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే పరిహానమేతం.
‘Muṭṭhassati kho pana ayamāyasmā; muṭṭhassaccaṃ kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ.
‘కుహకో ఖో పన అయమాయస్మా; కోహఞ్ఞం ఖో పన తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే పరిహానమేతం.
‘Kuhako kho pana ayamāyasmā; kohaññaṃ kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ.
‘దుబ్భరో ఖో పన అయమాయస్మా; దుబ్భరతా ఖో పన తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే పరిహానమేతం.
‘Dubbharo kho pana ayamāyasmā; dubbharatā kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ.
‘దుప్పఞ్ఞో ఖో పన అయమాయస్మా; దుప్పఞ్ఞతా ఖో పన తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే పరిహానమేతం’.
‘Duppañño kho pana ayamāyasmā; duppaññatā kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ’.
‘‘సో వతావుసో, భిక్ఖు ‘ఇమే దస ధమ్మే అప్పహాయ ఇమస్మిం ధమ్మవినయే వుద్ధిం విరూళ్హిం వేపుల్లం ఆపజ్జిస్సతీ’తి నేతం ఠానం విజ్జతి. సో వతావుసో, భిక్ఖు ‘ఇమే దస ధమ్మే పహాయ ఇమస్మిం ధమ్మవినయే వుద్ధిం విరూళ్హిం వేపుల్లం ఆపజ్జిస్సతీ’తి ఠానమేతం విజ్జతీ’’తి. పఞ్చమం.
‘‘So vatāvuso, bhikkhu ‘ime dasa dhamme appahāya imasmiṃ dhammavinaye vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjissatī’ti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. So vatāvuso, bhikkhu ‘ime dasa dhamme pahāya imasmiṃ dhammavinaye vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjissatī’ti ṭhānametaṃ vijjatī’’ti. Pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (అట్ఠకథా) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ౫-౬. కత్థీసుత్తాదివణ్ణనా • 5-6. Katthīsuttādivaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (టీకా) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ౧-౮. వాహనసుత్తాదివణ్ణనా • 1-8. Vāhanasuttādivaṇṇanā