Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya

    ൯. കട്ഠോപമസുത്തം

    9. Kaṭṭhopamasuttaṃ

    ൫൦൯. ‘‘പഞ്ചിമാനി, ഭിക്ഖവേ, ഇന്ദ്രിയാനി. കതമാനി പഞ്ച? സുഖിന്ദ്രിയം, ദുക്ഖിന്ദ്രിയം, സോമനസ്സിന്ദ്രിയം, ദോമനസ്സിന്ദ്രിയം, ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം. സുഖവേദനിയം, ഭിക്ഖവേ, ഫസ്സം പടിച്ച ഉപ്പജ്ജതി സുഖിന്ദ്രിയം. സോ സുഖിതോവ സമാനോ ‘സുഖിതോസ്മീ’തി പജാനാതി. തസ്സേവ സുഖവേദനിയസ്സ ഫസ്സസ്സ നിരോധാ ‘യം തജ്ജം വേദയിതം സുഖവേദനിയം ഫസ്സം പടിച്ച ഉപ്പന്നം സുഖിന്ദ്രിയം തം നിരുജ്ഝതി, തം വൂപസമ്മതീ’തി പജാനാതി’’.

    509. ‘‘Pañcimāni, bhikkhave, indriyāni. Katamāni pañca? Sukhindriyaṃ, dukkhindriyaṃ, somanassindriyaṃ, domanassindriyaṃ, upekkhindriyaṃ. Sukhavedaniyaṃ, bhikkhave, phassaṃ paṭicca uppajjati sukhindriyaṃ. So sukhitova samāno ‘sukhitosmī’ti pajānāti. Tasseva sukhavedaniyassa phassassa nirodhā ‘yaṃ tajjaṃ vedayitaṃ sukhavedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppannaṃ sukhindriyaṃ taṃ nirujjhati, taṃ vūpasammatī’ti pajānāti’’.

    ‘‘ദുക്ഖവേദനിയം, ഭിക്ഖവേ, ഫസ്സം പടിച്ച ഉപ്പജ്ജതി ദുക്ഖിന്ദ്രിയം. സോ ദുക്ഖിതോവ സമാനോ ‘ദുക്ഖിതോസ്മീ’തി പജാനാതി. തസ്സേവ ദുക്ഖവേദനിയസ്സ ഫസ്സസ്സ നിരോധാ ‘യം തജ്ജം വേദയിതം ദുക്ഖവേദനിയം ഫസ്സം പടിച്ച ഉപ്പന്നം ദുക്ഖിന്ദ്രിയം തം നിരുജ്ഝതി, തം വൂപസമ്മതീ’തി പജാനാതി’’.

    ‘‘Dukkhavedaniyaṃ, bhikkhave, phassaṃ paṭicca uppajjati dukkhindriyaṃ. So dukkhitova samāno ‘dukkhitosmī’ti pajānāti. Tasseva dukkhavedaniyassa phassassa nirodhā ‘yaṃ tajjaṃ vedayitaṃ dukkhavedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppannaṃ dukkhindriyaṃ taṃ nirujjhati, taṃ vūpasammatī’ti pajānāti’’.

    ‘‘സോമനസ്സവേദനിയം, ഭിക്ഖവേ, ഫസ്സം പടിച്ച ഉപ്പജ്ജതി സോമനസ്സിന്ദ്രിയം. സോ സുമനോവ സമാനോ ‘സുമനോസ്മീ’തി പജാനാതി. തസ്സേവ സോമനസ്സവേദനിയസ്സ ഫസ്സസ്സ നിരോധാ ‘യം തജ്ജം വേദയിതം സോമനസ്സവേദനിയം ഫസ്സം പടിച്ച ഉപ്പന്നം സോമനസ്സിന്ദ്രിയം തം നിരുജ്ഝതി, തം വൂപസമ്മതീ’തി പജാനാതി’’.

    ‘‘Somanassavedaniyaṃ, bhikkhave, phassaṃ paṭicca uppajjati somanassindriyaṃ. So sumanova samāno ‘sumanosmī’ti pajānāti. Tasseva somanassavedaniyassa phassassa nirodhā ‘yaṃ tajjaṃ vedayitaṃ somanassavedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppannaṃ somanassindriyaṃ taṃ nirujjhati, taṃ vūpasammatī’ti pajānāti’’.

    ‘‘ദോമനസ്സവേദനിയം, ഭിക്ഖവേ, ഫസ്സം പടിച്ച ഉപ്പജ്ജതി ദോമനസ്സിന്ദ്രിയം. സോ ദുമ്മനോവ സമാനോ ‘ദുമ്മനോസ്മീ’തി പജാനാതി. തസ്സേവ ദോമനസ്സവേദനിയസ്സ ഫസ്സസ്സ നിരോധാ ‘യം തജ്ജം വേദയിതം ദോമനസ്സവേദനിയം ഫസ്സം പടിച്ച ഉപ്പന്നം ദോമനസ്സിന്ദ്രിയം തം നിരുജ്ഝതി, തം വൂപസമ്മതീ’തി പജാനാതി’’.

    ‘‘Domanassavedaniyaṃ, bhikkhave, phassaṃ paṭicca uppajjati domanassindriyaṃ. So dummanova samāno ‘dummanosmī’ti pajānāti. Tasseva domanassavedaniyassa phassassa nirodhā ‘yaṃ tajjaṃ vedayitaṃ domanassavedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppannaṃ domanassindriyaṃ taṃ nirujjhati, taṃ vūpasammatī’ti pajānāti’’.

    ‘‘ഉപേക്ഖാവേദനിയം, ഭിക്ഖവേ, ഫസ്സം പടിച്ച ഉപ്പജ്ജതി ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം. സോ ഉപേക്ഖകോവ സമാനോ ‘ഉപേക്ഖകോസ്മീ’തി പജാനാതി. തസ്സേവ ഉപേക്ഖാവേദനിയസ്സ ഫസ്സസ്സ നിരോധാ ‘യം തജ്ജം വേദയിതം ഉപേക്ഖാവേദനിയം ഫസ്സം പടിച്ച ഉപ്പന്നം ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം തം നിരുജ്ഝതി, തം വൂപസമ്മതീ’തി പജാനാതി’’.

    ‘‘Upekkhāvedaniyaṃ, bhikkhave, phassaṃ paṭicca uppajjati upekkhindriyaṃ. So upekkhakova samāno ‘upekkhakosmī’ti pajānāti. Tasseva upekkhāvedaniyassa phassassa nirodhā ‘yaṃ tajjaṃ vedayitaṃ upekkhāvedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppannaṃ upekkhindriyaṃ taṃ nirujjhati, taṃ vūpasammatī’ti pajānāti’’.

    ‘‘സേയ്യഥാപി, ഭിക്ഖവേ, ദ്വിന്നം കട്ഠാനം സങ്ഘട്ടനസമോധാനാ 1 ഉസ്മാ ജായതി, തേജോ അഭിനിബ്ബത്തതി; തേസംയേവ കട്ഠാനം നാനാഭാവാവിനിക്ഖേപാ യാ 2 തജ്ജാ ഉസ്മാ സാ നിരുജ്ഝതി സാ വൂപസമ്മതി; ഏവമേവ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, സുഖവേദനിയം ഫസ്സം പടിച്ച ഉപ്പജ്ജതി സുഖിന്ദ്രിയം. സോ സുഖിതോവ സമാനോ ‘സുഖിതോസ്മീ’തി പജാനാതി. തസ്സേവ സുഖവേദനിയസ്സ ഫസ്സസ്സ നിരോധാ ‘യം തജ്ജം വേദയിതം സുഖവേദനിയം ഫസ്സം പടിച്ച ഉപ്പജ്ജതി സുഖിന്ദ്രിയം തം നിരുജ്ഝതി , തം വൂപസമ്മതീ’തി പജാനാതി’’.

    ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, dvinnaṃ kaṭṭhānaṃ saṅghaṭṭanasamodhānā 3 usmā jāyati, tejo abhinibbattati; tesaṃyeva kaṭṭhānaṃ nānābhāvāvinikkhepā yā 4 tajjā usmā sā nirujjhati sā vūpasammati; evameva kho, bhikkhave, sukhavedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppajjati sukhindriyaṃ. So sukhitova samāno ‘sukhitosmī’ti pajānāti. Tasseva sukhavedaniyassa phassassa nirodhā ‘yaṃ tajjaṃ vedayitaṃ sukhavedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppajjati sukhindriyaṃ taṃ nirujjhati , taṃ vūpasammatī’ti pajānāti’’.

    ‘‘ദുക്ഖവേദനിയം, ഭിക്ഖവേ, ഫസ്സം പടിച്ച…പേ॰… സോമനസ്സവേദനിയം, ഭിക്ഖവേ, ഫസ്സം പടിച്ച…പേ॰… ദോമനസ്സവേദനിയം, ഭിക്ഖവേ, ഫസ്സം പടിച്ച…പേ॰… ഉപേക്ഖാവേദനിയം, ഭിക്ഖവേ, ഫസ്സം പടിച്ച ഉപ്പജ്ജതി ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം. സോ ഉപേക്ഖകോവ സമാനോ ‘ഉപേക്ഖകോസ്മീ’തി പജാനാതി. തസ്സേവ ഉപേക്ഖാവേദനിയസ്സ ഫസ്സസ്സ നിരോധാ ‘യം തജ്ജം വേദയിതം ഉപേക്ഖാവേദനിയം ഫസ്സം പടിച്ച ഉപ്പജ്ജതി ഉപേക്ഖിന്ദ്രിയം തം നിരുജ്ഝതി, തം വൂപസമ്മതീ’തി പജാനാതി’’. നവമം.

    ‘‘Dukkhavedaniyaṃ, bhikkhave, phassaṃ paṭicca…pe… somanassavedaniyaṃ, bhikkhave, phassaṃ paṭicca…pe… domanassavedaniyaṃ, bhikkhave, phassaṃ paṭicca…pe… upekkhāvedaniyaṃ, bhikkhave, phassaṃ paṭicca uppajjati upekkhindriyaṃ. So upekkhakova samāno ‘upekkhakosmī’ti pajānāti. Tasseva upekkhāvedaniyassa phassassa nirodhā ‘yaṃ tajjaṃ vedayitaṃ upekkhāvedaniyaṃ phassaṃ paṭicca uppajjati upekkhindriyaṃ taṃ nirujjhati, taṃ vūpasammatī’ti pajānāti’’. Navamaṃ.







    Footnotes:
    1. സംഘട്ടനാസമോധാനാ (പീ॰ ക॰), സംഘടനസമോധാനാ (സ്യാ॰ കം॰)
    2. നാനാഭാവനിക്ഖേപാ (സ്യാ॰ കം॰ പീ॰ ക॰)
    3. saṃghaṭṭanāsamodhānā (pī. ka.), saṃghaṭanasamodhānā (syā. kaṃ.)
    4. nānābhāvanikkhepā (syā. kaṃ. pī. ka.)



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൯. കട്ഠോപമസുത്തവണ്ണനാ • 9. Kaṭṭhopamasuttavaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൯. കട്ഠോപമസുത്തവണ്ണനാ • 9. Kaṭṭhopamasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact