| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
੧੦. ਕવਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
10. Kavisuttavaṇṇanā
੬੦. ਗਾਯਤ੍ਤਿਆਦਿਕੋਤਿ ਛਬ੍ਬੀਸਤਿਯਾ ਛਨ੍ਦੇਸੁ ਗਾਯਤ੍ਤਿਆਦਿਕੋ ਉਕ੍ਕਤਿਪਰਿਯੋਸਾਨੋ ਛਨ੍ਦੋ ਗਾਥਾਨਂ ਨਿਦਾਨਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ‘‘ਸਮੁਟ੍ਠਹਤਿ ਏਤੇਨਾ’’ਤਿ ਕਤ੍વਾ। ਤੇਹਿ ਪਨ ਅਨੁਟ੍ਠੁਭਾਦਿਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਛਨ੍ਦੋ ਗਾਥਾਨਂ ਨਿਦਾਨ’’ਨ੍ਤਿ। ਪੁਬ੍ਬਪਟ੍ਠਾਪਨਗਾਥਾਤਿ ਧਮ੍ਮਕਥਾਯ ਆਦਿਤੋ ਆਰੋਚਨਭਾવਜਾਨਨਤ੍ਥਂ ਸਤਿਜਨਨਂ વਿਯ ਪવਤ੍ਤਿਤਗਾਥਾ। ਅਕ੍ਖਰਞ੍ਹਿ ਪਦਂ ਜਨੇਤੀਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਅਕ੍ਖਰਸਮੁਦਾਯੋ ਪਦਂ, ਪਦਸਮੁਦਾਯੋ ਗਾਥਾ, ਸਮੁਦਾਯੋ ਚ ਸਮੁਦਾਯੀਹਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜੀਯਤਿ ਤਂਪવਤ੍ਤਨਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਭਾવੇ ਠਿਤਂ ਅਕ੍ਖਰਂ, ਤਂਸਮੁਦਾਯੋ ਪਦਂ, ਪਦਂ ਤਂ વਿਯਞ੍ਜੇਤਾ ਜਨੇਤਾ વਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਅਕ੍ਖਰਞ੍ਹਿ ਪਦਂ ਜਨੇਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਕ੍ਖਰਂ ਹਿ ਉਚ੍ਚਾਰਿਤવਿਦ੍ਧਂਸਿਤਾਯ ਤਂਤਂਖਣਮਤ੍ਤਾવਟ੍ਠਾਯੀਪਿ ਪਰਤੋ ਪવਤ੍ਤਿਯਾ ਮਨੋવਿਞ੍ਞਾਣવੀਥਿਯਾ ਸਙ੍ਕਲਨવਸੇਨ ਏਕਜ੍ਝਂ ਕਤ੍વਾ ਪਦਭਾવੇਨ ਗਯ੍ਹਮਾਨਂ ਯਥਾਸਙ੍ਕੇਤਮਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜੇਤਿ। ਪਦਂ ਗਾਥਂ ਜਨੇਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਗਾਥਾ ਅਤ੍ਥਂ ਪਕਾਸੇਤੀਤਿ ਗਾਥਾਸਞ੍ਞਿਤੋ ਪਦਸਮੁਦਾਯੋ ਕਿਰਿਯਾਕਾਰਕਸਮ੍ਬਨ੍ਧવਸੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤੋ ਕਤ੍ਤੁਅਧਿਪ੍ਪਾਯਾਨੁਰੂਪਂ ਆਲੋਚਿਤવਿਲੋਚਿਤਂ ਸਂਹਿਤਂ ਅਤ੍ਥਂ વਿਭਾવੇਤਿ। ਸਮੁਦ੍ਦਾਦਿਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿਨਿਸ੍ਸਿਤਾ વੋਹਾਰਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯੇਨੇવ ਪવਤ੍ਤਤੀਤਿ ਕਤ੍વਾ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਗਾਥਾ ਆਰਭਨ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿ। ਆਸਯੋਤਿ ਅવਸ੍ਸਯੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਤਿਟ੍ਠਾ’’ਤਿ ਕવਿਤੋਤਿ વਿਚਿਤ੍ਤਕਥੀਆਦਿਤੋ।
60.Gāyattiādikoti chabbīsatiyā chandesu gāyattiādiko ukkatipariyosāno chando gāthānaṃ nidānaṃ samuṭṭhānaṃ ‘‘samuṭṭhahati etenā’’ti katvā. Tehi pana anuṭṭhubhādiko hotīti āha ‘‘chando gāthānaṃ nidāna’’nti. Pubbapaṭṭhāpanagāthāti dhammakathāya ādito ārocanabhāvajānanatthaṃ satijananaṃ viya pavattitagāthā. Akkharañhi padaṃ janetīti yasmā akkharasamudāyo padaṃ, padasamudāyo gāthā, samudāyo ca samudāyīhi byañjīyati taṃpavattanato, tasmā byañjanabhāve ṭhitaṃ akkharaṃ, taṃsamudāyo padaṃ, padaṃ taṃ viyañjetā janetā viya hotīti ‘‘akkharañhi padaṃ janetī’’ti vuttaṃ. Akkharaṃ hi uccāritaviddhaṃsitāya taṃtaṃkhaṇamattāvaṭṭhāyīpi parato pavattiyā manoviññāṇavīthiyā saṅkalanavasena ekajjhaṃ katvā padabhāvena gayhamānaṃ yathāsaṅketamatthaṃ byañjeti. Padaṃ gāthaṃ janetīti etthāpi eseva nayo. Gāthā atthaṃ pakāsetīti gāthāsaññito padasamudāyo kiriyākārakasambandhavasena sambandhito kattuadhippāyānurūpaṃ ālocitavilocitaṃ saṃhitaṃ atthaṃ vibhāveti. Samuddādipaṇṇattinissitā vohārasannissayeneva pavattatīti katvā. Tenāha ‘‘gāthā ārabhanto’’tiādi. Āsayoti avassayoti āha ‘‘patiṭṭhā’’ti kavitoti vicittakathīādito.
ਕવਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Kavisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
ਜਰਾવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Jarāvaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੧੦. ਕવਿਸੁਤ੍ਤਂ • 10. Kavisuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੧੦. ਕવਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Kavisuttavaṇṇanā
