Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā)

    ൧൦. കവിസുത്തവണ്ണനാ

    10. Kavisuttavaṇṇanā

    ൬൦. ഗായത്തിആദികോതി ഛബ്ബീസതിയാ ഛന്ദേസു ഗായത്തിആദികോ ഉക്കതിപരിയോസാനോ ഛന്ദോ ഗാഥാനം നിദാനം സമുട്ഠാനം ‘‘സമുട്ഠഹതി ഏതേനാ’’തി കത്വാ. തേഹി പന അനുട്ഠുഭാദികോ ഹോതീതി ആഹ ‘‘ഛന്ദോ ഗാഥാനം നിദാന’’ന്തി. പുബ്ബപട്ഠാപനഗാഥാതി ധമ്മകഥായ ആദിതോ ആരോചനഭാവജാനനത്ഥം സതിജനനം വിയ പവത്തിതഗാഥാ. അക്ഖരഞ്ഹി പദം ജനേതീതി യസ്മാ അക്ഖരസമുദായോ പദം, പദസമുദായോ ഗാഥാ, സമുദായോ ച സമുദായീഹി ബ്യഞ്ജീയതി തംപവത്തനതോ, തസ്മാ ബ്യഞ്ജനഭാവേ ഠിതം അക്ഖരം, തംസമുദായോ പദം, പദം തം വിയഞ്ജേതാ ജനേതാ വിയ ഹോതീതി ‘‘അക്ഖരഞ്ഹി പദം ജനേതീ’’തി വുത്തം. അക്ഖരം ഹി ഉച്ചാരിതവിദ്ധംസിതായ തംതംഖണമത്താവട്ഠായീപി പരതോ പവത്തിയാ മനോവിഞ്ഞാണവീഥിയാ സങ്കലനവസേന ഏകജ്ഝം കത്വാ പദഭാവേന ഗയ്ഹമാനം യഥാസങ്കേതമത്ഥം ബ്യഞ്ജേതി. പദം ഗാഥം ജനേതീതി ഏത്ഥാപി ഏസേവ നയോ. ഗാഥാ അത്ഥം പകാസേതീതി ഗാഥാസഞ്ഞിതോ പദസമുദായോ കിരിയാകാരകസമ്ബന്ധവസേന സമ്ബന്ധിതോ കത്തുഅധിപ്പായാനുരൂപം ആലോചിതവിലോചിതം സംഹിതം അത്ഥം വിഭാവേതി. സമുദ്ദാദിപണ്ണത്തിനിസ്സിതാ വോഹാരസന്നിസ്സയേനേവ പവത്തതീതി കത്വാ. തേനാഹ ‘‘ഗാഥാ ആരഭന്തോ’’തിആദി. ആസയോതി അവസ്സയോതി ആഹ ‘‘പതിട്ഠാ’’തി കവിതോതി വിചിത്തകഥീആദിതോ.

    60.Gāyattiādikoti chabbīsatiyā chandesu gāyattiādiko ukkatipariyosāno chando gāthānaṃ nidānaṃ samuṭṭhānaṃ ‘‘samuṭṭhahati etenā’’ti katvā. Tehi pana anuṭṭhubhādiko hotīti āha ‘‘chando gāthānaṃ nidāna’’nti. Pubbapaṭṭhāpanagāthāti dhammakathāya ādito ārocanabhāvajānanatthaṃ satijananaṃ viya pavattitagāthā. Akkharañhi padaṃ janetīti yasmā akkharasamudāyo padaṃ, padasamudāyo gāthā, samudāyo ca samudāyīhi byañjīyati taṃpavattanato, tasmā byañjanabhāve ṭhitaṃ akkharaṃ, taṃsamudāyo padaṃ, padaṃ taṃ viyañjetā janetā viya hotīti ‘‘akkharañhi padaṃ janetī’’ti vuttaṃ. Akkharaṃ hi uccāritaviddhaṃsitāya taṃtaṃkhaṇamattāvaṭṭhāyīpi parato pavattiyā manoviññāṇavīthiyā saṅkalanavasena ekajjhaṃ katvā padabhāvena gayhamānaṃ yathāsaṅketamatthaṃ byañjeti. Padaṃ gāthaṃ janetīti etthāpi eseva nayo. Gāthā atthaṃ pakāsetīti gāthāsaññito padasamudāyo kiriyākārakasambandhavasena sambandhito kattuadhippāyānurūpaṃ ālocitavilocitaṃ saṃhitaṃ atthaṃ vibhāveti. Samuddādipaṇṇattinissitā vohārasannissayeneva pavattatīti katvā. Tenāha ‘‘gāthā ārabhanto’’tiādi. Āsayoti avassayoti āha ‘‘patiṭṭhā’’ti kavitoti vicittakathīādito.

    കവിസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Kavisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.

    ജരാവഗ്ഗവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Jarāvaggavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൧൦. കവിസുത്തം • 10. Kavisuttaṃ

    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൧൦. കവിസുത്തവണ്ണനാ • 10. Kavisuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact