Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ขุทฺทสิกฺขา-มูลสิกฺขา • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
๓๓. กายพนฺธนนิเทฺทสวณฺณนา
33. Kāyabandhananiddesavaṇṇanā
๒๓๕. อกายพนฺธโนติ กายพนฺธนํ อพนฺธิตฺวาติ อโตฺถฯ ตโต ปฎฺฐาย จีวรํ ปารุปิตพฺพํ, ตโต ปฎฺฐาย เอว กายพนฺธนํ พนฺธิตพฺพํฯ ‘‘น ภิกฺขเว อกายพนฺธเนน คาโม ปวิสิตโพฺพฯ โย ปวิเสยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฎสฺสา’’ติ (จูฬว. ๒๗๘) หิ วุตฺตํฯ ตเตฺถวาสติยา คโตติ อสติยา คโต ยตฺถ สรติ, ตเตฺถว พนฺธิตพฺพํฯ สริตฺวา ปน ยาว น พนฺธติ, ตาว ปิณฺฑาย จริตุํ น วฎฺฎติฯ ยทิ อโนฺตคาเม สรติ, กายพนฺธเน สติ เอกมเนฺต ฐตฺวา พนฺธิตพฺพํ, อสติ เจ นิกฺขมิตฺวา พนฺธิตฺวา ปุน ปิณฺฑาย ปวิสิตพฺพนฺติ วทนฺติฯ
235.Akāyabandhanoti kāyabandhanaṃ abandhitvāti attho. Tato paṭṭhāya cīvaraṃ pārupitabbaṃ, tato paṭṭhāya eva kāyabandhanaṃ bandhitabbaṃ. ‘‘Na bhikkhave akāyabandhanena gāmo pavisitabbo. Yo paviseyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (cūḷava. 278) hi vuttaṃ. Tatthevāsatiyā gatoti asatiyā gato yattha sarati, tattheva bandhitabbaṃ. Saritvā pana yāva na bandhati, tāva piṇḍāya carituṃ na vaṭṭati. Yadi antogāme sarati, kāyabandhane sati ekamante ṭhatvā bandhitabbaṃ, asati ce nikkhamitvā bandhitvā puna piṇḍāya pavisitabbanti vadanti.
๒๓๖. ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, เทฺว กายพนฺธนานิ ปฎฺฎิกํ สูกรนฺตก’’นฺติ (จูฬว. ๒๗๘) วุตฺตตฺตา ‘‘ทุวิธ’’นฺติ วุตฺตํฯ ตตฺถ สูกรนฺตํ นาม กุญฺจิกาโกสกา วิย อเนฺต สุสิรํ กตฺวา โกฎฺฎิตํฯ รชฺชุ จ เอกาติ เอกวฎฺฎา รชฺชุ จฯ ตทนุโลมิกาติ เตสํ ทฺวินฺนํ อนุโลมิกาฯ
236. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, dve kāyabandhanāni paṭṭikaṃ sūkarantaka’’nti (cūḷava. 278) vuttattā ‘‘duvidha’’nti vuttaṃ. Tattha sūkarantaṃ nāma kuñcikākosakā viya ante susiraṃ katvā koṭṭitaṃ. Rajju ca ekāti ekavaṭṭā rajju ca. Tadanulomikāti tesaṃ dvinnaṃ anulomikā.
๒๓๗. มจฺฉกณฺฑกขชฺชุรี-ปตฺตา มฎฺฐา จ ปฎฺฎิกาติ เอตฺถ (จูฬว. อฎฺฐ. ๒๗๘) เอเต มจฺฉกณฺฎกาทโย มฎฺฐา วิการรหิตา ปฎฺฎิกา จ ตทโนฺตคธาติ อธิปฺปาโยฯ ลพฺภา ทสา จตโสฺสติ เอกาย วา ทฺวีสุ วา ตีสุ วา กถา เอว นตฺถีติ อธิปฺปาโย, ตโต ปรํ น วฎฺฎติฯ อเนฺตสูติ อุโภสุ อเนฺตสุฯ คุณสุตฺตกนฺติ ทิคุณสุตฺตกํฯ
237.Macchakaṇḍakakhajjurī-pattā maṭṭhā ca paṭṭikāti ettha (cūḷava. aṭṭha. 278) ete macchakaṇṭakādayo maṭṭhā vikārarahitā paṭṭikā ca tadantogadhāti adhippāyo. Labbhā dasā catassoti ekāya vā dvīsu vā tīsu vā kathā eva natthīti adhippāyo, tato paraṃ na vaṭṭati. Antesūti ubhosu antesu. Guṇasuttakanti diguṇasuttakaṃ.
๒๓๙. มกรมุขาทินฺติ อาทิ-สเทฺทน เทฑฺฑุภสีสํ คหิตํฯ อุภเนฺตติ อุโภสุ อเนฺตสุฯ กสฺสาติ? วิธสฺสฯ ฆฎกาติ ฆฎกโตฯ เลขาติ เลขายฯ ฆฎกโต จ เลขาย จ อญฺญํ จิตฺตกํ น กปฺปตีติ อโตฺถฯ
239.Makaramukhādinti ādi-saddena deḍḍubhasīsaṃ gahitaṃ. Ubhanteti ubhosu antesu. Kassāti? Vidhassa. Ghaṭakāti ghaṭakato. Lekhāti lekhāya. Ghaṭakato ca lekhāya ca aññaṃ cittakaṃ na kappatīti attho.
๒๔๐. เทฑฺฑุภกนฺติ (จูฬว. ๒๗๘; จูฬว. อฎฺฐ. ๒๗๘) อุทกสปฺปสิรสทิสํฯ มุรชนฺติ พหุรชฺชุเก เอกโต สงฺกฑฺฒิตฺวา เอกาย รชฺชุยา ปลิเวเฐตฺวา กตรชฺชุฯ มทฺทวีณนฺติ ปามงฺคสทิสํฯ กลาพุกนฺติ อเนกวฎฺฎํฯ เอตานิ ปน สพฺพานิ น กปฺปนฺติฯ ทสาสุ เทฺว มชฺฌิมาติ มุรชํ มทฺทวีณนฺติ เทฺว มชฺฌิมา เอวฯ กปฺปเรติ กปฺปนฺตีติ อโตฺถฯ
240.Deḍḍubhakanti (cūḷava. 278; cūḷava. aṭṭha. 278) udakasappasirasadisaṃ. Murajanti bahurajjuke ekato saṅkaḍḍhitvā ekāya rajjuyā paliveṭhetvā katarajju. Maddavīṇanti pāmaṅgasadisaṃ. Kalābukanti anekavaṭṭaṃ. Etāni pana sabbāni na kappanti. Dasāsu dve majjhimāti murajaṃ maddavīṇanti dve majjhimā eva. Kappareti kappantīti attho.
๒๔๑. คณฺฐิโย จาปีติ (จูฬว. ๒๗๙) จีวรคณฺฐิโยปิฯ เวฬุอาทิมยา กปฺปนฺตีติ ปสเงฺคน วุตฺตํฯ กายพนฺธนวินิจฺฉโยฯ
241.Gaṇṭhiyocāpīti (cūḷava. 279) cīvaragaṇṭhiyopi. Veḷuādimayā kappantīti pasaṅgena vuttaṃ. Kāyabandhanavinicchayo.
กายพนฺธนนิเทฺทสวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Kāyabandhananiddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
ปฐมภาณวารํฯ
Paṭhamabhāṇavāraṃ.