Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-அனுடீகா • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā |
காமாவசரகுஸலங்
Kāmāvacarakusalaṃ
காயகம்மத்³வாரகதா²வண்ணனா
Kāyakammadvārakathāvaṇṇanā
கம்மத்³வாரானந்திஆதி³னா பகாஸேதப்³ப³ஸ்ஸ ஸரூபங் பகாஸனுபாயஞ்ச த³ஸ்ஸேதி. நியதரூபரூபவஸேனாதி த⁴ம்மஸங்க³ஹே நித்³தி³ட்ட²னியதரூபரூபவஸேன. அஞ்ஞதா² கம்மஸமுட்டா²னிககாயே ஹத³யவத்து²பி க³ஹேதப்³ப³ங் ஸியா. ஏகஸந்ததிபரியாபன்னோ உபாதி³ன்னககாயோ இத⁴ க³ஹிதோதி சக்கா²யதனாதீ³தி வுத்தேஸு ஏகோ பா⁴வோ ஹத³யவத்து² ச க³ஹிதந்தி ந ஸக்கா வத்துங் ‘‘சக்கா²யதனாதீ³னி ஜீவிதபரியந்தானீ’’தி ஸன்னிவேஸஸ்ஸ விபா⁴விதத்தா.
Kammadvārānantiādinā pakāsetabbassa sarūpaṃ pakāsanupāyañca dasseti. Niyatarūparūpavasenāti dhammasaṅgahe niddiṭṭhaniyatarūparūpavasena. Aññathā kammasamuṭṭhānikakāye hadayavatthupi gahetabbaṃ siyā. Ekasantatipariyāpanno upādinnakakāyo idha gahitoti cakkhāyatanādīti vuttesu eko bhāvo hadayavatthu ca gahitanti na sakkā vattuṃ ‘‘cakkhāyatanādīni jīvitapariyantānī’’ti sannivesassa vibhāvitattā.
விப்ப²ந்த³மானவண்ணக்³க³ஹணானந்தரங் விஞ்ஞத்திக்³க³ஹணஸ்ஸ இச்சி²தத்தா சலனாகாராவ வாயோதா⁴து விஞ்ஞத்திவிகாரஸஹிதாதி கதா³சி ஆஸங்கெய்யாதி தன்னிவத்தனத்த²ங் ‘‘பட²மஜவனஸமுட்டி²தா’’தி ஆஹ. தே³ஸந்தருப்பத்திஹேதுபா⁴வேன சாலேதுந்தி ஏதேன தே³ஸந்தருப்பத்தி சலனங், தங்னிமித்தே ச கத்துபா⁴வோ உபசரிதோதி த³ஸ்ஸேதி, அஞ்ஞதா² க²ணிகதா அப்³யாபாரதா ச த⁴ம்மானங் ந ஸம்ப⁴வெய்யாதி. தத³பி⁴முக²பா⁴வவிகாரவதீதி தங்தி³ஸமபி⁴முகோ² தத³பி⁴முகோ², தஸ்ஸ பா⁴வோ தத³பி⁴முக²பா⁴வோ, ஸோ ஏவ விகாரோ, தங்ஸமங்கி³னீ வாயோதா⁴து தத³பி⁴முக²பா⁴வவிகாரவதீ. இதா³னி தத³பி⁴முக²பா⁴வவிகா ரஸ்ஸ விஞ்ஞத்திபா⁴வங் த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘அதி⁴ப்பாயஸஹபா⁴வீ’’திஆதி³. ஏவஞ்ச கத்வாதிஆதி³னா இமிஸ்ஸா அத்த²வண்ணனாய லத்³த⁴கு³ணங் த³ஸ்ஸேதி. தத்த² ஆவஜ்ஜனஸ்ஸாதி மனொத்³வாராவஜ்ஜனஸ்ஸ. யதோ பா³த்திங்ஸாதிஆதி³னா தஸ்ஸ விஞ்ஞத்திஸமுட்டா²பகதா ந ஸக்கா படிஸேதே⁴துந்தி த³ஸ்ஸேதி.
Vipphandamānavaṇṇaggahaṇānantaraṃ viññattiggahaṇassa icchitattā calanākārāva vāyodhātu viññattivikārasahitāti kadāci āsaṅkeyyāti tannivattanatthaṃ ‘‘paṭhamajavanasamuṭṭhitā’’ti āha. Desantaruppattihetubhāvena cāletunti etena desantaruppatti calanaṃ, taṃnimitte ca kattubhāvo upacaritoti dasseti, aññathā khaṇikatā abyāpāratā ca dhammānaṃ na sambhaveyyāti. Tadabhimukhabhāvavikāravatīti taṃdisamabhimukho tadabhimukho, tassa bhāvo tadabhimukhabhāvo, so eva vikāro, taṃsamaṅginī vāyodhātu tadabhimukhabhāvavikāravatī. Idāni tadabhimukhabhāvavikā rassa viññattibhāvaṃ dassento āha ‘‘adhippāyasahabhāvī’’tiādi. Evañca katvātiādinā imissā atthavaṇṇanāya laddhaguṇaṃ dasseti. Tattha āvajjanassāti manodvārāvajjanassa. Yato bāttiṃsātiādinā tassa viññattisamuṭṭhāpakatā na sakkā paṭisedhetunti dasseti.
பச்சயோ ப⁴விதுங் ஸமத்தோ²தி ஏதேன யதா²வுத்தவாயோதா⁴துயா த²ம்ப⁴னசலனஸங்கா²தகிச்சனிப்பா²த³னே தஸ்ஸ ஆகாரவிஸேஸஸ்ஸ ஸஹகாரீகாரணபா⁴வமாஹ. அனித³ஸ்ஸனஸப்படிக⁴தாத³யோ விய மஹாபூ⁴தானங் அவத்தா²விஸேஸமத்தங் ஸோ ஆகாரவிஸேஸோதி பரமத்த²தோ ந கிஞ்சி ஹோதீதி ‘‘பரமத்த²தோ அபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதீ’’தி ஆஹ. பரமத்த²தோ சித்தஸமுட்டா²னபா⁴வோ படிஸேதி⁴தோ. கம்மஸமுட்டா²னாதி³பா⁴வஸ்ஸ பன ஸம்ப⁴வோயேவ நத்தீ²தி யதா²வுத்தவிகாரஸ்ஸ பரமத்த²தோ ஸப்³பா⁴வே நகுதோசிஸமுட்டி²தத்தா அப்பச்சயத்தங் ஆபன்னங். ந ஹி ரூபங் அப்பச்சயங் அத்தி², அப்பச்சயத்தே ச ஸதி நிச்சபா⁴வோ ஆபஜ்ஜதி, ந ச நிப்³பா³னவஜ்ஜோ அத்தோ² ஸபா⁴வத⁴ம்மோ நிச்சோ அத்தி². சித்தஸமுட்டா²னபா⁴வோ வியாதி விஞ்ஞத்தியா சித்தஸமுட்டா²னஉபாதா³ரூபபா⁴வோ உபசாரஸித்³தோ⁴தி த³ஸ்ஸேதி.
Paccayo bhavituṃ samatthoti etena yathāvuttavāyodhātuyā thambhanacalanasaṅkhātakiccanipphādane tassa ākāravisesassa sahakārīkāraṇabhāvamāha. Anidassanasappaṭighatādayo viya mahābhūtānaṃ avatthāvisesamattaṃ so ākāravisesoti paramatthato na kiñci hotīti ‘‘paramatthato abhāvaṃ dassetī’’ti āha. Paramatthato cittasamuṭṭhānabhāvo paṭisedhito. Kammasamuṭṭhānādibhāvassa pana sambhavoyeva natthīti yathāvuttavikārassa paramatthato sabbhāve nakutocisamuṭṭhitattā appaccayattaṃ āpannaṃ. Na hi rūpaṃ appaccayaṃ atthi, appaccayatte ca sati niccabhāvo āpajjati, na ca nibbānavajjo attho sabhāvadhammo nicco atthi. Cittasamuṭṭhānabhāvo viyāti viññattiyā cittasamuṭṭhānaupādārūpabhāvo upacārasiddhoti dasseti.
விஞ்ஞத்தியா கரணபூ⁴தாய. யங் கரணந்தி யங் சித்தகிரியங் சித்தப்³யாபாரங். விஞ்ஞத்தியா விஞ்ஞாதத்தந்தி இத³மேஸ காரேதீதி யதே³தங் அதி⁴ப்பாயவிபா⁴வனங், ஏதங் விஞ்ஞத்திவிகாரரஹிதேஸு ருக்க²சலனாதீ³ஸு ந தி³ட்ட²ங், ஹத்த²சலனாதீ³ஸு பன தி³ட்ட²ங், தஸ்மா விப்ப²ந்த³மானவண்ணவினிமுத்தோ கோசி விகாரோ அத்தி² காயிககரணஸங்கா²தஸ்ஸ அதி⁴ப்பாயஸ்ஸ ஞாபகோதி விஞ்ஞாயதி. ஞாபகோ ச ஹேது ஞாபேதப்³ப³மத்த²ங் ஸயங் ஞாதோயேவ ஞாபேதி, ந ஸப்³பா⁴வமத்தேனாதி வண்ணக்³க³ஹணானந்தரங் விகாரக்³க³ஹணம்பி விஞ்ஞாயதி. ததா² ஹி விஸயபா⁴வமாபன்னோ ஏவ ஸத்³தோ³ அத்த²ங் பகாஸேதி, நேதரோ. தேனேவாஹ ‘‘ந ஹி விஞ்ஞத்தீ’’திஆதி³. யதி³ பன சித்தஜரூபானங் சலனாகாரோ விஞ்ஞத்தி, சக்கு²விஞ்ஞாணஸ்ஸ விப்ப²ந்த³மானவண்ணாரம்மணத்தா தேனபி ஸா க³ஹிதா ஸியாதி ஆஸங்காய நிவத்தனத்த²ங் ஆஹ ‘‘சக்கு²விஞ்ஞாணஸ்ஸா’’திஆதி³.
Viññattiyā karaṇabhūtāya. Yaṃ karaṇanti yaṃ cittakiriyaṃ cittabyāpāraṃ. Viññattiyā viññātattanti idamesa kāretīti yadetaṃ adhippāyavibhāvanaṃ, etaṃ viññattivikārarahitesu rukkhacalanādīsu na diṭṭhaṃ, hatthacalanādīsu pana diṭṭhaṃ, tasmā vipphandamānavaṇṇavinimutto koci vikāro atthi kāyikakaraṇasaṅkhātassa adhippāyassa ñāpakoti viññāyati. Ñāpako ca hetu ñāpetabbamatthaṃ sayaṃ ñātoyeva ñāpeti, na sabbhāvamattenāti vaṇṇaggahaṇānantaraṃ vikāraggahaṇampi viññāyati. Tathā hi visayabhāvamāpanno eva saddo atthaṃ pakāseti, netaro. Tenevāha ‘‘na hi viññattī’’tiādi. Yadi pana cittajarūpānaṃ calanākāro viññatti, cakkhuviññāṇassa vipphandamānavaṇṇārammaṇattā tenapi sā gahitā siyāti āsaṅkāya nivattanatthaṃ āha ‘‘cakkhuviññāṇassā’’tiādi.
தாலபண்ணாதி³ரூபானீதிஆதி³னாபி விஞ்ஞத்தியா விஞ்ஞாதப்³ப³தங் மனோவிஞ்ஞாணேனேவ ச விஞ்ஞாதப்³ப³தங் த³ஸ்ஸேதி. ஸஞ்ஜானாதி ஏதேனாதி ஸஞ்ஞாணங், தஸ்ஸ உத³காதி³னோ ஸஞ்ஞாணங் தங்ஸஞ்ஞாணங், தஸ்ஸ ஆகாரோ தங்ஸஞ்ஞாணாகாரோ, உத³காதி³ஸஹசாரிப்பகாரோ ச ஸோ தங்ஸஞ்ஞாணாகாரோ சாதி உத³கா…பே॰… காரோ, தங் க³ஹெத்வா ஜானித்வா. ததா³காரஸ்ஸாதி உத³காதி³ஞாபனாகாரஸ்ஸ. யதி³ யதா²வுத்தவிகாரக்³க³ஹணங்யேவ காரணங் அதி⁴ப்பாயக்³க³ஹணஸ்ஸ, அத² கஸ்மா அக்³க³ஹிதஸங்கேதஸ்ஸ அதி⁴ப்பாயக்³க³ஹணங் ந ஹோதீதி? ந கேவலங் விகாரக்³க³ஹணமேவ அதி⁴ப்பாயக்³க³ஹணஸ்ஸ காரணங், கிஞ்சரஹீதி ஆஹ ‘‘ஏதஸ்ஸ பனா’’திஆதி³.
Tālapaṇṇādirūpānītiādināpi viññattiyā viññātabbataṃ manoviññāṇeneva ca viññātabbataṃ dasseti. Sañjānāti etenāti saññāṇaṃ, tassa udakādino saññāṇaṃ taṃsaññāṇaṃ, tassa ākāro taṃsaññāṇākāro, udakādisahacārippakāro ca so taṃsaññāṇākāro cāti udakā…pe… kāro, taṃ gahetvā jānitvā. Tadākārassāti udakādiñāpanākārassa. Yadi yathāvuttavikāraggahaṇaṃyeva kāraṇaṃ adhippāyaggahaṇassa, atha kasmā aggahitasaṅketassa adhippāyaggahaṇaṃ na hotīti? Na kevalaṃ vikāraggahaṇameva adhippāyaggahaṇassa kāraṇaṃ, kiñcarahīti āha ‘‘etassa panā’’tiādi.
அத² பனாதிஆதி³னா விஞ்ஞத்தியா அனுமானேன க³ஹேதப்³ப³தங் த³ஸ்ஸேதி. ஸாதி⁴ப்பாய…பே॰… நந்தரந்தி அதி⁴ப்பாயஸஹிதவிகாரேன ஸஹஜாதவண்ணாயதனக்³க³ஹணஸங்கா²தஸ்ஸ சக்கு²த்³வாரிகவிஞ்ஞாணஸந்தானஸ்ஸ அனந்தரங். அதி⁴ப்பாயக்³க³ஹணஸ்ஸாதி அதி⁴ப்பாயவவத்தா²பகஸ்ஸ ததியவாரே ஜவனஸ்ஸ. அதி⁴ப்பாயஸஹபூ⁴ விகாராபா⁴வே அபா⁴வதோதி ஏதேன யதா²வுத்தவிகாரங் அதி⁴ப்பாயக்³க³ஹணேன அனுமினோதி. ஏவங் ஸதீதிஆதி³னா யதா²னுமிதமத்த²ங் நிக³மனவஸேன த³ஸ்ஸேதி. தத்த² உத³காதி³க்³க³ஹணேனேவாதி தாலபண்ணாதீ³னங் வண்ணக்³க³ஹணானந்தரேன புரிமஸித்³த⁴ஸம்ப³ந்தா⁴னுக்³க³ஹிதேன உத³காதீ³னங் தத்த² அத்தி²பா⁴வவிஜானநேனேவ. யதா² தாலபண்ணாதீ³னங் உத³காதி³ஸஹசாரிப்பகாரதங் ஸஞ்ஞாணாகாரோ விஞ்ஞாதோயேவ ஹோதி நானந்தரியகத்தா, ஏவங் விப்ப²ந்த³மானவண்ணக்³க³ஹணானந்தரேன புரிமஸித்³த⁴ஸம்ப³ந்தா⁴னுக்³க³ஹிதேன க³ந்துகாமதாதி³அதி⁴ப்பாயவிஜானநேனேவ விஞ்ஞத்தி விஞ்ஞாதா ஹோதி தத³பா⁴வே அபா⁴வதோதி உபமாயோஜனா.
Atha panātiādinā viññattiyā anumānena gahetabbataṃ dasseti. Sādhippāya…pe… nantaranti adhippāyasahitavikārena sahajātavaṇṇāyatanaggahaṇasaṅkhātassa cakkhudvārikaviññāṇasantānassa anantaraṃ. Adhippāyaggahaṇassāti adhippāyavavatthāpakassa tatiyavāre javanassa. Adhippāyasahabhū vikārābhāve abhāvatoti etena yathāvuttavikāraṃ adhippāyaggahaṇena anuminoti. Evaṃ satītiādinā yathānumitamatthaṃ nigamanavasena dasseti. Tattha udakādiggahaṇenevāti tālapaṇṇādīnaṃ vaṇṇaggahaṇānantarena purimasiddhasambandhānuggahitena udakādīnaṃ tattha atthibhāvavijānaneneva. Yathā tālapaṇṇādīnaṃ udakādisahacārippakārataṃ saññāṇākāro viññātoyeva hoti nānantariyakattā, evaṃ vipphandamānavaṇṇaggahaṇānantarena purimasiddhasambandhānuggahitena gantukāmatādiadhippāyavijānaneneva viññatti viññātā hoti tadabhāve abhāvatoti upamāyojanā.
ஸபா⁴வபூ⁴தந்தி அன்வத்த²பூ⁴தங். த்³விதா⁴தி விஞ்ஞாபனதோ விஞ்ஞெய்யதோ ச. காயவிஞ்ஞத்தியா ததா²பவத்தமானாய சேதனாஸங்கா²தஸ்ஸ கம்மஸ்ஸ காயகம்மபா⁴வோ நிப்ப²ஜ்ஜதி தாய உபலக்கி²தப்³ப³த்தா, ந பன சதுவீஸதியா பச்சயேஸு கேனசி பச்சயபா⁴வதோதி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘தஸ்மிங் த்³வாரே ஸித்³தா⁴’’திஆதி³மாஹ. தேன வசீத்³வாருப்பன்னாபி பாணாதிபாதாத³யோ ஸங்க³ஹிதாதி தேஸங் ஸங்க³ஹிதபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி. அத² வா காயத்³வாருப்பன்னாய காயகம்மபூ⁴தாய சேதனாய வஸேன ‘‘தேன த்³வாரேன விஞ்ஞாதப்³ப³பா⁴வதோ’’தி வுத்தங், தஸ்ஸாயேவ த்³வாரந்தருப்பன்னாய வஸேன ‘‘தேன த்³வாரேன நாமலாப⁴தோ’’தி. மனொத்³வாராவஜ்ஜனஸ்ஸபி விஞ்ஞத்திஸமுட்டா²பகபா⁴வோ நிச்சி²தோதி ‘‘ஏகாத³ஸன்னங் கிரியசித்தான’’ந்தி ஆஹ.
Sabhāvabhūtanti anvatthabhūtaṃ. Dvidhāti viññāpanato viññeyyato ca. Kāyaviññattiyā tathāpavattamānāya cetanāsaṅkhātassa kammassa kāyakammabhāvo nipphajjati tāya upalakkhitabbattā, na pana catuvīsatiyā paccayesu kenaci paccayabhāvatoti dassento ‘‘tasmiṃ dvāre siddhā’’tiādimāha. Tena vacīdvāruppannāpi pāṇātipātādayo saṅgahitāti tesaṃ saṅgahitabhāvaṃ dasseti. Atha vā kāyadvāruppannāya kāyakammabhūtāya cetanāya vasena ‘‘tena dvārena viññātabbabhāvato’’ti vuttaṃ, tassāyeva dvārantaruppannāya vasena ‘‘tena dvārena nāmalābhato’’ti. Manodvārāvajjanassapi viññattisamuṭṭhāpakabhāvo nicchitoti ‘‘ekādasannaṃ kiriyacittāna’’nti āha.
த்³வாரந்தரசாரினோதி த்³வாரந்தரபா⁴வேன பவத்தனகா. த்³வாரஸம்பே⁴தா³தி த்³வாரானங் ஸங்கரணதோ. த்³வாரானஞ்ஹி த்³வாரந்தரபா⁴வப்பத்தியா ஸதி காயத்³வாரஸ்ஸ வசீத்³வாராதி³பா⁴வோ, வசீத்³வாரஸ்ஸ ச காயத்³வாராதி³பா⁴வோ ஆபஜ்ஜதீதி தங்தங்த்³வாருப்பன்னகம்மானம்பி ஸங்கரோ ஸியா. தேனாஹ ‘‘கம்மஸம்பே⁴தோ³பீ’’தி. ஏவங் ஸதி காயகம்மங்…பே॰… வவத்தா²னங் ந ஸியா. யதி³ கம்மானி கம்மந்தரசாரீனி ஹொந்தி, காயகம்மாதி³கஸ்ஸ வசீகம்மாதி³கபா⁴வாபத்திதோ ‘‘கம்மஸம்பே⁴தா³ த்³வாரஸம்பே⁴தோ³பீ’’தி காயகம்மங் காயகம்மத்³வாரந்தி அஞ்ஞமஞ்ஞவவத்தா²னங் ந ஸியாதி இமமத்த²மாஹ ‘‘கம்மானம்பி கம்மந்தரசரணே ஏஸேவ நயோ’’தி. கம்மந்தரசரணங் கம்மந்தரூபலக்க²ணதா. தேனேவாஹ ‘‘த்³வாரபா⁴வேனா’’தி. த்³வாரந்தரசரணங் த்³வாரந்தருப்பத்தி. த்³வாரேதி அத்தனோ த்³வாரே. அஞ்ஞஸ்மிந்தி த்³வாரந்தரே. கம்மானீதி தங்தங்த்³வாரிககம்மானி. அஞ்ஞானீதி அஞ்ஞத்³வாரிககம்மானி. த்³வாரே த்³வாரானி ந சரந்தீதி த்³வாரந்தரபா⁴வேன நப்பவத்தந்தி, த்³வாரந்தரங் வா ந ஸங்கமந்தி. கிஞ்சாபி விஞ்ஞத்தியா சதுவீஸதியா பச்சயேஸு யேன கேனசி பச்சயேன சேதனாய பச்சயபா⁴வோ நத்தி², ததா² பன விஞ்ஞத்தியா பவத்தமானாய ஏவ பாணாதிபாதாதி³ ஹோதி, நாஞ்ஞதா²தி ஸியா விஞ்ஞத்தியா ஹேதுபா⁴வோ சேதனாயாதி வுத்தங் ‘‘த்³வாரேஹி காரணபூ⁴தேஹீ’’தி. காயகம்மங் வசீகம்மந்தி கம்மவவத்தா²னஸ்ஸேவ வா காரணபா⁴வங் ஸந்தா⁴ய ‘‘த்³வாரேஹி காரணபூ⁴தேஹீ’’தி வுத்தங். யதி³பி ‘‘த்³வாரேஹி கம்மானீ’’தி வுத்தங், ‘‘அஞ்ஞமஞ்ஞங் வவத்தி²தா’’தி பன வுத்தத்தா கம்மேஹிபி த்³வாரானி வவத்தி²தானீதி அயமத்தோ²பி ஸித்³தோ⁴யேவாதி த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ந கேவல’’ந்திஆதி³ வுத்தங். அத்³வாரசாரீஹீதி த்³வாரானங் ஸயங் வவத்தி²தபா⁴வமாஹ, ந பன அவவத்தா²னங், வவத்தா²னமேவாதி அதி⁴ப்பாயோ. இதா³னி தங் வவத்தா²னங் விபா⁴வேதி கம்மானபெக்கா²திஆதி³னா. தத்த² ஸமயனியமிதேன சித்தேன ஸமயோ விய த்³வாரனியமிதேஹி கம்மேஹி த்³வாரானி நியமிதானீதி அயங் ஸங்கே²பத்தோ².
Dvārantaracārinoti dvārantarabhāvena pavattanakā. Dvārasambhedāti dvārānaṃ saṅkaraṇato. Dvārānañhi dvārantarabhāvappattiyā sati kāyadvārassa vacīdvārādibhāvo, vacīdvārassa ca kāyadvārādibhāvo āpajjatīti taṃtaṃdvāruppannakammānampi saṅkaro siyā. Tenāha ‘‘kammasambhedopī’’ti. Evaṃ sati kāyakammaṃ…pe… vavatthānaṃ na siyā. Yadi kammāni kammantaracārīni honti, kāyakammādikassa vacīkammādikabhāvāpattito ‘‘kammasambhedā dvārasambhedopī’’ti kāyakammaṃ kāyakammadvāranti aññamaññavavatthānaṃ na siyāti imamatthamāha ‘‘kammānampi kammantaracaraṇe eseva nayo’’ti. Kammantaracaraṇaṃ kammantarūpalakkhaṇatā. Tenevāha ‘‘dvārabhāvenā’’ti. Dvārantaracaraṇaṃ dvārantaruppatti. Dvāreti attano dvāre. Aññasminti dvārantare. Kammānīti taṃtaṃdvārikakammāni. Aññānīti aññadvārikakammāni. Dvāre dvārāni na carantīti dvārantarabhāvena nappavattanti, dvārantaraṃ vā na saṅkamanti. Kiñcāpi viññattiyā catuvīsatiyā paccayesu yena kenaci paccayena cetanāya paccayabhāvo natthi, tathā pana viññattiyā pavattamānāya eva pāṇātipātādi hoti, nāññathāti siyā viññattiyā hetubhāvo cetanāyāti vuttaṃ ‘‘dvārehi kāraṇabhūtehī’’ti. Kāyakammaṃ vacīkammanti kammavavatthānasseva vā kāraṇabhāvaṃ sandhāya ‘‘dvārehi kāraṇabhūtehī’’ti vuttaṃ. Yadipi ‘‘dvārehi kammānī’’ti vuttaṃ, ‘‘aññamaññaṃ vavatthitā’’ti pana vuttattā kammehipi dvārāni vavatthitānīti ayamatthopi siddhoyevāti dassetuṃ ‘‘na kevala’’ntiādi vuttaṃ. Advāracārīhīti dvārānaṃ sayaṃ vavatthitabhāvamāha, na pana avavatthānaṃ, vavatthānamevāti adhippāyo. Idāni taṃ vavatthānaṃ vibhāveti kammānapekkhātiādinā. Tattha samayaniyamitena cittena samayo viya dvāraniyamitehi kammehi dvārāni niyamitānīti ayaṃ saṅkhepattho.
ஏவங்ஸபா⁴வத்தாதி த்³வாரபூ⁴தேஹி காயாதீ³ஹி உபலக்க²ணீயஸபா⁴வத்தா. ஆணத்தி…பே॰… மானஸ்ஸாதி காயவசீகம்மானங் வசீகாயவிஞ்ஞத்தீஹி பகாஸேதப்³ப³தங் ஆஹ. காயாதீ³ஹீதி காயவசீவிஞ்ஞத்தீஹி. தஸ்மாதி யஸ்மா த்³வாரந்தரே சரந்தானிபி கம்மானி ஸகேன த்³வாரேன உபலக்கி²தானேவ சரந்தி, தஸ்மா. நாபி கம்மங் த்³வாரஸ்ஸாதி யஸ்மிங் த்³வாரந்தரே கம்மங் சரதி, தஸ்ஸ த்³வாரஸ்ஸ அனத்தனியஸ்ஸ. தங்தங்த்³வாரமேவாதி ஸகத்³வாரமேவ. கம்மஸ்ஸாதி ஸகஸககம்மஸ்ஸ. யதி³ கம்மேஹி த்³வாரானி வவத்தி²தானி, ‘‘கம்மஸ்ஸ அனிப³த்³த⁴த்தா’’தி இத³ங் கத²ங் நீயதீதி ஆஹ ‘‘புப்³பே³ பனா’’திஆதி³.
Evaṃsabhāvattāti dvārabhūtehi kāyādīhi upalakkhaṇīyasabhāvattā. Āṇatti…pe… mānassāti kāyavacīkammānaṃ vacīkāyaviññattīhi pakāsetabbataṃ āha. Kāyādīhīti kāyavacīviññattīhi. Tasmāti yasmā dvārantare carantānipi kammāni sakena dvārena upalakkhitāneva caranti, tasmā. Nāpi kammaṃ dvārassāti yasmiṃ dvārantare kammaṃ carati, tassa dvārassa anattaniyassa. Taṃtaṃdvāramevāti sakadvārameva. Kammassāti sakasakakammassa. Yadi kammehi dvārāni vavatthitāni, ‘‘kammassa anibaddhattā’’ti idaṃ kathaṃ nīyatīti āha ‘‘pubbe panā’’tiādi.
ஸாதி விஞ்ஞத்தி. தஸ்ஸாதி கம்மஸ்ஸ. கேனசி பகாரேனாதி சதுவீஸதியா பச்சயப்பகாரேஸு கேனசி பகாரேன. தங்ஸஹஜாதாதி ஏதேன காயவிஞ்ஞத்தியா ஸப்³பா⁴வேயேவ காயகம்மஸ்ஸ ஸப்³பா⁴வோ, நாஞ்ஞதா²தி பரியாயேன விஞ்ஞத்தியா கம்மஸ்ஸ காரணபா⁴வங் விபா⁴வேதி. தேனேவாஹ ‘‘உப்பத்திட்டா²னபா⁴வேன வுத்தா’’தி. யதா²வுத்தனியமேனாதிஆதி³னா கம்மஸ்ஸ உப்பத்திட்டா²னபா⁴வே ப்³யபி⁴சாராபா⁴வமாஹ. தத்த² யதா²வுத்தனியமேனாதி அட்ட²கதா²யங் வுத்தப்பகாரேன வவத்தா²னயுத்திஸங்கா²தேன நியமேன. த்³வாரசரணேதி அஞ்ஞத்³வாரசரணே.
Sāti viññatti. Tassāti kammassa. Kenaci pakārenāti catuvīsatiyā paccayappakāresu kenaci pakārena. Taṃsahajātāti etena kāyaviññattiyā sabbhāveyeva kāyakammassa sabbhāvo, nāññathāti pariyāyena viññattiyā kammassa kāraṇabhāvaṃ vibhāveti. Tenevāha ‘‘uppattiṭṭhānabhāvena vuttā’’ti. Yathāvuttaniyamenātiādinā kammassa uppattiṭṭhānabhāve byabhicārābhāvamāha. Tattha yathāvuttaniyamenāti aṭṭhakathāyaṃ vuttappakārena vavatthānayuttisaṅkhātena niyamena. Dvāracaraṇeti aññadvāracaraṇe.
காயகம்மத்³வாரகதா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Kāyakammadvārakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-மூலடீகா • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / காயகம்மத்³வாரகதா²வண்ணனா • Kāyakammadvārakathāvaṇṇanā