| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya |
2. කායසුත්‌තං
2. Kāyasuttaṃ
183. සාවත්‌ථිනිදානං . ‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, අයං කායො ආහාරට්‌ඨිතිකො, ආහාරං පටිච්‌ච තිට්‌ඨති, අනාහාරො නො තිට්‌ඨති; එවමෙව ඛො, භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌ච නීවරණා ආහාරට්‌ඨිතිකා, ආහාරං පටිච්‌ච තිට්‌ඨන්‌ති, අනාහාරා නො තිට්‌ඨන්‌ති.
183. Sāvatthinidānaṃ . ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, ayaṃ kāyo āhāraṭṭhitiko, āhāraṃ paṭicca tiṭṭhati, anāhāro no tiṭṭhati; evameva kho, bhikkhave, pañca nīvaraṇā āhāraṭṭhitikā, āhāraṃ paṭicca tiṭṭhanti, anāhārā no tiṭṭhanti.
‘‘කො ච, භික්‌ඛවෙ, ආහාරො අනුප්‌පන්‌නස්‌ස වා කාමච්‌ඡන්‌දස්‌ස උප්‌පාදාය, උප්‌පන්‌නස්‌ස වා කාමච්‌ඡන්‌දස්‌ස භිය්‍යොභාවාය වෙපුල්‌ලාය? අත්‌ථි, භික්‌ඛවෙ, සුභනිමිත්‌තං. තත්‌ථ අයොනිසොමනසිකාරබහුලීකාරො – අයමාහාරො අනුප්‌පන්‌නස්‌ස වා කාමච්‌ඡන්‌දස්‌ස උප්‌පාදාය, උප්‌පන්‌නස්‌ස වා කාමච්‌ඡන්‌දස්‌ස භිය්‍යොභාවාය වෙපුල්‌ලාය.
‘‘Ko ca, bhikkhave, āhāro anuppannassa vā kāmacchandassa uppādāya, uppannassa vā kāmacchandassa bhiyyobhāvāya vepullāya? Atthi, bhikkhave, subhanimittaṃ. Tattha ayonisomanasikārabahulīkāro – ayamāhāro anuppannassa vā kāmacchandassa uppādāya, uppannassa vā kāmacchandassa bhiyyobhāvāya vepullāya.
‘‘කො ච, භික්‌ඛවෙ, ආහාරො අනුප්‌පන්‌නස්‌ස වා බ්‍යාපාදස්‌ස උප්‌පාදාය, උප්‌පන්‌නස්‌ස වා බ්‍යාපාදස්‌ස භිය්‍යොභාවාය වෙපුල්‌ලාය? අත්‌ථි, භික්‌ඛවෙ, පටිඝනිමිත්‌තං. තත්‌ථ අයොනිසොමනසිකාරබහුලීකාරො – අයමාහාරො අනුප්‌පන්‌නස්‌ස වා බ්‍යාපාදස්‌ස උප්‌පාදාය, උප්‌පන්‌නස්‌ස වා බ්‍යාපාදස්‌ස භිය්‍යොභාවාය වෙපුල්‌ලාය.
‘‘Ko ca, bhikkhave, āhāro anuppannassa vā byāpādassa uppādāya, uppannassa vā byāpādassa bhiyyobhāvāya vepullāya? Atthi, bhikkhave, paṭighanimittaṃ. Tattha ayonisomanasikārabahulīkāro – ayamāhāro anuppannassa vā byāpādassa uppādāya, uppannassa vā byāpādassa bhiyyobhāvāya vepullāya.
‘‘කො ච, භික්‌ඛවෙ, ආහාරො අනුප්‌පන්‌නස්‌ස වා ථිනමිද්‌ධස්‌ස උප්‌පාදාය, උප්‌පන්‌නස්‌ස වා ථිනමිද්‌ධස්‌ස භිය්‍යොභාවාය වෙපුල්‌ලාය? අත්‌ථි , භික්‌ඛවෙ, අරති තන්‌දි විජම්‌භිතා භත්‌තසම්‌මදො චෙතසො ච ලීනත්‌තං. තත්‌ථ අයොනිසොමනසිකාරබහුලීකාරො – අයමාහාරො අනුප්‌පන්‌නස්‌ස වා ථිනමිද්‌ධස්‌ස උප්‌පාදාය, උප්‌පන්‌නස්‌ස වා ථිනමිද්‌ධස්‌ස භිය්‍යොභාවාය වෙපුල්‌ලාය.
‘‘Ko ca, bhikkhave, āhāro anuppannassa vā thinamiddhassa uppādāya, uppannassa vā thinamiddhassa bhiyyobhāvāya vepullāya? Atthi , bhikkhave, arati tandi vijambhitā bhattasammado cetaso ca līnattaṃ. Tattha ayonisomanasikārabahulīkāro – ayamāhāro anuppannassa vā thinamiddhassa uppādāya, uppannassa vā thinamiddhassa bhiyyobhāvāya vepullāya.
‘‘කො ච, භික්‌ඛවෙ, ආහාරො අනුප්‌පන්‌නස්‌ස වා උද්‌ධච්‌චකුක්‌කුච්‌චස්‌ස උප්‌පාදාය, උප්‌පන්‌නස්‌ස වා උද්‌ධච්‌චකුක්‌කුච්‌චස්‌ස භිය්‍යොභාවාය වෙපුල්‌ලාය? අත්‌ථි, භික්‌ඛවෙ, චෙතසො අවූපසමො. තත්‌ථ අයොනිසොමනසිකාරබහුලීකාරො – අයමාහාරො අනුප්‌පන්‌නස්‌ස වා උද්‌ධච්‌චකුක්‌කුච්‌චස්‌ස උප්‌පාදාය, උප්‌පන්‌නස්‌ස වා උද්‌ධච්‌චකුක්‌කුච්‌චස්‌ස භිය්‍යොභාවාය වෙපුල්‌ලාය.
‘‘Ko ca, bhikkhave, āhāro anuppannassa vā uddhaccakukkuccassa uppādāya, uppannassa vā uddhaccakukkuccassa bhiyyobhāvāya vepullāya? Atthi, bhikkhave, cetaso avūpasamo. Tattha ayonisomanasikārabahulīkāro – ayamāhāro anuppannassa vā uddhaccakukkuccassa uppādāya, uppannassa vā uddhaccakukkuccassa bhiyyobhāvāya vepullāya.
‘‘කො ච, භික්‌ඛවෙ, ආහාරො අනුප්‌පන්‌නාය වා විචිකිච්‌ඡාය උප්‌පාදාය, උප්‌පන්‌නාය වා විචිකිච්‌ඡාය භිය්‍යොභාවාය වෙපුල්‌ලාය? අත්‌ථි, භික්‌ඛවෙ, විචිකිච්‌ඡාට්‌ඨානීයා ධම්‌මා. තත්‌ථ අයොනිසොමනසිකාරබහුලීකාරො – අයමාහාරො අනුප්‌පන්‌නාය වා විචිකිච්‌ඡාය උප්‌පාදාය, උප්‌පන්‌නාය වා විචිකිච්‌ඡාය භිය්‍යොභාවාය වෙපුල්‌ලාය.
‘‘Ko ca, bhikkhave, āhāro anuppannāya vā vicikicchāya uppādāya, uppannāya vā vicikicchāya bhiyyobhāvāya vepullāya? Atthi, bhikkhave, vicikicchāṭṭhānīyā dhammā. Tattha ayonisomanasikārabahulīkāro – ayamāhāro anuppannāya vā vicikicchāya uppādāya, uppannāya vā vicikicchāya bhiyyobhāvāya vepullāya.
‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, අයං කායො ආහාරට්‌ඨිතිකො, ආහාරං පටිච්‌ච තිට්‌ඨති, අනාහාරො නො තිට්‌ඨති; එවමෙව ඛො, භික්‌ඛවෙ, ඉමෙ පඤ්‌ච නීවරණා ආහාරට්‌ඨිතිකා, ආහාරං පටිච්‌ච තිට්‌ඨන්‌ති, අනාහාරා නො තිට්‌ඨන්‌ති.
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, ayaṃ kāyo āhāraṭṭhitiko, āhāraṃ paṭicca tiṭṭhati, anāhāro no tiṭṭhati; evameva kho, bhikkhave, ime pañca nīvaraṇā āhāraṭṭhitikā, āhāraṃ paṭicca tiṭṭhanti, anāhārā no tiṭṭhanti.
‘‘සෙය්‍යථාපි , භික්‌ඛවෙ, අයං කායො ආහාරට්‌ඨිතිකො, ආහාරං පටිච්‌ච තිට්‌ඨති, අනාහාරො නො තිට්‌ඨති; එවමෙව ඛො, භික්‌ඛවෙ, සත්‌ත බොජ්‌ඣඞ්‌ගා ආහාරට්‌ඨිතිකා, ආහාරං පටිච්‌ච තිට්‌ඨන්‌ති, අනාහාරා නො තිට්‌ඨන්‌ති.
‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, ayaṃ kāyo āhāraṭṭhitiko, āhāraṃ paṭicca tiṭṭhati, anāhāro no tiṭṭhati; evameva kho, bhikkhave, satta bojjhaṅgā āhāraṭṭhitikā, āhāraṃ paṭicca tiṭṭhanti, anāhārā no tiṭṭhanti.
‘‘කො ච, භික්‌ඛවෙ, ආහාරො අනුප්‌පන්‌නස්‌ස වා සතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස උප්‌පාදාය, උප්‌පන්‌නස්‌ස වා සතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස භාවනාය පාරිපූරියා? අත්‌ථි, භික්‌ඛවෙ, සතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගට්‌ඨානීයා ධම්‌මා. තත්‌ථ යොනිසොමනසිකාරබහුලීකාරො – අයමාහාරො අනුප්‌පන්‌නස්‌ස වා සතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස උප්‌පාදාය, උප්‌පන්‌නස්‌ස වා සතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස භාවනාය පාරිපූරියා.
‘‘Ko ca, bhikkhave, āhāro anuppannassa vā satisambojjhaṅgassa uppādāya, uppannassa vā satisambojjhaṅgassa bhāvanāya pāripūriyā? Atthi, bhikkhave, satisambojjhaṅgaṭṭhānīyā dhammā. Tattha yonisomanasikārabahulīkāro – ayamāhāro anuppannassa vā satisambojjhaṅgassa uppādāya, uppannassa vā satisambojjhaṅgassa bhāvanāya pāripūriyā.
‘‘කො ච, භික්‌ඛවෙ, ආහාරො අනුප්‌පන්‌නස්‌ස වා ධම්‌මවිචයසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස උප්‌පාදාය, උප්‌පන්‌නස්‌ස වා ධම්‌මවිචයසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස භාවනාය පාරිපූරියා? අත්‌ථි, භික්‌ඛවෙ, කුසලාකුසලා ධම්‌මා, සාවජ්‌ජානවජ්‌ජා ධම්‌මා, හීනපණීතා ධම්‌මා, කණ්‌හසුක්‌කසප්‌පටිභාගා ධම්‌මා. තත්‌ථ යොනිසොමනසිකාරබහුලීකාරො – අයමාහාරො අනුප්‌පන්‌නස්‌ස වා ධම්‌මවිචයසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස උප්‌පාදාය, උප්‌පන්‌නස්‌ස වා ධම්‌මවිචයසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස භාවනාය පාරිපූරියා.
‘‘Ko ca, bhikkhave, āhāro anuppannassa vā dhammavicayasambojjhaṅgassa uppādāya, uppannassa vā dhammavicayasambojjhaṅgassa bhāvanāya pāripūriyā? Atthi, bhikkhave, kusalākusalā dhammā, sāvajjānavajjā dhammā, hīnapaṇītā dhammā, kaṇhasukkasappaṭibhāgā dhammā. Tattha yonisomanasikārabahulīkāro – ayamāhāro anuppannassa vā dhammavicayasambojjhaṅgassa uppādāya, uppannassa vā dhammavicayasambojjhaṅgassa bhāvanāya pāripūriyā.
‘‘කො ච, භික්‌ඛවෙ, ආහාරො අනුප්‌පන්‌නස්‌ස වා වීරියසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස උප්‌පාදාය, උප්‌පන්‌නස්‌ස වා වීරියසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස භාවනාය පාරිපූරියා? අත්‌ථි, භික්‌ඛවෙ, ආරම්‌භධාතු 1 නික්‌කමධාතු පරක්‌කමධාතු. තත්‌ථ යොනිසොමනසිකාරබහුලීකාරො – අයමාහාරො අනුප්‌පන්‌නස්‌ස වා වීරියසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස උප්‌පාදාය, උප්‌පන්‌නස්‌ස වා වීරියසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස භාවනාය පාරිපූරියා.
‘‘Ko ca, bhikkhave, āhāro anuppannassa vā vīriyasambojjhaṅgassa uppādāya, uppannassa vā vīriyasambojjhaṅgassa bhāvanāya pāripūriyā? Atthi, bhikkhave, ārambhadhātu 2 nikkamadhātu parakkamadhātu. Tattha yonisomanasikārabahulīkāro – ayamāhāro anuppannassa vā vīriyasambojjhaṅgassa uppādāya, uppannassa vā vīriyasambojjhaṅgassa bhāvanāya pāripūriyā.
‘‘කො ච, භික්‌ඛවෙ, ආහාරො අනුප්‌පන්‌නස්‌ස වා පීතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස උප්‌පාදාය, උප්‌පන්‌නස්‌ස වා පීතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස භාවනාය පාරිපූරියා? අත්‌ථි, භික්‌ඛවෙ, පීතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගට්‌ඨානීයා ධම්‌මා. තත්‌ථ යොනිසොමනසිකාරබහුලීකාරො – අයමාහාරො අනුප්‌පන්‌නස්‌ස වා පීතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස උප්‌පාදාය, උප්‌පන්‌නස්‌ස වා පීතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස භාවනාය පාරිපූරියා.
‘‘Ko ca, bhikkhave, āhāro anuppannassa vā pītisambojjhaṅgassa uppādāya, uppannassa vā pītisambojjhaṅgassa bhāvanāya pāripūriyā? Atthi, bhikkhave, pītisambojjhaṅgaṭṭhānīyā dhammā. Tattha yonisomanasikārabahulīkāro – ayamāhāro anuppannassa vā pītisambojjhaṅgassa uppādāya, uppannassa vā pītisambojjhaṅgassa bhāvanāya pāripūriyā.
‘‘කො ච, භික්‌ඛවෙ, ආහාරො අනුප්‌පන්‌නස්‌ස වා පස්‌සද්‌ධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස උප්‌පාදාය, උප්‌පන්‌නස්‌ස වා පස්‌සද්‌ධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස භාවනාය පාරිපූරියා? අත්‌ථි, භික්‌ඛවෙ , කායපස්‌සද්‌ධි, චිත්‌තපස්‌සද්‌ධි. තත්‌ථ යොනිසොමනසිකාරබහුලීකාරො – අයමාහාරො අනුප්‌පන්‌නස්‌ස වා පස්‌සද්‌ධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස උප්‌පාදාය, උප්‌පන්‌නස්‌ස වා පස්‌සද්‌ධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස භාවනාය පාරිපූරියා.
‘‘Ko ca, bhikkhave, āhāro anuppannassa vā passaddhisambojjhaṅgassa uppādāya, uppannassa vā passaddhisambojjhaṅgassa bhāvanāya pāripūriyā? Atthi, bhikkhave , kāyapassaddhi, cittapassaddhi. Tattha yonisomanasikārabahulīkāro – ayamāhāro anuppannassa vā passaddhisambojjhaṅgassa uppādāya, uppannassa vā passaddhisambojjhaṅgassa bhāvanāya pāripūriyā.
‘‘කො ච, භික්‌ඛවෙ, ආහාරො අනුප්‌පන්‌නස්‌ස වා සමාධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස උප්‌පාදාය, උප්‌පන්‌නස්‌ස වා සමාධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස භාවනාය පාරිපූරියා? අත්‌ථි, භික්‌ඛවෙ, සමථනිමිත්‌තං 3 අබ්‍යග්‌ගනිමිත්‌තං. තත්‌ථ යොනිසොමනසිකාරබහුලීකාරො – අයමාහාරො අනුප්‌පන්‌නස්‌ස වා සමාධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස උප්‌පාදාය, උප්‌පන්‌නස්‌ස වා සමාධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස භාවනාය පාරිපූරියා.
‘‘Ko ca, bhikkhave, āhāro anuppannassa vā samādhisambojjhaṅgassa uppādāya, uppannassa vā samādhisambojjhaṅgassa bhāvanāya pāripūriyā? Atthi, bhikkhave, samathanimittaṃ 4 abyagganimittaṃ. Tattha yonisomanasikārabahulīkāro – ayamāhāro anuppannassa vā samādhisambojjhaṅgassa uppādāya, uppannassa vā samādhisambojjhaṅgassa bhāvanāya pāripūriyā.
‘‘කො ච, භික්‌ඛවෙ, ආහාරො අනුප්‌පන්‌නස්‌ස වා උපෙක්‌ඛාසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස උප්‌පාදාය, උප්‌පන්‌නස්‌ස වා උපෙක්‌ඛාසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස භාවනාය පාරිපූරියා? අත්‌ථි, භික්‌ඛවෙ, උපෙක්‌ඛාසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගට්‌ඨානීයා ධම්‌මා. තත්‌ථ යොනිසොමනසිකාරබහුලීකාරො – අයමාහාරො අනුප්‌පන්‌නස්‌ස වා උපෙක්‌ඛාසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස උප්‌පාදාය, උප්‌පන්‌නස්‌ස වා උපෙක්‌ඛාසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගස්‌ස භාවනාය පාරිපූරියා.
‘‘Ko ca, bhikkhave, āhāro anuppannassa vā upekkhāsambojjhaṅgassa uppādāya, uppannassa vā upekkhāsambojjhaṅgassa bhāvanāya pāripūriyā? Atthi, bhikkhave, upekkhāsambojjhaṅgaṭṭhānīyā dhammā. Tattha yonisomanasikārabahulīkāro – ayamāhāro anuppannassa vā upekkhāsambojjhaṅgassa uppādāya, uppannassa vā upekkhāsambojjhaṅgassa bhāvanāya pāripūriyā.
‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, අයං කායො ආහාරට්‌ඨිතිකො, ආහාරං පටිච්‌ච තිට්‌ඨති, අනාහාරො නො තිට්‌ඨති; එවමෙව ඛො, භික්‌ඛවෙ, ඉමෙ සත්‌ත බොජ්‌ඣඞ්‌ගා ආහාරට්‌ඨිතිකා, ආහාරං පටිච්‌ච තිට්‌ඨන්‌ති, අනාහාරා නො තිට්‌ඨන්‌තී’’ති. දුතියං.
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, ayaṃ kāyo āhāraṭṭhitiko, āhāraṃ paṭicca tiṭṭhati, anāhāro no tiṭṭhati; evameva kho, bhikkhave, ime satta bojjhaṅgā āhāraṭṭhitikā, āhāraṃ paṭicca tiṭṭhanti, anāhārā no tiṭṭhantī’’ti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 2. කායසුත්‌තවණ්‌ණනා • 2. Kāyasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 2. කායසුත්‌තවණ්‌ණනා • 2. Kāyasuttavaṇṇanā
