| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya |
੩. ਕਾਯਸੁਤ੍ਤਂ
3. Kāyasuttaṃ
੨੩. ‘‘ਅਤ੍ਥਿ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਧਮ੍ਮਾ ਕਾਯੇਨ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ, ਨੋ વਾਚਾਯ। ਅਤ੍ਥਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਧਮ੍ਮਾ વਾਚਾਯ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ, ਨੋ ਕਾਯੇਨ। ਅਤ੍ਥਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਧਮ੍ਮਾ ਨੇવ ਕਾਯੇਨ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ ਨੋ વਾਚਾਯ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਦਿਸ੍વਾ 1 ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ।
23. ‘‘Atthi , bhikkhave, dhammā kāyena pahātabbā, no vācāya. Atthi, bhikkhave, dhammā vācāya pahātabbā, no kāyena. Atthi, bhikkhave, dhammā neva kāyena pahātabbā no vācāya, paññāya disvā 2 pahātabbā.
‘‘ਕਤਮੇ ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਧਮ੍ਮਾ ਕਾਯੇਨ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ, ਨੋ વਾਚਾਯ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਕੁਸਲਂ ਆਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦੇਸਂ 3 ਕਾਯੇਨ। ਤਮੇਨਂ ਅਨੁવਿਚ੍ਚ વਿਞ੍ਞੂ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਆਯਸ੍ਮਾ ਖੋ ਅਕੁਸਲਂ ਆਪਨ੍ਨੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦੇਸਂ ਕਾਯੇਨ। ਸਾਧੁ વਤਾਯਸ੍ਮਾ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਪਹਾਯ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤਂ ਭਾવੇਤੂ’ਤਿ। ਸੋ ਅਨੁવਿਚ੍ਚ વਿਞ੍ਞੂਹਿ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਹਿ વੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਪਹਾਯ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤਂ ਭਾવੇਤਿ। ਇਮੇ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਧਮ੍ਮਾ ਕਾਯੇਨ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ, ਨੋ વਾਚਾਯ।
‘‘Katame ca, bhikkhave, dhammā kāyena pahātabbā, no vācāya? Idha, bhikkhave, bhikkhu akusalaṃ āpanno hoti kiñci desaṃ 4 kāyena. Tamenaṃ anuvicca viññū sabrahmacārī evamāhaṃsu – ‘āyasmā kho akusalaṃ āpanno kiñci desaṃ kāyena. Sādhu vatāyasmā kāyaduccaritaṃ pahāya kāyasucaritaṃ bhāvetū’ti. So anuvicca viññūhi sabrahmacārīhi vuccamāno kāyaduccaritaṃ pahāya kāyasucaritaṃ bhāveti. Ime vuccanti, bhikkhave, dhammā kāyena pahātabbā, no vācāya.
‘‘ਕਤਮੇ ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਧਮ੍ਮਾ વਾਚਾਯ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ, ਨੋ ਕਾਯੇਨ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਕੁਸਲਂ ਆਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦੇਸਂ વਾਚਾਯ। ਤਮੇਨਂ ਅਨੁવਿਚ੍ਚ વਿਞ੍ਞੂ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਆਯਸ੍ਮਾ ਖੋ ਅਕੁਸਲਂ ਆਪਨ੍ਨੋ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦੇਸਂ વਾਚਾਯ। ਸਾਧੁ વਤਾਯਸ੍ਮਾ વਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਪਹਾਯ વਚੀਸੁਚਰਿਤਂ ਭਾવੇਤੂ’ਤਿ। ਸੋ ਅਨੁવਿਚ੍ਚ વਿਞ੍ਞੂਹਿ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਹਿ વੁਚ੍ਚਮਾਨੋ વਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਪਹਾਯ વਚੀਸੁਚਰਿਤਂ ਭਾવੇਤਿ। ਇਮੇ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਧਮ੍ਮਾ વਾਚਾਯ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ, ਨੋ ਕਾਯੇਨ।
‘‘Katame ca, bhikkhave, dhammā vācāya pahātabbā, no kāyena? Idha, bhikkhave, bhikkhu akusalaṃ āpanno hoti kiñci desaṃ vācāya. Tamenaṃ anuvicca viññū sabrahmacārī evamāhaṃsu – ‘āyasmā kho akusalaṃ āpanno kiñci desaṃ vācāya. Sādhu vatāyasmā vacīduccaritaṃ pahāya vacīsucaritaṃ bhāvetū’ti. So anuvicca viññūhi sabrahmacārīhi vuccamāno vacīduccaritaṃ pahāya vacīsucaritaṃ bhāveti. Ime vuccanti, bhikkhave, dhammā vācāya pahātabbā, no kāyena.
‘‘ਕਤਮੇ ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਧਮ੍ਮਾ ਨੇવ ਕਾਯੇਨ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ ਨੋ વਾਚਾਯ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਦਿਸ੍વਾ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ? ਲੋਭੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਨੇવ ਕਾਯੇਨ ਪਹਾਤਬ੍ਬੋ ਨੋ વਾਚਾਯ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਦਿਸ੍વਾ ਪਹਾਤਬ੍ਬੋ। ਦੋਸੋ , ਭਿਕ੍ਖવੇ…ਪੇ॰… ਮੋਹੋ… ਕੋਧੋ… ਉਪਨਾਹੋ… ਮਕ੍ਖੋ… ਪਲ਼ਾਸੋ … ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਨੇવ ਕਾਯੇਨ ਪਹਾਤਬ੍ਬਂ ਨੋ વਾਚਾਯ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਦਿਸ੍વਾ ਪਹਾਤਬ੍ਬਂ।
‘‘Katame ca, bhikkhave, dhammā neva kāyena pahātabbā no vācāya, paññāya disvā pahātabbā? Lobho, bhikkhave, neva kāyena pahātabbo no vācāya, paññāya disvā pahātabbo. Doso , bhikkhave…pe… moho… kodho… upanāho… makkho… paḷāso … macchariyaṃ, bhikkhave, neva kāyena pahātabbaṃ no vācāya, paññāya disvā pahātabbaṃ.
‘‘ਪਾਪਿਕਾ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਸ੍ਸਾ ਨੇવ ਕਾਯੇਨ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ ਨੋ વਾਚਾਯ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਦਿਸ੍વਾ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ। ਕਤਮਾ ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਾਪਿਕਾ ਇਸ੍ਸਾ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਜ੍ਝਤਿ ਗਹਪਤਿਸ੍ਸ વਾ ਗਹਪਤਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ વਾ ਧਨੇਨ વਾ ਧਞ੍ਞੇਨ વਾ ਰਜਤੇਨ વਾ ਜਾਤਰੂਪੇਨ વਾ। ਤਤ੍ਰਾਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਦਾਸਸ੍ਸ વਾ ਉਪવਾਸਸ੍ਸ વਾ ਏવਂ ਹੋਤਿ – ‘ਅਹੋ વਤਿਮਸ੍ਸ ਗਹਪਤਿਸ੍ਸ વਾ ਗਹਪਤਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ વਾ ਨ ਇਜ੍ਝੇਯ੍ਯ ਧਨੇਨ વਾ ਧਞ੍ਞੇਨ વਾ ਰਜਤੇਨ વਾ ਜਾਤਰੂਪੇਨ વਾ’ਤਿ। ਸਮਣੋ વਾ ਪਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ વਾ ਲਾਭੀ ਹੋਤਿ ਚੀવਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨਂ। ਤਤ੍ਰਾਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਸਮਣਸ੍ਸ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ વਾ ਏવਂ ਹੋਤਿ – ‘ਅਹੋ વਤ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਨ ਲਾਭੀ ਅਸ੍ਸ ਚੀવਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨ’ਨ੍ਤਿ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਾਪਿਕਾ ਇਸ੍ਸਾ।
‘‘Pāpikā , bhikkhave, issā neva kāyena pahātabbā no vācāya, paññāya disvā pahātabbā. Katamā ca, bhikkhave, pāpikā issā? Idha, bhikkhave, ijjhati gahapatissa vā gahapatiputtassa vā dhanena vā dhaññena vā rajatena vā jātarūpena vā. Tatrāññatarassa dāsassa vā upavāsassa vā evaṃ hoti – ‘aho vatimassa gahapatissa vā gahapatiputtassa vā na ijjheyya dhanena vā dhaññena vā rajatena vā jātarūpena vā’ti. Samaṇo vā pana brāhmaṇo vā lābhī hoti cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ. Tatrāññatarassa samaṇassa vā brāhmaṇassa vā evaṃ hoti – ‘aho vata ayamāyasmā na lābhī assa cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārāna’nti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, pāpikā issā.
‘‘ਪਾਪਿਕਾ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਚ੍ਛਾ ਨੇવ ਕਾਯੇਨ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ ਨੋ વਾਚਾਯ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਦਿਸ੍વਾ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ। ਕਤਮਾ ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਾਪਿਕਾ ਇਚ੍ਛਾ? 5 ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਸਮਾਨੋ ‘ਸਦ੍ਧੋਤਿ ਮਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯੁ’ਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਛਤਿ; ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਸਮਾਨੋ ‘ਸੀਲવਾਤਿ ਮਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯੁ’ਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਛਤਿ; ਅਪ੍ਪਸ੍ਸੁਤੋ ਸਮਾਨੋ ‘ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋਤਿ ਮਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯੁ’ਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਛਤਿ; ਸਙ੍ਗਣਿਕਾਰਾਮੋ ਸਮਾਨੋ ‘ਪવਿવਿਤ੍ਤੋਤਿ ਮਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯੁ’ਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਛਤਿ; ਕੁਸੀਤੋ ਸਮਾਨੋ ‘ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯੋਤਿ ਮਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯੁ’ਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਛਤਿ; ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਤਿ ਸਮਾਨੋ ‘ਉਪਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਤੀਤਿ ਮਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯੁ’ਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਛਤਿ; ਅਸਮਾਹਿਤੋ ਸਮਾਨੋ ‘ਸਮਾਹਿਤੋਤਿ ਮਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯੁ’ਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਛਤਿ; ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ ਸਮਾਨੋ ‘ਪਞ੍ਞવਾਤਿ ਮਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯੁ’ਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਛਤਿ; ਅਖੀਣਾਸવੋ ਸਮਾਨੋ ‘ਖੀਣਾਸવੋਤਿ ਮਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯੁ’ਨ੍ਤਿ ਇਚ੍ਛਤਿ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਾਪਿਕਾ ਇਚ੍ਛਾ। ਇਮੇ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਧਮ੍ਮਾ ਨੇવ ਕਾਯੇਨ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ ਨੋ વਾਚਾਯ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਦਿਸ੍વਾ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ।
‘‘Pāpikā, bhikkhave, icchā neva kāyena pahātabbā no vācāya, paññāya disvā pahātabbā. Katamā ca, bhikkhave, pāpikā icchā? 6 Idha, bhikkhave, ekacco assaddho samāno ‘saddhoti maṃ jāneyyu’nti icchati; dussīlo samāno ‘sīlavāti maṃ jāneyyu’nti icchati; appassuto samāno ‘bahussutoti maṃ jāneyyu’nti icchati; saṅgaṇikārāmo samāno ‘pavivittoti maṃ jāneyyu’nti icchati; kusīto samāno ‘āraddhavīriyoti maṃ jāneyyu’nti icchati; muṭṭhassati samāno ‘upaṭṭhitassatīti maṃ jāneyyu’nti icchati; asamāhito samāno ‘samāhitoti maṃ jāneyyu’nti icchati; duppañño samāno ‘paññavāti maṃ jāneyyu’nti icchati; akhīṇāsavo samāno ‘khīṇāsavoti maṃ jāneyyu’nti icchati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, pāpikā icchā. Ime vuccanti, bhikkhave, dhammā neva kāyena pahātabbā no vācāya, paññāya disvā pahātabbā.
‘‘ਤਞ੍ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਲੋਭੋ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਇਰਿਯਤਿ, ਦੋਸੋ… ਮੋਹੋ… ਕੋਧੋ… ਉਪਨਾਹੋ… ਮਕ੍ਖੋ… ਪਲ਼ਾਸੋ… ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ… ਪਾਪਿਕਾ ਇਸ੍ਸਾ… ਪਾਪਿਕਾ ਇਚ੍ਛਾ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਇਰਿਯਤਿ। ਸੋ ਏવਮਸ੍ਸ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ‘ਨਾਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਤਥਾ ਪਜਾਨਾਤਿ ਯਥਾ ਪਜਾਨਤੋ ਲੋਭੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਥਾਹਿਮਂ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਲੋਭੋ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਇਰਿਯਤਿ; ਨਾਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਤਥਾ ਪਜਾਨਾਤਿ ਯਥਾ ਪਜਾਨਤੋ ਦੋਸੋ ਨ ਹੋਤਿ… ਮੋਹੋ… ਕੋਧੋ… ਉਪਨਾਹੋ… ਮਕ੍ਖੋ… ਪਲ਼ਾਸੋ… ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ… ਪਾਪਿਕਾ ਇਸ੍ਸਾ… ਪਾਪਿਕਾ ਇਚ੍ਛਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਥਾਹਿਮਂ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਪਾਪਿਕਾ ਇਚ੍ਛਾ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਇਰਿਯਤੀ’ਤਿ।
‘‘Tañce, bhikkhave, bhikkhuṃ lobho abhibhuyya iriyati, doso… moho… kodho… upanāho… makkho… paḷāso… macchariyaṃ… pāpikā issā… pāpikā icchā abhibhuyya iriyati. So evamassa veditabbo – ‘nāyamāyasmā tathā pajānāti yathā pajānato lobho na hoti, tathāhimaṃ āyasmantaṃ lobho abhibhuyya iriyati; nāyamāyasmā tathā pajānāti yathā pajānato doso na hoti… moho… kodho… upanāho… makkho… paḷāso… macchariyaṃ… pāpikā issā… pāpikā icchā na hoti, tathāhimaṃ āyasmantaṃ pāpikā icchā abhibhuyya iriyatī’ti.
‘‘ਤਞ੍ਚੇ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਲੋਭੋ ਨਾਭਿਭੁਯ੍ਯ ਇਰਿਯਤਿ, ਦੋਸੋ… ਮੋਹੋ… ਕੋਧੋ… ਉਪਨਾਹੋ… ਮਕ੍ਖੋ… ਪਲ਼ਾਸੋ… ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ… ਪਾਪਿਕਾ ਇਸ੍ਸਾ… ਪਾਪਿਕਾ ਇਚ੍ਛਾ ਨਾਭਿਭੁਯ੍ਯ ਇਰਿਯਤਿ, ਸੋ ਏવਮਸ੍ਸ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ – ‘ਤਥਾ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਪਜਾਨਾਤਿ ਯਥਾ ਪਜਾਨਤੋ ਲੋਭੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਥਾਹਿਮਂ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਲੋਭੋ ਨਾਭਿਭੁਯ੍ਯ ਇਰਿਯਤਿ; ਤਥਾ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਪਜਾਨਾਤਿ ਯਥਾ ਪਜਾਨਤੋ ਦੋਸੋ ਨ ਹੋਤਿ… ਮੋਹੋ… ਕੋਧੋ … ਉਪਨਾਹੋ… ਮਕ੍ਖੋ… ਪਲ਼ਾਸੋ… ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ… ਪਾਪਿਕਾ ਇਸ੍ਸਾ… ਪਾਪਿਕਾ ਇਚ੍ਛਾ ਨ ਹੋਤਿ, ਤਥਾਹਿਮਂ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਪਾਪਿਕਾ ਇਚ੍ਛਾ ਨਾਭਿਭੁਯ੍ਯ ਇਰਿਯਤੀ’’’ਤਿ। ਤਤਿਯਂ।
‘‘Tañce , bhikkhave, bhikkhuṃ lobho nābhibhuyya iriyati, doso… moho… kodho… upanāho… makkho… paḷāso… macchariyaṃ… pāpikā issā… pāpikā icchā nābhibhuyya iriyati, so evamassa veditabbo – ‘tathā ayamāyasmā pajānāti yathā pajānato lobho na hoti, tathāhimaṃ āyasmantaṃ lobho nābhibhuyya iriyati; tathā ayamāyasmā pajānāti yathā pajānato doso na hoti… moho… kodho … upanāho… makkho… paḷāso… macchariyaṃ… pāpikā issā… pāpikā icchā na hoti, tathāhimaṃ āyasmantaṃ pāpikā icchā nābhibhuyya iriyatī’’’ti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੩. ਕਾਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 3. Kāyasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੨-੪. ਅਧਿવੁਤ੍ਤਿਪਦਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 2-4. Adhivuttipadasuttādivaṇṇanā
