Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
೧೦. ಕಯವಿಕ್ಕಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
10. Kayavikkayasikkhāpadavaṇṇanā
೫೯೩. ಕಯವಿಕ್ಕಯಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಪಾಳಿಯಂ ಜಾನಾಹೀತಿ ಏತ್ಥ ಉಪಧಾರೇಹೀತಿ ಅತ್ಥೋ, ಸುಟ್ಠು ಉಪಧಾರೇತ್ವಾ ಗಣ್ಹ, ಇದಂ ನ ಮನಾಪನ್ತಿ ಪುನ ದಾತುಂ ನ ಸಕ್ಖಿಸ್ಸಸೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ।
593. Kayavikkayasikkhāpade pāḷiyaṃ jānāhīti ettha upadhārehīti attho, suṭṭhu upadhāretvā gaṇha, idaṃ na manāpanti puna dātuṃ na sakkhissasīti adhippāyo.
೫೯೪-೫೯೫. ಕಯನ್ತಿ ಪರಭಣ್ಡಸ್ಸ ಗಹಣಂ। ವಿಕ್ಕಯನ್ತಿ ಅತ್ತನೋ ಭಣ್ಡಸ್ಸ ದಾನಂ। ತೇನಾಹ ‘‘ಇಮಿನಾ ಇಮಂ ದೇಹೀ’’ತಿಆದಿ। ಯಸ್ಮಾ ಕಯಿತಂ ನಾಮ ಪರಸ್ಸ ಹತ್ಥತೋ ಗಹಿತಂ ವುಚ್ಚತಿ, ವಿಕ್ಕೀತಞ್ಚ ಪರಸ್ಸ ಹತ್ಥೇ ದಿನ್ನಂ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಕಯಿತಞ್ಚ ಹೋತಿ ಪರಭಣ್ಡಂ ಅತ್ತನೋ ಹತ್ಥಗತಂ ಕರೋನ್ತೇನ, ವಿಕ್ಕೀತಞ್ಚ ಅತ್ತನೋ ಭಣ್ಡಂ ಪರಹತ್ಥಗತಂ ಕರೋನ್ತೇನಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಯದಿ ಏವಂ ಪಾಳಿಯಂ ಪರತೋ ‘‘ಕಯಿತಞ್ಚ ಹೋತಿ ವಿಕ್ಕಯಿತಞ್ಚಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ‘‘ಅತ್ತನೋ ಭಣ್ಡಂ ಪರಹತ್ಥಗತಂ ಪರಭಣ್ಡಂ ಅತ್ತನೋ ಹತ್ಥಗತ’’ನ್ತಿ ಕಸ್ಮಾ ವುತ್ತನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಇಮಿನಾ ಇಮನ್ತಿಆದಿವಚನಾನುರೂಪತೋ ಪನಾ’’ತಿಆದಿ। ಇಮಿನಾತಿ ಹಿ ಸಕಸನ್ತಕಂ ವುತ್ತಂ। ತದನುರೂಪತೋ ಪಾಳಿಯಂ ಪಠಮಂ ಅತ್ತನೋ ಭಣ್ಡಂ ದಸ್ಸಿತಂ, ನ ಕಯವಿಕ್ಕಯಪದಾನುರೂಪತೋ। ತಞ್ಹಿ ವಿಪರೀತತೋ ಪರಸನ್ತಕಗ್ಗಹಣಂ ಪುರಕ್ಖತ್ವಾ ಠಿತಂ।
594-595.Kayanti parabhaṇḍassa gahaṇaṃ. Vikkayanti attano bhaṇḍassa dānaṃ. Tenāha ‘‘iminā imaṃ dehī’’tiādi. Yasmā kayitaṃ nāma parassa hatthato gahitaṃ vuccati, vikkītañca parassa hatthe dinnaṃ, tasmā ‘‘kayitañca hoti parabhaṇḍaṃ attano hatthagataṃ karontena, vikkītañca attano bhaṇḍaṃ parahatthagataṃ karontenā’’ti vuttaṃ. Yadi evaṃ pāḷiyaṃ parato ‘‘kayitañca hoti vikkayitañcā’’ti vatvā ‘‘attano bhaṇḍaṃ parahatthagataṃ parabhaṇḍaṃ attano hatthagata’’nti kasmā vuttanti āha ‘‘iminā imantiādivacanānurūpato panā’’tiādi. Imināti hi sakasantakaṃ vuttaṃ. Tadanurūpato pāḷiyaṃ paṭhamaṃ attano bhaṇḍaṃ dassitaṃ, na kayavikkayapadānurūpato. Tañhi viparītato parasantakaggahaṇaṃ purakkhatvā ṭhitaṃ.
ಕಾಮಂ ಸೇಸಞಾತಕೇಪಿ ‘‘ಇಮಂ ದೇಹೀ’’ತಿ ವದತೋ ವಿಞ್ಞತ್ತಿ ನ ಹೋತಿ, ಸದ್ಧಾದೇಯ್ಯವಿನಿಪಾತನಸ್ಸಪಿ ಪನ ಅಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತುಕಾಮೋ ‘‘ಮಾತರಂ ಪನ ಪಿತರಂ ವಾ’’ತಿ ಆಹ। ವಿಞ್ಞತ್ತಿ ನ ಹೋತೀತಿ ಇದಂ ವಿಸುಂ ವಿಞ್ಞಾಪನಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಅಞ್ಞಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅವತ್ವಾ ಏವಂ ವದನ್ತೋ ಅಞ್ಞಾತಕಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತಿ ನಾಮಾತಿ ಆಹ – ‘‘ಅಞ್ಞಾತಕಂ ‘ಇಮಂ ದೇಹೀ’ತಿ ವದತೋ ವಿಞ್ಞತ್ತೀ’’ತಿ। ಅಞ್ಞಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅವತ್ವಾ ‘‘ಇಮಂ ಗಣ್ಹಾಹೀ’’ತಿ ದಿನ್ನಂ ಅಞ್ಞಾತಕಸ್ಸ ದಿನ್ನಂ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ ವುತ್ತಂ ‘‘ಸದ್ಧಾದೇಯ್ಯವಿನಿಪಾತನ’’ನ್ತಿ। ತಿಸ್ಸೋ ಆಪತ್ತಿಯೋತಿ ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿಸದ್ಧಾದೇಯ್ಯವಿನಿಪಾತನಕಯವಿಕ್ಕಯಾಪತ್ತಿಸಙ್ಖಾತಾ ತಿಸ್ಸೋ ಆಪತ್ತಿಯೋ।
Kāmaṃ sesañātakepi ‘‘imaṃ dehī’’ti vadato viññatti na hoti, saddhādeyyavinipātanassapi pana abhāvaṃ dassetukāmo ‘‘mātaraṃ pana pitaraṃ vā’’ti āha. Viññatti na hotīti idaṃ visuṃ viññāpanaṃ sandhāya vuttaṃ. Aññaṃ kiñci avatvā evaṃ vadanto aññātakaṃ viññāpeti nāmāti āha – ‘‘aññātakaṃ ‘imaṃ dehī’ti vadato viññattī’’ti. Aññaṃ kiñci avatvā ‘‘imaṃ gaṇhāhī’’ti dinnaṃ aññātakassa dinnaṃ nāma hotīti vuttaṃ ‘‘saddhādeyyavinipātana’’nti. Tisso āpattiyoti aññātakaviññattisaddhādeyyavinipātanakayavikkayāpattisaṅkhātā tisso āpattiyo.
ಇಮಂ ನಾಮ ಕರೋಹೀತಿ ವದತಿ, ವಟ್ಟತೀತಿ ಏತ್ಥ ಭುತ್ತೋಸಿ, ಇದಾನಿ ಕಸ್ಮಾ ನ ಕರೋಸೀತಿ ವತ್ಥುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ। ‘‘ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ’’ನ್ತಿ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಸತಿಯೇವ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯವತ್ಥುಮ್ಹಿ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವುತ್ತಂ, ಅಸತಿಪಿ ಪನ ತಸ್ಮಿಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಇದಂ ಅಟ್ಠಕಥಾಪಮಾಣೇನ ಗಹೇತಬ್ಬನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಕಿಞ್ಚಾಪೀ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಪರಿಭುತ್ತೇತಿ ಸಪ್ಪಿಆದಿಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಯಂ ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ಪರಿವತ್ತೇತಿ, ಯೇನ ಚ ಪರಿವತ್ತೇತಿ, ತೇಸಂ ಕಪ್ಪಿಯವತ್ಥುತಾ, ಅಸಹಧಮ್ಮಿಕತಾ, ಕಯವಿಕ್ಕಯಾಪಜ್ಜನಞ್ಚಾತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ।
Imaṃ nāma karohīti vadati, vaṭṭatīti ettha bhuttosi, idāni kasmā na karosīti vatthumpi vaṭṭati. ‘‘Nissaggiyaṃ pācittiya’’nti kiñcāpi satiyeva nissaggiyavatthumhi pācittiyaṃ vuttaṃ, asatipi pana tasmiṃ pācittiyanti idaṃ aṭṭhakathāpamāṇena gahetabbanti dassetuṃ ‘‘kiñcāpī’’tiādi vuttaṃ. Paribhutteti sappiādiṃ sandhāya vuttaṃ. Yaṃ attano dhanena parivatteti, yena ca parivatteti, tesaṃ kappiyavatthutā, asahadhammikatā, kayavikkayāpajjanañcāti imānettha tīṇi aṅgāni.
ಕಯವಿಕ್ಕಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Kayavikkayasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
ನಿಟ್ಠಿತೋ ಕೋಸಿಯವಗ್ಗೋ ದುತಿಯೋ।
Niṭṭhito kosiyavaggo dutiyo.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೧೦. ಕಯವಿಕ್ಕಯಸಿಕ್ಖಾಪದಂ • 10. Kayavikkayasikkhāpadaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೧೦. ಕಯವಿಕ್ಕಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 10. Kayavikkayasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೧೦. ಕಯವಿಕ್ಕಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 10. Kayavikkayasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೧೦. ಕಯವಿಕ್ಕಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 10. Kayavikkayasikkhāpadavaṇṇanā