| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi |
อปรทุติยคาถาสงฺคณิกํ
Aparadutiyagāthāsaṅgaṇikaṃ
(๑) กายิกาทิอาปตฺติวณฺณนา
(1) Kāyikādiāpattivaṇṇanā
๔๗๔. ฉ อาปตฺติโย กายิกาติ เอตฺถ ฉ อาปตฺติโย นาม กาติ อาห ‘‘อนฺตรเปยฺยาเล’’ติอาทิฯ อนฺตรเปยฺยาเล วุตฺตาติ สมฺพโนฺธฯ ‘‘กายทฺวาเร สมุฎฺฐิตตฺตา’’ติ อิมินา กาเย สมุฎฺฐนฺตีติ กายิกาติ วจนตฺถํ ทเสฺสติฯ ตสฺมิํเยว อนฺตรเปยฺยาเล วุตฺตาติ สมฺพโนฺธฯ ‘‘วชฺชปฎิจฺฉาทิกายา’’ติอาทินา ฉาเทนฺตสฺส ติโสฺสติ เอตฺถ ติณฺณํ สรูปํ ทเสฺสติฯ ‘‘ภิกฺขุนิยา’’ติอาทินา ปญฺจ สํสคฺคปจฺจยาติ เอตฺถ ปญฺจนฺนํ สรูปํ ทเสฺสติฯ
474.Chaāpattiyo kāyikāti ettha cha āpattiyo nāma kāti āha ‘‘antarapeyyāle’’tiādi. Antarapeyyāle vuttāti sambandho. ‘‘Kāyadvāre samuṭṭhitattā’’ti iminā kāye samuṭṭhantīti kāyikāti vacanatthaṃ dasseti. Tasmiṃyeva antarapeyyāle vuttāti sambandho. ‘‘Vajjapaṭicchādikāyā’’tiādinā chādentassa tissoti ettha tiṇṇaṃ sarūpaṃ dasseti. ‘‘Bhikkhuniyā’’tiādinā pañca saṃsaggapaccayāti ettha pañcannaṃ sarūpaṃ dasseti.
‘‘เอกรตฺต’’อิติอาทินา อรุณุเคฺค ติโสฺสติ เอตฺถ ติณฺณํ สรูปํ ทเสฺสติฯ เทฺว ยาวตติยกาติ สํวเณฺณตเพฺพน ‘‘เอกาทส ยาวตติยกา นามา’’ติ สํวณฺณนาย วิรุทฺธภาวํ ปฎิกฺขิปโนฺต อาห ‘‘ปญฺญตฺติวเสน ปนา’’ติอาทิฯ ‘‘อิมสฺมิํ สาสเน’’ติ อิมินา เอตฺถสทฺทสฺส วิสยํ ทเสฺสติฯ เอเกน สพฺพสงฺคโหติ เอตฺถ เอโก นาม โก, สพฺพานิ นาม กานีติ อาห ‘‘ยสฺส สิยา’’ติอาทิฯ ‘‘นิทานุเทฺทเสนา’’ติ อิมินา เอกสฺส สรูปํ ทเสฺสติฯ ‘‘สิกฺขาปทานญฺจ ปาติโมกฺขุเทฺทสานญฺจา’’ติ อิเมหิ ปเทหิ สพฺพสรูปํ ทเสฺสติฯ สงฺคห สเทฺทน กมฺมฉฎฺฐีสมาโสฯ
‘‘Ekaratta’’itiādinā aruṇugge tissoti ettha tiṇṇaṃ sarūpaṃ dasseti. Dve yāvatatiyakāti saṃvaṇṇetabbena ‘‘ekādasa yāvatatiyakā nāmā’’ti saṃvaṇṇanāya viruddhabhāvaṃ paṭikkhipanto āha ‘‘paññattivasena panā’’tiādi. ‘‘Imasmiṃ sāsane’’ti iminā etthasaddassa visayaṃ dasseti. Ekena sabbasaṅgahoti ettha eko nāma ko, sabbāni nāma kānīti āha ‘‘yassa siyā’’tiādi. ‘‘Nidānuddesenā’’ti iminā ekassa sarūpaṃ dasseti. ‘‘Sikkhāpadānañca pātimokkhuddesānañcā’’ti imehi padehi sabbasarūpaṃ dasseti. Saṅgaha saddena kammachaṭṭhīsamāso.
‘‘วชฺชปฎิจฺฉาทิกายา’’ติอาทินา เทฺว ทุฎฺฐุลฺลจฺฉาทนาติ เอตฺถ ทฺวินฺนํ สรูปํ ทเสฺสติฯ
‘‘Vajjapaṭicchādikāyā’’tiādinā dve duṭṭhullacchādanāti ettha dvinnaṃ sarūpaṃ dasseti.
‘‘ภิกฺขุ ภิกฺขุนิยา’’ติอาทินา คามนฺตเร จตโสฺสติ เอตฺถ จตสฺสนฺนํ สรูปํ ทเสฺสติฯ ปุน ‘‘ภิกฺขุ ภิกฺขุนิยา’’ติอาทินา เจตสฺสา นทิปารปจฺจยาติ เอตฺถ จตสฺสนฺนเมว สรูปํ ทเสฺสติฯ ‘‘จีวรทาเน ปาจิตฺติย’’นฺติ อิมินา ปาจิตฺติยภาเวน สทิสตฺตา สงฺขฺยาวิเสโส น กาตโพฺพติ ทเสฺสติฯ
‘‘Bhikkhu bhikkhuniyā’’tiādinā gāmantare catassoti ettha catassannaṃ sarūpaṃ dasseti. Puna ‘‘bhikkhu bhikkhuniyā’’tiādinā cetassā nadipārapaccayāti ettha catassannameva sarūpaṃ dasseti. ‘‘Cīvaradāne pācittiya’’nti iminā pācittiyabhāvena sadisattā saṅkhyāviseso na kātabboti dasseti.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / ปริวารปาฬิ • Parivārapāḷi / ๑. กายิกาทิอาปตฺติ • 1. Kāyikādiāpatti
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ปริวาร-อฎฺฐกถา • Parivāra-aṭṭhakathā / (๑) กายิกาทิอาปตฺติวณฺณนา • (1) Kāyikādiāpattivaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / กายิกาทิอาปตฺติวณฺณนา • Kāyikādiāpattivaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / กายิกาทิอาปตฺติวณฺณนา • Kāyikādiāpattivaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / กายิกาทิอาปตฺติวณฺณนา • Kāyikādiāpattivaṇṇanā
