| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi |
१८२. केणियजटिलवत्थुकथा
182. Keṇiyajaṭilavatthukathā
३००. काजेहीति एत्थ काजस्स गणनं दस्सेन्तो आह ‘‘पञ्चहि काजसतेही’’ति। एकेन काजेन द्विन्नं कुटानं गहितत्ता वुत्तं ‘‘कुटसहस्स’’न्ति। वोति तुम्हे। सुट्ठु पसन्नोति सम्बन्धो।
300.Kājehīti ettha kājassa gaṇanaṃ dassento āha ‘‘pañcahi kājasatehī’’ti. Ekena kājena dvinnaṃ kuṭānaṃ gahitattā vuttaṃ ‘‘kuṭasahassa’’nti. Voti tumhe. Suṭṭhu pasannoti sambandho.
तत्थाति ‘‘अट्ठ पानानी’’ति पाठे, अट्ठसु पानेसु वा। ‘‘अम्बेहि कतपान’’न्ति इमिना मज्झेलोपसमासं दस्सेति। तत्थाति आमपक्केसु। करोन्तेन कातब्बन्ति सम्बन्धो। आदिच्चपाकेनाति आदिच्चहेतुना पचनेन। पुरेभत्तमेव कप्पतीति भिक्खुना सयं कतत्ता पुरेभत्तमेव कप्पति। तेन वुत्तं ‘‘अनुपसम्पन्नेही’’तिआदि। कतं अम्बपानन्ति सम्बन्धो। सब्बपानेसूति जम्बुपानादीसु सब्बेसु पानेसु।
Tatthāti ‘‘aṭṭha pānānī’’ti pāṭhe, aṭṭhasu pānesu vā. ‘‘Ambehi katapāna’’nti iminā majjhelopasamāsaṃ dasseti. Tatthāti āmapakkesu. Karontena kātabbanti sambandho. Ādiccapākenāti ādiccahetunā pacanena. Purebhattameva kappatīti bhikkhunā sayaṃ katattā purebhattameva kappati. Tena vuttaṃ ‘‘anupasampannehī’’tiādi. Kataṃ ambapānanti sambandho. Sabbapānesūti jambupānādīsu sabbesu pānesu.
तेसूति जम्बुपानादीसु सत्तसु पानेसु। पनसद्दो विसेसत्थजोतको। जम्बुफलेहीति आमेहि वा पक्केहि वा जम्बुफलेहि। अट्ठिकेहीति अट्ठि अस्मिमत्थीति अट्ठिकं फलं। जातिरसेनाति यथाजातेन रसेन। इमिना मधुसक्खरकप्पुरादीहि न योजेतब्बोति दस्सेति। तं पनाति मधुकपानं पन। मुद्दिकाति मुद्दिकफलानि। सालुकेति कन्दे। सत्तन्नं धञ्ञानं फलरसन्ति तण्डुलधोवनोदकं। ‘‘पक्कडाकरस’’न्ति इमिना अपक्कडाकरसं वट्टतीति दीपेति। हीति सच्चं, वित्थारो वा। रसोति पक्करसो। पटिग्गहेत्वा ठपितसब्बिआदीहि पक्कानं यावजीविकानं पत्तानं रसोति योजना। पक्कं यावजीविकपत्तरसन्ति सम्बन्धो। यावकालिकपत्तानम्पीति पिसद्दो पगेव यावजीविकपत्तानन्ति दस्सेति। यं पानन्ति यं मधुकपुप्फरसपानं। सोति मधुकपुप्फरसो। तेनाति मधुकपुप्फेन। यतो कालतो पट्ठाय मज्जं न करोन्ति, ततोति योजना। उच्छुरसो निकसटो पच्छाभत्तं वट्टति सत्ताहकालिकत्ता। इमे चत्तारो रसाति फलपत्तपुप्फउच्छुरससङ्खाता इमे चत्तारो रसा। अग्गिहुत्तमुखाति यञ्ञा अग्गिहुतमुखा, अग्गिहुतसेट्ठाति अत्थो।
Tesūti jambupānādīsu sattasu pānesu. Panasaddo visesatthajotako. Jambuphalehīti āmehi vā pakkehi vā jambuphalehi. Aṭṭhikehīti aṭṭhi asmimatthīti aṭṭhikaṃ phalaṃ. Jātirasenāti yathājātena rasena. Iminā madhusakkharakappurādīhi na yojetabboti dasseti. Taṃ panāti madhukapānaṃ pana. Muddikāti muddikaphalāni. Sāluketi kande. Sattannaṃ dhaññānaṃ phalarasanti taṇḍuladhovanodakaṃ. ‘‘Pakkaḍākarasa’’nti iminā apakkaḍākarasaṃ vaṭṭatīti dīpeti. Hīti saccaṃ, vitthāro vā. Rasoti pakkaraso. Paṭiggahetvā ṭhapitasabbiādīhi pakkānaṃ yāvajīvikānaṃ pattānaṃ rasoti yojanā. Pakkaṃ yāvajīvikapattarasanti sambandho. Yāvakālikapattānampīti pisaddo pageva yāvajīvikapattānanti dasseti. Yaṃ pānanti yaṃ madhukapuppharasapānaṃ. Soti madhukapuppharaso. Tenāti madhukapupphena. Yato kālato paṭṭhāya majjaṃ na karonti, tatoti yojanā. Ucchuraso nikasaṭo pacchābhattaṃ vaṭṭati sattāhakālikattā. Ime cattāro rasāti phalapattapupphaucchurasasaṅkhātā ime cattāro rasā. Aggihuttamukhāti yaññā aggihutamukhā, aggihutaseṭṭhāti attho.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi / १८२. केणियजटिलवत्थु • 182. Keṇiyajaṭilavatthu
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महावग्ग-अट्ठकथा • Mahāvagga-aṭṭhakathā / केणियजटिलवत्थुकथा • Keṇiyajaṭilavatthukathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / केणियजटिलवत्थुकथावण्णना • Keṇiyajaṭilavatthukathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / केणियजटिलवत्थुकथावण्णना • Keṇiyajaṭilavatthukathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / केणियजटिलवत्थुकथावण्णना • Keṇiyajaṭilavatthukathāvaṇṇanā
