Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
៥. កេសមុត្តិសុត្តំ
5. Kesamuttisuttaṃ
៦៦. ឯវំ មេ សុតំ – ឯកំ សមយំ ភគវា កោសលេសុ ចារិកំ ចរមានោ មហតា ភិក្ខុសង្ឃេន សទ្ធិំ យេន កេសមុត្តំ 1 នាម កាលាមានំ និគមោ តទវសរិ។ អស្សោសុំ ខោ កេសមុត្តិយា កាលាមា – ‘‘សមណោ ខលុ, ភោ, គោតមោ សក្យបុត្តោ សក្យកុលា បព្ពជិតោ កេសមុត្តំ អនុប្បត្តោ។ តំ ខោ បន ភវន្តំ គោតមំ ឯវំ កល្យាណោ កិត្តិសទ្ទោ អព្ភុគ្គតោ – ‘ឥតិបិ សោ ភគវា…បេ.… សាធុ ខោ បន តថារូបានំ អរហតំ ទស្សនំ ហោតី’’’តិ។
66. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena kesamuttaṃ 2 nāma kālāmānaṃ nigamo tadavasari. Assosuṃ kho kesamuttiyā kālāmā – ‘‘samaṇo khalu, bho, gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito kesamuttaṃ anuppatto. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā…pe… sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotī’’’ti.
អថ ខោ កេសមុត្តិយា កាលាមា យេន ភគវា តេនុបសង្កមិំសុ; ឧបសង្កមិត្វា អប្បេកច្ចេ ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិំសុ, អប្បេកច្ចេ ភគវតា សទ្ធិំ សម្មោទិំសុ, សម្មោទនីយំ កថំ សារណីយំ វីតិសារេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិំសុ, អប្បេកច្ចេ យេន ភគវា តេនញ្ជលិំ បណាមេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិំសុ, អប្បេកច្ចេ នាមគោត្តំ សាវេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិំសុ, អប្បេកច្ចេ តុណ្ហីភូតា ឯកមន្តំ និសីទិំសុ។ ឯកមន្តំ និសិន្នា ខោ តេ កេសមុត្តិយា កាលាមា ភគវន្តំ ឯតទវោចុំ –
Atha kho kesamuttiyā kālāmā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā appekacce bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce bhagavatā saddhiṃ sammodiṃsu, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce nāmagottaṃ sāvetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu, appekacce tuṇhībhūtā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te kesamuttiyā kālāmā bhagavantaṃ etadavocuṃ –
‘‘សន្តិ, ភន្តេ, ឯកេ សមណព្រាហ្មណា កេសមុត្តំ អាគច្ឆន្តិ។ តេ សកំយេវ វាទំ ទីបេន្តិ ជោតេន្តិ, បរប្បវាទំ បន ខុំសេន្តិ វម្ភេន្តិ បរិភវន្តិ ឱមក្ខិំ 3 ករោន្តិ។ អបរេបិ, ភន្តេ, ឯកេ សមណព្រាហ្មណា កេសមុត្តំ អាគច្ឆន្តិ ។ តេបិ សកំយេវ វាទំ ទីបេន្តិ ជោតេន្តិ, បរប្បវាទំ បន ខុំសេន្តិ វម្ភេន្តិ បរិភវន្តិ ឱមក្ខិំ ករោន្តិ។ តេសំ នោ, ភន្តេ , អម្ហាកំ ហោតេវ កង្ខា ហោតិ វិចិកិច្ឆា – ‘កោ សុ នាម ឥមេសំ ភវតំ សមណព្រាហ្មណានំ សច្ចំ អាហ, កោ មុសា’’’តិ? ‘‘អលញ្ហិ វោ, កាលាមា, កង្ខិតុំ អលំ វិចិកិច្ឆិតុំ។ កង្ខនីយេវ បន 4 វោ ឋានេ វិចិកិច្ឆា ឧប្បន្នា’’។
‘‘Santi, bhante, eke samaṇabrāhmaṇā kesamuttaṃ āgacchanti. Te sakaṃyeva vādaṃ dīpenti jotenti, parappavādaṃ pana khuṃsenti vambhenti paribhavanti omakkhiṃ 5 karonti. Aparepi, bhante, eke samaṇabrāhmaṇā kesamuttaṃ āgacchanti . Tepi sakaṃyeva vādaṃ dīpenti jotenti, parappavādaṃ pana khuṃsenti vambhenti paribhavanti omakkhiṃ karonti. Tesaṃ no, bhante , amhākaṃ hoteva kaṅkhā hoti vicikicchā – ‘ko su nāma imesaṃ bhavataṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ saccaṃ āha, ko musā’’’ti? ‘‘Alañhi vo, kālāmā, kaṅkhituṃ alaṃ vicikicchituṃ. Kaṅkhanīyeva pana 6 vo ṭhāne vicikicchā uppannā’’.
‘‘ឯថ តុម្ហេ, កាលាមា, មា អនុស្សវេន, មា បរម្បរាយ, មា ឥតិកិរាយ, មា បិដកសម្បទានេន, មា តក្កហេតុ, មា នយហេតុ, មា អាការបរិវិតក្កេន , មា ទិដ្ឋិនិជ្ឈានក្ខន្តិយា, មា ភព្ពរូបតាយ, មា សមណោ នោ គរូតិ។ យទា តុម្ហេ, កាលាមា, អត្តនាវ ជានេយ្យាថ – ‘ឥមេ ធម្មា អកុសលា, ឥមេ ធម្មា សាវជ្ជា, ឥមេ ធម្មា វិញ្ញុគរហិតា, ឥមេ ធម្មា សមត្តា សមាទិន្នា 7 អហិតាយ ទុក្ខាយ សំវត្តន្តី’’’តិ, អថ តុម្ហេ, កាលាមា, បជហេយ្យាថ។
‘‘Etha tumhe, kālāmā, mā anussavena, mā paramparāya, mā itikirāya, mā piṭakasampadānena, mā takkahetu, mā nayahetu, mā ākāraparivitakkena , mā diṭṭhinijjhānakkhantiyā, mā bhabbarūpatāya, mā samaṇo no garūti. Yadā tumhe, kālāmā, attanāva jāneyyātha – ‘ime dhammā akusalā, ime dhammā sāvajjā, ime dhammā viññugarahitā, ime dhammā samattā samādinnā 8 ahitāya dukkhāya saṃvattantī’’’ti, atha tumhe, kālāmā, pajaheyyātha.
‘‘តំ កិំ មញ្ញថ, កាលាមា, លោភោ បុរិសស្ស អជ្ឈត្តំ ឧប្បជ្ជមានោ ឧប្បជ្ជតិ ហិតាយ វា អហិតាយ វា’’តិ?
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, kālāmā, lobho purisassa ajjhattaṃ uppajjamāno uppajjati hitāya vā ahitāya vā’’ti?
‘‘អហិតាយ, ភន្តេ’’។
‘‘Ahitāya, bhante’’.
‘‘ឯវំ, ភន្តេ’’។
‘‘Evaṃ, bhante’’.
‘‘តំ កិំ មញ្ញថ, កាលាមា, ទោសោ បុរិសស្ស អជ្ឈត្តំ ឧប្បជ្ជមានោ ឧប្បជ្ជតិ ហិតាយ វា អហិតាយ វា’’តិ?
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, kālāmā, doso purisassa ajjhattaṃ uppajjamāno uppajjati hitāya vā ahitāya vā’’ti?
‘‘អហិតាយ, ភន្តេ’’។
‘‘Ahitāya, bhante’’.
‘‘ទុដ្ឋោ បនាយំ, កាលាមា, បុរិសបុគ្គលោ ទោសេន អភិភូតោ បរិយាទិន្នចិត្តោ បាណម្បិ ហនតិ 13, អទិន្នម្បិ អាទិយតិ, បរទារម្បិ គច្ឆតិ, មុសាបិ ភណតិ, បរម្បិ តថត្តាយ សមាទបេតិ, យំ ស ហោតិ ទីឃរត្តំ អហិតាយ ទុក្ខាយា’’តិ។
‘‘Duṭṭho panāyaṃ, kālāmā, purisapuggalo dosena abhibhūto pariyādinnacitto pāṇampi hanati 14, adinnampi ādiyati, paradārampi gacchati, musāpi bhaṇati, parampi tathattāya samādapeti, yaṃ sa hoti dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyā’’ti.
‘‘ឯវំ, ភន្តេ’’។
‘‘Evaṃ, bhante’’.
‘‘តំ កិំ មញ្ញថ, កាលាមា, មោហោ បុរិសស្ស អជ្ឈត្តំ ឧប្បជ្ជមានោ ឧប្បជ្ជតិ ហិតាយ វា អហិតាយ វា’’តិ?
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, kālāmā, moho purisassa ajjhattaṃ uppajjamāno uppajjati hitāya vā ahitāya vā’’ti?
‘‘អហិតាយ, ភន្តេ’’។
‘‘Ahitāya, bhante’’.
‘‘មូឡ្ហោ បនាយំ, កាលាមា, បុរិសបុគ្គលោ មោហេន អភិភូតោ បរិយាទិន្នចិត្តោ បាណម្បិ ហនតិ, អទិន្នម្បិ អាទិយតិ, បរទារម្បិ គច្ឆតិ, មុសាបិ ភណតិ, បរម្បិ តថត្តាយ សមាទបេតិ, យំ ស ហោតិ ទីឃរត្តំ អហិតាយ ទុក្ខាយា’’តិ។
‘‘Mūḷho panāyaṃ, kālāmā, purisapuggalo mohena abhibhūto pariyādinnacitto pāṇampi hanati, adinnampi ādiyati, paradārampi gacchati, musāpi bhaṇati, parampi tathattāya samādapeti, yaṃ sa hoti dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyā’’ti.
‘‘ឯវំ, ភន្តេ’’។
‘‘Evaṃ, bhante’’.
‘‘តំ កិំ មញ្ញថ, កាលាមា, ឥមេ ធម្មា កុសលា វា អកុសលា វា’’តិ?
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, kālāmā, ime dhammā kusalā vā akusalā vā’’ti?
‘‘អកុសលា, ភន្តេ’’។
‘‘Akusalā, bhante’’.
‘‘សាវជ្ជា វា អនវជ្ជា វា’’តិ?
‘‘Sāvajjā vā anavajjā vā’’ti?
‘‘សាវជ្ជា, ភន្តេ’’។
‘‘Sāvajjā, bhante’’.
‘‘វិញ្ញុគរហិតា វា វិញ្ញុប្បសត្ថា វា’’តិ?
‘‘Viññugarahitā vā viññuppasatthā vā’’ti?
‘‘វិញ្ញុគរហិតា, ភន្តេ’’។
‘‘Viññugarahitā, bhante’’.
‘‘សមត្តា សមាទិន្នា អហិតាយ ទុក្ខាយ សំវត្តន្តិ, នោ វា? កថំ វា 15 ឯត្ថ ហោតី’’តិ ?
‘‘Samattā samādinnā ahitāya dukkhāya saṃvattanti, no vā? Kathaṃ vā 16 ettha hotī’’ti ?
‘‘សមត្តា, ភន្តេ, សមាទិន្នា អហិតាយ ទុក្ខាយ សំវត្តន្តីតិ។ ឯវំ នោ ឯត្ថ ហោតី’’តិ។
‘‘Samattā, bhante, samādinnā ahitāya dukkhāya saṃvattantīti. Evaṃ no ettha hotī’’ti.
‘‘ឥតិ ខោ, កាលាមា, យំ តំ អវោចុម្ហា 17 – ‘ឯថ តុម្ហេ, កាលាមា! មា អនុស្សវេន, មា បរម្បរាយ, មា ឥតិកិរាយ, មា បិដកសម្បទានេន, មា តក្កហេតុ, មា នយហេតុ, មា អាការបរិវិតក្កេន, មា ទិដ្ឋិនិជ្ឈានក្ខន្តិយា, មា ភព្ពរូបតាយ, មា សមណោ នោ គរូតិ។ យទា តុម្ហេ កាលាមា អត្តនាវ ជានេយ្យាថ – ‘ឥមេ ធម្មា អកុសលា, ឥមេ ធម្មា សាវជ្ជា, ឥមេ ធម្មា វិញ្ញុគរហិតា, ឥមេ ធម្មា សមត្តា សមាទិន្នា អហិតាយ ទុក្ខាយ សំវត្តន្តីតិ, អថ តុម្ហេ, កាលាមា, បជហេយ្យាថា’តិ, ឥតិ យំ តំ វុត្តំ, ឥទមេតំ បដិច្ច វុត្តំ។
‘‘Iti kho, kālāmā, yaṃ taṃ avocumhā 18 – ‘etha tumhe, kālāmā! Mā anussavena, mā paramparāya, mā itikirāya, mā piṭakasampadānena, mā takkahetu, mā nayahetu, mā ākāraparivitakkena, mā diṭṭhinijjhānakkhantiyā, mā bhabbarūpatāya, mā samaṇo no garūti. Yadā tumhe kālāmā attanāva jāneyyātha – ‘ime dhammā akusalā, ime dhammā sāvajjā, ime dhammā viññugarahitā, ime dhammā samattā samādinnā ahitāya dukkhāya saṃvattantīti, atha tumhe, kālāmā, pajaheyyāthā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ, idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘ឯថ តុម្ហេ, កាលាមា, មា អនុស្សវេន, មា បរម្បរាយ, មា ឥតិកិរាយ, មា បិដកសម្បទានេន, មា តក្កហេតុ, មា នយហេតុ, មា អាការបរិវិតក្កេន, មា ទិដ្ឋិនិជ្ឈានក្ខន្តិយា, មា ភព្ពរូបតាយ, មា សមណោ នោ គរូតិ។ យទា តុម្ហេ, កាលាមា, អត្តនាវ ជានេយ្យាថ – ‘ឥមេ ធម្មា កុសលា, ឥមេ ធម្មា អនវជ្ជា, ឥមេ ធម្មា វិញ្ញុប្បសត្ថា, ឥមេ ធម្មា សមត្តា សមាទិន្នា ហិតាយ សុខាយ សំវត្តន្តី’តិ, អថ តុម្ហេ, កាលាមា, ឧបសម្បជ្ជ វិហរេយ្យាថ។
‘‘Etha tumhe, kālāmā, mā anussavena, mā paramparāya, mā itikirāya, mā piṭakasampadānena, mā takkahetu, mā nayahetu, mā ākāraparivitakkena, mā diṭṭhinijjhānakkhantiyā, mā bhabbarūpatāya, mā samaṇo no garūti. Yadā tumhe, kālāmā, attanāva jāneyyātha – ‘ime dhammā kusalā, ime dhammā anavajjā, ime dhammā viññuppasatthā, ime dhammā samattā samādinnā hitāya sukhāya saṃvattantī’ti, atha tumhe, kālāmā, upasampajja vihareyyātha.
‘‘តំ កិំ មញ្ញថ, កាលាមា, អលោភោ បុរិសស្ស អជ្ឈត្តំ ឧប្បជ្ជមានោ ឧប្បជ្ជតិ ហិតាយ វា អហិតាយ វា’’តិ?
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, kālāmā, alobho purisassa ajjhattaṃ uppajjamāno uppajjati hitāya vā ahitāya vā’’ti?
‘‘ហិតាយ, ភន្តេ’’។
‘‘Hitāya, bhante’’.
‘‘អលុទ្ធោ បនាយំ, កាលាមា, បុរិសបុគ្គលោ លោភេន អនភិភូតោ អបរិយាទិន្នចិត្តោ នេវ បាណំ ហនតិ, ន អទិន្នំ អាទិយតិ, ន បរទារំ គច្ឆតិ, ន មុសា ភណតិ, ន បរម្បិ តថត្តាយ សមាទបេតិ , យំ ស ហោតិ ទីឃរត្តំ ហិតាយ សុខាយា’’តិ។
‘‘Aluddho panāyaṃ, kālāmā, purisapuggalo lobhena anabhibhūto apariyādinnacitto neva pāṇaṃ hanati, na adinnaṃ ādiyati, na paradāraṃ gacchati, na musā bhaṇati, na parampi tathattāya samādapeti , yaṃ sa hoti dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti.
‘‘ឯវំ, ភន្តេ’’។
‘‘Evaṃ, bhante’’.
‘‘តំ កិំ មញ្ញថ, កាលាមា, អទោសោ បុរិសស្ស អជ្ឈត្តំ ឧប្បជ្ជមានោ ឧប្បជ្ជតិ…បេ.… អមោហោ បុរិសស្ស អជ្ឈត្តំ ឧប្បជ្ជមានោ ឧប្បជ្ជតិ…បេ.… ហិតាយ សុខាយា’’តិ។
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, kālāmā, adoso purisassa ajjhattaṃ uppajjamāno uppajjati…pe… amoho purisassa ajjhattaṃ uppajjamāno uppajjati…pe… hitāya sukhāyā’’ti.
‘‘ឯវំ ភន្តេ’’ ។
‘‘Evaṃ bhante’’ .
‘‘តំ កិំ មញ្ញថ, កាលាមា, ឥមេ ធម្មា កុសលា វា អកុសលា វា’’តិ?
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, kālāmā, ime dhammā kusalā vā akusalā vā’’ti?
‘‘កុសលា , ភន្តេ’’។
‘‘Kusalā , bhante’’.
‘‘សាវជ្ជា វា អនវជ្ជា វា’’តិ?
‘‘Sāvajjā vā anavajjā vā’’ti?
‘‘អនវជ្ជា, ភន្តេ’’។
‘‘Anavajjā, bhante’’.
‘‘វិញ្ញុគរហិតា វា វិញ្ញុប្បសត្ថា វា’’តិ?
‘‘Viññugarahitā vā viññuppasatthā vā’’ti?
‘‘វិញ្ញុប្បសត្ថា, ភន្តេ’’។
‘‘Viññuppasatthā, bhante’’.
‘‘សមត្តា សមាទិន្នា ហិតាយ សុខាយ សំវត្តន្តិ នោ វា? កថំ វា ឯត្ថ ហោតី’’តិ?
‘‘Samattā samādinnā hitāya sukhāya saṃvattanti no vā? Kathaṃ vā ettha hotī’’ti?
‘‘សមត្តា, ភន្តេ, សមាទិន្នា ហិតាយ សុខាយ សំវត្តន្តិ។ ឯវំ នោ ឯត្ថ ហោតី’’តិ។
‘‘Samattā, bhante, samādinnā hitāya sukhāya saṃvattanti. Evaṃ no ettha hotī’’ti.
‘‘ឥតិ ខោ, កាលាមា, យំ តំ អវោចុម្ហា – ‘ឯថ តុម្ហេ, កាលាមា! មា អនុស្សវេន, មា បរម្បរាយ, មា ឥតិកិរាយ, មា បិដកសម្បទានេន, មា តក្កហេតុ, មា នយហេតុ, មា អាការបរិវិតក្កេន, មា ទិដ្ឋិនិជ្ឈានក្ខន្តិយា, មា ភព្ពរូបតាយ, មា សមណោ នោ គរូតិ។ យទា តុម្ហេ, កាលាមា, អត្តនាវ ជានេយ្យាថ – ឥមេ ធម្មា កុសលា, ឥមេ ធម្មា អនវជ្ជា, ឥមេ ធម្មា វិញ្ញុប្បសត្ថា, ឥមេ ធម្មា សមត្តា សមាទិន្នា ហិតាយ សុខាយ សំវត្តន្តីតិ, អថ តុម្ហេ, កាលាមា, ឧបសម្បជ្ជ វិហរេយ្យាថា’តិ, ឥតិ យំ តំ វុត្តំ ឥទមេតំ បដិច្ច វុត្តំ។
‘‘Iti kho, kālāmā, yaṃ taṃ avocumhā – ‘etha tumhe, kālāmā! Mā anussavena, mā paramparāya, mā itikirāya, mā piṭakasampadānena, mā takkahetu, mā nayahetu, mā ākāraparivitakkena, mā diṭṭhinijjhānakkhantiyā, mā bhabbarūpatāya, mā samaṇo no garūti. Yadā tumhe, kālāmā, attanāva jāneyyātha – ime dhammā kusalā, ime dhammā anavajjā, ime dhammā viññuppasatthā, ime dhammā samattā samādinnā hitāya sukhāya saṃvattantīti, atha tumhe, kālāmā, upasampajja vihareyyāthā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘ស ខោ សោ 19, កាលាមា, អរិយសាវកោ ឯវំ វិគតាភិជ្ឈោ វិគតព្យាបាទោ អសម្មូឡ្ហោ សម្បជានោ បតិស្សតោ 20 មេត្តាសហគតេន ចេតសា ឯកំ ទិសំ ផរិត្វា វិហរតិ, តថា ទុតិយំ, តថា តតិយំ, តថា ចតុត្ថំ, ឥតិ ឧទ្ធមធោ តិរិយំ សព្ពធិ សព្ពត្តតាយ សព្ពាវន្តំ លោកំ មេត្តាសហគតេន ចេតសា វិបុលេន មហគ្គតេន អប្បមាណេន អវេរេន អព្យាបជ្ឈេន ផរិត្វា វិហរតិ។ ករុណាសហគតេន ចេតសា…បេ.… មុទិតាសហគតេន ចេតសា…បេ.… ឧបេក្ខាសហគតេន ចេតសា ឯកំ ទិសំ ផរិត្វា វិហរតិ, តថា ទុតិយំ , តថា តតិយំ, តថា ចតុត្ថំ, ឥតិ ឧទ្ធមធោ តិរិយំ សព្ពធិ សព្ពត្តតាយ សព្ពាវន្តំ លោកំ ឧបេក្ខាសហគតេន ចេតសា វិបុលេន មហគ្គតេន អប្បមាណេន អវេរេន អព្យាបជ្ឈេន ផរិត្វា វិហរតិ។
‘‘Sa kho so 21, kālāmā, ariyasāvako evaṃ vigatābhijjho vigatabyāpādo asammūḷho sampajāno patissato 22 mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ, iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjhena pharitvā viharati. Karuṇāsahagatena cetasā…pe… muditāsahagatena cetasā…pe… upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ , tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ, iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjhena pharitvā viharati.
‘‘ស 23 ខោ សោ, កាលាមា, អរិយសាវកោ ឯវំ អវេរចិត្តោ ឯវំ អព្យាបជ្ឈចិត្តោ ឯវំ អសំកិលិដ្ឋចិត្តោ ឯវំ វិសុទ្ធចិត្តោ។ តស្ស ទិដ្ឋេវ ធម្មេ ចត្តារោ អស្សាសា អធិគតា ហោន្តិ។ ‘សចេ ខោ បន អត្ថិ បរោ លោកោ, អត្ថិ សុកតទុក្កដានំ 24 កម្មានំ ផលំ វិបាកោ, អថាហំ 25 កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា សុគតិំ សគ្គំ លោកំ ឧបបជ្ជិស្សាមី’តិ, អយមស្ស បឋមោ អស្សាសោ អធិគតោ ហោតិ។
‘‘Sa 26 kho so, kālāmā, ariyasāvako evaṃ averacitto evaṃ abyāpajjhacitto evaṃ asaṃkiliṭṭhacitto evaṃ visuddhacitto. Tassa diṭṭheva dhamme cattāro assāsā adhigatā honti. ‘Sace kho pana atthi paro loko, atthi sukatadukkaṭānaṃ 27 kammānaṃ phalaṃ vipāko, athāhaṃ 28 kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissāmī’ti, ayamassa paṭhamo assāso adhigato hoti.
‘‘‘សចេ ខោ បន ករោតោ ករីយតិ បាបំ, ន ខោ បនាហំ កស្សចិ បាបំ ចេតេមិ។ អករោន្តំ ខោ បន មំ បាបកម្មំ កុតោ ទុក្ខំ ផុសិស្សតី’តិ, អយមស្ស តតិយោ អស្សាសោ អធិគតោ ហោតិ។
‘‘‘Sace kho pana karoto karīyati pāpaṃ, na kho panāhaṃ kassaci pāpaṃ cetemi. Akarontaṃ kho pana maṃ pāpakammaṃ kuto dukkhaṃ phusissatī’ti, ayamassa tatiyo assāso adhigato hoti.
‘‘‘សចេ ខោ បន ករោតោ ន ករីយតិ បាបំ, អថាហំ ឧភយេនេវ វិសុទ្ធំ អត្តានំ សមនុបស្សាមី’តិ, អយមស្ស ចតុត្ថោ អស្សាសោ អធិគតោ ហោតិ។
‘‘‘Sace kho pana karoto na karīyati pāpaṃ, athāhaṃ ubhayeneva visuddhaṃ attānaṃ samanupassāmī’ti, ayamassa catuttho assāso adhigato hoti.
‘‘ស ខោ សោ, កាលាមា, អរិយសាវកោ ឯវំ អវេរចិត្តោ ឯវំ អព្យាបជ្ឈចិត្តោ ឯវំ អសំកិលិដ្ឋចិត្តោ ឯវំ វិសុទ្ធចិត្តោ។ តស្ស ទិដ្ឋេវ ធម្មេ ឥមេ ចត្តារោ អស្សាសា អធិគតា ហោន្តី’’តិ។
‘‘Sa kho so, kālāmā, ariyasāvako evaṃ averacitto evaṃ abyāpajjhacitto evaṃ asaṃkiliṭṭhacitto evaṃ visuddhacitto. Tassa diṭṭheva dhamme ime cattāro assāsā adhigatā hontī’’ti.
‘‘ឯវមេតំ, ភគវា, ឯវមេតំ, សុគត! ស ខោ សោ, ភន្តេ, អរិយសាវកោ ឯវំ អវេរចិត្តោ ឯវំ អព្យាបជ្ឈចិត្តោ ឯវំ អសំកិលិដ្ឋចិត្តោ ឯវំ វិសុទ្ធចិត្តោ។ តស្ស ទិដ្ឋេវ ធម្មេ ចត្តារោ អស្សាសា អធិគតា ហោន្តិ។ ‘សចេ ខោ បន អត្ថិ បរោ លោកោ, អត្ថិ សុកតទុក្កដានំ កម្មានំ ផលំ វិបាកោ, អថាហំ កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា សុគតិំ សគ្គំ លោកំ ឧបបជ្ជិស្សាមី’តិ, អយមស្ស បឋមោ អស្សាសោ អធិគតោ ហោតិ។
‘‘Evametaṃ, bhagavā, evametaṃ, sugata! Sa kho so, bhante, ariyasāvako evaṃ averacitto evaṃ abyāpajjhacitto evaṃ asaṃkiliṭṭhacitto evaṃ visuddhacitto. Tassa diṭṭheva dhamme cattāro assāsā adhigatā honti. ‘Sace kho pana atthi paro loko, atthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, athāhaṃ kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissāmī’ti, ayamassa paṭhamo assāso adhigato hoti.
‘‘‘សចេ ខោ បន នត្ថិ បរោ លោកោ, នត្ថិ សុកតទុក្កដានំ កម្មានំ ផលំ វិបាកោ, អថាហំ ទិដ្ឋេវ ធម្មេ អវេរំ អព្យាបជ្ឈំ អនីឃំ សុខិំ អត្តានំ បរិហរាមី’តិ, អយមស្ស ទុតិយោ អស្សាសោ អធិគតោ ហោតិ។
‘‘‘Sace kho pana natthi paro loko, natthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, athāhaṃ diṭṭheva dhamme averaṃ abyāpajjhaṃ anīghaṃ sukhiṃ attānaṃ pariharāmī’ti, ayamassa dutiyo assāso adhigato hoti.
‘‘សចេ ខោ បន ករោតោ ករីយតិ បាបំ, ន ខោ បនាហំ – កស្សចិ បាបំ ចេតេមិ, អករោន្តំ ខោ បន មំ បាបកម្មំ កុតោ ទុក្ខំ ផុសិស្សតី’តិ, អយមស្ស តតិយោ អស្សាសោ អធិគតោ ហោតិ។
‘‘Sace kho pana karoto karīyati pāpaṃ, na kho panāhaṃ – kassaci pāpaṃ cetemi, akarontaṃ kho pana maṃ pāpakammaṃ kuto dukkhaṃ phusissatī’ti, ayamassa tatiyo assāso adhigato hoti.
‘‘‘សចេ ខោ បន ករោតោ ន ករីយតិ បាបំ, អថាហំ ឧភយេនេវ វិសុទ្ធំ អត្តានំ សមនុបស្សាមី’តិ, អយមស្ស ចតុត្ថោ អស្សាសោ អធិគតោ ហោតិ។
‘‘‘Sace kho pana karoto na karīyati pāpaṃ, athāhaṃ ubhayeneva visuddhaṃ attānaṃ samanupassāmī’ti, ayamassa catuttho assāso adhigato hoti.
‘‘ស ខោ សោ, ភន្តេ, អរិយសាវកោ ឯវំ អវេរចិត្តោ ឯវំ អព្យាបជ្ឈចិត្តោ ឯវំ អសំកិលិដ្ឋចិត្តោ ឯវំ វិសុទ្ធចិត្តោ។ តស្ស ទិដ្ឋេវ ធម្មេ ឥមេ ចត្តារោ អស្សាសា អធិគតា ហោន្តិ។
‘‘Sa kho so, bhante, ariyasāvako evaṃ averacitto evaṃ abyāpajjhacitto evaṃ asaṃkiliṭṭhacitto evaṃ visuddhacitto. Tassa diṭṭheva dhamme ime cattāro assāsā adhigatā honti.
‘‘អភិក្កន្តំ, ភន្តេ…បេ.… ឯតេ មយំ, ភន្តេ, ភគវន្តំ សរណំ គច្ឆាម ធម្មញ្ច ភិក្ខុសង្ឃញ្ច។ ឧបាសកេ នោ, ភន្តេ, ភគវា ធារេតុ អជ្ជតគ្គេ បាណុបេតេ សរណំ គតេ’’តិ។ បញ្ចមំ។
‘‘Abhikkantaṃ, bhante…pe… ete mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāma dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsake no, bhante, bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupete saraṇaṃ gate’’ti. Pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៥. កេសមុត្តិសុត្តវណ្ណនា • 5. Kesamuttisuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ៥. កេសមុត្តិសុត្តវណ្ណនា • 5. Kesamuttisuttavaṇṇanā