| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
೫. ಕೇಸಮುತ್ತಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
5. Kesamuttisuttavaṇṇanā
೬೬. ಪಞ್ಚಮೇ ಕಾಲಾಮಾನಂ ನಿಗಮೋತಿ ಕಾಲಾಮಾ ನಾಮ ಖತ್ತಿಯಾ, ತೇಸಂ ನಿಗಮೋ। ಕೇಸಮುತ್ತಿಯಾತಿ ಕೇಸಮುತ್ತನಿಗಮವಾಸಿನೋ। ಉಪಸಙ್ಕಮಿಂಸೂತಿ ಸಪ್ಪಿನವನೀತಾದಿಭೇಸಜ್ಜಾನಿ ಚೇವ ಅಟ್ಠವಿಧಪಾನಕಾನಿ ಚ ಗಾಹಾಪೇತ್ವಾ ಉಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು। ಸಕಂಯೇವ ವಾದಂ ದೀಪೇನ್ತೀತಿ ಅತ್ತನೋಯೇವ ಲದ್ಧಿಂ ಕಥೇನ್ತಿ। ಜೋತೇನ್ತೀತಿ ಪಕಾಸೇನ್ತಿ। ಖುಂಸೇನ್ತೀತಿ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ। ವಮ್ಭೇನ್ತೀತಿ ಅವಜಾನನ್ತಿ। ಪರಿಭವನ್ತೀತಿ ಲಾಮಕಂ ಕರೋನ್ತಿ। ಓಮಕ್ಖಿಂ ಕರೋನ್ತೀತಿ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಂ ಕರೋನ್ತಿ, ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಛಡ್ಡೇನ್ತಿ। ಅಪರೇಪಿ, ಭನ್ತೇತಿ ಸೋ ಕಿರ ಅಟವಿಮುಖೇ ಗಾಮೋ, ತಸ್ಮಾ ತತ್ಥ ಅಟವಿಂ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಾ ಚ ಅತಿಕ್ಕಮಿತುಕಾಮಾ ಚ ವಾಸಂ ಕಪ್ಪೇನ್ತಿ। ತೇಸುಪಿ ಪಠಮಂ ಆಗತಾ ಅತ್ತನೋ ಲದ್ಧಿಂ ದೀಪೇತ್ವಾ ಪಕ್ಕಮಿಂಸು, ಪಚ್ಛಾ ಆಗತಾ ‘‘ಕಿಂ ತೇ ಜಾನನ್ತಿ, ಅಮ್ಹಾಕಂ ಅನ್ತೇವಾಸಿಕಾ ತೇ, ಅಮ್ಹಾಕಂ ಸನ್ತಿಕೇ ಕಿಞ್ಚಿ ಕಿಞ್ಚಿ ಸಿಪ್ಪಂ ಉಗ್ಗಣ್ಹಿಂಸೂ’’ತಿ ಅತ್ತನೋ ಲದ್ಧಿಂ ದೀಪೇತ್ವಾ ಪಕ್ಕಮಿಂಸು। ಕಾಲಾಮಾ ಏಕಲದ್ಧಿಯಮ್ಪಿ ಸಣ್ಠಹಿತುಂ ನ ಸಕ್ಖಿಂಸು। ತೇ ಏತಮತ್ಥಂ ದೀಪೇತ್ವಾ ಭಗವತೋ ಏವಮಾರೋಚೇತ್ವಾ ತೇಸಂ ನೋ, ಭನ್ತೇತಿಆದಿಮಾಹಂಸು। ತತ್ಥ ಹೋತೇವ ಕಙ್ಖಾತಿ ಹೋತಿಯೇವ ಕಙ್ಖಾ। ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾತಿ ತಸ್ಸೇವ ವೇವಚನಂ। ಅಲನ್ತಿ ಯುತ್ತಂ।
66. Pañcame kālāmānaṃ nigamoti kālāmā nāma khattiyā, tesaṃ nigamo. Kesamuttiyāti kesamuttanigamavāsino. Upasaṅkamiṃsūti sappinavanītādibhesajjāni ceva aṭṭhavidhapānakāni ca gāhāpetvā upasaṅkamiṃsu. Sakaṃyeva vādaṃ dīpentīti attanoyeva laddhiṃ kathenti. Jotentīti pakāsenti. Khuṃsentīti ghaṭṭenti. Vambhentīti avajānanti. Paribhavantīti lāmakaṃ karonti. Omakkhiṃ karontīti ukkhittakaṃ karonti, ukkhipitvā chaḍḍenti. Aparepi, bhanteti so kira aṭavimukhe gāmo, tasmā tattha aṭaviṃ atikkantā ca atikkamitukāmā ca vāsaṃ kappenti. Tesupi paṭhamaṃ āgatā attano laddhiṃ dīpetvā pakkamiṃsu, pacchā āgatā ‘‘kiṃ te jānanti, amhākaṃ antevāsikā te, amhākaṃ santike kiñci kiñci sippaṃ uggaṇhiṃsū’’ti attano laddhiṃ dīpetvā pakkamiṃsu. Kālāmā ekaladdhiyampi saṇṭhahituṃ na sakkhiṃsu. Te etamatthaṃ dīpetvā bhagavato evamārocetvā tesaṃ no, bhantetiādimāhaṃsu. Tattha hoteva kaṅkhāti hotiyeva kaṅkhā. Vicikicchāti tasseva vevacanaṃ. Alanti yuttaṃ.
ಮಾ ಅನುಸ್ಸವೇನಾತಿ ಅನುಸ್ಸವಕಥಾಯಪಿ ಮಾ ಗಣ್ಹಿತ್ಥ। ಮಾ ಪರಮ್ಪರಾಯಾತಿ ಪರಮ್ಪರಕಥಾಯಪಿ ಮಾ ಗಣ್ಹಿತ್ಥ। ಮಾ ಇತಿಕಿರಾಯಾತಿ ಏವಂ ಕಿರ ಏತನ್ತಿ ಮಾ ಗಣ್ಹಿತ್ಥ। ಮಾ ಪಿಟಕಸಮ್ಪದಾನೇನಾತಿ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪಿಟಕತನ್ತಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮೇತೀತಿ ಮಾ ಗಣ್ಹಿತ್ಥ। ಮಾ ತಕ್ಕಹೇತೂತಿ ತಕ್ಕಗ್ಗಾಹೇನಪಿ ಮಾ ಗಣ್ಹಿತ್ಥ। ಮಾ ನಯಹೇತೂತಿ ನಯಗ್ಗಾಹೇನಪಿ ಮಾ ಗಣ್ಹಿತ್ಥ। ಮಾ ಆಕಾರಪರಿವಿತಕ್ಕೇನಾತಿ ಸುನ್ದರಮಿದಂ ಕಾರಣನ್ತಿ ಏವಂ ಕಾರಣಪರಿವಿತಕ್ಕೇನಪಿ ಮಾ ಗಣ್ಹಿತ್ಥ। ಮಾ ದಿಟ್ಠಿನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿಯಾತಿ ಅಮ್ಹಾಕಂ ನಿಜ್ಝಾಯಿತ್ವಾ ಖಮಿತ್ವಾ ಗಹಿತದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮೇತೀತಿಪಿ ಮಾ ಗಣ್ಹಿತ್ಥ। ಮಾ ಭಬ್ಬರೂಪತಾಯಾತಿ ಅಯಂ ಭಿಕ್ಖು ಭಬ್ಬರೂಪೋ, ಇಮಸ್ಸ ಕಥಂ ಗಹೇತುಂ ಯುತ್ತನ್ತಿಪಿ ಮಾ ಗಣ್ಹಿತ್ಥ। ಮಾ ಸಮಣೋ ನೋ ಗರೂತಿ ಅಯಂ ಸಮಣೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಗರು, ಇಮಸ್ಸ ಕಥಂ ಗಹೇತುಂ ಯುತ್ತನ್ತಿಪಿ ಮಾ ಗಣ್ಹಿತ್ಥ। ಸಮತ್ತಾತಿ ಪರಿಪುಣ್ಣಾ। ಸಮಾದಿನ್ನಾತಿ ಗಹಿತಾ ಪರಾಮಟ್ಠಾ। ಯಂಸ ಹೋತೀತಿ ಯಂ ಕಾರಣಂ ತಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಹೋತಿ। ಅಲೋಭಾದಯೋ ಲೋಭಾದಿಪಟಿಪಕ್ಖವಸೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ವಿಗತಾಭಿಜ್ಝೋತಿಆದೀಹಿ ಮೇತ್ತಾಯ ಪುಬ್ಬಭಾಗೋ ಕಥಿತೋ।
Māanussavenāti anussavakathāyapi mā gaṇhittha. Mā paramparāyāti paramparakathāyapi mā gaṇhittha. Mā itikirāyāti evaṃ kira etanti mā gaṇhittha. Mā piṭakasampadānenāti amhākaṃ piṭakatantiyā saddhiṃ sametīti mā gaṇhittha. Mā takkahetūti takkaggāhenapi mā gaṇhittha. Mā nayahetūti nayaggāhenapi mā gaṇhittha. Mā ākāraparivitakkenāti sundaramidaṃ kāraṇanti evaṃ kāraṇaparivitakkenapi mā gaṇhittha. Mā diṭṭhinijjhānakkhantiyāti amhākaṃ nijjhāyitvā khamitvā gahitadiṭṭhiyā saddhiṃ sametītipi mā gaṇhittha. Mā bhabbarūpatāyāti ayaṃ bhikkhu bhabbarūpo, imassa kathaṃ gahetuṃ yuttantipi mā gaṇhittha. Mā samaṇo no garūti ayaṃ samaṇo amhākaṃ garu, imassa kathaṃ gahetuṃ yuttantipi mā gaṇhittha. Samattāti paripuṇṇā. Samādinnāti gahitā parāmaṭṭhā. Yaṃsa hotīti yaṃ kāraṇaṃ tassa puggalassa hoti. Alobhādayo lobhādipaṭipakkhavasena veditabbā. Vigatābhijjhotiādīhi mettāya pubbabhāgo kathito.
ಇದಾನಿ ಮೇತ್ತಾದಿಕಂ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಕಥೇನ್ತೋ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನಾತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಕಥಾಯ ವಾ ಭಾವನಾನಯೇ ವಾ ಪಾಳಿವಣ್ಣನಾಯ ವಾ ಯಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಸಿಯಾ, ತಂ ಸಬ್ಬಂ ವಿಸುದ್ಧಿಮಗ್ಗೇ (ವಿಸುದ್ಧಿ॰ ೧.೨೪೦) ವುತ್ತಮೇವ। ಏವಂ ಅವೇರಚಿತ್ತೋತಿ ಏವಂ ಅಕುಸಲವೇರಸ್ಸ ಚ ಪುಗ್ಗಲವೇರಿನೋ ಚ ನತ್ಥಿತಾಯ ಅವೇರಚಿತ್ತೋ। ಅಬ್ಯಾಬಜ್ಝಚಿತ್ತೋತಿ ಕೋಧಚಿತ್ತಸ್ಸ ಅಭಾವೇನ ನಿದ್ದುಕ್ಖಚಿತ್ತೋ। ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಚಿತ್ತೋತಿ ಕಿಲೇಸಸ್ಸ ನತ್ಥಿತಾಯ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಚಿತ್ತೋ। ವಿಸುದ್ಧಚಿತ್ತೋತಿ ಕಿಲೇಸಮಲಾಭಾವೇನ ವಿಸುದ್ಧಚಿತ್ತೋ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ತಸ್ಸಾತಿ ತಸ್ಸ ಏವರೂಪಸ್ಸ ಅರಿಯಸಾವಕಸ್ಸ। ಅಸ್ಸಾಸಾತಿ ಅವಸ್ಸಯಾ ಪತಿಟ್ಠಾ। ಸಚೇ ಖೋ ಪನ ಅತ್ಥಿ ಪರೋ ಲೋಕೋತಿ ಯದಿ ಇಮಮ್ಹಾ ಲೋಕಾ ಪರಲೋಕೋ ನಾಮ ಅತ್ಥಿ। ಅಥಾಹಂ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಮ್ಮರಣಾ…ಪೇ॰… ಉಪಪಜ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಅತ್ಥೇತಂ ಕಾರಣಂ, ಯೇನಾಹಂ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಮ್ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಏವಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ನಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಅನೀಘನ್ತಿ ನಿದ್ದುಕ್ಖಂ। ಸುಖಿನ್ತಿ ಸುಖಿತಂ। ಉಭಯೇನೇವ ವಿಸುದ್ಧಂ ಅತ್ತಾನಂ ಸಮನುಪಸ್ಸಾಮೀತಿ ಯಞ್ಚ ಪಾಪಂ ನ ಕರೋಮಿ, ಯಞ್ಚ ಕರೋತೋಪಿ ನ ಕರೀಯತಿ, ಇಮಿನಾ ಉಭಯೇನಾಪಿ ವಿಸುದ್ಧಂ ಅತ್ತಾನಂ ಸಮನುಪಸ್ಸಾಮಿ। ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವಾತಿ।
Idāni mettādikaṃ kammaṭṭhānaṃ kathento mettāsahagatenātiādimāha. Tattha kammaṭṭhānakathāya vā bhāvanānaye vā pāḷivaṇṇanāya vā yaṃ vattabbaṃ siyā, taṃ sabbaṃ visuddhimagge (visuddhi. 1.240) vuttameva. Evaṃ averacittoti evaṃ akusalaverassa ca puggalaverino ca natthitāya averacitto. Abyābajjhacittoti kodhacittassa abhāvena niddukkhacitto. Asaṃkiliṭṭhacittoti kilesassa natthitāya asaṃkiliṭṭhacitto. Visuddhacittoti kilesamalābhāvena visuddhacitto hotīti attho. Tassāti tassa evarūpassa ariyasāvakassa. Assāsāti avassayā patiṭṭhā. Sace kho pana atthi paro lokoti yadi imamhā lokā paraloko nāma atthi. Athāhaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā…pe… upapajjissāmīti atthetaṃ kāraṇaṃ, yenāhaṃ kāyassa bhedā parammaraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissāmīti evaṃ sabbattha nayo veditabbo. Anīghanti niddukkhaṃ. Sukhinti sukhitaṃ. Ubhayeneva visuddhaṃ attānaṃ samanupassāmīti yañca pāpaṃ na karomi, yañca karotopi na karīyati, iminā ubhayenāpi visuddhaṃ attānaṃ samanupassāmi. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೫. ಕೇಸಮುತ್ತಿಸುತ್ತಂ • 5. Kesamuttisuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೫. ಕೇಸಮುತ್ತಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 5. Kesamuttisuttavaṇṇanā
