| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
(១២) ២. កេសិវគ្គោ
(12) 2. Kesivaggo
១. កេសិសុត្តំ
1. Kesisuttaṃ
១១១. អថ ខោ កេសិ អស្សទម្មសារថិ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នំ ខោ កេសិំ អស្សទម្មសារថិំ ភគវា ឯតទវោច – ‘‘ត្វំ ខោសិ, កេសិ, បញ្ញាតោ អស្សទម្មសារថីតិ 1។ កថំ បន ត្វំ, កេសិ, អស្សទម្មំ វិនេសី’’តិ? ‘‘អហំ ខោ, ភន្តេ, អស្សទម្មំ សណ្ហេនបិ វិនេមិ, ផរុសេនបិ វិនេមិ , សណ្ហផរុសេនបិ វិនេមី’’តិ។ ‘‘សចេ តេ, កេសិ, អស្សទម្មោ សណ្ហេន វិនយំ ន ឧបេតិ, ផរុសេន វិនយំ ន ឧបេតិ, សណ្ហផរុសេន វិនយំ ន ឧបេតិ, កិន្តិ នំ ករោសី’’តិ? ‘‘សចេ មេ, ភន្តេ, អស្សទម្មោ សណ្ហេន វិនយំ ន ឧបេតិ, ផរុសេន វិនយំ ន ឧបេតិ, សណ្ហផរុសេន វិនយំ ន ឧបេតិ; ហនាមិ នំ, ភន្តេ។ តំ កិស្ស ហេតុ? មា មេ អាចរិយកុលស្ស អវណ្ណោ អហោសី’’តិ។
111. Atha kho kesi assadammasārathi yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho kesiṃ assadammasārathiṃ bhagavā etadavoca – ‘‘tvaṃ khosi, kesi, paññāto assadammasārathīti 2. Kathaṃ pana tvaṃ, kesi, assadammaṃ vinesī’’ti? ‘‘Ahaṃ kho, bhante, assadammaṃ saṇhenapi vinemi, pharusenapi vinemi , saṇhapharusenapi vinemī’’ti. ‘‘Sace te, kesi, assadammo saṇhena vinayaṃ na upeti, pharusena vinayaṃ na upeti, saṇhapharusena vinayaṃ na upeti, kinti naṃ karosī’’ti? ‘‘Sace me, bhante, assadammo saṇhena vinayaṃ na upeti, pharusena vinayaṃ na upeti, saṇhapharusena vinayaṃ na upeti; hanāmi naṃ, bhante. Taṃ kissa hetu? Mā me ācariyakulassa avaṇṇo ahosī’’ti.
‘‘ភគវា បន, ភន្តេ, អនុត្តរោ បុរិសទម្មសារថិ។ កថំ បន, ភន្តេ, ភគវា បុរិសទម្មំ វិនេតី’’តិ? ‘‘អហំ ខោ, កេសិ, បុរិសទម្មំ សណ្ហេនបិ វិនេមិ, ផរុសេនបិ វិនេមិ, សណ្ហផរុសេនបិ វិនេមិ។ តត្រិទំ, កេសិ, សណ្ហស្មិំ – ឥតិ កាយសុចរិតំ ឥតិ កាយសុចរិតស្ស វិបាកោ, ឥតិ វចីសុចរិតំ ឥតិ វចីសុចរិតស្ស វិបាកោ, ឥតិ មនោសុចរិតំ ឥតិ មនោសុចរិតស្ស វិបាកោ, ឥតិ ទេវា, ឥតិ មនុស្សាតិ។ តត្រិទំ, កេសិ, ផរុសស្មិំ – ឥតិ កាយទុច្ចរិតំ ឥតិ កាយទុច្ចរិតស្ស វិបាកោ, ឥតិ វចីទុច្ចរិតំ ឥតិ វចីទុច្ចរិតស្ស វិបាកោ, ឥតិ មនោទុច្ចរិតំ ឥតិ មនោទុច្ចរិតស្ស វិបាកោ, ឥតិ និរយោ, ឥតិ តិរច្ឆានយោនិ, ឥតិ បេត្តិវិសយោ’’តិ។
‘‘Bhagavā pana, bhante, anuttaro purisadammasārathi. Kathaṃ pana, bhante, bhagavā purisadammaṃ vinetī’’ti? ‘‘Ahaṃ kho, kesi, purisadammaṃ saṇhenapi vinemi, pharusenapi vinemi, saṇhapharusenapi vinemi. Tatridaṃ, kesi, saṇhasmiṃ – iti kāyasucaritaṃ iti kāyasucaritassa vipāko, iti vacīsucaritaṃ iti vacīsucaritassa vipāko, iti manosucaritaṃ iti manosucaritassa vipāko, iti devā, iti manussāti. Tatridaṃ, kesi, pharusasmiṃ – iti kāyaduccaritaṃ iti kāyaduccaritassa vipāko, iti vacīduccaritaṃ iti vacīduccaritassa vipāko, iti manoduccaritaṃ iti manoduccaritassa vipāko, iti nirayo, iti tiracchānayoni, iti pettivisayo’’ti.
‘‘តត្រិទំ, កេសិ, សណ្ហផរុសស្មិំ – ឥតិ កាយសុចរិតំ ឥតិ កាយសុចរិតស្ស វិបាកោ, ឥតិ កាយទុច្ចរិតំ ឥតិ កាយទុច្ចរិតស្ស វិបាកោ, ឥតិ វចីសុចរិតំ ឥតិ វចីសុចរិតស្ស វិបាកោ, ឥតិ វចីទុច្ចរិតំ ឥតិ វចីទុច្ចរិតស្ស វិបាកោ, ឥតិ មនោសុចរិតំ ឥតិ មនោសុចរិតស្ស វិបាកោ, ឥតិ មនោទុច្ចរិតំ ឥតិ មនោទុច្ចរិតស្ស វិបាកោ, ឥតិ ទេវា, ឥតិ មនុស្សា, ឥតិ និរយោ, ឥតិ តិរច្ឆានយោនិ, ឥតិ បេត្តិវិសយោ’’តិ។
‘‘Tatridaṃ, kesi, saṇhapharusasmiṃ – iti kāyasucaritaṃ iti kāyasucaritassa vipāko, iti kāyaduccaritaṃ iti kāyaduccaritassa vipāko, iti vacīsucaritaṃ iti vacīsucaritassa vipāko, iti vacīduccaritaṃ iti vacīduccaritassa vipāko, iti manosucaritaṃ iti manosucaritassa vipāko, iti manoduccaritaṃ iti manoduccaritassa vipāko, iti devā, iti manussā, iti nirayo, iti tiracchānayoni, iti pettivisayo’’ti.
‘‘សចេ តេ, ភន្តេ, បុរិសទម្មោ សណ្ហេន វិនយំ ន ឧបេតិ, ផរុសេន វិនយំ ន ឧបេតិ, សណ្ហផរុសេន វិនយំ ន ឧបេតិ, កិន្តិ នំ ភគវា ករោតី’’តិ? ‘‘សចេ មេ, កេសិ, បុរិសទម្មោ សណ្ហេន វិនយំ ន ឧបេតិ, ផរុសេន វិនយំ ន ឧបេតិ, សណ្ហផរុសេន វិនយំ ន ឧបេតិ, ហនាមិ នំ, កេសី’’តិ។ ‘‘ន ខោ, ភន្តេ, ភគវតោ បាណាតិបាតោ កប្បតិ។ អថ ច បន ភគវា ឯវមាហ – ‘ហនាមិ, នំ កេសី’’’តិ! ‘‘សច្ចំ, កេសិ! ន តថាគតស្ស បាណាតិបាតោ កប្បតិ។ អបិ ច យោ បុរិសទម្មោ សណ្ហេន វិនយំ ន ឧបេតិ, ផរុសេន វិនយំ ន ឧបេតិ, សណ្ហផរុសេន វិនយំ ន ឧបេតិ, ន តំ តថាគតោ វត្តព្ពំ អនុសាសិតព្ពំ មញ្ញតិ, នាបិ វិញ្ញូ សព្រហ្មចារី វត្តព្ពំ អនុសាសិតព្ពំ មញ្ញន្តិ។ វធោ ហេសោ, កេសិ, អរិយស្ស វិនយេ – យំ ន តថាគតោ វត្តព្ពំ អនុសាសិតព្ពំ មញ្ញតិ, នាបិ វិញ្ញូ សព្រហ្មចារី វត្តព្ពំ អនុសាសិតព្ពំ មញ្ញន្តី’’តិ។
‘‘Sace te, bhante, purisadammo saṇhena vinayaṃ na upeti, pharusena vinayaṃ na upeti, saṇhapharusena vinayaṃ na upeti, kinti naṃ bhagavā karotī’’ti? ‘‘Sace me, kesi, purisadammo saṇhena vinayaṃ na upeti, pharusena vinayaṃ na upeti, saṇhapharusena vinayaṃ na upeti, hanāmi naṃ, kesī’’ti. ‘‘Na kho, bhante, bhagavato pāṇātipāto kappati. Atha ca pana bhagavā evamāha – ‘hanāmi, naṃ kesī’’’ti! ‘‘Saccaṃ, kesi! Na tathāgatassa pāṇātipāto kappati. Api ca yo purisadammo saṇhena vinayaṃ na upeti, pharusena vinayaṃ na upeti, saṇhapharusena vinayaṃ na upeti, na taṃ tathāgato vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññati, nāpi viññū sabrahmacārī vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññanti. Vadho heso, kesi, ariyassa vinaye – yaṃ na tathāgato vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññati, nāpi viññū sabrahmacārī vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññantī’’ti.
‘‘សោ ហិ នូន, ភន្តេ, សុហតោ ហោតិ – យំ ន តថាគតោ វត្តព្ពំ អនុសាសិតព្ពំ មញ្ញតិ, នាបិ វិញ្ញូ សព្រហ្មចារី វត្តព្ពំ អនុសាសិតព្ពំ មញ្ញន្តីតិ។ អភិក្កន្តំ, ភន្តេ, អភិក្កន្តំ, ភន្តេ…បេ.… ឧបាសកំ មំ, ភន្តេ, ភគវា ធារេតុ អជ្ជតគ្គេ បាណុបេតំ សរណំ គត’’ន្តិ។ បឋមំ។
‘‘So hi nūna, bhante, suhato hoti – yaṃ na tathāgato vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññati, nāpi viññū sabrahmacārī vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññantīti. Abhikkantaṃ, bhante, abhikkantaṃ, bhante…pe… upāsakaṃ maṃ, bhante, bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ១. កេសិសុត្តវណ្ណនា • 1. Kesisuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ១-៧. កេសិសុត្តាទិវណ្ណនា • 1-7. Kesisuttādivaṇṇanā
