| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya |
(೧೨) ೨. ಕೇಸಿವಗ್ಗೋ
(12) 2. Kesivaggo
೧. ಕೇಸಿಸುತ್ತಂ
1. Kesisuttaṃ
೧೧೧. ಅಥ ಖೋ ಕೇಸಿ ಅಸ್ಸದಮ್ಮಸಾರಥಿ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಂ ಖೋ ಕೇಸಿಂ ಅಸ್ಸದಮ್ಮಸಾರಥಿಂ ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ತ್ವಂ ಖೋಸಿ, ಕೇಸಿ, ಪಞ್ಞಾತೋ ಅಸ್ಸದಮ್ಮಸಾರಥೀತಿ 1। ಕಥಂ ಪನ ತ್ವಂ, ಕೇಸಿ, ಅಸ್ಸದಮ್ಮಂ ವಿನೇಸೀ’’ತಿ? ‘‘ಅಹಂ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಅಸ್ಸದಮ್ಮಂ ಸಣ್ಹೇನಪಿ ವಿನೇಮಿ, ಫರುಸೇನಪಿ ವಿನೇಮಿ , ಸಣ್ಹಫರುಸೇನಪಿ ವಿನೇಮೀ’’ತಿ। ‘‘ಸಚೇ ತೇ, ಕೇಸಿ, ಅಸ್ಸದಮ್ಮೋ ಸಣ್ಹೇನ ವಿನಯಂ ನ ಉಪೇತಿ, ಫರುಸೇನ ವಿನಯಂ ನ ಉಪೇತಿ, ಸಣ್ಹಫರುಸೇನ ವಿನಯಂ ನ ಉಪೇತಿ, ಕಿನ್ತಿ ನಂ ಕರೋಸೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಚೇ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಅಸ್ಸದಮ್ಮೋ ಸಣ್ಹೇನ ವಿನಯಂ ನ ಉಪೇತಿ, ಫರುಸೇನ ವಿನಯಂ ನ ಉಪೇತಿ, ಸಣ್ಹಫರುಸೇನ ವಿನಯಂ ನ ಉಪೇತಿ; ಹನಾಮಿ ನಂ, ಭನ್ತೇ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಮಾ ಮೇ ಆಚರಿಯಕುಲಸ್ಸ ಅವಣ್ಣೋ ಅಹೋಸೀ’’ತಿ।
111. Atha kho kesi assadammasārathi yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho kesiṃ assadammasārathiṃ bhagavā etadavoca – ‘‘tvaṃ khosi, kesi, paññāto assadammasārathīti 2. Kathaṃ pana tvaṃ, kesi, assadammaṃ vinesī’’ti? ‘‘Ahaṃ kho, bhante, assadammaṃ saṇhenapi vinemi, pharusenapi vinemi , saṇhapharusenapi vinemī’’ti. ‘‘Sace te, kesi, assadammo saṇhena vinayaṃ na upeti, pharusena vinayaṃ na upeti, saṇhapharusena vinayaṃ na upeti, kinti naṃ karosī’’ti? ‘‘Sace me, bhante, assadammo saṇhena vinayaṃ na upeti, pharusena vinayaṃ na upeti, saṇhapharusena vinayaṃ na upeti; hanāmi naṃ, bhante. Taṃ kissa hetu? Mā me ācariyakulassa avaṇṇo ahosī’’ti.
‘‘ಭಗವಾ ಪನ, ಭನ್ತೇ, ಅನುತ್ತರೋ ಪುರಿಸದಮ್ಮಸಾರಥಿ। ಕಥಂ ಪನ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಪುರಿಸದಮ್ಮಂ ವಿನೇತೀ’’ತಿ? ‘‘ಅಹಂ ಖೋ, ಕೇಸಿ, ಪುರಿಸದಮ್ಮಂ ಸಣ್ಹೇನಪಿ ವಿನೇಮಿ, ಫರುಸೇನಪಿ ವಿನೇಮಿ, ಸಣ್ಹಫರುಸೇನಪಿ ವಿನೇಮಿ। ತತ್ರಿದಂ, ಕೇಸಿ, ಸಣ್ಹಸ್ಮಿಂ – ಇತಿ ಕಾಯಸುಚರಿತಂ ಇತಿ ಕಾಯಸುಚರಿತಸ್ಸ ವಿಪಾಕೋ, ಇತಿ ವಚೀಸುಚರಿತಂ ಇತಿ ವಚೀಸುಚರಿತಸ್ಸ ವಿಪಾಕೋ, ಇತಿ ಮನೋಸುಚರಿತಂ ಇತಿ ಮನೋಸುಚರಿತಸ್ಸ ವಿಪಾಕೋ, ಇತಿ ದೇವಾ, ಇತಿ ಮನುಸ್ಸಾತಿ। ತತ್ರಿದಂ, ಕೇಸಿ, ಫರುಸಸ್ಮಿಂ – ಇತಿ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಂ ಇತಿ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಸ್ಸ ವಿಪಾಕೋ, ಇತಿ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತಂ ಇತಿ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತಸ್ಸ ವಿಪಾಕೋ, ಇತಿ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತಂ ಇತಿ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತಸ್ಸ ವಿಪಾಕೋ, ಇತಿ ನಿರಯೋ, ಇತಿ ತಿರಚ್ಛಾನಯೋನಿ, ಇತಿ ಪೇತ್ತಿವಿಸಯೋ’’ತಿ।
‘‘Bhagavā pana, bhante, anuttaro purisadammasārathi. Kathaṃ pana, bhante, bhagavā purisadammaṃ vinetī’’ti? ‘‘Ahaṃ kho, kesi, purisadammaṃ saṇhenapi vinemi, pharusenapi vinemi, saṇhapharusenapi vinemi. Tatridaṃ, kesi, saṇhasmiṃ – iti kāyasucaritaṃ iti kāyasucaritassa vipāko, iti vacīsucaritaṃ iti vacīsucaritassa vipāko, iti manosucaritaṃ iti manosucaritassa vipāko, iti devā, iti manussāti. Tatridaṃ, kesi, pharusasmiṃ – iti kāyaduccaritaṃ iti kāyaduccaritassa vipāko, iti vacīduccaritaṃ iti vacīduccaritassa vipāko, iti manoduccaritaṃ iti manoduccaritassa vipāko, iti nirayo, iti tiracchānayoni, iti pettivisayo’’ti.
‘‘ತತ್ರಿದಂ, ಕೇಸಿ, ಸಣ್ಹಫರುಸಸ್ಮಿಂ – ಇತಿ ಕಾಯಸುಚರಿತಂ ಇತಿ ಕಾಯಸುಚರಿತಸ್ಸ ವಿಪಾಕೋ, ಇತಿ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಂ ಇತಿ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಸ್ಸ ವಿಪಾಕೋ, ಇತಿ ವಚೀಸುಚರಿತಂ ಇತಿ ವಚೀಸುಚರಿತಸ್ಸ ವಿಪಾಕೋ, ಇತಿ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತಂ ಇತಿ ವಚೀದುಚ್ಚರಿತಸ್ಸ ವಿಪಾಕೋ, ಇತಿ ಮನೋಸುಚರಿತಂ ಇತಿ ಮನೋಸುಚರಿತಸ್ಸ ವಿಪಾಕೋ, ಇತಿ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತಂ ಇತಿ ಮನೋದುಚ್ಚರಿತಸ್ಸ ವಿಪಾಕೋ, ಇತಿ ದೇವಾ, ಇತಿ ಮನುಸ್ಸಾ, ಇತಿ ನಿರಯೋ, ಇತಿ ತಿರಚ್ಛಾನಯೋನಿ, ಇತಿ ಪೇತ್ತಿವಿಸಯೋ’’ತಿ।
‘‘Tatridaṃ, kesi, saṇhapharusasmiṃ – iti kāyasucaritaṃ iti kāyasucaritassa vipāko, iti kāyaduccaritaṃ iti kāyaduccaritassa vipāko, iti vacīsucaritaṃ iti vacīsucaritassa vipāko, iti vacīduccaritaṃ iti vacīduccaritassa vipāko, iti manosucaritaṃ iti manosucaritassa vipāko, iti manoduccaritaṃ iti manoduccaritassa vipāko, iti devā, iti manussā, iti nirayo, iti tiracchānayoni, iti pettivisayo’’ti.
‘‘ಸಚೇ ತೇ, ಭನ್ತೇ, ಪುರಿಸದಮ್ಮೋ ಸಣ್ಹೇನ ವಿನಯಂ ನ ಉಪೇತಿ, ಫರುಸೇನ ವಿನಯಂ ನ ಉಪೇತಿ, ಸಣ್ಹಫರುಸೇನ ವಿನಯಂ ನ ಉಪೇತಿ, ಕಿನ್ತಿ ನಂ ಭಗವಾ ಕರೋತೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಚೇ ಮೇ, ಕೇಸಿ, ಪುರಿಸದಮ್ಮೋ ಸಣ್ಹೇನ ವಿನಯಂ ನ ಉಪೇತಿ, ಫರುಸೇನ ವಿನಯಂ ನ ಉಪೇತಿ, ಸಣ್ಹಫರುಸೇನ ವಿನಯಂ ನ ಉಪೇತಿ, ಹನಾಮಿ ನಂ, ಕೇಸೀ’’ತಿ। ‘‘ನ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತೋ ಪಾಣಾತಿಪಾತೋ ಕಪ್ಪತಿ। ಅಥ ಚ ಪನ ಭಗವಾ ಏವಮಾಹ – ‘ಹನಾಮಿ, ನಂ ಕೇಸೀ’’’ತಿ! ‘‘ಸಚ್ಚಂ, ಕೇಸಿ! ನ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಪಾಣಾತಿಪಾತೋ ಕಪ್ಪತಿ। ಅಪಿ ಚ ಯೋ ಪುರಿಸದಮ್ಮೋ ಸಣ್ಹೇನ ವಿನಯಂ ನ ಉಪೇತಿ, ಫರುಸೇನ ವಿನಯಂ ನ ಉಪೇತಿ, ಸಣ್ಹಫರುಸೇನ ವಿನಯಂ ನ ಉಪೇತಿ, ನ ತಂ ತಥಾಗತೋ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಅನುಸಾಸಿತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞತಿ, ನಾಪಿ ವಿಞ್ಞೂ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಅನುಸಾಸಿತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞನ್ತಿ। ವಧೋ ಹೇಸೋ, ಕೇಸಿ, ಅರಿಯಸ್ಸ ವಿನಯೇ – ಯಂ ನ ತಥಾಗತೋ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಅನುಸಾಸಿತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞತಿ, ನಾಪಿ ವಿಞ್ಞೂ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಅನುಸಾಸಿತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞನ್ತೀ’’ತಿ।
‘‘Sace te, bhante, purisadammo saṇhena vinayaṃ na upeti, pharusena vinayaṃ na upeti, saṇhapharusena vinayaṃ na upeti, kinti naṃ bhagavā karotī’’ti? ‘‘Sace me, kesi, purisadammo saṇhena vinayaṃ na upeti, pharusena vinayaṃ na upeti, saṇhapharusena vinayaṃ na upeti, hanāmi naṃ, kesī’’ti. ‘‘Na kho, bhante, bhagavato pāṇātipāto kappati. Atha ca pana bhagavā evamāha – ‘hanāmi, naṃ kesī’’’ti! ‘‘Saccaṃ, kesi! Na tathāgatassa pāṇātipāto kappati. Api ca yo purisadammo saṇhena vinayaṃ na upeti, pharusena vinayaṃ na upeti, saṇhapharusena vinayaṃ na upeti, na taṃ tathāgato vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññati, nāpi viññū sabrahmacārī vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññanti. Vadho heso, kesi, ariyassa vinaye – yaṃ na tathāgato vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññati, nāpi viññū sabrahmacārī vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññantī’’ti.
‘‘ಸೋ ಹಿ ನೂನ, ಭನ್ತೇ, ಸುಹತೋ ಹೋತಿ – ಯಂ ನ ತಥಾಗತೋ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಅನುಸಾಸಿತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞತಿ, ನಾಪಿ ವಿಞ್ಞೂ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಅನುಸಾಸಿತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞನ್ತೀತಿ। ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭನ್ತೇ, ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭನ್ತೇ…ಪೇ॰… ಉಪಾಸಕಂ ಮಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಧಾರೇತು ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ ಪಾಣುಪೇತಂ ಸರಣಂ ಗತ’’ನ್ತಿ। ಪಠಮಂ।
‘‘So hi nūna, bhante, suhato hoti – yaṃ na tathāgato vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññati, nāpi viññū sabrahmacārī vattabbaṃ anusāsitabbaṃ maññantīti. Abhikkantaṃ, bhante, abhikkantaṃ, bhante…pe… upāsakaṃ maṃ, bhante, bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೧. ಕೇಸಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Kesisuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೧-೭. ಕೇಸಿಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ • 1-7. Kesisuttādivaṇṇanā
