| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Dīgha Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationទីឃ និកាយ ១១
Long Discourses 11
កេវដ្ដសុត្ត
With Kevaḍḍha
ឯវំ មេ សុតំ—ឯកំ សមយំ ភគវា នាឡន្ទាយំ វិហរតិ បាវារិកម្ពវនេ។
So I have heard. At one time the Buddha was staying near Nāḷandā in Pāvārika’s mango grove.
អថ ខោ កេវដ្ដោ គហបតិបុត្តោ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ កេវដ្ដោ គហបតិបុត្តោ ភគវន្តំ ឯតទវោច: “អយំ, ភន្តេ, នាឡន្ទា ឥទ្ធា ចេវ ផីតា ច ពហុជនា អាកិណ្ណមនុស្សា ភគវតិ អភិប្បសន្នា។ សាធុ, ភន្តេ, ភគវា ឯកំ ភិក្ខុំ សមាទិសតុ, យោ ឧត្តរិ មនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ករិស្សតិ; ឯវាយំ នាឡន្ទា ភិយ្យោសោ មត្តាយ ភគវតិ អភិប្បសីទិស្សតី”តិ។
Then the householder Kevaḍḍha went up to the Buddha, bowed, sat down to one side, and said to him, “Sir, this Nāḷandā is successful and prosperous, populous, full of people. Please direct a bhikkhu to perform a superhuman demonstration of psychic power. Then Nāḷandā will become even more devoted to the Buddha!”
ឯវំ វុត្តេ, ភគវា កេវដ្ដំ គហបតិបុត្តំ ឯតទវោច: “ន ខោ អហំ, កេវដ្ដ, ភិក្ខូនំ ឯវំ ធម្មំ ទេសេមិ: ‘ឯថ តុម្ហេ, ភិក្ខវេ, គិហីនំ ឱទាតវសនានំ ឧត្តរិ មនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ករោថាៜ”តិ។
When he said this, the Buddha said, “Kevaḍḍha, I do not teach Dhamma to the bhikkhus like this: ‘Come now, bhikkhus, perform a superhuman demonstration of psychic power for the white-clothed laypeople.’”
ទុតិយម្បិ ខោ កេវដ្ដោ គហបតិបុត្តោ ភគវន្តំ ឯតទវោច: “នាហំ, ភន្តេ, ភគវន្តំ ធំសេមិ; អបិ ច ឯវំ វទាមិ: ‘អយំ, ភន្តេ, នាឡន្ទា ឥទ្ធា ចេវ ផីតា ច ពហុជនា អាកិណ្ណមនុស្សា ភគវតិ អភិប្បសន្នា។ សាធុ, ភន្តេ, ភគវា ឯកំ ភិក្ខុំ សមាទិសតុ, យោ ឧត្តរិ មនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ករិស្សតិ; ឯវាយំ នាឡន្ទា ភិយ្យោសោ មត្តាយ ភគវតិ អភិប្បសីទិស្សតីៜ”តិ។ ទុតិយម្បិ ខោ ភគវា កេវដ្ដំ គហបតិបុត្តំ ឯតទវោច: “ន ខោ អហំ, កេវដ្ដ, ភិក្ខូនំ ឯវំ ធម្មំ ទេសេមិ: ‘ឯថ តុម្ហេ, ភិក្ខវេ, គិហីនំ ឱទាតវសនានំ ឧត្តរិ មនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ករោថាៜ”តិ។
For a second time, Kevaḍḍha made the same request, “Sir, I am not teaching you the Dhamma, but nonetheless I say: ‘Sir, this Nāḷandā is successful and prosperous, populous, full of people. Please direct a bhikkhu to perform a superhuman demonstration of psychic power. Then Nāḷandā will become even more devoted to the Buddha!’” But for a second time, the Buddha gave the same answer.
តតិយម្បិ ខោ កេវដ្ដោ គហបតិបុត្តោ ភគវន្តំ ឯតទវោច: “នាហំ, ភន្តេ, ភគវន្តំ ធំសេមិ; អបិ ច ឯវំ វទាមិ: ‘អយំ, ភន្តេ, នាឡន្ទា ឥទ្ធា ចេវ ផីតា ច ពហុជនា អាកិណ្ណមនុស្សា ភគវតិ អភិប្បសន្នា។ សាធុ, ភន្តេ, ភគវា ឯកំ ភិក្ខុំ សមាទិសតុ, យោ ឧត្តរិ មនុស្សធម្មា ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ករិស្សតិ។ ឯវាយំ នាឡន្ទា ភិយ្យោសោ មត្តាយ ភគវតិ អភិប្បសីទិស្សតីៜ”តិ។
For a third time, Kevaḍḍha made the same request, at which the Buddha said the following.
១។ ឥទ្ធិបាដិហារិយ
1. The Demonstration of Psychic Power
“តីណិ ខោ ឥមានិ, កេវដ្ដ, បាដិហារិយានិ មយា សយំ អភិញ្ញា សច្ឆិកត្វា បវេទិតានិ។ កតមានិ តីណិ? ឥទ្ធិបាដិហារិយំ, អាទេសនាបាដិហារិយំ, អនុសាសនីបាដិហារិយំ។
“Kevaḍḍha, there are three kinds of demonstration, which I declare having realized them with my own insight. What three? The demonstration of psychic power, the demonstration of revealing, and the demonstration of instruction.
កតមញ្ច, កេវដ្ដ, ឥទ្ធិបាដិហារិយំ? ឥធ, កេវដ្ដ, ភិក្ខុ អនេកវិហិតំ ឥទ្ធិវិធំ បច្ចនុភោតិ—ឯកោបិ ហុត្វា ពហុធា ហោតិ, ពហុធាបិ ហុត្វា ឯកោ ហោតិ; អាវិភាវំ តិរោភាវំ តិរោកុដ្ដំ តិរោបាការំ តិរោបព្ពតំ អសជ្ជមានោ គច្ឆតិ សេយ្យថាបិ អាកាសេ; បថវិយាបិ ឧម្មុជ្ជនិមុជ្ឹ ករោតិ សេយ្យថាបិ ឧទកេ; ឧទកេបិ អភិជ្ជមានេ គច្ឆតិ សេយ្យថាបិ បថវិយំ; អាកាសេបិ បល្លង្កេន កមតិ សេយ្យថាបិ បក្ខី សកុណោ; ឥមេបិ ចន្ទិមសូរិយេ ឯវំ មហិទ្ធិកេ ឯវំ មហានុភាវេ បាណិនា បរាមសតិ បរិមជ្ជតិ; យាវ ព្រហ្មលោកាបិ កាយេន វសំ វត្តេតិ។
And what is the demonstration of psychic power? It’s a bhikkhu who wields the many kinds of psychic power: multiplying themselves and becoming one again; appearing and disappearing; going unimpeded through a wall, a rampart, or a mountain as if through space; diving in and out of the earth as if it were water; walking on water as if it were earth; flying cross-legged through the sky like a bird; touching and stroking with the hand the sun and moon, so mighty and powerful; controlling the body as far as the Brahmā realm.
តមេនំ អញ្ញតរោ សទ្ធោ បសន្នោ បស្សតិ តំ ភិក្ខុំ អនេកវិហិតំ ឥទ្ធិវិធំ បច្ចនុភោន្តំ—ឯកោបិ ហុត្វា ពហុធា ហោន្តំ, ពហុធាបិ ហុត្វា ឯកោ ហោន្តំ; អាវិភាវំ តិរោភាវំ; តិរោកុដ្ដំ តិរោបាការំ តិរោបព្ពតំ អសជ្ជមានំ គច្ឆន្តំ សេយ្យថាបិ អាកាសេ; បថវិយាបិ ឧម្មុជ្ជនិមុជ្ឹ ករោន្តំ សេយ្យថាបិ ឧទកេ; ឧទកេបិ អភិជ្ជមានេ គច្ឆន្តំ សេយ្យថាបិ បថវិយំ; អាកាសេបិ បល្លង្កេន កមន្តំ សេយ្យថាបិ បក្ខី សកុណោ; ឥមេបិ ចន្ទិមសូរិយេ ឯវំ មហិទ្ធិកេ ឯវំ មហានុភាវេ បាណិនា បរាមសន្តំ បរិមជ្ជន្តំ យាវ ព្រហ្មលោកាបិ កាយេន វសំ វត្តេន្តំ។
Then someone with faith and confidence sees that bhikkhu performing those superhuman feats.
តមេនំ សោ សទ្ធោ បសន្នោ អញ្ញតរស្ស អស្សទ្ធស្ស អប្បសន្នស្ស អារោចេតិ: ‘អច្ឆរិយំ វត ភោ, អព្ភុតំ វត ភោ, សមណស្ស មហិទ្ធិកតា មហានុភាវតា។ អមាហំ ភិក្ខុំ អទ្ទសំ អនេកវិហិតំ ឥទ្ធិវិធំ បច្ចនុភោន្តំ—ឯកោបិ ហុត្វា ពហុធា ហោន្តំ, ពហុធាបិ ហុត្វា ឯកោ ហោន្តំ …បេ… យាវ ព្រហ្មលោកាបិ កាយេន វសំ វត្តេន្តន៑ៜតិ។
They tell someone else who lacks faith and confidence: ‘Oh, how incredible, how amazing! The ascetic has such psychic power and might! I saw him myself, performing all these superhuman feats!’
តមេនំ សោ អស្សទ្ធោ អប្បសន្នោ តំ សទ្ធំ បសន្នំ ឯវំ វទេយ្យ: ‘អត្ថិ ខោ, ភោ, គន្ធារី នាម វិជ្ជា។ តាយ សោ ភិក្ខុ អនេកវិហិតំ ឥទ្ធិវិធំ បច្ចនុភោតិ—ឯកោបិ ហុត្វា ពហុធា ហោតិ, ពហុធាបិ ហុត្វា ឯកោ ហោតិ …បេ… យាវ ព្រហ្មលោកាបិ កាយេន វសំ វត្តេតីៜតិ។
But the one lacking faith and confidence would say to them: ‘There’s a spell named Gandhārī. Using that a bhikkhu can perform such superhuman feats.’
តំ កិំ មញ្ញសិ, កេវដ្ដ, អបិ នុ សោ អស្សទ្ធោ អប្បសន្នោ តំ សទ្ធំ បសន្នំ ឯវំ វទេយ្យា”តិ?
What do you think, Kevaḍḍha? Wouldn’t someone lacking faith speak like that?”
“វទេយ្យ, ភន្តេ”តិ។
“They would, sir.”
“ឥមំ ខោ អហំ, កេវដ្ដ, ឥទ្ធិបាដិហារិយេ អាទីនវំ សម្បស្សមានោ ឥទ្ធិបាដិហារិយេន អដ្ដីយាមិ ហរាយាមិ ជិគុច្ឆាមិ។
“Seeing this drawback in psychic power, I’m horrified, repelled, and disgusted by demonstrations of psychic power.
២។ អាទេសនាបាដិហារិយ
2. The Demonstration of Revealing
កតមញ្ច, កេវដ្ដ, អាទេសនាបាដិហារិយំ? ឥធ, កេវដ្ដ, ភិក្ខុ បរសត្តានំ បរបុគ្គលានំ ចិត្តម្បិ អាទិសតិ, ចេតសិកម្បិ អាទិសតិ, វិតក្កិតម្បិ អាទិសតិ, វិចារិតម្បិ អាទិសតិ: ‘ឯវម្បិ តេ មនោ, ឥត្ថម្បិ តេ មនោ, ឥតិបិ តេ ចិត្តន៑ៜតិ។
And what is the demonstration of revealing? It’s when a bhikkhu reveals the mind, mentality, thoughts, and reflections of other beings and individuals: ‘This is what you’re thinking, such is your thought, and thus is your state of mind.’
តមេនំ អញ្ញតរោ សទ្ធោ បសន្នោ បស្សតិ តំ ភិក្ខុំ បរសត្តានំ បរបុគ្គលានំ ចិត្តម្បិ អាទិសន្តំ, ចេតសិកម្បិ អាទិសន្តំ, វិតក្កិតម្បិ អាទិសន្តំ, វិចារិតម្បិ អាទិសន្តំ: ‘ឯវម្បិ តេ មនោ, ឥត្ថម្បិ តេ មនោ, ឥតិបិ តេ ចិត្តន៑ៜតិ។ តមេនំ សោ សទ្ធោ បសន្នោ អញ្ញតរស្ស អស្សទ្ធស្ស អប្បសន្នស្ស អារោចេតិ: ‘អច្ឆរិយំ វត ភោ, អព្ភុតំ វត ភោ, សមណស្ស មហិទ្ធិកតា មហានុភាវតា។ អមាហំ ភិក្ខុំ អទ្ទសំ បរសត្តានំ បរបុគ្គលានំ ចិត្តម្បិ អាទិសន្តំ, ចេតសិកម្បិ អាទិសន្តំ, វិតក្កិតម្បិ អាទិសន្តំ, វិចារិតម្បិ អាទិសន្តំ: “ឯវម្បិ តេ មនោ, ឥត្ថម្បិ តេ មនោ, ឥតិបិ តេ ចិត្តន៑”ៜតិ។
Then someone with faith and confidence sees that bhikkhu revealing another person’s thoughts. They tell someone else who lacks faith and confidence: ‘Oh, how incredible, how amazing! The ascetic has such psychic power and might! I saw him myself, revealing the thoughts of another person!’
តមេនំ សោ អស្សទ្ធោ អប្បសន្នោ តំ សទ្ធំ បសន្នំ ឯវំ វទេយ្យ: ‘អត្ថិ ខោ, ភោ, មណិកា នាម វិជ្ជា; តាយ សោ ភិក្ខុ បរសត្តានំ បរបុគ្គលានំ ចិត្តម្បិ អាទិសតិ, ចេតសិកម្បិ អាទិសតិ, វិតក្កិតម្បិ អាទិសតិ, វិចារិតម្បិ អាទិសតិ: “ឯវម្បិ តេ មនោ, ឥត្ថម្បិ តេ មនោ, ឥតិបិ តេ ចិត្តន៑”ៜតិ។
But the one lacking faith and confidence would say to them: ‘There’s a spell named Māṇikā. Using that a bhikkhu can reveal another person’s thoughts.’
តំ កិំ មញ្ញសិ, កេវដ្ដ, អបិ នុ សោ អស្សទ្ធោ អប្បសន្នោ តំ សទ្ធំ បសន្នំ ឯវំ វទេយ្យា”តិ?
What do you think, Kevaḍḍha? Wouldn’t someone lacking faith speak like that?”
“វទេយ្យ, ភន្តេ”តិ។
“They would, sir.”
“ឥមំ ខោ អហំ, កេវដ្ដ, អាទេសនាបាដិហារិយេ អាទីនវំ សម្បស្សមានោ អាទេសនាបាដិហារិយេន អដ្ដីយាមិ ហរាយាមិ ជិគុច្ឆាមិ។
“Seeing this drawback in revealing, I’m horrified, repelled, and disgusted by demonstrations of revealing.
៣។ អនុសាសនីបាដិហារិយ
3. The Demonstration of Instruction
កតមញ្ច, កេវដ្ដ, អនុសាសនីបាដិហារិយំ? ឥធ, កេវដ្ដ, ភិក្ខុ ឯវមនុសាសតិ: ‘ឯវំ វិតក្កេថ, មា ឯវំ វិតក្កយិត្ថ, ឯវំ មនសិករោថ, មា ឯវំ មនសាកត្ថ, ឥទំ បជហថ, ឥទំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរថាៜតិ។ ឥទំ វុច្ចតិ, កេវដ្ដ, អនុសាសនីបាដិហារិយំ។
And what is the demonstration of instruction? It’s when a bhikkhu instructs others like this: ‘Think like this, not like that. Focus your mind like this, not like that. Give up this, and live having achieved that.’ This is called the demonstration of instruction.
បុន ចបរំ, កេវដ្ដ, ឥធ តថាគតោ លោកេ ឧប្បជ្ជតិ អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ …បេ… ឯវំ ខោ, កេវដ្ដ, ភិក្ខុ សីលសម្បន្នោ ហោតិ …បេ… បឋមំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ។ ឥទម្បិ វុច្ចតិ, កេវដ្ដ, អនុសាសនីបាដិហារិយំ …បេ…
Furthermore, a Realized One arises in the world … That’s how a bhikkhu is accomplished in ethics. … They enter and remain in the first jhāna … This is called the demonstration of instruction.
ទុតិយំ ឈានំ …បេ… តតិយំ ឈានំ …បេ… ចតុត្ថំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ។ ឥទម្បិ វុច្ចតិ, កេវដ្ដ, អនុសាសនីបាដិហារិយំ …បេ…
They enter and remain in the second jhāna … third jhāna … fourth jhāna. This too is called the demonstration of instruction.
ញាណទស្សនាយ ចិត្តំ អភិនីហរតិ អភិនិន្នាមេតិ …បេ… ឥទម្បិ វុច្ចតិ, កេវដ្ដ, អនុសាសនីបាដិហារិយំ …បេ…
They extend and project the mind toward knowledge and vision … This too is called the demonstration of instruction.
នាបរំ ឥត្ថត្តាយាតិ បជានាតិ …បេ… ឥទម្បិ វុច្ចតិ, កេវដ្ដ, អនុសាសនីបាដិហារិយំ។
They understand: ‘… there is no return to any state of existence.’ This too is called the demonstration of instruction.
ឥមានិ ខោ, កេវដ្ដ, តីណិ បាដិហារិយានិ មយា សយំ អភិញ្ញា សច្ឆិកត្វា បវេទិតានិ។
These, Kevaḍḍha, are the three kinds of demonstration, which I declare having realized them with my own insight.
៤។ ភូតនិរោធេសកភិក្ខុវត្ថុ
4. On the Bhikkhu in Search of the Cessation of Being
ភូតបុព្ពំ, កេវដ្ដ, ឥមស្មិញ្ញេវ ភិក្ខុសង្ឃេ អញ្ញតរស្ស ភិក្ខុនោ ឯវំ ចេតសោ បរិវិតក្កោ ឧទបាទិ: ‘កត្ថ នុ ខោ ឥមេ ចត្តារោ មហាភូតា អបរិសេសា និរុជ្ឈន្តិ, សេយ្យថិទំ—បថវីធាតុ អាបោធាតុ តេជោធាតុ វាយោធាតូៜតិ?
Once upon a time, Kevaḍḍha, a bhikkhu in this very Saṅgha had the following thought, ‘Where do these four primary elements cease without anything left over, namely, the elements of earth, water, fire, and air?’
អថ ខោ សោ, កេវដ្ដ, ភិក្ខុ តថារូបំ សមាធិំ សមាបជ្ជិ, យថាសមាហិតេ ចិត្តេ ទេវយានិយោ មគ្គោ បាតុរហោសិ។ អថ ខោ សោ, កេវដ្ដ, ភិក្ខុ យេន ចាតុមហារាជិកា ទេវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ចាតុមហារាជិកេ ទេវេ ឯតទវោច: ‘កត្ថ នុ ខោ, អាវុសោ, ឥមេ ចត្តារោ មហាភូតា អបរិសេសា និរុជ្ឈន្តិ, សេយ្យថិទំ—បថវីធាតុ អាបោធាតុ តេជោធាតុ វាយោធាតូៜតិ?
Then that bhikkhu attained a state of immersion such that a path to the gods appeared. Then he approached the gods of the Four Great Kings and said, ‘Friends, where do these four primary elements cease without anything left over, namely, the elements of earth, water, fire, and air?’
ឯវំ វុត្តេ, កេវដ្ដ, ចាតុមហារាជិកា ទេវា តំ ភិក្ខុំ ឯតទវោចុំ: ‘មយម្បិ ខោ, ភិក្ខុ, ន ជានាម: “យត្ថិមេ ចត្តារោ មហាភូតា អបរិសេសា និរុជ្ឈន្តិ, សេយ្យថិទំ—បថវីធាតុ អាបោធាតុ តេជោធាតុ វាយោធាតូ”តិ។ អត្ថិ ខោ, ភិក្ខុ, ចត្តារោ មហារាជានោ អម្ហេហិ អភិក្កន្តតរា ច បណីតតរា ច។ តេ ខោ ឯតំ ជានេយ្យុំ: “យត្ថិមេ ចត្តារោ មហាភូតា អបរិសេសា និរុជ្ឈន្តិ, សេយ្យថិទំ—បថវីធាតុ អាបោធាតុ តេជោធាតុ វាយោធាតូ”ៜតិ។
When he said this, those gods said to him, ‘Bhikkhu, we too do not know this. But the Four Great Kings are our superiors. They might know.’
អថ ខោ សោ, កេវដ្ដ, ភិក្ខុ យេន ចត្តារោ មហារាជានោ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ចត្តារោ មហារាជេ ឯតទវោច: ‘កត្ថ នុ ខោ, អាវុសោ, ឥមេ ចត្តារោ មហាភូតា អបរិសេសា និរុជ្ឈន្តិ, សេយ្យថិទំ—បថវីធាតុ អាបោធាតុ តេជោធាតុ វាយោធាតូៜតិ? ឯវំ វុត្តេ, កេវដ្ដ, ចត្តារោ មហារាជានោ តំ ភិក្ខុំ ឯតទវោចុំ: ‘មយម្បិ ខោ, ភិក្ខុ, ន ជានាម: “យត្ថិមេ ចត្តារោ មហាភូតា អបរិសេសា និរុជ្ឈន្តិ, សេយ្យថិទំ—បថវីធាតុ, អាបោធាតុ តេជោធាតុ វាយោធាតូ”តិ។ អត្ថិ ខោ, ភិក្ខុ, តាវតិំសា នាម ទេវា អម្ហេហិ អភិក្កន្តតរា ច បណីតតរា ច។ តេ ខោ ឯតំ ជានេយ្យុំ: “យត្ថិមេ ចត្តារោ មហាភូតា អបរិសេសា និរុជ្ឈន្តិ, សេយ្យថិទំ—បថវីធាតុ អាបោធាតុ តេជោធាតុ វាយោធាតូ”ៜតិ។ អថ ខោ សោ, កេវដ្ដ, ភិក្ខុ យេន តាវតិំសា ទេវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា តាវតិំសេ ទេវេ ឯតទវោច: ‘កត្ថ នុ ខោ, អាវុសោ, ឥមេ ចត្តារោ មហាភូតា អបរិសេសា និរុជ្ឈន្តិ, សេយ្យថិទំ—បថវីធាតុ អាបោធាតុ តេជោធាតុ វាយោធាតូៜតិ? ឯវំ វុត្តេ, កេវដ្ដ, តាវតិំសា ទេវា តំ ភិក្ខុំ ឯតទវោចុំ: ‘មយម្បិ ខោ, ភិក្ខុ, ន ជានាម: “យត្ថិមេ ចត្តារោ មហាភូតា អបរិសេសា និរុជ្ឈន្តិ, សេយ្យថិទំ—បថវីធាតុ អាបោធាតុ តេជោធាតុ វាយោធាតូ”តិ។ អត្ថិ ខោ, ភិក្ខុ, សក្កោ នាម ទេវានមិន្ទោ អម្ហេហិ អភិក្កន្តតរោ ច បណីតតរោ ច។ សោ ខោ ឯតំ ជានេយ្យ: “យត្ថិមេ ចត្តារោ មហាភូតា អបរិសេសា និរុជ្ឈន្តិ, សេយ្យថិទំ—បថវីធាតុ អាបោធាតុ តេជោធាតុ វាយោធាតូ”ៜតិ។ អថ ខោ សោ, កេវដ្ដ, ភិក្ខុ យេន សក្កោ ទេវានមិន្ទោ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា សក្កំ ទេវានមិន្ទំ ឯតទវោច: ‘កត្ថ នុ ខោ, អាវុសោ, ឥមេ ចត្តារោ មហាភូតា អបរិសេសា និរុជ្ឈន្តិ, សេយ្យថិទំ—បថវីធាតុ អាបោធាតុ តេជោធាតុ វាយោធាតូៜតិ? ឯវំ វុត្តេ, កេវដ្ដ, សក្កោ ទេវានមិន្ទោ តំ ភិក្ខុំ ឯតទវោច: ‘អហម្បិ ខោ, ភិក្ខុ, ន ជានាមិ: “យត្ថិមេ ចត្តារោ មហាភូតា អបរិសេសា និរុជ្ឈន្តិ, សេយ្យថិទំ—បថវីធាតុ អាបោធាតុ តេជោធាតុ វាយោធាតូ”តិ។ អត្ថិ ខោ, ភិក្ខុ, យាមា នាម ទេវា …បេ… សុយាមោ នាម ទេវបុត្តោ … តុសិតា នាម ទេវា … សន្តុស្សិតោ នាម ទេវបុត្តោ … និម្មានរតី នាម ទេវា … សុនិម្មិតោ នាម ទេវបុត្តោ … បរនិម្មិតវសវត្តី នាម ទេវា … វសវត្តី នាម ទេវបុត្តោ អម្ហេហិ អភិក្កន្តតរោ ច បណីតតរោ ច។ សោ ខោ ឯតំ ជានេយ្យ: “យត្ថិមេ ចត្តារោ មហាភូតា អបរិសេសា និរុជ្ឈន្តិ, សេយ្យថិទំ—បថវីធាតុ អាបោធាតុ តេជោធាតុ វាយោធាតូ”ៜតិ។ អថ ខោ សោ, កេវដ្ដ, ភិក្ខុ យេន វសវត្តី ទេវបុត្តោ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា វសវត្តិំ ទេវបុត្តំ ឯតទវោច: ‘កត្ថ នុ ខោ, អាវុសោ, ឥមេ ចត្តារោ មហាភូតា អបរិសេសា និរុជ្ឈន្តិ, សេយ្យថិទំ—បថវីធាតុ អាបោធាតុ តេជោធាតុ វាយោធាតូៜតិ? ឯវំ វុត្តេ, កេវដ្ដ, វសវត្តី ទេវបុត្តោ តំ ភិក្ខុំ ឯតទវោច: ‘អហម្បិ ខោ, ភិក្ខុ, ន ជានាមិ: “យត្ថិមេ ចត្តារោ មហាភូតា អបរិសេសា និរុជ្ឈន្តិ, សេយ្យថិទំ—បថវីធាតុ អាបោធាតុ តេជោធាតុ វាយោធាតូ”តិ។ អត្ថិ ខោ, ភិក្ខុ, ព្រហ្មកាយិកា នាម ទេវា អម្ហេហិ អភិក្កន្តតរា ច បណីតតរា ច។ តេ ខោ ឯតំ ជានេយ្យុំ: “យត្ថិមេ ចត្តារោ មហាភូតា អបរិសេសា និរុជ្ឈន្តិ, សេយ្យថិទំ—បថវីធាតុ អាបោធាតុ តេជោធាតុ វាយោធាតូ”ៜតិ។
Then he approached the Four Great Kings and asked the same question. But they also said to him, ‘Bhikkhu, we too do not know this. But the gods of the Thirty-Three … Sakka, lord of gods … the gods of Yama … the god named Suyāma … the Joyful gods … the god named Santussita … the gods who delight in creation … the god named Sunimmita … the gods who control the creation of others … the god named Vasavattī … the gods of Brahmā’s Host are our superiors. They might know.’
អថ ខោ សោ, កេវដ្ដ, ភិក្ខុ តថារូបំ សមាធិំ សមាបជ្ជិ, យថាសមាហិតេ ចិត្តេ ព្រហ្មយានិយោ មគ្គោ បាតុរហោសិ។ អថ ខោ សោ, កេវដ្ដ, ភិក្ខុ យេន ព្រហ្មកាយិកា ទេវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ព្រហ្មកាយិកេ ទេវេ ឯតទវោច: ‘កត្ថ នុ ខោ, អាវុសោ, ឥមេ ចត្តារោ មហាភូតា អបរិសេសា និរុជ្ឈន្តិ, សេយ្យថិទំ—បថវីធាតុ អាបោធាតុ តេជោធាតុ វាយោធាតូៜតិ? ឯវំ វុត្តេ, កេវដ្ដ, ព្រហ្មកាយិកា ទេវា តំ ភិក្ខុំ ឯតទវោចុំ: ‘មយម្បិ ខោ, ភិក្ខុ, ន ជានាម: “យត្ថិមេ ចត្តារោ មហាភូតា អបរិសេសា និរុជ្ឈន្តិ, សេយ្យថិទំ—បថវីធាតុ អាបោធាតុ តេជោធាតុ វាយោធាតូ”តិ។ អត្ថិ ខោ, ភិក្ខុ, ព្រហ្មា មហាព្រហ្មា អភិភូ អនភិភូតោ អញ្ញទត្ថុទសោ វសវត្តី ឥស្សរោ កត្តា និម្មាតា សេដ្ឋោ សជិតា វសី បិតា ភូតភព្យានំ អម្ហេហិ អភិក្កន្តតរោ ច បណីតតរោ ច។ សោ ខោ ឯតំ ជានេយ្យ: “យត្ថិមេ ចត្តារោ មហាភូតា អបរិសេសា និរុជ្ឈន្តិ, សេយ្យថិទំ—បថវីធាតុ អាបោធាតុ តេជោធាតុ វាយោធាតូ”ៜតិ។
Then that bhikkhu attained a state of immersion such that a path to Brahmā appeared. Then he approached the gods of Brahmā’s Host and said, ‘Friends, where do these four primary elements cease without anything left over, namely, the elements of earth, water, fire, and air?’ But they also said to him, ‘Bhikkhu, we too do not know this. But there is Brahmā, the Great Brahmā, the Vanquisher, the Unvanquished, the Universal Seer, the Wielder of Power, God Almighty, the Maker, the Creator, the First, the Begetter, the Controller, the Father of those who have been born and those yet to be born. He is our superior. He might know.’
‘កហំ បនាវុសោ, ឯតរហិ សោ មហាព្រហ្មាៜតិ? ‘មយម្បិ ខោ, ភិក្ខុ, ន ជានាម, យត្ថ វា ព្រហ្មា យេន វា ព្រហ្មា យហិំ វា ព្រហ្មា; អបិ ច, ភិក្ខុ, យថា និមិត្តា ទិស្សន្តិ, អាលោកោ សញ្ជាយតិ, ឱភាសោ បាតុភវតិ, ព្រហ្មា បាតុភវិស្សតិ, ព្រហ្មុនោ ហេតំ បុព្ពនិមិត្តំ បាតុភាវាយ, យទិទំ អាលោកោ សញ្ជាយតិ, ឱភាសោ បាតុភវតីៜតិ។ អថ ខោ សោ, កេវដ្ដ, មហាព្រហ្មា នចិរស្សេវ បាតុរហោសិ។
‘But friends, where is that Brahmā now?’ ‘We also don’t know where he is or what way he lies. But by the signs that are seen—light arising and radiance appearing—we know that Brahmā will appear. For this is the precursor for the appearance of Brahmā, namely light arising and radiance appearing.’ Not long afterwards, the Great Brahmā appeared.
អថ ខោ សោ, កេវដ្ដ, ភិក្ខុ យេន សោ មហាព្រហ្មា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា តំ មហាព្រហ្មានំ ឯតទវោច: ‘កត្ថ នុ ខោ, អាវុសោ, ឥមេ ចត្តារោ មហាភូតា អបរិសេសា និរុជ្ឈន្តិ, សេយ្យថិទំ—បថវីធាតុ អាបោធាតុ តេជោធាតុ វាយោធាតូៜតិ? ឯវំ វុត្តេ, កេវដ្ដ, សោ មហាព្រហ្មា តំ ភិក្ខុំ ឯតទវោច: ‘អហមស្មិ, ភិក្ខុ, ព្រហ្មា មហាព្រហ្មា អភិភូ អនភិភូតោ អញ្ញទត្ថុទសោ វសវត្តី ឥស្សរោ កត្តា និម្មាតា សេដ្ឋោ សជិតា វសី បិតា ភូតភព្យានន៑ៜតិ។
Then that bhikkhu approached the Great Brahmā and said to him, ‘Friend, where do these four primary elements cease without anything left over, namely, the elements of earth, water, fire, and air?’ The Great Brahmā said to him, ‘I am Brahmā, the Great Brahmā, the Vanquisher, the Unvanquished, the Universal Seer, the Wielder of Power, God Almighty, the Maker, the Creator, the First, the Begetter, the Controller, the Father of those who have been born and those yet to be born.’
ទុតិយម្បិ ខោ សោ, កេវដ្ដ, ភិក្ខុ តំ មហាព្រហ្មានំ ឯតទវោច: ‘ន ខោហំ តំ, អាវុសោ, ឯវំ បុច្ឆាមិ: “ត្វមសិ ព្រហ្មា មហាព្រហ្មា អភិភូ អនភិភូតោ អញ្ញទត្ថុទសោ វសវត្តី ឥស្សរោ កត្តា និម្មាតា សេដ្ឋោ សជិតា វសី បិតា ភូតភព្យានន៑”តិ។ ឯវញ្ច ខោ អហំ តំ, អាវុសោ, បុច្ឆាមិ: “កត្ថ នុ ខោ, អាវុសោ, ឥមេ ចត្តារោ មហាភូតា អបរិសេសា និរុជ្ឈន្តិ, សេយ្យថិទំ—បថវីធាតុ អាបោធាតុ តេជោធាតុ វាយោធាតូ”ៜតិ?
For a second time, that bhikkhu said to the Great Brahmā, ‘Friend, I am not asking you whether you are Brahmā, the Great Brahmā, the Vanquisher, the Unvanquished, the Universal Seer, the Wielder of Power, God Almighty, the Maker, the Creator, the First, the Begetter, the Controller, the Father of those who have been born and those yet to be born. I am asking where these four primary elements cease without anything left over.’
ទុតិយម្បិ ខោ សោ, កេវដ្ដ, មហាព្រហ្មា តំ ភិក្ខុំ ឯតទវោច: ‘អហមស្មិ, ភិក្ខុ, ព្រហ្មា មហាព្រហ្មា អភិភូ អនភិភូតោ អញ្ញទត្ថុទសោ វសវត្តី ឥស្សរោ កត្តា និម្មាតា សេដ្ឋោ សជិតា វសី បិតា ភូតភព្យានន៑ៜតិ។ តតិយម្បិ ខោ សោ, កេវដ្ដ, ភិក្ខុ តំ មហាព្រហ្មានំ ឯតទវោច: ‘ន ខោហំ តំ, អាវុសោ, ឯវំ បុច្ឆាមិ: “ត្វមសិ ព្រហ្មា មហាព្រហ្មា អភិភូ អនភិភូតោ អញ្ញទត្ថុទសោ វសវត្តី ឥស្សរោ កត្តា និម្មាតា សេដ្ឋោ សជិតា វសី បិតា ភូតភព្យានន៑”តិ។ ឯវញ្ច ខោ អហំ តំ, អាវុសោ, បុច្ឆាមិ: “កត្ថ នុ ខោ, អាវុសោ, ឥមេ ចត្តារោ មហាភូតា អបរិសេសា និរុជ្ឈន្តិ, សេយ្យថិទំ—បថវីធាតុ អាបោធាតុ តេជោធាតុ វាយោធាតូ”ៜតិ?
For a second time, the Great Brahmā said to him, ‘I am Brahmā, the Great Brahmā, the Vanquisher, the Unvanquished, the Universal Seer, the Wielder of Power, God Almighty, the Maker, the Creator, the First, the Begetter, the Controller, the Father of those who have been born and those yet to be born.’ For a third time, that bhikkhu said to the Great Brahmā, ‘Friend, I am not asking you whether you are Brahmā, the Great Brahmā, the Vanquisher, the Unvanquished, the Universal Seer, the Wielder of Power, God Almighty, the Maker, the Creator, the First, the Begetter, the Controller, the Father of those who have been born and those yet to be born. I am asking where these four primary elements cease without anything left over.’
អថ ខោ សោ, កេវដ្ដ, មហាព្រហ្មា តំ ភិក្ខុំ ពាហាយំ គហេត្វា ឯកមន្តំ អបនេត្វា តំ ភិក្ខុំ ឯតទវោច: ‘ឥមេ ខោ មំ, ភិក្ខុ, ព្រហ្មកាយិកា ទេវា ឯវំ ជានន្តិ, “នត្ថិ កិញ្ចិ ព្រហ្មុនោ អញ្ញាតំ, នត្ថិ កិញ្ចិ ព្រហ្មុនោ អទិដ្ឋំ, នត្ថិ កិញ្ចិ ព្រហ្មុនោ អវិទិតំ, នត្ថិ កិញ្ចិ ព្រហ្មុនោ អសច្ឆិកតន៑”តិ។ តស្មាហំ តេសំ សម្មុខា ន ព្យាកាសិំ។ អហម្បិ ខោ, ភិក្ខុ, ន ជានាមិ យត្ថិមេ ចត្តារោ មហាភូតា អបរិសេសា និរុជ្ឈន្តិ, សេយ្យថិទំ—បថវីធាតុ អាបោធាតុ តេជោធាតុ វាយោធាតូតិ។ តស្មាតិហ, ភិក្ខុ, តុយ្ហេវេតំ ទុក្កដំ, តុយ្ហេវេតំ អបរទ្ធំ, យំ ត្វំ តំ ភគវន្តំ អតិធាវិត្វា ពហិទ្ធា បរិយេដ្ឋិំ អាបជ្ជសិ ឥមស្ស បញ្ហស្ស វេយ្យាករណាយ។ គច្ឆ ត្វំ, ភិក្ខុ, តមេវ ភគវន្តំ ឧបសង្កមិត្វា ឥមំ បញ្ហំ បុច្ឆ, យថា ច តេ ភគវា ព្យាករោតិ, តថា នំ ធារេយ្យាសីៜតិ។
Then the Great Brahmā took that bhikkhu by the arm, led him off to one side, and said to him, ‘Bhikkhu, these gods think that there is nothing at all that I don’t know and see and understand and realize. That’s why I didn’t answer in front of them. But I too do not know where these four primary elements cease with nothing left over. Therefore, bhikkhu, the misdeed is yours alone, the mistake is yours alone, in that you passed over the Buddha and searched elsewhere for an answer to this question. Bhikkhu, go to the Buddha and ask him this question. You should remember it in line with his answer.’
អថ ខោ សោ, កេវដ្ដ, ភិក្ខុ—សេយ្យថាបិ នាម ពលវា បុរិសោ សមិញ្ជិតំ វា ពាហំ បសារេយ្យ, បសារិតំ វា ពាហំ សមិញ្ជេយ្យ; ឯវមេវ ព្រហ្មលោកេ អន្តរហិតោ មម បុរតោ បាតុរហោសិ។ អថ ខោ សោ, កេវដ្ដ, ភិក្ខុ មំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ, ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ, កេវដ្ដ, សោ ភិក្ខុ មំ ឯតទវោច: ‘កត្ថ នុ ខោ, ភន្តេ, ឥមេ ចត្តារោ មហាភូតា អបរិសេសា និរុជ្ឈន្តិ, សេយ្យថិទំ—បថវីធាតុ អាបោធាតុ តេជោធាតុ វាយោធាតូៜតិ?
Then that bhikkhu, as easily as a strong person would extend or contract their arm, vanished from the Brahmā realm and reappeared in front of me. Then he bowed, sat down to one side, and said to me, ‘Sir, where do these four primary elements cease without anything left over, namely, the elements of earth, water, fire, and air?’
៤។១។ តីរទស្សិសកុណុបមា
4.1. The Simile of the Land-Spotting Bird
ឯវំ វុត្តេ, អហំ, កេវដ្ដ, តំ ភិក្ខុំ ឯតទវោចំ—
When he said this, I said to him:
ភូតបុព្ពំ, ភិក្ខុ, សាមុទ្ទិកា វាណិជា តីរទស្សិំ សកុណំ គហេត្វា នាវាយ សមុទ្ទំ អជ្ឈោគាហន្តិ។ តេ អតីរទក្ខិនិយា នាវាយ តីរទស្សិំ សកុណំ មុញ្ចន្តិ។ សោ គច្ឆតេវ បុរត្ថិមំ ទិសំ, គច្ឆតិ ទក្ខិណំ ទិសំ, គច្ឆតិ បច្ឆិមំ ទិសំ, គច្ឆតិ ឧត្តរំ ទិសំ, គច្ឆតិ ឧទ្ធំ ទិសំ, គច្ឆតិ អនុទិសំ។ សចេ សោ សមន្តា តីរំ បស្សតិ, តថាគតកោវ ហោតិ។ សចេ បន សោ សមន្តា តីរំ ន បស្សតិ, តមេវ នាវំ បច្ចាគច្ឆតិ។
‘Once upon a time, bhikkhu, some sea-merchants set sail for the ocean deeps, taking with them a land-spotting bird. When their ship was out of sight of land, they released the bird. It flew right away to the east, the west, the north, the south, upwards, and in-between. If it saw land on any side, it went there and stayed. But if it saw no land on any side it returned to the ship.
ឯវមេវ ខោ ត្វំ, ភិក្ខុ, យតោ យាវ ព្រហ្មលោកា បរិយេសមានោ ឥមស្ស បញ្ហស្ស វេយ្យាករណំ នាជ្ឈគា, អថ មមញ្ញេវ សន្តិកេ បច្ចាគតោ។ ន ខោ ឯសោ, ភិក្ខុ, បញ្ហោ ឯវំ បុច្ឆិតព្ពោ: ‘កត្ថ នុ ខោ, ភន្តេ, ឥមេ ចត្តារោ មហាភូតា អបរិសេសា និរុជ្ឈន្តិ, សេយ្យថិទំ—បថវីធាតុ អាបោធាតុ តេជោធាតុ វាយោធាតូៜតិ?
In the same way, after failing to get an answer to this question even after searching as far as the Brahmā realm, you’ve returned to me. Bhikkhu, this is not how the question should be asked: “Sir, where do these four primary elements cease without anything left over, namely, the elements of earth, water, fire, and air?”
ឯវញ្ច ខោ ឯសោ, ភិក្ខុ, បញ្ហោ បុច្ឆិតព្ពោ:
This is how the question should be asked:
‘កត្ថ អាបោ ច បថវី, តេជោ វាយោ ន គាធតិ; កត្ថ ទីឃញ្ច រស្សញ្ច, អណុំ ថូលំ សុភាសុភំ; កត្ថ នាមញ្ច រូបញ្ច, អសេសំ ឧបរុជ្ឈតីៜតិ។
“Where do water and earth, fire and air find no footing? Where do long and short, fine and coarse, beautiful and ugly; where do name and form cease with nothing left over?”
តត្រ វេយ្យាករណំ ភវតិ:
And the answer to that is:
‘វិញ្ញាណំ អនិទស្សនំ, អនន្តំ សព្ពតោបភំ; ឯត្ថ អាបោ ច បថវី, តេជោ វាយោ ន គាធតិ។
“Infinite consciousness, invisible, radiant all-around—that’s where water and earth, fire and air find no footing.
ឯត្ថ ទីឃញ្ច រស្សញ្ច, អណុំ ថូលំ សុភាសុភំ; ឯត្ថ នាមញ្ច រូបញ្ច, អសេសំ ឧបរុជ្ឈតិ; វិញ្ញាណស្ស និរោធេន, ឯត្ថេតំ ឧបរុជ្ឈតីៜ”តិ។
And that is where long and short, fine and coarse, beautiful and ugly; that’s where name and form cease with nothing left over—with the cessation of consciousness, that’s where they cease.”’”
ឥទមវោច ភគវា។ អត្តមនោ កេវដ្ដោ គហបតិបុត្តោ ភគវតោ ភាសិតំ អភិនន្ទីតិ។
That is what the Buddha said. Satisfied, the householder Kevaḍḍha was happy with what the Buddha said.
កេវដ្ដសុត្តំ និដ្ឋិតំ ឯកាទសមំ។
The authoritative text of the Dīgha Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
