| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Dīgha Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationදීඝ නිකාය 11
Long Discourses 11
කේවට්ටසුත්ත
With Kevaḍḍha
ඒවං මේ සුතං—ඒකං සමයං භගවා නාළන්දායං විහරති පාවාරිකම්බවනේ.
So I have heard. At one time the Buddha was staying near Nāḷandā in Pāvārika’s mango grove.
අථ ඛෝ කේවට්ටෝ ගහපතිපුත්තෝ යේන භගවා තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නෝ ඛෝ කේවට්ටෝ ගහපතිපුත්තෝ භගවන්තං ඒතදවෝච: “අයං, භන්තේ, නාළන්දා ඉද්ධා චේව ඵීතා ච බහුජනා ආකිණ්ණමනුස්සා භගවති අභිප්පසන්නා. සාධු, භන්තේ, භගවා ඒකං භික්ඛුං සමාදිසතු, යෝ උත්තරි මනුස්සධම්මා ඉද්ධිපාටිහාරියං කරිස්සති; ඒවායං නාළන්දා භිය්‍යෝසෝ මත්තාය භගවති අභිප්පසීදිස්සතී”ති.
Then the householder Kevaḍḍha went up to the Buddha, bowed, sat down to one side, and said to him, “Sir, this Nāḷandā is successful and prosperous, populous, full of people. Please direct a bhikkhu to perform a superhuman demonstration of psychic power. Then Nāḷandā will become even more devoted to the Buddha!”
ඒවං වුත්තේ, භගවා කේවට්ටං ගහපතිපුත්තං ඒතදවෝච: “න ඛෝ අහං, කේවට්ට, භික්ඛූනං ඒවං ධම්මං දේසේමි: ‘ඒථ තුම්හේ, භික්ඛවේ, ගිහීනං ඕදාතවසනානං උත්තරි මනුස්සධම්මා ඉද්ධිපාටිහාරියං කරෝථා(අ)”ති.
When he said this, the Buddha said, “Kevaḍḍha, I do not teach Dhamma to the bhikkhus like this: ‘Come now, bhikkhus, perform a superhuman demonstration of psychic power for the white-clothed laypeople.’”
දුතියම්පි ඛෝ කේවට්ටෝ ගහපතිපුත්තෝ භගවන්තං ඒතදවෝච: “නාහං, භන්තේ, භගවන්තං ධංසේමි; අපි ච ඒවං වදාමි: ‘අයං, භන්තේ, නාළන්දා ඉද්ධා චේව ඵීතා ච බහුජනා ආකිණ්ණමනුස්සා භගවති අභිප්පසන්නා. සාධු, භන්තේ, භගවා ඒකං භික්ඛුං සමාදිසතු, යෝ උත්තරි මනුස්සධම්මා ඉද්ධිපාටිහාරියං කරිස්සති; ඒවායං නාළන්දා භිය්‍යෝසෝ මත්තාය භගවති අභිප්පසීදිස්සතී(අ)”ති. දුතියම්පි ඛෝ භගවා කේවට්ටං ගහපතිපුත්තං ඒතදවෝච: “න ඛෝ අහං, කේවට්ට, භික්ඛූනං ඒවං ධම්මං දේසේමි: ‘ඒථ තුම්හේ, භික්ඛවේ, ගිහීනං ඕදාතවසනානං උත්තරි මනුස්සධම්මා ඉද්ධිපාටිහාරියං කරෝථා(අ)”ති.
For a second time, Kevaḍḍha made the same request, “Sir, I am not teaching you the Dhamma, but nonetheless I say: ‘Sir, this Nāḷandā is successful and prosperous, populous, full of people. Please direct a bhikkhu to perform a superhuman demonstration of psychic power. Then Nāḷandā will become even more devoted to the Buddha!’” But for a second time, the Buddha gave the same answer.
තතියම්පි ඛෝ කේවට්ටෝ ගහපතිපුත්තෝ භගවන්තං ඒතදවෝච: “නාහං, භන්තේ, භගවන්තං ධංසේමි; අපි ච ඒවං වදාමි: ‘අයං, භන්තේ, නාළන්දා ඉද්ධා චේව ඵීතා ච බහුජනා ආකිණ්ණමනුස්සා භගවති අභිප්පසන්නා. සාධු, භන්තේ, භගවා ඒකං භික්ඛුං සමාදිසතු, යෝ උත්තරි මනුස්සධම්මා ඉද්ධිපාටිහාරියං කරිස්සති. ඒවායං නාළන්දා භිය්‍යෝසෝ මත්තාය භගවති අභිප්පසීදිස්සතී(අ)”ති.
For a third time, Kevaḍḍha made the same request, at which the Buddha said the following.
1. ඉද්ධිපාටිහාරිය
1. The Demonstration of Psychic Power
“තීණි ඛෝ ඉමානි, කේවට්ට, පාටිහාරියානි මයා සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා පවේදිතානි. කතමානි තීණි? ඉද්ධිපාටිහාරියං, ආදේසනාපාටිහාරියං, අනුසාසනීපාටිහාරියං.
“Kevaḍḍha, there are three kinds of demonstration, which I declare having realized them with my own insight. What three? The demonstration of psychic power, the demonstration of revealing, and the demonstration of instruction.
කතමඤ්ච, කේවට්ට, ඉද්ධිපාටිහාරියං? ඉධ, කේවට්ට, භික්ඛු අනේකවිහිතං ඉද්ධිවිධං පච්චනුභෝති—ඒකෝපි හුත්වා බහුධා හෝති, බහුධාපි හුත්වා ඒකෝ හෝති; ආවිභාවං තිරෝභාවං තිරෝකුට්ටං තිරෝපාකාරං තිරෝපබ්බතං අසජ්ජමානෝ ගච්ඡති සේය්‍යථාපි ආකාසේ; පථවියාපි උම්මුජ්ජනිමුජ්ජං කරෝති සේය්‍යථාපි උදකේ; උදකේපි අභිජ්ජමානේ ගච්ඡති සේය්‍යථාපි පථවියං; ආකාසේපි පල්ලඞ්කේන කමති සේය්‍යථාපි පක්ඛී සකුණෝ; ඉමේපි චන්දිමසූරියේ ඒවං මහිද්ධිකේ ඒවං මහානුභාවේ පාණිනා පරාමසති පරිමජ්ජති; යාව බ්‍රහ්මලෝකාපි කායේන වසං වත්තේති.
And what is the demonstration of psychic power? It’s a bhikkhu who wields the many kinds of psychic power: multiplying themselves and becoming one again; appearing and disappearing; going unimpeded through a wall, a rampart, or a mountain as if through space; diving in and out of the earth as if it were water; walking on water as if it were earth; flying cross-legged through the sky like a bird; touching and stroking with the hand the sun and moon, so mighty and powerful; controlling the body as far as the Brahmā realm.
තමේනං අඤ්ඤතරෝ සද්ධෝ පසන්නෝ පස්සති තං භික්ඛුං අනේකවිහිතං ඉද්ධිවිධං පච්චනුභෝන්තං—ඒකෝපි හුත්වා බහුධා හෝන්තං, බහුධාපි හුත්වා ඒකෝ හෝන්තං; ආවිභාවං තිරෝභාවං; තිරෝකුට්ටං තිරෝපාකාරං තිරෝපබ්බතං අසජ්ජමානං ගච්ඡන්තං සේය්‍යථාපි ආකාසේ; පථවියාපි උම්මුජ්ජනිමුජ්ජං කරෝන්තං සේය්‍යථාපි උදකේ; උදකේපි අභිජ්ජමානේ ගච්ඡන්තං සේය්‍යථාපි පථවියං; ආකාසේපි පල්ලඞ්කේන කමන්තං සේය්‍යථාපි පක්ඛී සකුණෝ; ඉමේපි චන්දිමසූරියේ ඒවං මහිද්ධිකේ ඒවං මහානුභාවේ පාණිනා පරාමසන්තං පරිමජ්ජන්තං යාව බ්‍රහ්මලෝකාපි කායේන වසං වත්තේන්තං.
Then someone with faith and confidence sees that bhikkhu performing those superhuman feats.
තමේනං සෝ සද්ධෝ පසන්නෝ අඤ්ඤතරස්ස අස්සද්ධස්ස අප්පසන්නස්ස ආරෝචේති: ‘අච්ඡරියං වත භෝ, අබ්භුතං වත භෝ, සමණස්ස මහිද්ධිකතා මහානුභාවතා. අමාහං භික්ඛුං අද්දසං අනේකවිහිතං ඉද්ධිවිධං පච්චනුභෝන්තං—ඒකෝපි හුත්වා බහුධා හෝන්තං, බහුධාපි හුත්වා ඒකෝ හෝන්තං …පේ… යාව බ්‍රහ්මලෝකාපි කායේන වසං වත්තේන්තන්(අ)ති.
They tell someone else who lacks faith and confidence: ‘Oh, how incredible, how amazing! The ascetic has such psychic power and might! I saw him myself, performing all these superhuman feats!’
තමේනං සෝ අස්සද්ධෝ අප්පසන්නෝ තං සද්ධං පසන්නං ඒවං වදේය්‍ය: ‘අත්ථි ඛෝ, භෝ, ගන්ධාරී නාම විජ්ජා. තාය සෝ භික්ඛු අනේකවිහිතං ඉද්ධිවිධං පච්චනුභෝති—ඒකෝපි හුත්වා බහුධා හෝති, බහුධාපි හුත්වා ඒකෝ හෝති …පේ… යාව බ්‍රහ්මලෝකාපි කායේන වසං වත්තේතී(අ)ති.
But the one lacking faith and confidence would say to them: ‘There’s a spell named Gandhārī. Using that a bhikkhu can perform such superhuman feats.’
තං කිං මඤ්ඤසි, කේවට්ට, අපි නු සෝ අස්සද්ධෝ අප්පසන්නෝ තං සද්ධං පසන්නං ඒවං වදේය්‍යා”ති?
What do you think, Kevaḍḍha? Wouldn’t someone lacking faith speak like that?”
“වදේය්‍ය, භන්තේ”ති.
“They would, sir.”
“ඉමං ඛෝ අහං, කේවට්ට, ඉද්ධිපාටිහාරියේ ආදීනවං සම්පස්සමානෝ ඉද්ධිපාටිහාරියේන අට්ටීයාමි හරායාමි ජිගුච්ඡාමි.
“Seeing this drawback in psychic power, I’m horrified, repelled, and disgusted by demonstrations of psychic power.
2. ආදේසනාපාටිහාරිය
2. The Demonstration of Revealing
කතමඤ්ච, කේවට්ට, ආදේසනාපාටිහාරියං? ඉධ, කේවට්ට, භික්ඛු පරසත්තානං පරපුග්ගලානං චිත්තම්පි ආදිසති, චේතසිකම්පි ආදිසති, විතක්කිතම්පි ආදිසති, විචාරිතම්පි ආදිසති: ‘ඒවම්පි තේ මනෝ, ඉත්ථම්පි තේ මනෝ, ඉතිපි තේ චිත්තන්(අ)ති.
And what is the demonstration of revealing? It’s when a bhikkhu reveals the mind, mentality, thoughts, and reflections of other beings and individuals: ‘This is what you’re thinking, such is your thought, and thus is your state of mind.’
තමේනං අඤ්ඤතරෝ සද්ධෝ පසන්නෝ පස්සති තං භික්ඛුං පරසත්තානං පරපුග්ගලානං චිත්තම්පි ආදිසන්තං, චේතසිකම්පි ආදිසන්තං, විතක්කිතම්පි ආදිසන්තං, විචාරිතම්පි ආදිසන්තං: ‘ඒවම්පි තේ මනෝ, ඉත්ථම්පි තේ මනෝ, ඉතිපි තේ චිත්තන්(අ)ති. තමේනං සෝ සද්ධෝ පසන්නෝ අඤ්ඤතරස්ස අස්සද්ධස්ස අප්පසන්නස්ස ආරෝචේති: ‘අච්ඡරියං වත භෝ, අබ්භුතං වත භෝ, සමණස්ස මහිද්ධිකතා මහානුභාවතා. අමාහං භික්ඛුං අද්දසං පරසත්තානං පරපුග්ගලානං චිත්තම්පි ආදිසන්තං, චේතසිකම්පි ආදිසන්තං, විතක්කිතම්පි ආදිසන්තං, විචාරිතම්පි ආදිසන්තං: “ඒවම්පි තේ මනෝ, ඉත්ථම්පි තේ මනෝ, ඉතිපි තේ චිත්තන්”(අ)ති.
Then someone with faith and confidence sees that bhikkhu revealing another person’s thoughts. They tell someone else who lacks faith and confidence: ‘Oh, how incredible, how amazing! The ascetic has such psychic power and might! I saw him myself, revealing the thoughts of another person!’
තමේනං සෝ අස්සද්ධෝ අප්පසන්නෝ තං සද්ධං පසන්නං ඒවං වදේය්‍ය: ‘අත්ථි ඛෝ, භෝ, මණිකා නාම විජ්ජා; තාය සෝ භික්ඛු පරසත්තානං පරපුග්ගලානං චිත්තම්පි ආදිසති, චේතසිකම්පි ආදිසති, විතක්කිතම්පි ආදිසති, විචාරිතම්පි ආදිසති: “ඒවම්පි තේ මනෝ, ඉත්ථම්පි තේ මනෝ, ඉතිපි තේ චිත්තන්”(අ)ති.
But the one lacking faith and confidence would say to them: ‘There’s a spell named Māṇikā. Using that a bhikkhu can reveal another person’s thoughts.’
තං කිං මඤ්ඤසි, කේවට්ට, අපි නු සෝ අස්සද්ධෝ අප්පසන්නෝ තං සද්ධං පසන්නං ඒවං වදේය්‍යා”ති?
What do you think, Kevaḍḍha? Wouldn’t someone lacking faith speak like that?”
“වදේය්‍ය, භන්තේ”ති.
“They would, sir.”
“ඉමං ඛෝ අහං, කේවට්ට, ආදේසනාපාටිහාරියේ ආදීනවං සම්පස්සමානෝ ආදේසනාපාටිහාරියේන අට්ටීයාමි හරායාමි ජිගුච්ඡාමි.
“Seeing this drawback in revealing, I’m horrified, repelled, and disgusted by demonstrations of revealing.
3. අනුසාසනීපාටිහාරිය
3. The Demonstration of Instruction
කතමඤ්ච, කේවට්ට, අනුසාසනීපාටිහාරියං? ඉධ, කේවට්ට, භික්ඛු ඒවමනුසාසති: ‘ඒවං විතක්කේථ, මා ඒවං විතක්කයිත්ථ, ඒවං මනසිකරෝථ, මා ඒවං මනසාකත්ථ, ඉදං පජහථ, ඉදං උපසම්පජ්ජ විහරථා(අ)ති. ඉදං වුච්චති, කේවට්ට, අනුසාසනීපාටිහාරියං.
And what is the demonstration of instruction? It’s when a bhikkhu instructs others like this: ‘Think like this, not like that. Focus your mind like this, not like that. Give up this, and live having achieved that.’ This is called the demonstration of instruction.
පුන චපරං, කේවට්ට, ඉධ තථාගතෝ ලෝකේ උප්පජ්ජති අරහං සම්මාසම්බුද්ධෝ …පේ… ඒවං ඛෝ, කේවට්ට, භික්ඛු සීලසම්පන්නෝ හෝති …පේ… පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. ඉදම්පි වුච්චති, කේවට්ට, අනුසාසනීපාටිහාරියං …පේ…
Furthermore, a Realized One arises in the world … That’s how a bhikkhu is accomplished in ethics. … They enter and remain in the first jhāna … This is called the demonstration of instruction.
දුතියං ඣානං …පේ… තතියං ඣානං …පේ… චතුත්ථං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. ඉදම්පි වුච්චති, කේවට්ට, අනුසාසනීපාටිහාරියං …පේ…
They enter and remain in the second jhāna … third jhāna … fourth jhāna. This too is called the demonstration of instruction.
ඤාණදස්සනාය චිත්තං අභිනීහරති අභිනින්නාමේති …පේ… ඉදම්පි වුච්චති, කේවට්ට, අනුසාසනීපාටිහාරියං …පේ…
They extend and project the mind toward knowledge and vision … This too is called the demonstration of instruction.
නාපරං ඉත්ථත්තායාති පජානාති …පේ… ඉදම්පි වුච්චති, කේවට්ට, අනුසාසනීපාටිහාරියං.
They understand: ‘… there is no return to any state of existence.’ This too is called the demonstration of instruction.
ඉමානි ඛෝ, කේවට්ට, තීණි පාටිහාරියානි මයා සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා පවේදිතානි.
These, Kevaḍḍha, are the three kinds of demonstration, which I declare having realized them with my own insight.
4. භූතනිරෝධේසකභික්ඛුවත්ථු
4. On the Bhikkhu in Search of the Cessation of Being
භූතපුබ්බං, කේවට්ට, ඉමස්මිඤ්ඤේව භික්ඛුසඞ්ඝේ අඤ්ඤතරස්ස භික්ඛුනෝ ඒවං චේතසෝ පරිවිතක්කෝ උදපාදි: ‘කත්ථ නු ඛෝ ඉමේ චත්තාරෝ මහාභූතා අපරිසේසා නිරුජ්ඣන්ති, සේය්‍යථිදං—පථවීධාතු ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූ(අ)ති?
Once upon a time, Kevaḍḍha, a bhikkhu in this very Saṅgha had the following thought, ‘Where do these four primary elements cease without anything left over, namely, the elements of earth, water, fire, and air?’
අථ ඛෝ සෝ, කේවට්ට, භික්ඛු තථාරූපං සමාධිං සමාපජ්ජි, යථාසමාහිතේ චිත්තේ දේවයානියෝ මග්ගෝ පාතුරහෝසි. අථ ඛෝ සෝ, කේවට්ට, භික්ඛු යේන චාතුමහාරාජිකා දේවා තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා චාතුමහාරාජිකේ දේවේ ඒතදවෝච: ‘කත්ථ නු ඛෝ, ආවුසෝ, ඉමේ චත්තාරෝ මහාභූතා අපරිසේසා නිරුජ්ඣන්ති, සේය්‍යථිදං—පථවීධාතු ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූ(අ)ති?
Then that bhikkhu attained a state of immersion such that a path to the gods appeared. Then he approached the gods of the Four Great Kings and said, ‘Friends, where do these four primary elements cease without anything left over, namely, the elements of earth, water, fire, and air?’
ඒවං වුත්තේ, කේවට්ට, චාතුමහාරාජිකා දේවා තං භික්ඛුං ඒතදවෝචුං: ‘මයම්පි ඛෝ, භික්ඛු, න ජානාම: “යත්ථිමේ චත්තාරෝ මහාභූතා අපරිසේසා නිරුජ්ඣන්ති, සේය්‍යථිදං—පථවීධාතු ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූ”ති. අත්ථි ඛෝ, භික්ඛු, චත්තාරෝ මහාරාජානෝ අම්හේහි අභික්කන්තතරා ච පණීතතරා ච. තේ ඛෝ ඒතං ජානේය්‍යුං: “යත්ථිමේ චත්තාරෝ මහාභූතා අපරිසේසා නිරුජ්ඣන්ති, සේය්‍යථිදං—පථවීධාතු ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූ”(අ)ති.
When he said this, those gods said to him, ‘Bhikkhu, we too do not know this. But the Four Great Kings are our superiors. They might know.’
අථ ඛෝ සෝ, කේවට්ට, භික්ඛු යේන චත්තාරෝ මහාරාජානෝ තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා චත්තාරෝ මහාරාජේ ඒතදවෝච: ‘කත්ථ නු ඛෝ, ආවුසෝ, ඉමේ චත්තාරෝ මහාභූතා අපරිසේසා නිරුජ්ඣන්ති, සේය්‍යථිදං—පථවීධාතු ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූ(අ)ති? ඒවං වුත්තේ, කේවට්ට, චත්තාරෝ මහාරාජානෝ තං භික්ඛුං ඒතදවෝචුං: ‘මයම්පි ඛෝ, භික්ඛු, න ජානාම: “යත්ථිමේ චත්තාරෝ මහාභූතා අපරිසේසා නිරුජ්ඣන්ති, සේය්‍යථිදං—පථවීධාතු, ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූ”ති. අත්ථි ඛෝ, භික්ඛු, තාවතිංසා නාම දේවා අම්හේහි අභික්කන්තතරා ච පණීතතරා ච. තේ ඛෝ ඒතං ජානේය්‍යුං: “යත්ථිමේ චත්තාරෝ මහාභූතා අපරිසේසා නිරුජ්ඣන්ති, සේය්‍යථිදං—පථවීධාතු ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූ”(අ)ති. අථ ඛෝ සෝ, කේවට්ට, භික්ඛු යේන තාවතිංසා දේවා තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා තාවතිංසේ දේවේ ඒතදවෝච: ‘කත්ථ නු ඛෝ, ආවුසෝ, ඉමේ චත්තාරෝ මහාභූතා අපරිසේසා නිරුජ්ඣන්ති, සේය්‍යථිදං—පථවීධාතු ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූ(අ)ති? ඒවං වුත්තේ, කේවට්ට, තාවතිංසා දේවා තං භික්ඛුං ඒතදවෝචුං: ‘මයම්පි ඛෝ, භික්ඛු, න ජානාම: “යත්ථිමේ චත්තාරෝ මහාභූතා අපරිසේසා නිරුජ්ඣන්ති, සේය්‍යථිදං—පථවීධාතු ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූ”ති. අත්ථි ඛෝ, භික්ඛු, සක්කෝ නාම දේවානමින්දෝ අම්හේහි අභික්කන්තතරෝ ච පණීතතරෝ ච. සෝ ඛෝ ඒතං ජානේය්‍ය: “යත්ථිමේ චත්තාරෝ මහාභූතා අපරිසේසා නිරුජ්ඣන්ති, සේය්‍යථිදං—පථවීධාතු ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූ”(අ)ති. අථ ඛෝ සෝ, කේවට්ට, භික්ඛු යේන සක්කෝ දේවානමින්දෝ තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා සක්කං දේවානමින්දං ඒතදවෝච: ‘කත්ථ නු ඛෝ, ආවුසෝ, ඉමේ චත්තාරෝ මහාභූතා අපරිසේසා නිරුජ්ඣන්ති, සේය්‍යථිදං—පථවීධාතු ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූ(අ)ති? ඒවං වුත්තේ, කේවට්ට, සක්කෝ දේවානමින්දෝ තං භික්ඛුං ඒතදවෝච: ‘අහම්පි ඛෝ, භික්ඛු, න ජානාමි: “යත්ථිමේ චත්තාරෝ මහාභූතා අපරිසේසා නිරුජ්ඣන්ති, සේය්‍යථිදං—පථවීධාතු ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූ”ති. අත්ථි ඛෝ, භික්ඛු, යාමා නාම දේවා …පේ… සුයාමෝ නාම දේවපුත්තෝ … තුසිතා නාම දේවා … සන්තුස්සිතෝ නාම දේවපුත්තෝ … නිම්මානරතී නාම දේවා … සුනිම්මිතෝ නාම දේවපුත්තෝ … පරනිම්මිතවසවත්තී නාම දේවා … වසවත්තී නාම දේවපුත්තෝ අම්හේහි අභික්කන්තතරෝ ච පණීතතරෝ ච. සෝ ඛෝ ඒතං ජානේය්‍ය: “යත්ථිමේ චත්තාරෝ මහාභූතා අපරිසේසා නිරුජ්ඣන්ති, සේය්‍යථිදං—පථවීධාතු ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූ”(අ)ති. අථ ඛෝ සෝ, කේවට්ට, භික්ඛු යේන වසවත්තී දේවපුත්තෝ තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා වසවත්තිං දේවපුත්තං ඒතදවෝච: ‘කත්ථ නු ඛෝ, ආවුසෝ, ඉමේ චත්තාරෝ මහාභූතා අපරිසේසා නිරුජ්ඣන්ති, සේය්‍යථිදං—පථවීධාතු ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූ(අ)ති? ඒවං වුත්තේ, කේවට්ට, වසවත්තී දේවපුත්තෝ තං භික්ඛුං ඒතදවෝච: ‘අහම්පි ඛෝ, භික්ඛු, න ජානාමි: “යත්ථිමේ චත්තාරෝ මහාභූතා අපරිසේසා නිරුජ්ඣන්ති, සේය්‍යථිදං—පථවීධාතු ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූ”ති. අත්ථි ඛෝ, භික්ඛු, බ්‍රහ්මකායිකා නාම දේවා අම්හේහි අභික්කන්තතරා ච පණීතතරා ච. තේ ඛෝ ඒතං ජානේය්‍යුං: “යත්ථිමේ චත්තාරෝ මහාභූතා අපරිසේසා නිරුජ්ඣන්ති, සේය්‍යථිදං—පථවීධාතු ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූ”(අ)ති.
Then he approached the Four Great Kings and asked the same question. But they also said to him, ‘Bhikkhu, we too do not know this. But the gods of the Thirty-Three … Sakka, lord of gods … the gods of Yama … the god named Suyāma … the Joyful gods … the god named Santussita … the gods who delight in creation … the god named Sunimmita … the gods who control the creation of others … the god named Vasavattī … the gods of Brahmā’s Host are our superiors. They might know.’
අථ ඛෝ සෝ, කේවට්ට, භික්ඛු තථාරූපං සමාධිං සමාපජ්ජි, යථාසමාහිතේ චිත්තේ බ්‍රහ්මයානියෝ මග්ගෝ පාතුරහෝසි. අථ ඛෝ සෝ, කේවට්ට, භික්ඛු යේන බ්‍රහ්මකායිකා දේවා තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා බ්‍රහ්මකායිකේ දේවේ ඒතදවෝච: ‘කත්ථ නු ඛෝ, ආවුසෝ, ඉමේ චත්තාරෝ මහාභූතා අපරිසේසා නිරුජ්ඣන්ති, සේය්‍යථිදං—පථවීධාතු ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූ(අ)ති? ඒවං වුත්තේ, කේවට්ට, බ්‍රහ්මකායිකා දේවා තං භික්ඛුං ඒතදවෝචුං: ‘මයම්පි ඛෝ, භික්ඛු, න ජානාම: “යත්ථිමේ චත්තාරෝ මහාභූතා අපරිසේසා නිරුජ්ඣන්ති, සේය්‍යථිදං—පථවීධාතු ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූ”ති. අත්ථි ඛෝ, භික්ඛු, බ්‍රහ්මා මහාබ්‍රහ්මා අභිභූ අනභිභූතෝ අඤ්ඤදත්ථුදසෝ වසවත්තී ඉස්සරෝ කත්තා නිම්මාතා සේට්ඨෝ සජිතා වසී පිතා භූතභබ්‍යානං අම්හේහි අභික්කන්තතරෝ ච පණීතතරෝ ච. සෝ ඛෝ ඒතං ජානේය්‍ය: “යත්ථිමේ චත්තාරෝ මහාභූතා අපරිසේසා නිරුජ්ඣන්ති, සේය්‍යථිදං—පථවීධාතු ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූ”(අ)ති.
Then that bhikkhu attained a state of immersion such that a path to Brahmā appeared. Then he approached the gods of Brahmā’s Host and said, ‘Friends, where do these four primary elements cease without anything left over, namely, the elements of earth, water, fire, and air?’ But they also said to him, ‘Bhikkhu, we too do not know this. But there is Brahmā, the Great Brahmā, the Vanquisher, the Unvanquished, the Universal Seer, the Wielder of Power, God Almighty, the Maker, the Creator, the First, the Begetter, the Controller, the Father of those who have been born and those yet to be born. He is our superior. He might know.’
‘කහං පනාවුසෝ, ඒතරහි සෝ මහාබ්‍රහ්මා(අ)ති? ‘මයම්පි ඛෝ, භික්ඛු, න ජානාම, යත්ථ වා බ්‍රහ්මා යේන වා බ්‍රහ්මා යහිං වා බ්‍රහ්මා; අපි ච, භික්ඛු, යථා නිමිත්තා දිස්සන්ති, ආලෝකෝ සඤ්ජායති, ඕභාසෝ පාතුභවති, බ්‍රහ්මා පාතුභවිස්සති, බ්‍රහ්මුනෝ හේතං පුබ්බනිමිත්තං පාතුභාවාය, යදිදං ආලෝකෝ සඤ්ජායති, ඕභාසෝ පාතුභවතී(අ)ති. අථ ඛෝ සෝ, කේවට්ට, මහාබ්‍රහ්මා නචිරස්සේව පාතුරහෝසි.
‘But friends, where is that Brahmā now?’ ‘We also don’t know where he is or what way he lies. But by the signs that are seen—light arising and radiance appearing—we know that Brahmā will appear. For this is the precursor for the appearance of Brahmā, namely light arising and radiance appearing.’ Not long afterwards, the Great Brahmā appeared.
අථ ඛෝ සෝ, කේවට්ට, භික්ඛු යේන සෝ මහාබ්‍රහ්මා තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා තං මහාබ්‍රහ්මානං ඒතදවෝච: ‘කත්ථ නු ඛෝ, ආවුසෝ, ඉමේ චත්තාරෝ මහාභූතා අපරිසේසා නිරුජ්ඣන්ති, සේය්‍යථිදං—පථවීධාතු ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූ(අ)ති? ඒවං වුත්තේ, කේවට්ට, සෝ මහාබ්‍රහ්මා තං භික්ඛුං ඒතදවෝච: ‘අහමස්මි, භික්ඛු, බ්‍රහ්මා මහාබ්‍රහ්මා අභිභූ අනභිභූතෝ අඤ්ඤදත්ථුදසෝ වසවත්තී ඉස්සරෝ කත්තා නිම්මාතා සේට්ඨෝ සජිතා වසී පිතා භූතභබ්‍යානන්(අ)ති.
Then that bhikkhu approached the Great Brahmā and said to him, ‘Friend, where do these four primary elements cease without anything left over, namely, the elements of earth, water, fire, and air?’ The Great Brahmā said to him, ‘I am Brahmā, the Great Brahmā, the Vanquisher, the Unvanquished, the Universal Seer, the Wielder of Power, God Almighty, the Maker, the Creator, the First, the Begetter, the Controller, the Father of those who have been born and those yet to be born.’
දුතියම්පි ඛෝ සෝ, කේවට්ට, භික්ඛු තං මහාබ්‍රහ්මානං ඒතදවෝච: ‘න ඛෝහං තං, ආවුසෝ, ඒවං පුච්ඡාමි: “ත්වමසි බ්‍රහ්මා මහාබ්‍රහ්මා අභිභූ අනභිභූතෝ අඤ්ඤදත්ථුදසෝ වසවත්තී ඉස්සරෝ කත්තා නිම්මාතා සේට්ඨෝ සජිතා වසී පිතා භූතභබ්‍යානන්”ති. ඒවඤ්ච ඛෝ අහං තං, ආවුසෝ, පුච්ඡාමි: “කත්ථ නු ඛෝ, ආවුසෝ, ඉමේ චත්තාරෝ මහාභූතා අපරිසේසා නිරුජ්ඣන්ති, සේය්‍යථිදං—පථවීධාතු ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූ”(අ)ති?
For a second time, that bhikkhu said to the Great Brahmā, ‘Friend, I am not asking you whether you are Brahmā, the Great Brahmā, the Vanquisher, the Unvanquished, the Universal Seer, the Wielder of Power, God Almighty, the Maker, the Creator, the First, the Begetter, the Controller, the Father of those who have been born and those yet to be born. I am asking where these four primary elements cease without anything left over.’
දුතියම්පි ඛෝ සෝ, කේවට්ට, මහාබ්‍රහ්මා තං භික්ඛුං ඒතදවෝච: ‘අහමස්මි, භික්ඛු, බ්‍රහ්මා මහාබ්‍රහ්මා අභිභූ අනභිභූතෝ අඤ්ඤදත්ථුදසෝ වසවත්තී ඉස්සරෝ කත්තා නිම්මාතා සේට්ඨෝ සජිතා වසී පිතා භූතභබ්‍යානන්(අ)ති. තතියම්පි ඛෝ සෝ, කේවට්ට, භික්ඛු තං මහාබ්‍රහ්මානං ඒතදවෝච: ‘න ඛෝහං තං, ආවුසෝ, ඒවං පුච්ඡාමි: “ත්වමසි බ්‍රහ්මා මහාබ්‍රහ්මා අභිභූ අනභිභූතෝ අඤ්ඤදත්ථුදසෝ වසවත්තී ඉස්සරෝ කත්තා නිම්මාතා සේට්ඨෝ සජිතා වසී පිතා භූතභබ්‍යානන්”ති. ඒවඤ්ච ඛෝ අහං තං, ආවුසෝ, පුච්ඡාමි: “කත්ථ නු ඛෝ, ආවුසෝ, ඉමේ චත්තාරෝ මහාභූතා අපරිසේසා නිරුජ්ඣන්ති, සේය්‍යථිදං—පථවීධාතු ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූ”(අ)ති?
For a second time, the Great Brahmā said to him, ‘I am Brahmā, the Great Brahmā, the Vanquisher, the Unvanquished, the Universal Seer, the Wielder of Power, God Almighty, the Maker, the Creator, the First, the Begetter, the Controller, the Father of those who have been born and those yet to be born.’ For a third time, that bhikkhu said to the Great Brahmā, ‘Friend, I am not asking you whether you are Brahmā, the Great Brahmā, the Vanquisher, the Unvanquished, the Universal Seer, the Wielder of Power, God Almighty, the Maker, the Creator, the First, the Begetter, the Controller, the Father of those who have been born and those yet to be born. I am asking where these four primary elements cease without anything left over.’
අථ ඛෝ සෝ, කේවට්ට, මහාබ්‍රහ්මා තං භික්ඛුං බාහායං ගහේත්වා ඒකමන්තං අපනේත්වා තං භික්ඛුං ඒතදවෝච: ‘ඉමේ ඛෝ මං, භික්ඛු, බ්‍රහ්මකායිකා දේවා ඒවං ජානන්ති, “නත්ථි කිඤ්චි බ්‍රහ්මුනෝ අඤ්ඤාතං, නත්ථි කිඤ්චි බ්‍රහ්මුනෝ අදිට්ඨං, නත්ථි කිඤ්චි බ්‍රහ්මුනෝ අවිදිතං, නත්ථි කිඤ්චි බ්‍රහ්මුනෝ අසච්ඡිකතන්”ති. තස්මාහං තේසං සම්මුඛා න බ්‍යාකාසිං. අහම්පි ඛෝ, භික්ඛු, න ජානාමි යත්ථිමේ චත්තාරෝ මහාභූතා අපරිසේසා නිරුජ්ඣන්ති, සේය්‍යථිදං—පථවීධාතු ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූති. තස්මාතිහ, භික්ඛු, තුය්හේවේතං දුක්කටං, තුය්හේවේතං අපරද්ධං, යං ත්වං තං භගවන්තං අතිධාවිත්වා බහිද්ධා පරියේට්ඨිං ආපජ්ජසි ඉමස්ස පඤ්හස්ස වේය්‍යාකරණාය. ගච්ඡ ත්වං, භික්ඛු, තමේව භගවන්තං උපසඞ්කමිත්වා ඉමං පඤ්හං පුච්ඡ, යථා ච තේ භගවා බ්‍යාකරෝති, තථා නං ධාරේය්‍යාසී(අ)ති.
Then the Great Brahmā took that bhikkhu by the arm, led him off to one side, and said to him, ‘Bhikkhu, these gods think that there is nothing at all that I don’t know and see and understand and realize. That’s why I didn’t answer in front of them. But I too do not know where these four primary elements cease with nothing left over. Therefore, bhikkhu, the misdeed is yours alone, the mistake is yours alone, in that you passed over the Buddha and searched elsewhere for an answer to this question. Bhikkhu, go to the Buddha and ask him this question. You should remember it in line with his answer.’
අථ ඛෝ සෝ, කේවට්ට, භික්ඛු—සේය්‍යථාපි නාම බලවා පුරිසෝ සමිඤ්ජිතං වා බාහං පසාරේය්‍ය, පසාරිතං වා බාහං සමිඤ්ජේය්‍ය; ඒවමේව බ්‍රහ්මලෝකේ අන්තරහිතෝ මම පුරතෝ පාතුරහෝසි. අථ ඛෝ සෝ, කේවට්ට, භික්ඛු මං අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි, ඒකමන්තං නිසින්නෝ ඛෝ, කේවට්ට, සෝ භික්ඛු මං ඒතදවෝච: ‘කත්ථ නු ඛෝ, භන්තේ, ඉමේ චත්තාරෝ මහාභූතා අපරිසේසා නිරුජ්ඣන්ති, සේය්‍යථිදං—පථවීධාතු ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූ(අ)ති?
Then that bhikkhu, as easily as a strong person would extend or contract their arm, vanished from the Brahmā realm and reappeared in front of me. Then he bowed, sat down to one side, and said to me, ‘Sir, where do these four primary elements cease without anything left over, namely, the elements of earth, water, fire, and air?’
4.1. තීරදස්සිසකුණුපමා
4.1. The Simile of the Land-Spotting Bird
ඒවං වුත්තේ, අහං, කේවට්ට, තං භික්ඛුං ඒතදවෝචං—
When he said this, I said to him:
භූතපුබ්බං, භික්ඛු, සාමුද්දිකා වාණිජා තීරදස්සිං සකුණං ගහේත්වා නාවාය සමුද්දං අජ්ඣෝගාහන්ති. තේ අතීරදක්ඛිනියා නාවාය තීරදස්සිං සකුණං මුඤ්චන්ති. සෝ ගච්ඡතේව පුරත්ථිමං දිසං, ගච්ඡති දක්ඛිණං දිසං, ගච්ඡති පච්ඡිමං දිසං, ගච්ඡති උත්තරං දිසං, ගච්ඡති උද්ධං දිසං, ගච්ඡති අනුදිසං. සචේ සෝ සමන්තා තීරං පස්සති, තථාගතකෝව හෝති. සචේ පන සෝ සමන්තා තීරං න පස්සති, තමේව නාවං පච්චාගච්ඡති.
‘Once upon a time, bhikkhu, some sea-merchants set sail for the ocean deeps, taking with them a land-spotting bird. When their ship was out of sight of land, they released the bird. It flew right away to the east, the west, the north, the south, upwards, and in-between. If it saw land on any side, it went there and stayed. But if it saw no land on any side it returned to the ship.
ඒවමේව ඛෝ ත්වං, භික්ඛු, යතෝ යාව බ්‍රහ්මලෝකා පරියේසමානෝ ඉමස්ස පඤ්හස්ස වේය්‍යාකරණං නාජ්ඣගා, අථ මමඤ්ඤේව සන්තිකේ පච්චාගතෝ. න ඛෝ ඒසෝ, භික්ඛු, පඤ්හෝ ඒවං පුච්ඡිතබ්බෝ: ‘කත්ථ නු ඛෝ, භන්තේ, ඉමේ චත්තාරෝ මහාභූතා අපරිසේසා නිරුජ්ඣන්ති, සේය්‍යථිදං—පථවීධාතු ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූ(අ)ති?
In the same way, after failing to get an answer to this question even after searching as far as the Brahmā realm, you’ve returned to me. Bhikkhu, this is not how the question should be asked: “Sir, where do these four primary elements cease without anything left over, namely, the elements of earth, water, fire, and air?”
ඒවඤ්ච ඛෝ ඒසෝ, භික්ඛු, පඤ්හෝ පුච්ඡිතබ්බෝ:
This is how the question should be asked:
‘කත්ථ ආපෝ ච පථවී, තේජෝ වායෝ න ගාධති; කත්ථ දීඝඤ්ච රස්සඤ්ච, අණුං ථූලං සුභාසුභං; කත්ථ නාමඤ්ච රූපඤ්ච, අසේසං උපරුජ්ඣතී(අ)ති.
“Where do water and earth, fire and air find no footing? Where do long and short, fine and coarse, beautiful and ugly; where do name and form cease with nothing left over?”
තත්‍ර වේය්‍යාකරණං භවති:
And the answer to that is:
‘විඤ්ඤාණං අනිදස්සනං, අනන්තං සබ්බතෝපභං; ඒත්ථ ආපෝ ච පථවී, තේජෝ වායෝ න ගාධති.
“Infinite consciousness, invisible, radiant all-around—that’s where water and earth, fire and air find no footing.
ඒත්ථ දීඝඤ්ච රස්සඤ්ච, අණුං ථූලං සුභාසුභං; ඒත්ථ නාමඤ්ච රූපඤ්ච, අසේසං උපරුජ්ඣති; විඤ්ඤාණස්ස නිරෝධේන, ඒත්ථේතං උපරුජ්ඣතී(අ)”ති.
And that is where long and short, fine and coarse, beautiful and ugly; that’s where name and form cease with nothing left over—with the cessation of consciousness, that’s where they cease.”’”
ඉදමවෝච භගවා. අත්තමනෝ කේවට්ටෝ ගහපතිපුත්තෝ භගවතෝ භාසිතං අභිනන්දීති.
That is what the Buddha said. Satisfied, the householder Kevaḍḍha was happy with what the Buddha said.
කේවට්ටසුත්තං නිට්ඨිතං ඒකාදසමං.
The authoritative text of the Dīgha Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
