| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
៧. ខជ្ជនីយសុត្តំ
7. Khajjanīyasuttaṃ
៧៩. សាវត្ថិនិទានំ។ ‘‘យេ ហិ កេចិ, ភិក្ខវេ, សមណា វា ព្រាហ្មណា វា អនេកវិហិតំ បុព្ពេនិវាសំ អនុស្សរមានា អនុស្សរន្តិ សព្ពេតេ បញ្ចុបាទានក្ខន្ធេ អនុស្សរន្តិ ឯតេសំ វា អញ្ញតរំ។ កតមេ បញ្ច? ‘ឯវំរូបោ អហោសិំ អតីតមទ្ធាន’ន្តិ – ឥតិ វា ហិ, ភិក្ខវេ, អនុស្សរមានោ រូបំយេវ អនុស្សរតិ។ ‘ឯវំវេទនោ អហោសិំ អតីតមទ្ធាន’ន្តិ – ឥតិ វា ហិ, ភិក្ខវេ, អនុស្សរមានោ វេទនំយេវ អនុស្សរតិ។ ‘ឯវំសញ្ញោ អហោសិំ អតីតមទ្ធាន’ន្តិ… ‘ឯវំសង្ខារោ អហោសិំ អតីតមទ្ធាន’ន្តិ… ‘ឯវំវិញ្ញាណោ អហោសិំ អតីតមទ្ធាន’ន្តិ – ឥតិ វា ហិ, ភិក្ខវេ, អនុស្សរមានោ វិញ្ញាណមេវ អនុស្សរតិ’’។
79. Sāvatthinidānaṃ. ‘‘Ye hi keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussaramānā anussaranti sabbete pañcupādānakkhandhe anussaranti etesaṃ vā aññataraṃ. Katame pañca? ‘Evaṃrūpo ahosiṃ atītamaddhāna’nti – iti vā hi, bhikkhave, anussaramāno rūpaṃyeva anussarati. ‘Evaṃvedano ahosiṃ atītamaddhāna’nti – iti vā hi, bhikkhave, anussaramāno vedanaṃyeva anussarati. ‘Evaṃsañño ahosiṃ atītamaddhāna’nti… ‘evaṃsaṅkhāro ahosiṃ atītamaddhāna’nti… ‘evaṃviññāṇo ahosiṃ atītamaddhāna’nti – iti vā hi, bhikkhave, anussaramāno viññāṇameva anussarati’’.
‘‘កិញ្ច, ភិក្ខវេ, រូបំ វទេថ? រុប្បតីតិ ខោ, ភិក្ខវេ, តស្មា ‘រូប’ន្តិ វុច្ចតិ។ កេន រុប្បតិ? សីតេនបិ រុប្បតិ, ឧណ្ហេនបិ រុប្បតិ, ជិឃច្ឆាយបិ រុប្បតិ, បិបាសាយបិ រុប្បតិ, ឌំសមកសវាតាតបសរីសបសម្ផស្សេនបិ 1 រុប្បតិ។ រុប្បតីតិ ខោ, ភិក្ខវេ, តស្មា ‘រូប’ន្តិ វុច្ចតិ។
‘‘Kiñca, bhikkhave, rūpaṃ vadetha? Ruppatīti kho, bhikkhave, tasmā ‘rūpa’nti vuccati. Kena ruppati? Sītenapi ruppati, uṇhenapi ruppati, jighacchāyapi ruppati, pipāsāyapi ruppati, ḍaṃsamakasavātātapasarīsapasamphassenapi 2 ruppati. Ruppatīti kho, bhikkhave, tasmā ‘rūpa’nti vuccati.
‘‘កិញ្ច, ភិក្ខវេ, វេទនំ វទេថ? វេទយតីតិ ខោ, ភិក្ខវេ, តស្មា ‘វេទនា’តិ វុច្ចតិ។ កិញ្ច វេទយតិ? សុខម្បិ វេទយតិ, ទុក្ខម្បិ វេទយតិ, អទុក្ខមសុខម្បិ វេទយតិ។ វេទយតីតិ ខោ, ភិក្ខវេ, តស្មា ‘វេទនា’តិ វុច្ចតិ។
‘‘Kiñca, bhikkhave, vedanaṃ vadetha? Vedayatīti kho, bhikkhave, tasmā ‘vedanā’ti vuccati. Kiñca vedayati? Sukhampi vedayati, dukkhampi vedayati, adukkhamasukhampi vedayati. Vedayatīti kho, bhikkhave, tasmā ‘vedanā’ti vuccati.
‘‘កិញ្ច, ភិក្ខវេ, សញ្ញំ វទេថ? សញ្ជានាតីតិ ខោ, ភិក្ខវេ, តស្មា ‘សញ្ញា’តិ វុច្ចតិ។ កិញ្ច សញ្ជានាតិ? នីលម្បិ សញ្ជានាតិ, បីតកម្បិ សញ្ជានាតិ, លោហិតកម្បិ សញ្ជានាតិ, ឱទាតម្បិ សញ្ជានាតិ។ សញ្ជានាតីតិ ខោ, ភិក្ខវេ, តស្មា ‘សញ្ញា’តិ វុច្ចតិ។
‘‘Kiñca, bhikkhave, saññaṃ vadetha? Sañjānātīti kho, bhikkhave, tasmā ‘saññā’ti vuccati. Kiñca sañjānāti? Nīlampi sañjānāti, pītakampi sañjānāti, lohitakampi sañjānāti, odātampi sañjānāti. Sañjānātīti kho, bhikkhave, tasmā ‘saññā’ti vuccati.
‘‘កិញ្ច , ភិក្ខវេ, សង្ខារេ វទេថ? សង្ខតមភិសង្ខរោន្តីតិ ខោ, ភិក្ខវេ, តស្មា ‘សង្ខារា’តិ វុច្ចតិ។ កិញ្ច សង្ខតមភិសង្ខរោន្តិ? រូបំ រូបត្តាយ 3 សង្ខតមភិសង្ខរោន្តិ, វេទនំ វេទនត្តាយ សង្ខតមភិសង្ខរោន្តិ, សញ្ញំ សញ្ញត្តាយ សង្ខតមភិសង្ខរោន្តិ, សង្ខារេ សង្ខារត្តាយ សង្ខតមភិសង្ខរោន្តិ, វិញ្ញាណំ វិញ្ញាណត្តាយ សង្ខតមភិសង្ខរោន្តិ។ សង្ខតមភិសង្ខរោន្តីតិ ខោ, ភិក្ខវេ, តស្មា ‘សង្ខារា’តិ វុច្ចតិ។
‘‘Kiñca , bhikkhave, saṅkhāre vadetha? Saṅkhatamabhisaṅkharontīti kho, bhikkhave, tasmā ‘saṅkhārā’ti vuccati. Kiñca saṅkhatamabhisaṅkharonti? Rūpaṃ rūpattāya 4 saṅkhatamabhisaṅkharonti, vedanaṃ vedanattāya saṅkhatamabhisaṅkharonti, saññaṃ saññattāya saṅkhatamabhisaṅkharonti, saṅkhāre saṅkhārattāya saṅkhatamabhisaṅkharonti, viññāṇaṃ viññāṇattāya saṅkhatamabhisaṅkharonti. Saṅkhatamabhisaṅkharontīti kho, bhikkhave, tasmā ‘saṅkhārā’ti vuccati.
‘‘កិញ្ច, ភិក្ខវេ, វិញ្ញាណំ វទេថ? វិជានាតីតិ ខោ, ភិក្ខវេ, តស្មា ‘វិញ្ញាណ’ន្តិ វុច្ចតិ។ កិញ្ច វិជានាតិ? អម្ពិលម្បិ វិជានាតិ, តិត្តកម្បិ វិជានាតិ, កដុកម្បិ វិជានាតិ, មធុរម្បិ វិជានាតិ, ខារិកម្បិ វិជានាតិ, អខារិកម្បិ វិជានាតិ, លោណិកម្បិ វិជានាតិ, អលោណិកម្បិ វិជានាតិ។ វិជានាតីតិ ខោ, ភិក្ខវេ, តស្មា ‘វិញ្ញាណ’ន្តិ វុច្ចតិ។
‘‘Kiñca, bhikkhave, viññāṇaṃ vadetha? Vijānātīti kho, bhikkhave, tasmā ‘viññāṇa’nti vuccati. Kiñca vijānāti? Ambilampi vijānāti, tittakampi vijānāti, kaṭukampi vijānāti, madhurampi vijānāti, khārikampi vijānāti, akhārikampi vijānāti, loṇikampi vijānāti, aloṇikampi vijānāti. Vijānātīti kho, bhikkhave, tasmā ‘viññāṇa’nti vuccati.
‘‘តត្រ, ភិក្ខវេ, សុតវា អរិយសាវកោ ឥតិ បដិសញ្ចិក្ខតិ – ‘អហំ ខោ ឯតរហិ រូបេន ខជ្ជាមិ។ អតីតម្បាហំ អទ្ធានំ ឯវមេវ រូបេន ខជ្ជិំ, សេយ្យថាបិ ឯតរហិ បច្ចុប្បន្នេន រូបេន ខជ្ជាមិ។ អហញ្ចេវ ខោ បន អនាគតំ រូបំ អភិនន្ទេយ្យំ, អនាគតម្បាហំ អទ្ធានំ ឯវមេវ រូបេន ខជ្ជេយ្យំ, សេយ្យថាបិ ឯតរហិ បច្ចុប្បន្នេន រូបេន ខជ្ជាមី’តិ។ សោ ឥតិ បដិសង្ខាយ អតីតស្មិំ រូបស្មិំ អនបេក្ខោ ហោតិ ; អនាគតំ រូបំ នាភិនន្ទតិ; បច្ចុប្បន្នស្ស រូបស្ស និព្ពិទាយ វិរាគាយ និរោធាយ បដិបន្នោ ហោតិ។
‘‘Tatra, bhikkhave, sutavā ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘ahaṃ kho etarahi rūpena khajjāmi. Atītampāhaṃ addhānaṃ evameva rūpena khajjiṃ, seyyathāpi etarahi paccuppannena rūpena khajjāmi. Ahañceva kho pana anāgataṃ rūpaṃ abhinandeyyaṃ, anāgatampāhaṃ addhānaṃ evameva rūpena khajjeyyaṃ, seyyathāpi etarahi paccuppannena rūpena khajjāmī’ti. So iti paṭisaṅkhāya atītasmiṃ rūpasmiṃ anapekkho hoti ; anāgataṃ rūpaṃ nābhinandati; paccuppannassa rūpassa nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti.
‘‘‘អហំ ខោ ឯតរហិ វេទនាយ ខជ្ជាមិ។ អតីតម្បាហំ អទ្ធានំ ឯវមេវ វេទនាយ ខជ្ជិំ, សេយ្យថាបិ ឯតរហិ បច្ចុប្បន្នាយ វេទនាយ ខជ្ជាមិ។ អហញ្ចេវ ខោ បន អនាគតំ វេទនំ អភិនន្ទេយ្យំ; អនាគតម្បាហំ អទ្ធានំ ឯវមេវ វេទនាយ ខជ្ជេយ្យំ, សេយ្យថាបិ ឯតរហិ បច្ចុប្បន្នាយ វេទនាយ ខជ្ជាមី’តិ។ សោ ឥតិ បដិសង្ខាយ អតីតាយ វេទនាយ អនបេក្ខោ ហោតិ; អនាគតំ វេទនំ នាភិនន្ទតិ; បច្ចុប្បន្នាយ វេទនាយ និព្ពិទាយ វិរាគាយ និរោធាយ បដិបន្នោ ហោតិ។
‘‘‘Ahaṃ kho etarahi vedanāya khajjāmi. Atītampāhaṃ addhānaṃ evameva vedanāya khajjiṃ, seyyathāpi etarahi paccuppannāya vedanāya khajjāmi. Ahañceva kho pana anāgataṃ vedanaṃ abhinandeyyaṃ; anāgatampāhaṃ addhānaṃ evameva vedanāya khajjeyyaṃ, seyyathāpi etarahi paccuppannāya vedanāya khajjāmī’ti. So iti paṭisaṅkhāya atītāya vedanāya anapekkho hoti; anāgataṃ vedanaṃ nābhinandati; paccuppannāya vedanāya nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti.
‘‘‘អហំ ខោ ឯតរហិ សញ្ញាយ ខជ្ជាមិ…បេ.… អហំ ខោ ឯតរហិ សង្ខារេហិ ខជ្ជាមិ។ អតីតម្បាហំ អទ្ធានំ ឯវមេវ សង្ខារេហិ ខជ្ជិំ, សេយ្យថាបិ ឯតរហិ បច្ចុប្បន្នេហិ សង្ខារេហិ ខជ្ជាមីតិ។ អហញ្ចេវ ខោ បន អនាគតេ សង្ខារេ អភិនន្ទេយ្យំ ; អនាគតម្បាហំ អទ្ធានំ ឯវមេវ សង្ខារេហិ ខជ្ជេយ្យំ, សេយ្យថាបិ ឯតរហិ បច្ចុប្បន្នេហិ សង្ខារេហិ ខជ្ជាមី’តិ។ សោ ឥតិ បដិសង្ខាយ អតីតេសុ សង្ខារេសុ អនបេក្ខោ ហោតិ; អនាគតេ សង្ខារេ នាភិនន្ទតិ; បច្ចុប្បន្នានំ សង្ខារានំ និព្ពិទាយ វិរាគាយ និរោធាយ បដិបន្នោ ហោតិ។
‘‘‘Ahaṃ kho etarahi saññāya khajjāmi…pe… ahaṃ kho etarahi saṅkhārehi khajjāmi. Atītampāhaṃ addhānaṃ evameva saṅkhārehi khajjiṃ, seyyathāpi etarahi paccuppannehi saṅkhārehi khajjāmīti. Ahañceva kho pana anāgate saṅkhāre abhinandeyyaṃ ; anāgatampāhaṃ addhānaṃ evameva saṅkhārehi khajjeyyaṃ, seyyathāpi etarahi paccuppannehi saṅkhārehi khajjāmī’ti. So iti paṭisaṅkhāya atītesu saṅkhāresu anapekkho hoti; anāgate saṅkhāre nābhinandati; paccuppannānaṃ saṅkhārānaṃ nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti.
‘‘‘អហំ ខោ ឯតរហិ វិញ្ញាណេន ខជ្ជាមិ។ អតីតម្បិ អទ្ធានំ ឯវមេវ វិញ្ញាណេន ខជ្ជិំ, សេយ្យថាបិ ឯតរហិ បច្ចុប្បន្នេន វិញ្ញាណេន ខជ្ជាមិ។ អហញ្ចេវ ខោ បន អនាគតំ វិញ្ញាណំ អភិនន្ទេយ្យំ; អនាគតម្បាហំ អទ្ធានំ ឯវមេវ វិញ្ញាណេន ខជ្ជេយ្យំ, សេយ្យថាបិ ឯតរហិ បច្ចុប្បន្នេន វិញ្ញាណេន ខជ្ជាមី’តិ។ សោ ឥតិ បដិសង្ខាយ អតីតស្មិំ វិញ្ញាណស្មិំ អនបេក្ខោ ហោតិ; អនាគតំ វិញ្ញាណំ នាភិនន្ទតិ; បច្ចុប្បន្នស្ស វិញ្ញាណស្ស និព្ពិទាយ វិរាគាយ និរោធាយ បដិបន្នោ ហោតិ។
‘‘‘Ahaṃ kho etarahi viññāṇena khajjāmi. Atītampi addhānaṃ evameva viññāṇena khajjiṃ, seyyathāpi etarahi paccuppannena viññāṇena khajjāmi. Ahañceva kho pana anāgataṃ viññāṇaṃ abhinandeyyaṃ; anāgatampāhaṃ addhānaṃ evameva viññāṇena khajjeyyaṃ, seyyathāpi etarahi paccuppannena viññāṇena khajjāmī’ti. So iti paṭisaṅkhāya atītasmiṃ viññāṇasmiṃ anapekkho hoti; anāgataṃ viññāṇaṃ nābhinandati; paccuppannassa viññāṇassa nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti.
‘‘តំ កិំ មញ្ញថ, ភិក្ខវេ, រូបំ និច្ចំ វា អនិច្ចំ វា’’តិ? ‘‘អនិច្ចំ, ភន្តេ’’។ ‘‘យំ បនានិច្ចំ ទុក្ខំ វា តំ សុខំ វា’’តិ? ‘‘ទុក្ខំ, ភន្តេ’’។ ‘‘យំ បនានិច្ចំ ទុក្ខំ វិបរិណាមធម្មំ, កល្លំ នុ តំ សមនុបស្សិតុំ – ‘ឯតំ មម, ឯសោហមស្មិ, ឯសោ មេ អត្តា’’’តិ? ‘‘នោ ហេតំ, ភន្តេ’’។ ‘‘វេទនា … សញ្ញា… សង្ខារា… វិញ្ញាណំ និច្ចំ វា អនិច្ចំ វា’’តិ? ‘‘អនិច្ចំ, ភន្តេ’’។ ‘‘យំ បនានិច្ចំ, ទុក្ខំ វា តំ សុខំ វា’’តិ? ‘‘ទុក្ខំ, ភន្តេ’’។ ‘‘យំ បនានិច្ចំ ទុក្ខំ វិបរិណាមធម្មំ, កល្លំ នុ តំ សមនុបស្សិតុំ – ‘ឯតំ មម, ឯសោហមស្មិ, ឯសោ មេ អត្តា’’’តិ? ‘‘នោ ហេតំ, ភន្តេ’’។ ‘‘តស្មាតិហ, ភិក្ខវេ, យំ កិញ្ចិ រូបំ អតីតានាគតបច្ចុប្បន្នំ អជ្ឈត្តំ វា ពហិទ្ធា វា ឱឡារិកំ វា សុខុមំ វា ហីនំ វា បណីតំ វា យំ ទូរេ សន្តិកេ វា, សព្ពំ រូបំ – ‘នេតំ មម, នេសោហមស្មិ, ន មេសោ អត្តា’តិ ឯវមេតំ យថាភូតំ សម្មប្បញ្ញាយ ទដ្ឋព្ពំ។ យា កាចិ វេទនា… យា កាចិ សញ្ញា… យេ កេចិ សង្ខារា… យំ កិញ្ចិ វិញ្ញាណំ អតីតានាគតបច្ចុប្បន្នំ…បេ.… យំ ទូរេ សន្តិកេ វា, សព្ពំ វិញ្ញាណំ – ‘នេតំ មម, នេសោហមស្មិ, ន មេសោ អត្តា’តិ ឯវមេតំ យថាភូតំ សម្មប្បញ្ញាយ ទដ្ឋព្ពំ’’។
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, rūpaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Vedanā … saññā… saṅkhārā… viññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ, dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tasmātiha, bhikkhave, yaṃ kiñci rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā, sabbaṃ rūpaṃ – ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. Yā kāci vedanā… yā kāci saññā… ye keci saṅkhārā… yaṃ kiñci viññāṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ…pe… yaṃ dūre santike vā, sabbaṃ viññāṇaṃ – ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ’’.
‘‘អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខវេ, អរិយសាវកោ អបចិនាតិ, នោ អាចិនាតិ; បជហតិ 5, ន ឧបាទិយតិ; វិសិនេតិ 6, ន ឧស្សិនេតិ; វិធូបេតិ 7, ន សន្ធូបេតិ។ កិញ្ច អបចិនាតិ, នោ អាចិនាតិ? រូបំ អបចិនាតិ, នោ អាចិនាតិ; វេទនំ … សញ្ញំ… សង្ខារេ… វិញ្ញាណំ អបចិនាតិ, នោ អាចិនាតិ។ កិញ្ច បជហតិ, ន ឧបាទិយតិ? រូបំ បជហតិ, ន ឧបាទិយតិ; វេទនំ… សញ្ញំ… សង្ខារេ… វិញ្ញាណំ បជហតិ, ន ឧបាទិយតិ។ កិញ្ច វិសិនេតិ, ន ឧស្សិនេតិ? រូបំ វិសិនេតិ, ន ឧស្សិនេតិ; វេទនំ… សញ្ញំ… សង្ខារេ… វិញ្ញាណំ វិសិនេតិ, ន ឧស្សិនេតិ។ កិញ្ច វិធូបេតិ, ន សន្ធូបេតិ? រូបំ វិធូបេតិ, ន សន្ធូបេតិ; វេទនំ… សញ្ញំ… សង្ខារេ… វិញ្ញាណំ វិធូបេតិ, ន សន្ធូបេតិ។
‘‘Ayaṃ vuccati, bhikkhave, ariyasāvako apacināti, no ācināti; pajahati 8, na upādiyati; visineti 9, na ussineti; vidhūpeti 10, na sandhūpeti. Kiñca apacināti, no ācināti? Rūpaṃ apacināti, no ācināti; vedanaṃ … saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ apacināti, no ācināti. Kiñca pajahati, na upādiyati? Rūpaṃ pajahati, na upādiyati; vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ pajahati, na upādiyati. Kiñca visineti, na ussineti? Rūpaṃ visineti, na ussineti; vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ visineti, na ussineti. Kiñca vidhūpeti, na sandhūpeti? Rūpaṃ vidhūpeti, na sandhūpeti; vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ vidhūpeti, na sandhūpeti.
‘‘ឯវំ បស្សំ, ភិក្ខវេ, សុតវា អរិយសាវកោ រូបស្មិម្បិ និព្ពិន្ទតិ, វេទនាយបិ… សញ្ញាយបិ… សង្ខារេសុបិ… វិញ្ញាណស្មិម្បិ និព្ពិន្ទតិ។ និព្ពិន្ទំ វិរជ្ជតិ; វិរាគា វិមុច្ចតិ។ វិមុត្តស្មិំ វិមុត្តមិតិ ញាណំ ហោតិ។ ‘ខីណា ជាតិ, វុសិតំ ព្រហ្មចរិយំ, កតំ ករណីយំ, នាបរំ ឥត្ថត្តាយា’តិ បជានាតិ។
‘‘Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako rūpasmimpi nibbindati, vedanāyapi… saññāyapi… saṅkhāresupi… viññāṇasmimpi nibbindati. Nibbindaṃ virajjati; virāgā vimuccati. Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāti.
‘‘អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ នេវាចិនាតិ ន អបចិនាតិ, អបចិនិត្វា ឋិតោ នេវ បជហតិ ន ឧបាទិយតិ, បជហិត្វា ឋិតោ នេវ វិសិនេតិ ន ឧស្សិនេតិ, វិសិនេត្វា ឋិតោ នេវ វិធូបេតិ ន សន្ធូបេតិ។ វិធូបេត្វា ឋិតោ កិញ្ច នេវាចិនាតិ ន អបចិនាតិ? អបចិនិត្វា ឋិតោ រូបំ នេវាចិនាតិ ន អបចិនាតិ; អបចិនិត្វា ឋិតោ វេទនំ… សញ្ញំ… សង្ខារេ… វិញ្ញាណំ នេវាចិនាតិ ន អបចិនាតិ។ អបចិនិត្វា ឋិតោ កិញ្ច នេវ បជហតិ ន ឧបាទិយតិ? បជហិត្វា ឋិតោ រូបំ នេវ បជហតិ ន ឧបាទិយតិ; បជហិត្វា ឋិតោ វេទនំ… សញ្ញំ… សង្ខារេ… វិញ្ញាណំ នេវ បជហតិ ន ឧបាទិយតិ។ បជហិត្វា ឋិតោ កិញ្ច នេវ វិសិនេតិ ន ឧស្សិនេតិ? វិសិនេត្វា ឋិតោ រូបំ នេវ វិសិនេតិ ន ឧស្សិនេតិ; វិសិនេត្វា ឋិតោ វេទនំ… សញ្ញំ… សង្ខារេ… វិញ្ញាណំ នេវ វិសិនេតិ ន ឧស្សិនេតិ។ វិសិនេត្វា ឋិតោ កិញ្ច នេវ វិធូបេតិ ន សន្ធូបេតិ? វិធូបេត្វា ឋិតោ រូបំ នេវ វិធូបេតិ ន សន្ធូបេតិ; វិធូបេត្វា ឋិតោ វេទនំ… សញ្ញំ… សង្ខារេ… វិញ្ញាណំ នេវ វិធូបេតិ ន សន្ធូបេតិ។ វិធូបេត្វា ឋិតោ ឯវំវិមុត្តចិត្តំ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុំ សឥន្ទា ទេវា សព្រហ្មកា សបជាបតិកា អារកាវ នមស្សន្តិ –
‘‘Ayaṃ vuccati, bhikkhave, bhikkhu nevācināti na apacināti, apacinitvā ṭhito neva pajahati na upādiyati, pajahitvā ṭhito neva visineti na ussineti, visinetvā ṭhito neva vidhūpeti na sandhūpeti. Vidhūpetvā ṭhito kiñca nevācināti na apacināti? Apacinitvā ṭhito rūpaṃ nevācināti na apacināti; apacinitvā ṭhito vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ nevācināti na apacināti. Apacinitvā ṭhito kiñca neva pajahati na upādiyati? Pajahitvā ṭhito rūpaṃ neva pajahati na upādiyati; pajahitvā ṭhito vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ neva pajahati na upādiyati. Pajahitvā ṭhito kiñca neva visineti na ussineti? Visinetvā ṭhito rūpaṃ neva visineti na ussineti; visinetvā ṭhito vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ neva visineti na ussineti. Visinetvā ṭhito kiñca neva vidhūpeti na sandhūpeti? Vidhūpetvā ṭhito rūpaṃ neva vidhūpeti na sandhūpeti; vidhūpetvā ṭhito vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ neva vidhūpeti na sandhūpeti. Vidhūpetvā ṭhito evaṃvimuttacittaṃ kho, bhikkhave, bhikkhuṃ saindā devā sabrahmakā sapajāpatikā ārakāva namassanti –
‘‘នមោ តេ បុរិសាជញ្ញ, នមោ តេ បុរិសុត្តម;
‘‘Namo te purisājañña, namo te purisuttama;
យស្ស តេ នាភិជានាម, យម្បិ និស្សាយ ឈាយសី’’តិ។ សត្តមំ;
Yassa te nābhijānāma, yampi nissāya jhāyasī’’ti. sattamaṃ;
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៧. ខជ្ជនីយសុត្តវណ្ណនា • 7. Khajjanīyasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៧. ខជ្ជនីយសុត្តវណ្ណនា • 7. Khajjanīyasuttavaṇṇanā
