| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៧. ខជ្ជនីយសុត្តវណ្ណនា
7. Khajjanīyasuttavaṇṇanā
៧៩. វិបស្សនាវសេនាតិ ឯតរហិ រូបវេទនាទយោ អនុស្សរិត្វា ‘‘បុព្ពេបាហំ ឯវំវេទនោ អហោសិ’’ន្តិ អតីតានំ រូបវេទនាទីនំ បច្ចុប្បន្នេហិ វិសេសាភាវទស្សនា វិបស្សនា, តស្សា វិបស្សនាយ វសេន។ យ្វាយំ ‘‘ន ឥទំ អភិញ្ញាវសេនា’’តិ បដិក្ខេបោ កតោ, តស្ស ការណំ ទស្សេន្តោ ‘‘អភិញ្ញាវសេន ហី’’តិអាទិមាហ។ ខន្ធបដិពទ្ធា នាម គោត្តវណ្ណហារាទយោ។ ឯវំ អនុស្សរន្តោតិ យថាវុត្តវិបស្សនាវសេន អនុស្សរន្តោ។ សភាវធម្មានំ ឯវ អនុស្សរណស្ស វុត្តត្តា ‘‘សុញ្ញតាបព្ព’’ន្តិ វុត្តំ។
79.Vipassanāvasenāti etarahi rūpavedanādayo anussaritvā ‘‘pubbepāhaṃ evaṃvedano ahosi’’nti atītānaṃ rūpavedanādīnaṃ paccuppannehi visesābhāvadassanā vipassanā, tassā vipassanāya vasena. Yvāyaṃ ‘‘na idaṃ abhiññāvasenā’’ti paṭikkhepo kato, tassa kāraṇaṃ dassento ‘‘abhiññāvasena hī’’tiādimāha. Khandhapaṭibaddhā nāma gottavaṇṇahārādayo. Evaṃ anussarantoti yathāvuttavipassanāvasena anussaranto. Sabhāvadhammānaṃ eva anussaraṇassa vuttattā ‘‘suññatāpabba’’nti vuttaṃ.
យស្មា តេ ឯវ រូបាទយោ នេវ អត្តា, ន អត្តនិយា អសារា អនិស្សរា, តស្មា តតោ សុញ្ញា, តេសំ ភាវោ សុញ្ញតា, តស្សា លក្ខណំ រុប្បនាទិកំ ទស្សេតុំ។
Yasmā te eva rūpādayo neva attā, na attaniyā asārā anissarā, tasmā tato suññā, tesaṃ bhāvo suññatā, tassā lakkhaṇaṃ ruppanādikaṃ dassetuṃ.
កិញ្ចាតិ ហេតុអត្ថជោតកេ ការណេ បច្ចត្តវចនន្តិ អាហ ‘‘កិញ្ចាតិ ការណបុច្ឆា, កេន ការណេន រូបំ វទេថា’’តិ។ ឯតន្តិ ឯតំ ភូតុបាទាយភេទំ ធម្មជាតំ។ កេន ការណេន រូបំ នាមាតិ កិំ ការណំ និស្សាយ រូបន្តិ វុច្ចតីតិ អត្ថោ។ ការណុទ្ទេសោតិ ការណស្ស ឧទ្ទិសនំ។ រុប្បតីតិ ឯត្ថ រូបំ នាម សីតាទិវិរោធិបច្ចយសន្និបាតេន វិសទិសុប្បត្តិ។ តេនាហ ‘‘សីតេនបី’’តិអាទិ។ បព្ពតបាទេតិ ចក្កវាឡបព្ពតបាទេ, សោ បន តត្ថ អច្ចុគ្គតោ បាការោ វិយ ឋិតោ។ តថា ហិ តត្ថ សត្តា ឱលម្ពន្តា តិដ្ឋន្តិ។ ហត្ថបាសាគតាតិ ហត្ថបាសំ អាគតា ឧបាគតា។ តត្ថាតិ តស្មិំ ហត្ថបាសាគតេ សត្តេ។ ឆិជ្ជិត្វាតិ មុច្ឆាបត្តិយា មុច្ចិត្វា, អង្គបច្ចង្គឧច្ឆេទវសេន វា បរិច្ឆិជ្ជិត្វា។ អច្ចន្តខារេ ឧទកេតិ អាតបសន្តាបាភាវេន អតិសីតភាវមេវ សន្ធាយ អច្ចន្តខារតា វុត្តា សិយា។ ន ហិ តំ កប្បសណ្ឋានឧទកំ សម្បត្តិករមហាមេឃវុដ្ឋំ បថវីសន្ធារកំ កប្បវិនាសឧទកំ វិយ ខារំ ភវិតុំ អរហតិ, តថា សតិ បថវីបិ វិលីយេយ្យាតិ។ មហិំសករដ្ឋំ នាម ហិមវន្តបទេសេ ឯកំ រដ្ឋំ។
Kiñcāti hetuatthajotake kāraṇe paccattavacananti āha ‘‘kiñcāti kāraṇapucchā, kena kāraṇena rūpaṃ vadethā’’ti. Etanti etaṃ bhūtupādāyabhedaṃ dhammajātaṃ. Kena kāraṇena rūpaṃ nāmāti kiṃ kāraṇaṃ nissāya rūpanti vuccatīti attho. Kāraṇuddesoti kāraṇassa uddisanaṃ. Ruppatīti ettha rūpaṃ nāma sītādivirodhipaccayasannipātena visadisuppatti. Tenāha ‘‘sītenapī’’tiādi. Pabbatapādeti cakkavāḷapabbatapāde, so pana tattha accuggato pākāro viya ṭhito. Tathā hi tattha sattā olambantā tiṭṭhanti. Hatthapāsāgatāti hatthapāsaṃ āgatā upāgatā. Tatthāti tasmiṃ hatthapāsāgate satte. Chijjitvāti mucchāpattiyā muccitvā, aṅgapaccaṅgaucchedavasena vā paricchijjitvā. Accantakhāre udaketi ātapasantāpābhāvena atisītabhāvameva sandhāya accantakhāratā vuttā siyā. Na hi taṃ kappasaṇṭhānaudakaṃ sampattikaramahāmeghavuṭṭhaṃ pathavīsandhārakaṃ kappavināsaudakaṃ viya khāraṃ bhavituṃ arahati, tathā sati pathavīpi vilīyeyyāti. Mahiṃsakaraṭṭhaṃ nāma himavantapadese ekaṃ raṭṭhaṃ.
អវីចិមហានិរយេតិ សឧស្សទំ អវីចិនិរយំ វុត្តំ។ គង្គាបិដ្ឋេតិ គង្គាតីរេ។
Avīcimahānirayeti saussadaṃ avīcinirayaṃ vuttaṃ. Gaṅgāpiṭṭheti gaṅgātīre.
សរន្តា គច្ឆន្តីតិ សរីសបបទស្ស អត្ថំ វទតិ។ ឯតន្តិ រុប្បនំ។ យថា កឋិនតា បថវិយា បច្ចត្តលក្ខណំ, ឯវំ រុប្បនំ រូបក្ខន្ធស្ស បច្ចត្តលក្ខណំ, សភាវភូតលក្ខណន្តិ អត្ថោ។
Sarantā gacchantīti sarīsapapadassa atthaṃ vadati. Etanti ruppanaṃ. Yathā kaṭhinatā pathaviyā paccattalakkhaṇaṃ, evaṃ ruppanaṃ rūpakkhandhassa paccattalakkhaṇaṃ, sabhāvabhūtalakkhaṇanti attho.
បុរិមសទិសន្តិ បុរិមេ រូបក្ខន្ធេ វុត្តេន សទិសំ។ តំ ‘‘កិន្តិ ការណបុច្ឆា’’តិអាទិនា វុត្តនយេនេវ វេទិតព្ពំ។ សុខំ ឥដ្ឋារម្មណំ។ សុខាទីនំ វេទនានំ។ បច្ចយតោតិ អារម្មណបច្ចយតោ។ អយមត្ថោតិ ‘‘សុខារម្មណំ សុខន្តិ វុច្ចតី’’តិ អយមត្ថោ។ ឧត្តរបទលោបេន ហេស និទ្ទេសោ។ វេទយតីតិ អនុភវតិ។ វេទយិតលក្ខណាតិ អនុភវនលក្ខណា។
Purimasadisanti purime rūpakkhandhe vuttena sadisaṃ. Taṃ ‘‘kinti kāraṇapucchā’’tiādinā vuttanayeneva veditabbaṃ. Sukhaṃ iṭṭhārammaṇaṃ. Sukhādīnaṃ vedanānaṃ. Paccayatoti ārammaṇapaccayato. Ayamatthoti ‘‘sukhārammaṇaṃ sukhanti vuccatī’’ti ayamattho. Uttarapadalopena hesa niddeso. Vedayatīti anubhavati. Vedayitalakkhaṇāti anubhavanalakkhaṇā.
នីលបុប្ផេតិ នីលវណ្ណបុប្ផេ។ វត្ថេ វាតិ នីលវត្ថេ។ វា-សទ្ទេន វណ្ណធាតុអាទិំ សង្គណ្ហាតិ។ អប្បនំ វា ឈានំ វាបេន្តោ។ ឧប្បជ្ជនសញ្ញាបីតិ យំ កិញ្ចិ នីលំ រូបាយតនំ អារព្ភ ឧប្បជ្ជនសញ្ញាបិ, យា បកិណ្ណកសញ្ញាតិ វុច្ចតិ។
Nīlapuppheti nīlavaṇṇapupphe. Vatthe vāti nīlavatthe. Vā-saddena vaṇṇadhātuādiṃ saṅgaṇhāti. Appanaṃ vā jhānaṃ vāpento. Uppajjanasaññāpīti yaṃ kiñci nīlaṃ rūpāyatanaṃ ārabbha uppajjanasaññāpi, yā pakiṇṇakasaññāti vuccati.
រូបត្តាយាតិ រូបភាវាយ។ យាគុមេវាតិ យាគុភាវិនមេវ វត្ថុំ។ យាគុត្តាយ យាគុភាវាយ។ បចតិ នាម បុគ្គលោ។ ឯវន្តិ យថា យាគុអាទិវត្ថុំ បុរិសោ យាគុអាទិអត្ថាយ បចតិ និប្ផាទេតិ, អយំ ឯវំ រុប្បនាទិសភាវេ ធម្មសមូហេ យថាសកំ បច្ចយេហិ អភិសង្ខរិយមានេ ចេតនាបធានោ ធម្មសមូហោ បវត្តនត្ថំ វិសេសបច្ចយោ ហុត្វា តេ អភិសង្ខរោតិ និរោបេតិ និព្ពត្តេតិ។ តេនាហ ‘‘បច្ចយេហី’’តិអាទិ។ រូបមេវាតិ រូបសភាវមេវ, ន អញ្ញំ សភាវំ។ អភិសង្ខរោតីតិ ឥតរេហិ បច្ចយធម្មេហិ អធិកំ សុដ្ឋុ បច្ចយតំ ករោតិ។ ‘‘ឧបគច្ឆតិ យាបេតិ អាយូហតី’’តិ តស្សេវ វេវចនានិ។ អភិសង្ខរណមេវ ហិ អាយូហនាទីនិ។ និព្ពត្តេតីតិ តេសំ ធម្មានំ រុប្បនាទិភាវេន និព្ពត្តិយា បច្ចយោ ហោតីតិ អត្ថោ។ ចេតយិតលក្ខណស្ស សង្ខារស្សាតិ ឥទំ សង្ខារក្ខន្ធធម្មានំ ចេតនាបធានត្តា វុត្តំ។ តថា ហិ ភគវា សុត្តន្តភាជនីយេ សង្ខារក្ខន្ធំ វិភជន្តេន ចេតនាវ វិភត្តា។
Rūpattāyāti rūpabhāvāya. Yāgumevāti yāgubhāvinameva vatthuṃ. Yāguttāya yāgubhāvāya. Pacati nāma puggalo. Evanti yathā yāguādivatthuṃ puriso yāguādiatthāya pacati nipphādeti, ayaṃ evaṃ ruppanādisabhāve dhammasamūhe yathāsakaṃ paccayehi abhisaṅkhariyamāne cetanāpadhāno dhammasamūho pavattanatthaṃ visesapaccayo hutvā te abhisaṅkharoti niropeti nibbatteti. Tenāha ‘‘paccayehī’’tiādi. Rūpamevāti rūpasabhāvameva, na aññaṃ sabhāvaṃ. Abhisaṅkharotīti itarehi paccayadhammehi adhikaṃ suṭṭhu paccayataṃ karoti. ‘‘Upagacchati yāpeti āyūhatī’’ti tasseva vevacanāni. Abhisaṅkharaṇameva hi āyūhanādīni. Nibbattetīti tesaṃ dhammānaṃ ruppanādibhāvena nibbattiyā paccayo hotīti attho. Cetayitalakkhaṇassa saṅkhārassāti idaṃ saṅkhārakkhandhadhammānaṃ cetanāpadhānattā vuttaṃ. Tathā hi bhagavā suttantabhājanīye saṅkhārakkhandhaṃ vibhajantena cetanāva vibhattā.
វាតិង្គណំ ព្រហតិផលំ។ ចតុរស្សវល្លីតិ តិវុតាលតា។ អខារិកន្តិ ខាររសរហិតំ, តំ បន បណ្ណផលាទិ។ យត្ថ លោណរសោ អធិកោ, តំ លោណិកន្តិ អាហ ‘‘លោណយាគូ’’តិអាទិ។ អម្ពិលាទិភេទំ រសំ។
Vātiṅgaṇaṃ brahatiphalaṃ. Caturassavallīti tivutālatā. Akhārikanti khārarasarahitaṃ, taṃ pana paṇṇaphalādi. Yattha loṇaraso adhiko, taṃ loṇikanti āha ‘‘loṇayāgū’’tiādi. Ambilādibhedaṃ rasaṃ.
អាការសណ្ឋានគហណវសេនាតិ នីលបីតាទិអាការគហណវសេន ចេវ វដ្ដចតុរស្សាទិសណ្ឋានគហណវសេន ច។ វិនាបិ អាការសណ្ឋានាតិ អាការសណ្ឋានេហិ វិនា, តេ ឋបេត្វាបិ។ បច្ចត្តភេទគហណវសេនាតិ តស្ស តស្ស អារម្មណស្ស បភេទគហណវសេន។ អសម្មោហតោតិ យាថាវតោ។ វិសេសោ វិសេសត្ថទីបនតោ, អវិសេសោ អយំ ធម្មោ អវិសេសទីបនតោ។ តេនាហ ‘‘វិសេសោ វេទិតព្ពោ’’តិ។ ជាននញ្ហិ អវិសិដ្ឋំ, តំ សមាសបទតោ ឧបសគ្គា វិសេសេន្តិ។ តថា ហិ សញ្ជាននបទំ បច្ចភិញ្ញាណនិមិត្តំ អាការគហណមត្តំ ពោធេតិ, វិជាននបទំ តតោ វិសិដ្ឋវិសយគហណំ ។ បជាននបទំ បន តតោបិ វិសិដ្ឋតរំ បការតោ អវពោធំ ពោធេតិ។ តេនាហ ‘‘តស្សាបី’’តិអាទិ។ អារម្មណសញ្ជាននមត្តមេវាតិ នីលាទិភេទស្ស អារម្មណស្ស សល្លក្ខណមត្តមេវ។ អវធារណេន លក្ខណបដិវេធត្តំ និវត្តេតិ។ តេនាហ ‘‘អនិច្ច’’ន្តិអាទិ។ ញាណសម្បយុត្តចិត្តេហិ វិបស្សន្តស្ស វិបស្សនាយ បគុណភាវេ សតិ ញាណវិប្បយុត្តេន ចិត្តេនបិ វិបស្សនា ហោតិយេវាតិ អាហ ‘‘អនិច្ចាទិវសេន លក្ខណបដិវេធញ្ច បាបេតី’’តិ។ បដិវេធន្តិ ច ឧបលទ្ធិមេវ វទតិ, ន បដិវិជ្ឈនំ។ តេនាហ ‘‘ឧស្សក្កិត្វា បនា’’តិអាទិ។ ឧស្សក្កិត្វាតិ ឧស្សក្កាបេត្វា មគ្គបាតុភាវម្បិ បាបេតិ អសម្មោហសភាវត្តា។ យថា លក្ខណបដិវេធកាលេ សញ្ជាននលក្ខណវសេន សញ្ញាណអនុរូបវសេនេវ បវត្តំ, ឯវំ វិញ្ញាណវិជាននវសេន វាយំ អនុរូបវសេនេវ បវត្តតីតិ ទដ្ឋព្ពំ។
Ākārasaṇṭhānagahaṇavasenāti nīlapītādiākāragahaṇavasena ceva vaṭṭacaturassādisaṇṭhānagahaṇavasena ca. Vināpi ākārasaṇṭhānāti ākārasaṇṭhānehi vinā, te ṭhapetvāpi. Paccattabhedagahaṇavasenāti tassa tassa ārammaṇassa pabhedagahaṇavasena. Asammohatoti yāthāvato. Viseso visesatthadīpanato, aviseso ayaṃ dhammo avisesadīpanato. Tenāha ‘‘viseso veditabbo’’ti. Jānanañhi avisiṭṭhaṃ, taṃ samāsapadato upasaggā visesenti. Tathā hi sañjānanapadaṃ paccabhiññāṇanimittaṃ ākāragahaṇamattaṃ bodheti, vijānanapadaṃ tato visiṭṭhavisayagahaṇaṃ . Pajānanapadaṃ pana tatopi visiṭṭhataraṃ pakārato avabodhaṃ bodheti. Tenāha ‘‘tassāpī’’tiādi. Ārammaṇasañjānanamattamevāti nīlādibhedassa ārammaṇassa sallakkhaṇamattameva. Avadhāraṇena lakkhaṇapaṭivedhattaṃ nivatteti. Tenāha ‘‘anicca’’ntiādi. Ñāṇasampayuttacittehi vipassantassa vipassanāya paguṇabhāve sati ñāṇavippayuttena cittenapi vipassanā hotiyevāti āha ‘‘aniccādivasena lakkhaṇapaṭivedhañca pāpetī’’ti. Paṭivedhanti ca upaladdhimeva vadati, na paṭivijjhanaṃ. Tenāha ‘‘ussakkitvā panā’’tiādi. Ussakkitvāti ussakkāpetvā maggapātubhāvampi pāpeti asammohasabhāvattā. Yathā lakkhaṇapaṭivedhakāle sañjānanalakkhaṇavasena saññāṇaanurūpavaseneva pavattaṃ, evaṃ viññāṇavijānanavasena vāyaṃ anurūpavaseneva pavattatīti daṭṭhabbaṃ.
ឥទានិ តមត្ថំ ហេរញ្ញិកាទិឧបមាយ វិភាវេតុំ ‘‘យថា ហី’’តិអាទិមាហ។ ហិរញ្ញំ វុច្ចតិ កហាបណំ, ហិរញ្ញជាននេ និយុត្តោ ហេរញ្ញិកោ។ លោកវោហារេ អជាតា អសញ្ជាតា ពុទ្ធិ ឯតស្សាតិ អជាតពុទ្ធិ, ពាលទារកោ។ វោហារកុសលោ គាមវាសី បុរិសោ គាមិកបុរិសោ។ ឧបភោគបរិភោគារហត្តា ឧបភោគបរិភោគំ។ តម្ពកំសមយត្តា កូដោ។ មហាសារត្តា ឆេកោ។ អឌ្ឍសារត្តា ករដោ។ និហីនសារត្តា សណ្ហោ។ ឯត្ថ ច យថា ហេរញ្ញិកោ កហាបណំ ចិត្តាទិភាវតោ ឧទ្ធំ កូដាទិភាវំ រូបទស្សនាទិវសេន ឧប្បត្តិដ្ឋានតោបិ ជានន្តោ អនេកាការតោ ជានាតិ, ឯវំ បញ្ញា អារម្មណំ នានប្បការតោ ជានាតិ បដិវិជ្ឈតិ, តាយ សទ្ធិំ បវត្តមានវិញ្ញាណម្បិ យថាវិសយំ អារម្មណំ ជានាតិ។
Idāni tamatthaṃ heraññikādiupamāya vibhāvetuṃ ‘‘yathā hī’’tiādimāha. Hiraññaṃ vuccati kahāpaṇaṃ, hiraññajānane niyutto heraññiko. Lokavohāre ajātā asañjātā buddhi etassāti ajātabuddhi, bāladārako. Vohārakusalo gāmavāsī puriso gāmikapuriso. Upabhogaparibhogārahattā upabhogaparibhogaṃ. Tambakaṃsamayattā kūṭo. Mahāsārattā cheko. Aḍḍhasārattā karaṭo. Nihīnasārattā saṇho. Ettha ca yathā heraññiko kahāpaṇaṃ cittādibhāvato uddhaṃ kūṭādibhāvaṃ rūpadassanādivasena uppattiṭṭhānatopi jānanto anekākārato jānāti, evaṃ paññā ārammaṇaṃ nānappakārato jānāti paṭivijjhati, tāya saddhiṃ pavattamānaviññāṇampi yathāvisayaṃ ārammaṇaṃ jānāti.
ឯវំ ស្វាយំ នេសំ ជាននេ វិសេសោ អញ្ញេសំ អវិសយោ, ពុទ្ធានំ ឯវ វិសយោតិ ឥទំ វិសេសំ មិលិន្ទបញ្ហេន វិភាវេតុំ ‘‘តេនាហា’’តិអាទិមាហ, តំ សុវិញ្ញេយ្យមេវ។
Evaṃ svāyaṃ nesaṃ jānane viseso aññesaṃ avisayo, buddhānaṃ eva visayoti idaṃ visesaṃ milindapañhena vibhāvetuṃ ‘‘tenāhā’’tiādimāha, taṃ suviññeyyameva.
អត្តសុញ្ញានំ សភាវធម្មានំ ធម្មមត្តតាយ កថិតត្តា ‘‘អនត្តលក្ខណំ កថេត្វា’’តិ វុត្តំ។ ហេដ្ឋិមមគ្គា ច យទិ អធិគតា, អរហត្តស្ស អនធិគតត្តា ‘‘ឯកទេសមត្តេនា’’តិ វុត្តំ, តំ អនិច្ចលក្ខណំ ទស្សេតុំ ឥទំ បព្ពមារទ្ធំ, ឥតរានិ ទ្វេ លក្ខណានិ តស្ស បរិហារភាវេនាតិ អធិប្បាយោ។
Attasuññānaṃ sabhāvadhammānaṃ dhammamattatāya kathitattā ‘‘anattalakkhaṇaṃ kathetvā’’ti vuttaṃ. Heṭṭhimamaggā ca yadi adhigatā, arahattassa anadhigatattā ‘‘ekadesamattenā’’ti vuttaṃ, taṃ aniccalakkhaṇaṃ dassetuṃ idaṃ pabbamāraddhaṃ, itarāni dve lakkhaṇāni tassa parihārabhāvenāti adhippāyo.
យស្មា បនេត្ថ ‘‘តំ កិំ មញ្ញថ, ភិក្ខវេ’’តិអាទិទេសនាយ តីសុ លក្ខណេសុ ឥទមេវ បធានភាវេន ទស្សិតំ, ឥទំ អប្បធានភាវេនាតិ ន សក្កា វត្តុំ, តស្មា ‘‘តីណិ លក្ខណានិ សមោធានេត្វា ទស្សេតុម្បី’’តិ វុត្តំ។ អបចិនាតីតិ អបចយគាមិធម្មេ និវត្តេតិ ឯកំសតោ អបចយគាមិបដិបទាយ បរិបូរណតោ។ តេនាហ ‘‘នោ អាចិនាតី’’តិអាទិ។ វដ្ដំ វិនាសេតីតិ វិធមតិ អទស្សនំ គមេតិ។ នេវ ចិនាតីតិ ន វឌ្ឍេតិ។ តទេវាតិ តំ វដ្ដំ ឯវ។ វិស្សជ្ជេតីតិ ឆឌ្ឌេតិ។ វិកិរតីតិ វិទ្ធំសេតិ។ វិធូបេតីតិ វដ្ដត្តយសង្ខាតំ អគ្គិក្ខន្ធំ វិគតធូមំ វិគតសន្តាបំ ករោតីតិ អត្ថោតិ អាហ ‘‘និព្ពាបេតី’’តិ។
Yasmā panettha ‘‘taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave’’tiādidesanāya tīsu lakkhaṇesu idameva padhānabhāvena dassitaṃ, idaṃ appadhānabhāvenāti na sakkā vattuṃ, tasmā ‘‘tīṇi lakkhaṇāni samodhānetvā dassetumpī’’ti vuttaṃ. Apacinātīti apacayagāmidhamme nivatteti ekaṃsato apacayagāmipaṭipadāya paripūraṇato. Tenāha ‘‘no ācinātī’’tiādi. Vaṭṭaṃ vināsetīti vidhamati adassanaṃ gameti. Neva cinātīti na vaḍḍheti. Tadevāti taṃ vaṭṭaṃ eva. Vissajjetīti chaḍḍeti. Vikiratīti viddhaṃseti. Vidhūpetīti vaṭṭattayasaṅkhātaṃ aggikkhandhaṃ vigatadhūmaṃ vigatasantāpaṃ karotīti atthoti āha ‘‘nibbāpetī’’ti.
ឯវំ បស្សន្តិអាទិ អនាគាមិផលេ ឋិតស្ស អរិយសាវកស្ស អគ្គមគ្គផលាធិគមាយ ទេសនាតិ អធិប្បាយេនាហ ‘‘វដ្ដំ វិនាសេត្វា ឋិតំ មហាខីណាសវំ ទស្សេស្សាមី’’តិ។ ខីណាសវស្ស អនាគតភាវទស្សនំយេវ, សព្ពា ចាយំ ហេដ្ឋិមា ទេសនា សុទ្ធវិបស្សនាកថា, សហបឋមមគ្គា វា សហវិជ្ជូបមធម្មា វា វិបស្សនាកថាតិ ទស្សេន្តោ ‘‘ឯត្តកេន ឋានេនា’’តិអាទិមាហ។
Evaṃ passantiādi anāgāmiphale ṭhitassa ariyasāvakassa aggamaggaphalādhigamāya desanāti adhippāyenāha ‘‘vaṭṭaṃ vināsetvā ṭhitaṃ mahākhīṇāsavaṃ dassessāmī’’ti. Khīṇāsavassa anāgatabhāvadassanaṃyeva, sabbā cāyaṃ heṭṭhimā desanā suddhavipassanākathā, sahapaṭhamamaggā vā sahavijjūpamadhammā vā vipassanākathāti dassento ‘‘ettakena ṭhānenā’’tiādimāha.
នមស្សន្តិយេវ មហតា គារវពហុមានេន។ តេនាហ ‘‘នមោ តេ បុរិសាជញ្ញា’’តិអាទិ។ តត្ថ និទស្សនំ ទស្សេន្តោ ‘‘អាយស្មន្តំ នីតត្ថេរំ វិយា’’តិ វត្វា តមត្ថំ វិភាវេតុំ ‘‘ថេរោ’’តិអាទិមាហ។ តត្ថ ខុរគ្គេយេវាតិ កេសោរោបនត្ថំ ខុរធារាយ អគ្គេ សីសេ ឋបិតេ តចបញ្ចកកម្មដ្ឋានមុខេន ភាវនំ អនុយុញ្ជន្តោ អរហត្តំ បត្វា។ ព្រហ្មវិមានាតិ ព្រហ្មានំ និវាសភូតា វិមានា។
Namassantiyeva mahatā gāravabahumānena. Tenāha ‘‘namo te purisājaññā’’tiādi. Tattha nidassanaṃ dassento ‘‘āyasmantaṃ nītattheraṃ viyā’’ti vatvā tamatthaṃ vibhāvetuṃ ‘‘thero’’tiādimāha. Tattha khuraggeyevāti kesoropanatthaṃ khuradhārāya agge sīse ṭhapite tacapañcakakammaṭṭhānamukhena bhāvanaṃ anuyuñjanto arahattaṃ patvā. Brahmavimānāti brahmānaṃ nivāsabhūtā vimānā.
ខជ្ជនីយសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Khajjanīyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៧. ខជ្ជនីយសុត្តំ • 7. Khajjanīyasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៧. ខជ្ជនីយសុត្តវណ្ណនា • 7. Khajjanīyasuttavaṇṇanā
