Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪੇਤવਤ੍ਥੁ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Petavatthu-aṭṭhakathā |
੧੦. ਖਲ੍ਲਾਟਿਯਪੇਤਿવਤ੍ਥੁવਣ੍ਣਨਾ
10. Khallāṭiyapetivatthuvaṇṇanā
ਕਾ ਨੁ ਅਨ੍ਤੋવਿਮਾਨਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਸਤ੍ਥਰਿ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਿਹਰਨ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਖਲ੍ਲਾਟਿਯਪੇਤਿਂ ਆਰਬ੍ਭ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਤੀਤੇ ਕਿਰ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਅਞ੍ਞਤਰਾ ਰੂਪੂਪਜੀવਿਨੀ ਇਤ੍ਥੀ ਅਭਿਰੂਪਾ ਦਸ੍ਸਨੀਯਾ ਪਾਸਾਦਿਕਾ ਪਰਮਾਯ વਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਅਤਿਮਨੋਹਰਕੇਸਕਲਾਪੀ ਅਹੋਸਿ। ਤਸ੍ਸਾ ਹਿ ਕੇਸਾ ਨੀਲਾ ਦੀਘਾ ਤਨੂ ਮੁਦੂ ਸਿਨਿਦ੍ਧਾ વੇਲ੍ਲਿਤਗ੍ਗਾ ਦ੍વਿਹਤ੍ਥਗਯ੍ਹਾ વਿਸਟ੍ਠਾ ਯਾવ ਮੇਖਲਾ ਕਲਾਪਾ ਓਲਮ੍ਬਨ੍ਤਿ। ਤਂ ਤਸ੍ਸਾ ਕੇਸਸੋਭਂ ਦਿਸ੍વਾ ਤਰੁਣਜਨੋ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਤਸ੍ਸਂ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ। ਅਥਸ੍ਸਾ ਤਂ ਕੇਸਸੋਭਂ ਅਸਹਮਾਨਾ ਇਸ੍ਸਾਪਕਤਾ ਕਤਿਪਯਾ ਇਤ੍ਥਿਯੋ ਮਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸਾ ਏવ ਪਰਿਚਾਰਿਕਦਾਸਿਂ ਆਮਿਸੇਨ ਉਪਲਾਪੇਤ੍વਾ ਤਾਯ ਤਸ੍ਸਾ ਕੇਸੂਪਪਾਤਨਂ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਦਾਪੇਸੁਂ। ਸਾ ਕਿਰ ਦਾਸੀ ਤਂ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਨ੍ਹਾਨਿਯਚੁਣ੍ਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਯੋਜੇਤ੍વਾ ਗਙ੍ਗਾਯ ਨਦਿਯਾ ਨ੍ਹਾਨਕਾਲੇ ਤਸ੍ਸਾ ਅਦਾਸਿ । ਸਾ ਤੇਨ ਕੇਸਮੂਲੇਸੁ ਤੇਮੇਤ੍વਾ ਉਦਕੇ ਨਿਮੁਜ੍ਜਿ , ਨਿਮੁਜ੍ਜਨਮਤ੍ਤੇਯੇવ ਕੇਸਾ ਸਮੂਲਾ ਪਰਿਪਤਿਂਸੁ, ਸੀਸਂ ਚਸ੍ਸਾ ਤਿਤ੍ਤਕਲਾਬੁਸਦਿਸਂ ਅਹੋਸਿ। ਅਥ ਸਾ ਸਬ੍ਬਸੋ વਿਲੂਨਕੇਸਾ ਲੁਞ੍ਚਿਤਮਤ੍ਥਕਾ ਕਪੋਤੀ વਿਯ વਿਰੂਪਾ ਹੁਤ੍વਾ ਲਜ੍ਜਾਯ ਅਨ੍ਤੋਨਗਰਂ ਪવਿਸਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੀ વਤ੍ਥੇਨ ਸੀਸਂ વੇਠੇਤ੍વਾ ਬਹਿਨਗਰੇ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ વਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤੀ ਕਤਿਪਾਹਚ੍ਚਯੇਨ ਅਪਗਤਲਜ੍ਜਾ ਤਤੋ ਨਿવਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਤਿਲਾਨਿ ਪੀਲ਼ੇਤ੍વਾ ਤੇਲવਣਿਜ੍ਜਂ ਸੁਰਾવਣਿਜ੍ਜਞ੍ਚ ਕਰੋਨ੍ਤੀ ਜੀવਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ। ਸਾ ਏਕਦਿવਸਂ ਦ੍વੀਸੁ ਤੀਸੁ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸੁਰਾਮਤ੍ਤੇਸੁ ਮਹਾਨਿਦ੍ਦਂ ਓਕ੍ਕਮਨ੍ਤੇਸੁ ਸਿਥਿਲਭੂਤਾਨਿ ਤੇਸਂ ਨਿવਤ੍ਥવਤ੍ਥਾਨਿ ਅવਹਰਿ।
Kānu antovimānasminti idaṃ satthari sāvatthiyaṃ viharante aññataraṃ khallāṭiyapetiṃ ārabbha vuttaṃ. Atīte kira bārāṇasiyaṃ aññatarā rūpūpajīvinī itthī abhirūpā dassanīyā pāsādikā paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgatā atimanoharakesakalāpī ahosi. Tassā hi kesā nīlā dīghā tanū mudū siniddhā vellitaggā dvihatthagayhā visaṭṭhā yāva mekhalā kalāpā olambanti. Taṃ tassā kesasobhaṃ disvā taruṇajano yebhuyyena tassaṃ paṭibaddhacitto ahosi. Athassā taṃ kesasobhaṃ asahamānā issāpakatā katipayā itthiyo mantetvā tassā eva paricārikadāsiṃ āmisena upalāpetvā tāya tassā kesūpapātanaṃ bhesajjaṃ dāpesuṃ. Sā kira dāsī taṃ bhesajjaṃ nhāniyacuṇṇena saddhiṃ payojetvā gaṅgāya nadiyā nhānakāle tassā adāsi . Sā tena kesamūlesu temetvā udake nimujji , nimujjanamatteyeva kesā samūlā paripatiṃsu, sīsaṃ cassā tittakalābusadisaṃ ahosi. Atha sā sabbaso vilūnakesā luñcitamatthakā kapotī viya virūpā hutvā lajjāya antonagaraṃ pavisituṃ asakkontī vatthena sīsaṃ veṭhetvā bahinagare aññatarasmiṃ padese vāsaṃ kappentī katipāhaccayena apagatalajjā tato nivattetvā tilāni pīḷetvā telavaṇijjaṃ surāvaṇijjañca karontī jīvikaṃ kappesi. Sā ekadivasaṃ dvīsu tīsu manussesu surāmattesu mahāniddaṃ okkamantesu sithilabhūtāni tesaṃ nivatthavatthāni avahari.
ਅਥੇਕਦਿવਸਂ ਸਾ ਏਕਂ ਖੀਣਾਸવਤ੍ਥੇਰਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਘਰਂ ਨੇਤ੍વਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍વਾ ਤੇਲਸਂਸਟ੍ਠਂ ਦੋਣਿਨਿਮ੍ਮਜ੍ਜਨਿਂ ਪਿਞ੍ਞਾਕਮਦਾਸਿ। ਸੋ ਤਸ੍ਸਾ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿ। ਸਾ ਪਸਨ੍ਨਮਾਨਸਾ ਉਪਰਿ ਛਤ੍ਤਂ ਧਾਰਯਮਾਨਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ। ਸੋ ਚ ਥੇਰੋ ਤਸ੍ਸਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਹਂਸੇਨ੍ਤੋ ਅਨੁਮੋਦਨਂ ਕਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ। ਸਾ ਚ ਇਤ੍ਥੀ ਅਨੁਮੋਦਨਕਾਲੇਯੇવ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਕੇਸਾ ਦੀਘਾ ਤਨੂ ਸਿਨਿਦ੍ਧਾ ਮੁਦੂ વੇਲ੍ਲਿਤਗ੍ਗਾ ਹੋਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਪਤ੍ਥਨਮਕਾਸਿ।
Athekadivasaṃ sā ekaṃ khīṇāsavattheraṃ piṇḍāya carantaṃ disvā pasannacittā attano gharaṃ netvā paññatte āsane nisīdāpetvā telasaṃsaṭṭhaṃ doṇinimmajjaniṃ piññākamadāsi. So tassā anukampāya taṃ paṭiggahetvā paribhuñji. Sā pasannamānasā upari chattaṃ dhārayamānā aṭṭhāsi. So ca thero tassā cittaṃ pahaṃsento anumodanaṃ katvā pakkāmi. Sā ca itthī anumodanakāleyeva ‘‘mayhaṃ kesā dīghā tanū siniddhā mudū vellitaggā hontū’’ti patthanamakāsi.
ਸਾ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਕਾਲਂ ਕਤ੍વਾ ਮਿਸ੍ਸਕਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਫਲੇਨ ਸਮੁਦ੍ਦਮਜ੍ਝੇ ਕਨਕવਿਮਾਨੇ ਏਕਿਕਾ ਹੁਤ੍વਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਸਾ ਕੇਸਾ ਪਤ੍ਥਿਤਾਕਾਰਾਯੇવ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਿਂਸੁ। ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਸਾਟਕਾવਹਰਣੇਨ ਪਨ ਨਗ੍ਗਾ ਅਹੋਸਿ। ਸਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਨਕવਿਮਾਨੇ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਏਕਂ ਬੁਦ੍ਧਨ੍ਤਰਂ ਨਗ੍ਗਾવ ਹੁਤ੍વਾ વੀਤਿਨਾਮੇਸਿ। ਅਥ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਭਗવਤਿ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਪવਤ੍ਤਿਤવਰਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੇ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਿਹਰਨ੍ਤੇ ਸਾવਤ੍ਥਿવਾਸਿਨੋ ਸਤ੍ਤਸਤਾ વਾਣਿਜਾ ਸੁવਣ੍ਣਭੂਮਿਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਨਾવਾਯ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਂ ਓਤਰਿਂਸੁ। ਤੇਹਿ ਆਰੁਲ਼੍ਹਾ ਨਾવਾ વਿਸਮવਾਤવੇਗੁਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਚ ਪਰਿਬ੍ਭਮਨ੍ਤੀ ਤਂ ਪਦੇਸਂ ਅਗਮਾਸਿ। ਅਥ ਸਾ વਿਮਾਨਪੇਤੀ ਸਹ વਿਮਾਨੇਨ ਤੇਸਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਸਿ। ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ਜੇਟ੍ਠવਾਣਿਜੋ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ –
Sā aparena samayena kālaṃ katvā missakakammassa phalena samuddamajjhe kanakavimāne ekikā hutvā nibbatti. Tassā kesā patthitākārāyeva sampajjiṃsu. Manussānaṃ sāṭakāvaharaṇena pana naggā ahosi. Sā tasmiṃ kanakavimāne punappunaṃ uppajjitvā ekaṃ buddhantaraṃ naggāva hutvā vītināmesi. Atha amhākaṃ bhagavati loke uppajjitvā pavattitavaradhammacakke anupubbena sāvatthiyaṃ viharante sāvatthivāsino sattasatā vāṇijā suvaṇṇabhūmiṃ uddissa nāvāya mahāsamuddaṃ otariṃsu. Tehi āruḷhā nāvā visamavātavegukkhittā ito cito ca paribbhamantī taṃ padesaṃ agamāsi. Atha sā vimānapetī saha vimānena tesaṃ attānaṃ dassesi. Taṃ disvā jeṭṭhavāṇijo pucchanto –
੫੮.
58.
‘‘ਕਾ ਨੁ ਅਨ੍ਤੋવਿਮਾਨਸ੍ਮਿਂ, ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੀ ਨੂਪਨਿਕ੍ਖਮਿ।
‘‘Kā nu antovimānasmiṃ, tiṭṭhantī nūpanikkhami;
ਉਪਨਿਕ੍ਖਮਸ੍ਸੁ ਭਦ੍ਦੇ, ਪਸ੍ਸਾਮ ਤਂ ਬਹਿਟ੍ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ॥ –
Upanikkhamassu bhadde, passāma taṃ bahiṭṭhita’’nti. –
ਗਾਥਮਾਹ । ਤਤ੍ਥ ਕਾ ਨੁ ਅਨ੍ਤੋવਿਮਾਨਸ੍ਮਿਂ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੀਤਿ વਿਮਾਨਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰੇ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤੀ ਕਾ ਨੁ ਤ੍વਂ, ਕਿਂ ਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥੀ, ਉਦਾਹੁ ਅਮਨੁਸ੍ਸਿਤ੍ਥੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ। ਨੂਪਨਿਕ੍ਖਮੀਤਿ વਿਮਾਨਤੋ ਨ ਨਿਕ੍ਖਮਿ। ਉਪਨਿਕ੍ਖਮਸ੍ਸੁ, ਭਦ੍ਦੇ, ਪਸ੍ਸਾਮ ਤਂ ਬਹਿਟ੍ਠਿਤਨ੍ਤਿ, ਭਦ੍ਦੇ, ਤਂ ਮਯਂ ਬਹਿ ਠਿਤਂ ਪਸ੍ਸਾਮ ਦਟ੍ਠੁਕਾਮਮ੍ਹਾ, ਤਸ੍ਮਾ વਿਮਾਨਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਸ੍ਸੁ। ‘‘ਉਪਨਿਕ੍ਖਮਸ੍ਸੁ ਭਦ੍ਦਨ੍ਤੇ’’ਤਿ વਾ ਪਾਠੋ, ਭਦ੍ਦਂ ਤੇ ਅਤ੍ਥੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
Gāthamāha . Tattha kā nu antovimānasmiṃ tiṭṭhantīti vimānassa anto abbhantare tiṭṭhantī kā nu tvaṃ, kiṃ manussitthī, udāhu amanussitthīti pucchati. Nūpanikkhamīti vimānato na nikkhami. Upanikkhamassu, bhadde, passāma taṃ bahiṭṭhitanti, bhadde, taṃ mayaṃ bahi ṭhitaṃ passāma daṭṭhukāmamhā, tasmā vimānato nikkhamassu. ‘‘Upanikkhamassu bhaddante’’ti vā pāṭho, bhaddaṃ te atthūti attho.
ਅਥਸ੍ਸ ਸਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਬਹਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯਤਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੀ –
Athassa sā attano bahi nikkhamisuṃ asakkuṇeyyataṃ pakāsentī –
੫੯.
59.
‘‘ਅਟ੍ਟੀਯਾਮਿ ਹਰਾਯਾਮਿ, ਨਗ੍ਗਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤੁਂ ਬਹਿ।
‘‘Aṭṭīyāmi harāyāmi, naggā nikkhamituṃ bahi;
ਕੇਸੇਹਮ੍ਹਿ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾ, ਪੁਞ੍ਞਂ ਮੇ ਅਪ੍ਪਕਂ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ॥ –
Kesehamhi paṭicchannā, puññaṃ me appakaṃ kata’’nti. –
ਗਾਥਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਅਟ੍ਟੀਯਾਮੀਤਿ ਨਗ੍ਗਾ ਹੁਤ੍વਾ ਬਹਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤੁਂ ਅਟ੍ਟਿਕਾ ਦੁਕ੍ਖਿਤਾ ਅਮ੍ਹਿ। ਹਰਾਯਾਮੀਤਿ ਲਜ੍ਜਾਮਿ। ਕੇਸੇਹਮ੍ਹਿ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਤਿ ਕੇਸੇਹਿ ਅਮ੍ਹਿ ਅਹਂ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿਤਾ ਪਾਰੁਤਸਰੀਰਾ। ਪੁਞ੍ਞਂ ਮੇ ਅਪ੍ਪਕਂ ਕਤਨ੍ਤਿ ਅਪ੍ਪਕਂ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਮਯਾ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਂ ਕਤਂ, ਪਿਞ੍ਞਾਕਦਾਨਮਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ।
Gāthamāha. Tattha aṭṭīyāmīti naggā hutvā bahi nikkhamituṃ aṭṭikā dukkhitā amhi. Harāyāmīti lajjāmi. Kesehamhi paṭicchannāti kesehi amhi ahaṃ paṭicchāditā pārutasarīrā. Puññaṃ me appakaṃ katanti appakaṃ parittaṃ mayā kusalakammaṃ kataṃ, piññākadānamattanti adhippāyo.
ਅਥਸ੍ਸਾ વਾਣਿਜੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਤ੍ਤਰਿਸਾਟਕਂ ਦਾਤੁਕਾਮੋ –-
Athassā vāṇijo attano uttarisāṭakaṃ dātukāmo –-
੬੦.
60.
‘‘ਹਨ੍ਦੁਤ੍ਤਰੀਯਂ ਦਦਾਮਿ ਤੇ, ਇਦਂ ਦੁਸ੍ਸਂ ਨਿવਾਸਯ।
‘‘Handuttarīyaṃ dadāmi te, idaṃ dussaṃ nivāsaya;
ਇਦਂ ਦੁਸ੍ਸਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ, ਏਹਿ ਨਿਕ੍ਖਮ ਸੋਭਨੇ।
Idaṃ dussaṃ nivāsetvā, ehi nikkhama sobhane;
ਉਪਨਿਕ੍ਖਮਸ੍ਸੁ ਭਦ੍ਦੇ, ਪਸ੍ਸਾਮ ਤਂ ਬਹਿਟ੍ਠਿਤ’’ਨ੍ਤਿ॥ –
Upanikkhamassu bhadde, passāma taṃ bahiṭṭhita’’nti. –
ਗਾਥਮਾਹ । ਤਤ੍ਥ ਹਨ੍ਦਾਤਿ ਗਣ੍ਹ। ਉਤ੍ਤਰੀਯਨ੍ਤਿ ਉਪਸਂਬ੍ਯਾਨਂ ਉਤ੍ਤਰਿਸਾਟਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਦਦਾਮਿ ਤੇਤਿ ਤੁਯ੍ਹਂ ਦਦਾਮਿ। ਇਦਂ ਦੁਸ੍ਸਂ ਨਿવਾਸਯਾਤਿ ਇਦਂ ਮਮ ਉਤ੍ਤਰਿਸਾਟਕਂ ਤ੍વਂ ਨਿવਾਸੇਹਿ। ਸੋਭਨੇਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਰੂਪੇ।
Gāthamāha . Tattha handāti gaṇha. Uttarīyanti upasaṃbyānaṃ uttarisāṭakanti attho. Dadāmi teti tuyhaṃ dadāmi. Idaṃ dussaṃ nivāsayāti idaṃ mama uttarisāṭakaṃ tvaṃ nivāsehi. Sobhaneti sundararūpe.
ਏવਞ੍ਚ ਪਨ વਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਤ੍ਤਰਿਸਾਟਕਂ ਤਸ੍ਸਾ ਉਪਨੇਸਿ, ਸਾ ਤਥਾ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨੁਪਕਪ੍ਪਨੀਯਤਞ੍ਚ, ਯਥਾ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਂ ਉਪਕਪ੍ਪਤਿ, ਤਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੀ –
Evañca pana vatvā attano uttarisāṭakaṃ tassā upanesi, sā tathā diyyamānassa attano anupakappanīyatañca, yathā diyyamānaṃ upakappati, tañca dassentī –
੬੧.
61.
‘‘ਹਤ੍ਥੇਨ ਹਤ੍ਥੇ ਤੇ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਨ ਮਯ੍ਹਂ ਉਪਕਪ੍ਪਤਿ।
‘‘Hatthena hatthe te dinnaṃ, na mayhaṃ upakappati;
ਏਸੇਤ੍ਥੁਪਾਸਕੋ ਸਦ੍ਧੋ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸਾવਕੋ॥
Esetthupāsako saddho, sammāsambuddhasāvako.
੬੨.
62.
‘‘ਏਤਂ ਅਚ੍ਛਾਦਯਿਤ੍વਾਨ, ਮਮ ਦਕ੍ਖਿਣਮਾਦਿਸ।
‘‘Etaṃ acchādayitvāna, mama dakkhiṇamādisa;
ਤਥਾਹਂ ਸੁਖਿਤਾ ਹੇਸ੍ਸਂ, ਸਬ੍ਬਕਾਮਸਮਿਦ੍ਧਿਨੀ’’ਤਿ॥ –
Tathāhaṃ sukhitā hessaṃ, sabbakāmasamiddhinī’’ti. –
ਗਾਥਾਦ੍વਯਮਾਹ । ਤਤ੍ਥ ਹਤ੍ਥੇਨ ਹਤ੍ਥੇ ਤੇ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਨ ਮਯ੍ਹਂ ਉਪਕਪ੍ਪਤੀਤਿ, ਮਾਰਿਸ, ਤવ ਹਤ੍ਥੇਨ ਮਮ ਹਤ੍ਥੇ ਤਯਾ ਦਿਨ੍ਨਂ ਨ ਮਯ੍ਹਂ ਉਪਕਪ੍ਪਤਿ ਨ વਿਨਿਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਉਪਭੋਗਯੋਗ੍ਗਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਏਸੇਤ੍ਥੁਪਾਸਕੋ ਸਦ੍ਧੋਤਿ ਏਸੋ ਰਤਨਤ੍ਤਯਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਸਰਣਗਮਨੇਨ ਉਪਾਸਕੋ ਕਮ੍ਮਫਲਸਦ੍ਧਾਯ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਸਦ੍ਧੋ ਏਤ੍ਥ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਜਨਸਮੂਹੇ ਅਤ੍ਥਿ। ਏਤਂ ਅਚ੍ਛਾਦਯਿਤ੍વਾਨ, ਮਮ ਦਕ੍ਖਿਣਮਾਦਿਸਾਤਿ ਏਤਂ ਉਪਾਸਕਂ ਮਮ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਂ ਸਾਟਕਂ ਪਰਿਦਹਾਪੇਤ੍વਾ ਤਂ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਮਯ੍ਹਂ ਆਦਿਸ ਪਤ੍ਤਿਦਾਨਂ ਦੇਹਿ। ਤਥਾਹਂ ਸੁਖਿਤਾ ਹੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਤਥਾ ਕਤੇ ਅਹਂ ਸੁਖਿਤਾ ਦਿਬ੍ਬવਤ੍ਥਨਿવਤ੍ਥਾ ਸੁਖਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਭવਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ।
Gāthādvayamāha . Tattha hatthena hatthe te dinnaṃ, na mayhaṃ upakappatīti, mārisa, tava hatthena mama hatthe tayā dinnaṃ na mayhaṃ upakappati na viniyujjati, upabhogayoggaṃ na hotīti attho. Esetthupāsako saddhoti eso ratanattayaṃ uddissa saraṇagamanena upāsako kammaphalasaddhāya ca samannāgatattā saddho ettha etasmiṃ janasamūhe atthi. Etaṃ acchādayitvāna, mama dakkhiṇamādisāti etaṃ upāsakaṃ mama diyyamānaṃ sāṭakaṃ paridahāpetvā taṃ dakkhiṇaṃ mayhaṃ ādisa pattidānaṃ dehi. Tathāhaṃ sukhitā hessanti tathā kate ahaṃ sukhitā dibbavatthanivatthā sukhappattā bhavissāmīti.
ਤਂ ਸੁਤ੍વਾ વਾਣਿਜਾ ਤਂ ਉਪਾਸਕਂ ਨ੍ਹਾਪੇਤ੍વਾ વਿਲਿਮ੍ਪੇਤ੍વਾ વਤ੍ਥਯੁਗੇਨ ਅਚ੍ਛਾਦੇਸੁਂ। ਤਮਤ੍ਥਂ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤਾ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰਾ –
Taṃ sutvā vāṇijā taṃ upāsakaṃ nhāpetvā vilimpetvā vatthayugena acchādesuṃ. Tamatthaṃ pakāsentā saṅgītikārā –
੬੩.
63.
‘‘ਤਞ੍ਚ ਤੇ ਨ੍ਹਾਪਯਿਤ੍વਾਨ, વਿਲਿਮ੍ਪੇਤ੍વਾਨ વਾਣਿਜਾ।
‘‘Tañca te nhāpayitvāna, vilimpetvāna vāṇijā;
વਤ੍ਥੇਹਚ੍ਛਾਦਯਿਤ੍વਾਨ, ਤਸ੍ਸਾ ਦਕ੍ਖਿਣਮਾਦਿਸੁਂ॥
Vatthehacchādayitvāna, tassā dakkhiṇamādisuṃ.
੬੪.
64.
‘‘ਸਮਨਨ੍ਤਰਾਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇ , વਿਪਾਕੋ ਉਦਪਜ੍ਜਥ।
‘‘Samanantarānuddiṭṭhe , vipāko udapajjatha;
ਭੋਜਨਚ੍ਛਾਦਨਪਾਨੀਯਂ, ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਇਦਂ ਫਲਂ॥
Bhojanacchādanapānīyaṃ, dakkhiṇāya idaṃ phalaṃ.
੬੫.
65.
‘‘ਤਤੋ ਸੁਦ੍ਧਾ ਸੁਚਿવਸਨਾ, ਕਾਸਿਕੁਤ੍ਤਮਧਾਰਿਨੀ।
‘‘Tato suddhā sucivasanā, kāsikuttamadhārinī;
ਹਸਨ੍ਤੀ વਿਮਾਨਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿ, ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਇਦਂ ਫਲ’’ਨ੍ਤਿ॥ –
Hasantī vimānā nikkhami, dakkhiṇāya idaṃ phala’’nti. –
ਤਿਸ੍ਸੋ ਗਾਥਾਯੋ ਅવੋਚੁਂ।
Tisso gāthāyo avocuṃ.
੬੩. ਤਤ੍ਥ ਤਨ੍ਤਿ ਤਂ ਉਪਾਸਕਂ। ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ। ਤੇਤਿ ਤੇ વਾਣਿਜਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। વਿਲਿਮ੍ਪੇਤ੍વਾਨਾਤਿ ਉਤ੍ਤਮੇਨ ਗਨ੍ਧੇਨ વਿਲਿਮ੍ਪੇਤ੍વਾ। વਤ੍ਥੇਹਚ੍ਛਾਦਯਿਤ੍વਾਨਾਤਿ વਣ੍ਣਗਨ੍ਧਰਸਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਭੋਜਨਂ ਭੋਜੇਤ੍વਾ ਨਿવਾਸਨਂ ਉਤ੍ਤਰੀਯਨ੍ਤਿ ਦ੍વੀਹਿ વਤ੍ਥੇਹਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਸੁਂ, ਦ੍વੇ વਤ੍ਥਾਨਿ ਅਦਂਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਸ੍ਸਾ ਦਕ੍ਖਿਣਮਾਦਿਸੁਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਪੇਤਿਯਾ ਤਂ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਆਦਿਸਿਂਸੁ।
63. Tattha tanti taṃ upāsakaṃ. Ca-saddo nipātamattaṃ. Teti te vāṇijāti yojanā. Vilimpetvānāti uttamena gandhena vilimpetvā. Vatthehacchādayitvānāti vaṇṇagandharasasampannaṃ sabyañjanaṃ bhojanaṃ bhojetvā nivāsanaṃ uttarīyanti dvīhi vatthehi acchādesuṃ, dve vatthāni adaṃsūti attho. Tassā dakkhiṇamādisunti tassā petiyā taṃ dakkhiṇaṃ ādisiṃsu.
੬੪. ਸਮਨਨ੍ਤਰਾਨੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠੇਤਿ ਅਨੂ-ਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਸਾ ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਸਮਨਨ੍ਤਰਮੇવ। વਿਪਾਕੋ ਉਦਪਜ੍ਜਥਾਤਿ ਤਸ੍ਸਾ ਪੇਤਿਯਾ વਿਪਾਕੋ ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਫਲਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ। ਕੀਦਿਸੋਤਿ ਪੇਤੀ ਆਹ ਭੋਜਨਚ੍ਛਾਦਨਪਾਨੀਯਨ੍ਤਿ। ਨਾਨਪ੍ਪਕਾਰਂ ਦਿਬ੍ਬਭੋਜਨਸਦਿਸਂ ਭੋਜਨਞ੍ਚ ਨਾਨਾવਿਰਾਗવਣ੍ਣਸਮੁਜ੍ਜਲਂ ਦਿਬ੍ਬવਤ੍ਥਸਦਿਸਂ વਤ੍ਥਞ੍ਚ ਅਨੇਕવਿਧਂ ਪਾਨਕਞ੍ਚ ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਇਦਂ ਈਦਿਸਂ ਫਲਂ ਉਦਪਜ੍ਜਥਾਤਿ ਯੋਜਨਾ।
64.Samanantarānuddiṭṭheti anū-ti nipātamattaṃ, tassā dakkhiṇāya uddiṭṭhasamanantarameva. Vipāko udapajjathāti tassā petiyā vipāko dakkhiṇāya phalaṃ uppajji. Kīdisoti petī āha bhojanacchādanapānīyanti. Nānappakāraṃ dibbabhojanasadisaṃ bhojanañca nānāvirāgavaṇṇasamujjalaṃ dibbavatthasadisaṃ vatthañca anekavidhaṃ pānakañca dakkhiṇāya idaṃ īdisaṃ phalaṃ udapajjathāti yojanā.
੬੫. ਤਤੋਤਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਭੋਜਨਾਦਿਪਟਿਲਾਭਤੋ ਪਚ੍ਛਾ। ਸੁਦ੍ਧਾਤਿ ਨ੍ਹਾਨੇਨ ਸੁਦ੍ਧਸਰੀਰਾ। ਸੁਚਿવਸਨਾਤਿ ਸੁવਿਸੁਦ੍ਧવਤ੍ਥਨਿવਤ੍ਥਾ। ਕਾਸਿਕੁਤ੍ਤਮਧਾਰਿਨੀਤਿ ਕਾਸਿਕવਤ੍ਥਤੋਪਿ ਉਤ੍ਤਮવਤ੍ਥਧਾਰਿਨੀ। ਹਸਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਪਸ੍ਸਥ ਤਾવ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਇਦਂ ਫਲવਿਸੇਸ’’ਨ੍ਤਿ ਪਕਾਸਨવਸੇਨ ਹਸਮਾਨਾ વਿਮਾਨਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿ।
65.Tatoti yathāvuttabhojanādipaṭilābhato pacchā. Suddhāti nhānena suddhasarīrā. Sucivasanāti suvisuddhavatthanivatthā. Kāsikuttamadhārinīti kāsikavatthatopi uttamavatthadhārinī. Hasantīti ‘‘passatha tāva tumhākaṃ dakkhiṇāya idaṃ phalavisesa’’nti pakāsanavasena hasamānā vimānato nikkhami.
ਅਥ ਤੇ વਾਣਿਜਾ ਏવਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਪੁਞ੍ਞਫਲਂ ਦਿਸ੍વਾ ਅਚ੍ਛਰਿਯਬ੍ਭੁਤਚਿਤ੍ਤਜਾਤਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਉਪਾਸਕੇ ਸਞ੍ਜਾਤਗਾਰવਬਹੁਮਾਨਾ ਕਤਞ੍ਜਲੀ ਤਂ ਪਯਿਰੁਪਾਸਿਂਸੁ। ਸੋਪਿ ਤੇ ਧਮ੍ਮਕਥਾਯ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋਮਤ੍ਤਾਯ ਪਸਾਦੇਤ੍વਾ ਸਰਣੇਸੁ ਚ ਸੀਲੇਸੁ ਚ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਸਿ। ਤੇ ਤਾਯ વਿਮਾਨਪੇਤਿਯਾ ਕਤਕਮ੍ਮਂ –
Atha te vāṇijā evaṃ paccakkhato puññaphalaṃ disvā acchariyabbhutacittajātā tasmiṃ upāsake sañjātagāravabahumānā katañjalī taṃ payirupāsiṃsu. Sopi te dhammakathāya bhiyyosomattāya pasādetvā saraṇesu ca sīlesu ca patiṭṭhāpesi. Te tāya vimānapetiyā katakammaṃ –
੬੬.
66.
‘‘ਸੁਚਿਤ੍ਤਰੂਪਂ ਰੁਚਿਰਂ, વਿਮਾਨਂ ਤੇ ਪਭਾਸਤਿ।
‘‘Sucittarūpaṃ ruciraṃ, vimānaṃ te pabhāsati;
ਦੇવਤੇ ਪੁਚ੍ਛਿਤਾਚਿਕ੍ਖ, ਕਿਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਿਦਂ ਫਲ’’ਨ੍ਤਿ॥ –
Devate pucchitācikkha, kissa kammassidaṃ phala’’nti. –
ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ। ਤਤ੍ਥ ਸੁਚਿਤ੍ਤਰੂਪਨ੍ਤਿ ਹਤ੍ਥਿਅਸ੍ਸਇਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਾਦਿવਸੇਨ ਚੇવ ਮਾਲਾਕਮ੍ਮਲਤਾਕਮ੍ਮਾਦਿવਸੇਨ ਚ ਸੁਟ੍ਠੁ વਿਹਿਤਚਿਤ੍ਤਰੂਪਂ। ਰੁਚਿਰਨ੍ਤਿ ਰਮਣੀਯਂ ਦਸ੍ਸਨੀਯਂ। ਕਿਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਿਦਂ ਫਲਨ੍ਤਿ ਕੀਦਿਸਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ, ਕਿਂ ਦਾਨਮਯਸ੍ਸ ਉਦਾਹੁ ਸੀਲਮਯਸ੍ਸ ਇਦਂ ਫਲਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
Imāya gāthāya pucchiṃsu. Tattha sucittarūpanti hatthiassaitthipurisādivasena ceva mālākammalatākammādivasena ca suṭṭhu vihitacittarūpaṃ. Ruciranti ramaṇīyaṃ dassanīyaṃ. Kissa kammassidaṃ phalanti kīdisassa kammassa, kiṃ dānamayassa udāhu sīlamayassa idaṃ phalanti attho.
ਸਾ ਤੇਹਿ ਏવਂ ਪੁਟ੍ਠਾ ‘‘ਮਯਾ ਕਤਸ੍ਸ ਪਰਿਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਤਾવ ਇਦਂ ਫਲਂ, ਅਕੁਸਲਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਨ ਆਯਤਿਂ ਨਿਰਯੇ ਏਦਿਸਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਤਦੁਭਯਂ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੀ –
Sā tehi evaṃ puṭṭhā ‘‘mayā katassa parittakassa kusalakammassa tāva idaṃ phalaṃ, akusalakammassa pana āyatiṃ niraye edisaṃ bhavissatī’’ti tadubhayaṃ ācikkhantī –
੬੭.
67.
‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਚਰਮਾਨਸ੍ਸ, ਦੋਣਿਨਿਮ੍ਮਜ੍ਜਨਿਂ ਅਹਂ।
‘‘Bhikkhuno caramānassa, doṇinimmajjaniṃ ahaṃ;
ਅਦਾਸਿਂ ਉਜੁਭੂਤਸ੍ਸ, વਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨੇਨ ਚੇਤਸਾ॥
Adāsiṃ ujubhūtassa, vippasannena cetasā.
੬੮.
68.
‘‘ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕੁਸਲਸ੍ਸ, વਿਪਾਕਂ ਦੀਘਮਨ੍ਤਰਂ।
‘‘Tassa kammassa kusalassa, vipākaṃ dīghamantaraṃ;
ਅਨੁਭੋਮਿ વਿਮਾਨਸ੍ਮਿਂ, ਤਞ੍ਚ ਦਾਨਿ ਪਰਿਤ੍ਤਕਂ॥
Anubhomi vimānasmiṃ, tañca dāni parittakaṃ.
੬੯.
69.
‘‘ਉਦ੍ਧਂ ਚਤੂਹਿ ਮਾਸੇਹਿ, ਕਾਲਂਕਿਰਿਯਾ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ।
‘‘Uddhaṃ catūhi māsehi, kālaṃkiriyā bhavissati;
ਏਕਨ੍ਤਕਟੁਕਂ ਘੋਰਂ, ਨਿਰਯਂ ਪਪਤਿਸ੍ਸਹਂ॥
Ekantakaṭukaṃ ghoraṃ, nirayaṃ papatissahaṃ.
੭੦.
70.
‘‘ਚਤੁਕ੍ਕਣ੍ਣਂ ਚਤੁਦ੍વਾਰਂ, વਿਭਤ੍ਤਂ ਭਾਗਸੋ ਮਿਤਂ।
‘‘Catukkaṇṇaṃ catudvāraṃ, vibhattaṃ bhāgaso mitaṃ;
ਅਯੋਪਾਕਾਰਪਰਿਯਨ੍ਤਂ, ਅਯਸਾ ਪਟਿਕੁਜ੍ਜਿਤਂ॥
Ayopākārapariyantaṃ, ayasā paṭikujjitaṃ.
੭੧.
71.
‘‘ਤਸ੍ਸ ਅਯੋਮਯਾ ਭੂਮਿ, ਜਲਿਤਾ ਤੇਜਸਾ ਯੁਤਾ।
‘‘Tassa ayomayā bhūmi, jalitā tejasā yutā;
ਸਮਨ੍ਤਾ ਯੋਜਨਸਤਂ, ਫਰਿਤ੍વਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ ਸਬ੍ਬਦਾ॥
Samantā yojanasataṃ, pharitvā tiṭṭhati sabbadā.
੭੨.
72.
‘‘ਤਤ੍ਥਾਹਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਦੁਕ੍ਖਂ વੇਦਿਸ੍ਸ વੇਦਨਂ।
‘‘Tatthāhaṃ dīghamaddhānaṃ, dukkhaṃ vedissa vedanaṃ;
ਫਲਞ੍ਚ ਪਾਪਕਮ੍ਮਸ੍ਸ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋਚਾਮਹਂ ਭੁਸ’’ਨ੍ਤਿ॥ – ਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿ।
Phalañca pāpakammassa, tasmā socāmahaṃ bhusa’’nti. – gāthāyo abhāsi;
੬੭. ਤਤ੍ਥ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਚਰਮਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਭਿਨ੍ਨਕਿਲੇਸਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਭਿਕ੍ਖਾਯ ਚਰਨ੍ਤਸ੍ਸ। ਦੋਣਿਨਿਮ੍ਮਜ੍ਜਨਿਨ੍ਤਿ વਿਸ੍ਸਨ੍ਦਮਾਨਤੇਲਂ ਪਿਞ੍ਞਾਕਂ। ਉਜੁਭੂਤਸ੍ਸਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਜਿਮ੍ਹવਙ੍ਕਕੁਟਿਲਭਾવਕਰਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਅਭਾવੇਨ ਉਜੁਭਾવਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ। વਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨੇਨ ਚੇਤਸਾਤਿ ਕਮ੍ਮਫਲਸਦ੍ਧਾਯ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਸਨ੍ਨੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ।
67. Tattha bhikkhuno caramānassāti aññatarassa bhinnakilesassa bhikkhuno bhikkhāya carantassa. Doṇinimmajjaninti vissandamānatelaṃ piññākaṃ. Ujubhūtassāti cittajimhavaṅkakuṭilabhāvakarānaṃ kilesānaṃ abhāvena ujubhāvappattassa. Vippasannena cetasāti kammaphalasaddhāya suṭṭhu pasannena cittena.
੬੮-੬੯. ਦੀਘਮਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਮ-ਕਾਰੋ ਪਦਸਨ੍ਧਿਕਰੋ, ਦੀਘਅਨ੍ਤਰਂ ਦੀਘਕਾਲਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਞ੍ਚ ਦਾਨਿ ਪਰਿਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਤਞ੍ਚ ਪੁਞ੍ਞਫਲਂ વਿਪਕ੍ਕવਿਪਾਕਤ੍ਤਾ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਇਦਾਨਿ ਪਰਿਤ੍ਤਕਂ ਅਪ੍ਪਾવਸੇਸਂ, ਨ ਚਿਰੇਨੇવ ਇਤੋ ਚવਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਦ੍ਧਂ ਚਤੂਹਿ ਮਾਸੇਹਿ, ਕਾਲਂਕਿਰਿਯਾ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚਤੂਹਿ ਮਾਸੇਹਿ ਉਦ੍ਧਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਾਸਾਨਂ ਉਪਰਿ ਪਞ੍ਚਮੇ ਮਾਸੇ ਮਮ ਕਾਲਂਕਿਰਿਯਾ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਏਕਨ੍ਤਕਟੁਕਨ੍ਤਿ ਏਕਨ੍ਤੇਨੇવ ਅਨਿਟ੍ਠਛਫਸ੍ਸਾਯਤਨਿਕਭਾવਤੋ ਏਕਨ੍ਤਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਘੋਰਨ੍ਤਿ ਦਾਰੁਣਂ। ਨਿਰਯਨ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥਿ ਏਤ੍ਥ ਅਯੋ ਸੁਖਨ੍ਤਿ ਕਤ੍વਾ ‘‘ਨਿਰਯ’’ਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਂ ਨਰਕਂ। ਪਪਤਿਸ੍ਸਹਨ੍ਤਿ ਪਪਹਿਸ੍ਸਾਮਿ ਅਹਂ।
68-69.Dīghamantaranti ma-kāro padasandhikaro, dīghaantaraṃ dīghakālanti attho. Tañca dāni parittakanti tañca puññaphalaṃ vipakkavipākattā kammassa idāni parittakaṃ appāvasesaṃ, na cireneva ito cavissāmīti attho. Tenāha ‘‘uddhaṃ catūhi māsehi, kālaṃkiriyā bhavissatī’’ti catūhi māsehi uddhaṃ catunnaṃ māsānaṃ upari pañcame māse mama kālaṃkiriyā bhavissatīti dasseti. Ekantakaṭukanti ekanteneva aniṭṭhachaphassāyatanikabhāvato ekantadukkhanti attho. Ghoranti dāruṇaṃ. Nirayanti natthi ettha ayo sukhanti katvā ‘‘niraya’’nti laddhanāmaṃ narakaṃ. Papatissahanti papahissāmi ahaṃ.
੭੦. ‘‘ਨਿਰਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਅવੀਚਿਮਹਾਨਿਰਯਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਤ੍ਤਾ ਤਂ ਸਰੂਪਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਚਤੁਕ੍ਕਣ੍ਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਚਤੁਕ੍ਕਣ੍ਣਨ੍ਤਿ ਚਤੁਕ੍ਕੋਣਂ। ਚਤੁਦ੍વਾਰਨ੍ਤਿ ਚਤੂਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਚਤੂਹਿ ਦ੍વਾਰੇਹਿ ਯੁਤ੍ਤਂ। વਿਭਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ વਿਭਤ੍ਤਂ।
70. ‘‘Niraya’’nti cettha avīcimahānirayassa adhippetattā taṃ sarūpato dassetuṃ ‘‘catukkaṇṇa’’ntiādimāha. Tattha catukkaṇṇanti catukkoṇaṃ. Catudvāranti catūsu disāsu catūhi dvārehi yuttaṃ. Vibhattanti suṭṭhu vibhattaṃ.
ਭਾਗਸੋਤਿ ਭਾਗਤੋ। ਮਿਤਨ੍ਤਿ ਤੁਲਿਤਂ। ਅਯੋਪਾਕਾਰਪਰਿਯਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਯੋਮਯੇਨ ਪਾਕਾਰੇਨ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ। ਅਯਸਾ ਪਟਿਕੁਜ੍ਜਿਤਨ੍ਤਿ ਅਯੋਪਟਲੇਨੇવ ਉਪਰਿ ਪਿਹਿਤਂ।
Bhāgasoti bhāgato. Mitanti tulitaṃ. Ayopākārapariyantanti ayomayena pākārena parikkhittaṃ. Ayasā paṭikujjitanti ayopaṭaleneva upari pihitaṃ.
੭੧-੭੨. ਤੇਜਸਾ ਯੁਤਾਤਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਸਮੁਟ੍ਠਿਤਜਾਲੇਨ ਮਹਤਾ ਅਗ੍ਗਿਨਾ ਨਿਰਨ੍ਤਰਂ ਸਮਾਯੁਤਜਾਲਾ। ਸਮਨ੍ਤਾ ਯੋਜਨਸਤਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਪਨ ਸਮਨ੍ਤਾ ਬਹਿ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾਸੁ ਯੋਜਨਸਤਂ ਯੋਜਨਾਨਂ ਸਤਂ। ਸਬ੍ਬਦਾਤਿ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ। ਫਰਿਤ੍વਾ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਬ੍ਯਾਪੇਤ੍વਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਮਹਾਨਿਰਯੇ। વੇਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વੇਦਿਸ੍ਸਾਮਿ ਅਨੁਭવਿਸ੍ਸਾਮਿ। ਫਲਞ੍ਚ ਪਾਪਕਮ੍ਮਸ੍ਸਾਤਿ ਇਦਂ ਈਦਿਸਂ ਦੁਕ੍ਖਾਨੁਭવਨਂ ਮਹਾ ਏવਂ ਕਤਸ੍ਸ ਪਾਪਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਫਲਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
71-72.Tejasā yutāti samantato samuṭṭhitajālena mahatā agginā nirantaraṃ samāyutajālā. Samantā yojanasatanti evaṃ pana samantā bahi sabbadisāsu yojanasataṃ yojanānaṃ sataṃ. Sabbadāti sabbakālaṃ. Pharitvā tiṭṭhatīti byāpetvā tiṭṭhati. Tatthāti tasmiṃ mahāniraye. Vedissanti vedissāmi anubhavissāmi. Phalañca pāpakammassāti idaṃ īdisaṃ dukkhānubhavanaṃ mahā evaṃ katassa pāpassa kammassa phalanti attho.
ਏવਂ ਤਾਯ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਤਕਮ੍ਮਫਲੇ ਆਯਤਿਂ ਨੇਰਯਿਕਭਯੇ ਚ ਪਕਾਸਿਤੇ ਸੋ ਉਪਾਸਕੋ ਕਰੁਣਾਸਞ੍ਚੋਦਿਤਮਾਨਸੋ ‘‘ਹਨ੍ਦਸ੍ਸਾਹਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾ ਭવੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਆਹ – ‘‘ਦੇવਤੇ, ਤ੍વਂ ਮਯ੍ਹਂ ਏਕਸ੍ਸ ਦਾਨવਸੇਨ ਸਬ੍ਬਕਾਮਸਮਿਦ੍ਧਾ ਉਟ੍ਠਾਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੁਤ੍ਤਾ ਜਾਤਾ, ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਇਮੇਸਂ ਉਪਾਸਕਾਨਂ ਦਾਨਂ ਦਤ੍વਾ ਸਤ੍ਥੁ ਚ ਗੁਣੇ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤ੍વਾ ਨਿਰਯੂਪਪਤ੍ਤਿਤੋ ਮੁਚ੍ਚਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ। ਸਾ ਪੇਤੀ ਹਟ੍ਠਤੁਟ੍ਠਾ ‘‘ਸਾਧੂ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਤੇ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਅਨ੍ਨਪਾਨੇਨ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪੇਤ੍વਾ ਦਿਬ੍ਬਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਨਾਨਾવਿਧਾਨਿ ਰਤਨਾਨਿ ਚ ਅਦਾਸਿ, ਭਗવਨ੍ਤਞ੍ਚ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਦਿਬ੍ਬਂ ਦੁਸ੍ਸਯੁਗਂ ਤੇਸਂ ਹਤ੍ਥੇ ਦਤ੍વਾ ‘‘ਅਞ੍ਞਤਰਾ, ਭਨ੍ਤੇ, વਿਮਾਨਪੇਤੀ ਭਗવਤੋ ਪਾਦੇ ਸਿਰਸਾ વਨ੍ਦਤੀਤਿ ਸਾવਤ੍ਥਿਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਮਮ વਚਨੇਨ વਨ੍ਦਥਾ’’ਤਿ વਨ੍ਦਨਞ੍ਚ ਪੇਸੇਸਿ, ਤਞ੍ਚ ਨਾવਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਇਦ੍ਧਾਨੁਭਾવੇਨ ਤੇਹਿ ਇਚ੍ਛਿਤਪਟ੍ਟਨਂ ਤਂ ਦਿવਸਮੇવ ਉਪਨੇਸਿ।
Evaṃ tāya attanā katakammaphale āyatiṃ nerayikabhaye ca pakāsite so upāsako karuṇāsañcoditamānaso ‘‘handassāhaṃ patiṭṭhā bhaveyya’’nti cintetvā āha – ‘‘devate, tvaṃ mayhaṃ ekassa dānavasena sabbakāmasamiddhā uṭṭhārasampattiyuttā jātā, idāni pana imesaṃ upāsakānaṃ dānaṃ datvā satthu ca guṇe anussaritvā nirayūpapattito muccissasī’’ti. Sā petī haṭṭhatuṭṭhā ‘‘sādhū’’ti vatvā te dibbena annapānena santappetvā dibbāni vatthāni nānāvidhāni ratanāni ca adāsi, bhagavantañca uddissa dibbaṃ dussayugaṃ tesaṃ hatthe datvā ‘‘aññatarā, bhante, vimānapetī bhagavato pāde sirasā vandatīti sāvatthiṃ gantvā satthāraṃ mama vacanena vandathā’’ti vandanañca pesesi, tañca nāvaṃ attano iddhānubhāvena tehi icchitapaṭṭanaṃ taṃ divasameva upanesi.
ਅਥ ਤੇ વਾਣਿਜਾ ਤਤੋ ਪਟ੍ਟਨਤੋ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਸਾવਤ੍ਥਿਂ ਪਤ੍વਾ ਜੇਤવਨਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਸਤ੍ਥੁ ਤਂ ਦੁਸ੍ਸਯੁਗਂ ਦਤ੍વਾ વਨ੍ਦਨਞ੍ਚ ਨਿવੇਦੇਤ੍વਾ ਆਦਿਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਤਂ ਪવਤ੍ਤਿਂ ਭਗવਤੋ ਆਰੋਚੇਸੁਂ। ਸਤ੍ਥਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਕਤ੍વਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਪਰਿਸਾਯ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ, ਸਾ ਦੇਸਨਾ ਮਹਾਜਨਸ੍ਸ ਸਾਤ੍ਥਿਕਾ ਜਾਤਾ। ਤੇ ਪਨ ਉਪਾਸਕਾ ਦੁਤਿਯਦਿવਸੇ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸਾ ਦਕ੍ਖਿਣਮਾਦਿਸਿਂਸੁ। ਸਾ ਚ ਤਤੋ ਪੇਤਲੋਕਤੋ ਚવਿਤ੍વਾ વਿવਿਧਰਤਨવਿਜ੍ਜੋਤਿਤੇ ਤਾવਤਿਂਸਭવਨੇ ਕਨਕવਿਮਾਨੇ ਅਚ੍ਛਰਾਸਹਸ੍ਸਪਰਿવਾਰਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੀਤਿ।
Atha te vāṇijā tato paṭṭanato anukkamena sāvatthiṃ patvā jetavanaṃ pavisitvā satthu taṃ dussayugaṃ datvā vandanañca nivedetvā ādito paṭṭhāya taṃ pavattiṃ bhagavato ārocesuṃ. Satthā tamatthaṃ aṭṭhuppattiṃ katvā sampattaparisāya vitthārena dhammaṃ desesi, sā desanā mahājanassa sātthikā jātā. Te pana upāsakā dutiyadivase buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa mahādānaṃ datvā tassā dakkhiṇamādisiṃsu. Sā ca tato petalokato cavitvā vividharatanavijjotite tāvatiṃsabhavane kanakavimāne accharāsahassaparivārā nibbattīti.
ਖਲ੍ਲਾਟਿਯਪੇਤਿવਤ੍ਥੁવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Khallāṭiyapetivatthuvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਪੇਤવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Petavatthupāḷi / ੧੦. ਖਲ੍ਲਾਟਿਯਪੇਤਿવਤ੍ਥੁ • 10. Khallāṭiyapetivatthu