Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
੩. ਖਮ੍ਭਕਤવਗ੍ਗ-ਅਤ੍ਥਯੋਜਨਾ
3. Khambhakatavagga-atthayojanā
੫੯੬. ਖਮ੍ਭੋ ਕਤੋ ਯੇਨਾਤਿ ਖਮ੍ਭਕਤੋ। ਖਮ੍ਭੋਤਿ ਚ ਪਟਿਬਦ੍ਧੋ। ਕਤ੍ਥ ਪਟਿਬਦ੍ਧੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਟਿਯਂ ਹਤ੍ਥਂ ਠਪੇਤ੍વਾ’’ਤਿ। ਸਸੀਸਂ ਅવਗੁਣ੍ਠਯਤਿ ਪਰਿવੇਠਤੀਤਿ ਓਗੁਣ੍ਠਿਤੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਸੀਸਂ ਪਾਰੁਤੋ’’ਤਿ।
596. Khambho kato yenāti khambhakato. Khambhoti ca paṭibaddho. Kattha paṭibaddhoti āha ‘‘kaṭiyaṃ hatthaṃ ṭhapetvā’’ti. Sasīsaṃ avaguṇṭhayati pariveṭhatīti oguṇṭhitoti āha ‘‘sasīsaṃ pāruto’’ti.
੬੦੦. ਉਦ੍ਧਂ ਏਕਾ ਕੋਟਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਗਮਨਾਯਾਤਿ ਉਕ੍ਕੁਟਿਕਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਉਕ੍ਕੁਟਿਕਾ વੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਏਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਉਕ੍ਕੁਟਿਕਾਯਾ’’ਤਿਪਦੇ।
600. Uddhaṃ ekā koṭi imissā gamanāyāti ukkuṭikāti dassento āha ‘‘ukkuṭikā vuccatī’’tiādi. Etthāti ‘‘ukkuṭikāyā’’tipade.
੬੦੧. ਹਤ੍ਥਪਲ੍ਲਤ੍ਥੀਕਦੁਸ੍ਸਪਲ੍ਲਤ੍ਥੀਕੇਸੁ ਦ੍વੀਸੁ ਦੁਸ੍ਸਪਲ੍ਲਤ੍ਥਿਕੇ ਆਯੋਗਪਲ੍ਲਤ੍ਥੀਕਾਪਿ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਆਯੋਗਪਲ੍ਲਤ੍ਥਿਕਾਪਿ ਦੁਸ੍ਸਪਲ੍ਲਤ੍ਥਿਕਾ ਏવਾ’’ਤਿ।
601. Hatthapallatthīkadussapallatthīkesu dvīsu dussapallatthike āyogapallatthīkāpi saṅgahaṃ gacchatīti āha ‘‘āyogapallatthikāpi dussapallatthikā evā’’ti.
੬੦੨. ਸਤਿਯਾ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਤਿਂਉਪਟ੍ਠਪੇਤ੍વਾ’’ਤਿ।
602. Satiyā upaṭṭhānaṃ sakkaccanti āha ‘‘satiṃupaṭṭhapetvā’’ti.
੬੦੩. ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਦੇਨ੍ਤੇਪੀਤਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਤ੍ਤੇ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੇਪਿ। ਪਤ੍ਤੇ ਸਞ੍ਞਾ ਪਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾ, ਸਾ ਅਸ੍ਸਤ੍ਥੀਤਿ ਪਤ੍ਤਸਞ੍ਞੀ। ‘‘ਕਤ੍વਾ’’ ਤਿਇਮਿਨਾ ਕਿਰਿਯਾવਿਸੇਸਨਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
603.Piṇḍapātaṃ dentepīti piṇḍapātaṃ patte pakkhipantepi. Patte saññā pattasaññā, sā assatthīti pattasaññī. ‘‘Katvā’’ tiiminā kiriyāvisesanabhāvaṃ dasseti.
੬੦੪. ਸਮਸੂਪਕਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸੂਪਪਿਣ੍ਡਪਾਤਾਨਂ ਸਮਉਪਡ੍ਢਭਾવਂ ਆਸਙ੍ਕਾ ਭવੇਯ੍ਯਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਮਸੂਪਕੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਯਤ੍ਥਾਤਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ। ਭਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚਤੁਤ੍ਥਭਾਗਪਮਾਣੋ ਸੂਪੋ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੋ ਸਮਸੂਪਕੋ ਨਾਮਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਓਲੋਣੀ ਚ ਸਾਕਸੂਪੇਯ੍ਯਞ੍ਚ ਮਚ੍ਛਰਸੋ ਚ ਮਂਸਰਸੋ ਚਾਤਿ ਦ੍વਨ੍ਦੋ। ਤਤ੍ਥ ਓਲੋਣੀਤਿ ਏਕਾ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨવਿਕਤਿ। ਸਾਕਸੂਪੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਸੂਪਸ੍ਸ ਹਿਤਂ ਸੂਪੇਯ੍ਯਂ, ਸਾਕਮੇવ ਸੂਪੇਯ੍ਯਂ ਸਾਕਸੂਪੇਯ੍ਯਂ। ਇਮਿਨਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਸਾਕਸੂਪੇਯ੍ਯਬ੍ਯਞ੍ਜਨવਿਕਤਿ ਗਹਿਤਾ। ਮਚ੍ਛਰਸਮਂਸਰਸਾਦੀਨੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਅવਸੇਸਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨવਿਕਤਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ। ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਰਸਾਨਂ ਰਸੋ ਰਸਰਸੋਤਿ ਕਤ੍વਾ ‘‘ਰਸਰਸੋ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ।
604.Samasūpakaṃ piṇḍapātanti ettha sūpapiṇḍapātānaṃ samaupaḍḍhabhāvaṃ āsaṅkā bhaveyyāti āha ‘‘samasūpako nāmā’’tiādi. Yatthāti piṇḍapāte. Bhattassa catutthabhāgapamāṇo sūpo hoti, so piṇḍapāto samasūpako nāmāti yojanā. Oloṇī ca sākasūpeyyañca maccharaso ca maṃsaraso cāti dvando. Tattha oloṇīti ekā byañjanavikati. Sākasūpeyyanti sūpassa hitaṃ sūpeyyaṃ, sākameva sūpeyyaṃ sākasūpeyyaṃ. Iminā sabbāpi sākasūpeyyabyañjanavikati gahitā. Maccharasamaṃsarasādīnīti ettha ādisaddena avasesā sabbāpi byañjanavikati saṅgahitā. Taṃ sabbaṃ rasānaṃ raso rasarasoti katvā ‘‘rasaraso’’ti vuccati.
੬੦੫. ਸਮਪੁਣ੍ਣਂ ਸਮਭਰਿਤਨ੍ਤਿ વੇવਚਨਮੇવ। ਥੂਪਂ ਕਤੋ ਥੂਪੀਕਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਥੂਪੀਕਤੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿ।
605. Samapuṇṇaṃ samabharitanti vevacanameva. Thūpaṃ kato thūpīkatoti atthaṃ dassento āha ‘‘thūpīkato nāmā’’tiādi.
ਤਤ੍ਥਾਤਿ ‘‘ਥੂਪੀਕਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿવਚਨੇ। ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਅਭਯਤ੍ਥੇਰਤਿਪਿਟਕਚੂਲ਼ਨਾਗਤ੍ਥੇਰਾਨਂ। ਇਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਂਸੁ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਥੇਰਾਨਂ વਾਦਂ ਆਰੋਚੇਸੁਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਥੇਰੋਤਿ ਚੂਲ਼ਸੁਮਨਤ੍ਥੇਰੋ। ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਿਪਿਟਕਚੂਲ਼ਨਾਗਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ । ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤ વਾਰੇ। ਕੁਤੋਤਿ ਕਸ੍ਸਾਚਰਿਯਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਾ। ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਯਾવਕਾਲਿਕੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੋ, ਤਸ੍ਮਾ। ਆਮਿਸਜਾਤਿਕਂ ਯਾਗੁਭਤ੍ਤਂ વਾ ਫਲਾਫਲਂ વਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਤਞ੍ਚ ਖੋਤਿ ਤਞ੍ਚ ਸਮਤਿਤ੍ਥਿਕਂ। ਇਤਰੇਨ ਪਨਾਤਿ ਨਾਧਿਟ੍ਠਾਨੁਪਗੇਨ ਪਤ੍ਤੇਨ ਪਨ। ਯਂ ਪੂવਉਚ੍ਛੁਖਣ੍ਡਫਲਾਫਲਾਦਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਓਰੋਹਤਿ, ਤਂ ਪੂવਉਚ੍ਛੁਖਣ੍ਡਫਲਾਫਲਾਦੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਪੂવવਟਂਸਕੋਤਿ ਏਤ੍ਥ વਟਂਸਕੋਤਿ ਉਤ੍ਤਂਸੋ। ਸੋ ਹਿ ਉਦ੍ਧਂ ਤਸੀਯਤੇ ਅਲਙ੍ਕਰੀਯਤੇਤਿ વਟਂਸੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ ਉਕਾਰਸ੍ਸ વਕਾਰਂ, ਤਕਾਰਸ੍ਸ ਚ ਟਕਾਰਂ ਕਤ੍વਾ, ਸੋਯੇવ વਟਂਸਕੋ, ਮੁਦ੍ਧਨਿ ਪਿਲਨ੍ਧਿਤੋ ਏਕੋ ਅਲਙ੍ਕਾਰવਿਸੇਸੋ। ਪੂવਮੇવ ਤਂਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਪੂવવਟਂਸਕੋ, ਤਂ। ਪੁਪ੍ਫવਟਂਸਕੋ ਚ ਤਕ੍ਕੋਲਕਟੁਕਫਲਾਦਿવਟਂਸਕੋ ਚਾਤਿ ਦ੍વਨ੍ਦੋ, ਤੇ।
Tatthāti ‘‘thūpīkata’’ntiādivacane. Tesanti abhayattheratipiṭakacūḷanāgattherānaṃ. Iti pucchiṃsu, tesañca therānaṃ vādaṃ ārocesunti yojanā. Theroti cūḷasumanatthero. Etassāti tipiṭakacūḷanāgattherassa . Sattakkhattunti satta vāre. Kutoti kassācariyassa santikā. Tasmāti yasmā yāvakālikena paricchinno, tasmā. Āmisajātikaṃ yāgubhattaṃ vā phalāphalaṃ vāti yojanā. Tañca khoti tañca samatitthikaṃ. Itarena panāti nādhiṭṭhānupagena pattena pana. Yaṃ pūvaucchukhaṇḍaphalāphalādi heṭṭhā orohati, taṃ pūvaucchukhaṇḍaphalāphalādīti yojanā. Pūvavaṭaṃsakoti ettha vaṭaṃsakoti uttaṃso. So hi uddhaṃ tasīyate alaṅkarīyateti vaṭaṃsoti vuccati ukārassa vakāraṃ, takārassa ca ṭakāraṃ katvā, soyeva vaṭaṃsako, muddhani pilandhito eko alaṅkāraviseso. Pūvameva taṃsadisattā pūvavaṭaṃsako, taṃ. Pupphavaṭaṃsako ca takkolakaṭukaphalādivaṭaṃsako cāti dvando, te.
ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ। ਨਨੁ ਸਬ੍ਬਥੂਪੀਕਤੇਸੁ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਸ੍ਸ ਅਕਪ੍ਪਿਯਤ੍ਤਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨਮ੍ਪਿ ਨ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਤ੍ਥ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਥੂਪੀਕਤੇਸੂਤਿ। ਤਤਿਯੋ વਗ੍ਗੋ।
Idhāti imasmiṃ sikkhāpade. Nanu sabbathūpīkatesu paṭiggahaṇassa akappiyattā paribhuñjanampi na vaṭṭatīti āha ‘‘sabbattha panā’’tiādi. Tattha sabbatthāti sabbesu thūpīkatesūti. Tatiyo vaggo.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੩. ਖਮ੍ਭਕਤવਗ੍ਗੋ • 3. Khambhakatavaggo
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੩. ਖਮ੍ਭਕਤવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ • 3. Khambhakatavaggavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ੩. ਖਮ੍ਭਕਤવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ • 3. Khambhakatavaggavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ੩. ਖਮ੍ਭਕਤવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ • 3. Khambhakatavaggavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ੩. ਖਮ੍ਭਕਤવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ • 3. Khambhakatavaggavaṇṇanā