| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
3. ඛම්‌භකතවග්‌ගවණ්‌ණනා
3. Khambhakatavaggavaṇṇanā
603. තතියවග්‌ගෙ පත්‌තෙ සඤ්‌ඤා පත්‌තසඤ්‌ඤා, සා අස්‌ස අත්‌ථීති පත්‌තසඤ්‌ඤී, අත්‌තනො භාජනෙ උපනිබන්‌ධසඤ්‌ඤී හුත්‌වාති අත්‌ථො. බ්‍යඤ්‌ජනං පන අනාදියිත්‌වා අත්‌ථමත්‌තමෙව දස්‌සෙතුං ‘‘පත්‌තෙ සඤ්‌ඤං කත්‌වා’’ති වුත්‌තං.
603. Tatiyavagge patte saññā pattasaññā, sā assa atthīti pattasaññī, attano bhājane upanibandhasaññī hutvāti attho. Byañjanaṃ pana anādiyitvā atthamattameva dassetuṃ ‘‘patte saññaṃ katvā’’ti vuttaṃ.
604. ඔලොණීති එකා බ්‍යඤ්‌ජනවිකති. ‘‘යො කොචි සුද්‌ධො කඤ්‌ජිකතක්‌කාදිරසඔ’’ති කෙචි. සාකසූපෙය්‍ය-ග්‌ගහණෙන යා කාචි සූපෙය්‍යසාකෙහි කතා බ්‍යඤ්‌ජනවිකති වුත්‌තා. මංසරසාදීනීති ආදි-සද්‌දෙන අවසෙසා සබ්‌බාපි බ්‍යඤ්‌ජනවිකති සඞ්‌ගහිතාති දට්‌ඨබ්‌බං. තෙනෙව මාතිකාට්‌ඨකථායං (කඞ්‌ඛා. අට්‌ඨ. සමසූපකපටිග්‌ගහණසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා) වුත්‌තං ‘‘ඨපෙත්‌වා පන සූපං අවසෙසා සබ්‌බාපි සූපෙය්‍යා බ්‍යඤ්‌ජනවිකති රසරසො නාම හොතී’’ති.
604.Oloṇīti ekā byañjanavikati. ‘‘Yo koci suddho kañjikatakkādirasao’’ti keci. Sākasūpeyya-ggahaṇena yā kāci sūpeyyasākehi katā byañjanavikati vuttā. Maṃsarasādīnīti ādi-saddena avasesā sabbāpi byañjanavikati saṅgahitāti daṭṭhabbaṃ. Teneva mātikāṭṭhakathāyaṃ (kaṅkhā. aṭṭha. samasūpakapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā) vuttaṃ ‘‘ṭhapetvā pana sūpaṃ avasesā sabbāpi sūpeyyā byañjanavikati rasaraso nāma hotī’’ti.
605. සමපුණ්‌ණන්‌ති අධිට්‌ඨානුපගස්‌ස පත්‌තස්‌ස අන්‌තොමුඛවට්‌ටිලෙඛං අනතික්‌කාමෙත්‌වා රචිතං. සමභරිතන්‌ති තස්‌සෙව වෙවචනං. ඵලාඵලාදීති ආදි-සද්‌දෙන ඔදනාදිම්‌පි සඞ්‌ගණ්‌හාති. හෙට්‌ඨා ඔරොහතීති සමන්‌තා ඔකාසසබ්‌භාවතො චාලියමානං හෙට්‌ඨා භස්‌සති. මත්‌ථකෙ ථූපීකතං පූවමෙව වටංසකසදිසත්‌තා ‘‘පූවවටංසක’’න්‌ති වුත්‌තං. පුප්‌ඵවටංසකාදීසුපි එසෙව නයො.
605.Samapuṇṇanti adhiṭṭhānupagassa pattassa antomukhavaṭṭilekhaṃ anatikkāmetvā racitaṃ. Samabharitanti tasseva vevacanaṃ. Phalāphalādīti ādi-saddena odanādimpi saṅgaṇhāti. Heṭṭhā orohatīti samantā okāsasabbhāvato cāliyamānaṃ heṭṭhā bhassati. Matthake thūpīkataṃ pūvameva vaṭaṃsakasadisattā ‘‘pūvavaṭaṃsaka’’nti vuttaṃ. Pupphavaṭaṃsakādīsupi eseva nayo.
යස්‌මා ‘‘සමතිත්‌තිකො පිණ්‌ඩපාතො පටිග්‌ගහෙතබ්‌බො’’ති වචනං පිණ්‌ඩපාතො සම්‌පුණ්‌ණො පටිග්‌ගහෙතබ්‌බොති දීපෙති, තස්‌මා අත්‌තනො හත්‌ථගතෙ පත්‌තෙ පිණ්‌ඩපාතො දිය්‍යමානො ථූපීකතොපි චෙ හොති, වට්‌ටතීති දීපෙති. ‘‘ථූපීකතං පිණ්‌ඩපාතං පටිග්‌ගණ්‌හාති, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌සා’’ති හි වචනං පඨමං ථූපීකතං පිණ්‌ඩපාතං පච්‌ඡා පටිග්‌ගණ්‌හතො ආපත්‌තීති දීපෙති. ‘‘පත්‌තෙ පටිග්‌ගණ්‌හතො ච ථූපීකතං හොති, වට්‌ටති අථූපීකතස්‌ස පටිග්‌ගහිතත්‌තා, පයොගො පන නත්‌ථි අඤ්‌ඤත්‍ර පුබ්‌බදෙසා’’ති කෙනචි වුත්‌තං, තං න සාරතො පච්‌චෙතබ්‌බං. ‘‘න ථූපීකතං පිණ්‌ඩපාතං පටිග්‌ගණ්‌හාතී’’ති වචනං පඨමං ථූපීකතස්‌සෙව පච්‌ඡා පටිග්‌ගණ්‌හනං දීපෙති. න හි හත්‌ථගතෙපි පත්‌තෙ දිය්‍යමානං ථූපීකතං ගණ්‌හන්‌තො ථූපීකතං පිණ්‌ඩපාතං පටිග්‌ගණ්‌හන්‌තො නාම න හොති, න ච තෙන සමතිත්‌තිකො පිණ්‌ඩපාතො පටිග්‌ගහිතොති සක්‌කා විඤ්‌ඤාතුං. ‘‘ථූපීකත’’න්‌ති ච භාවනපුංසකනිද්‌දෙසෙ ගය්‌හමානෙ අයමත්‌ථො සුට්‌ඨුතරං පාකටොයෙවාති.
Yasmā ‘‘samatittiko piṇḍapāto paṭiggahetabbo’’ti vacanaṃ piṇḍapāto sampuṇṇo paṭiggahetabboti dīpeti, tasmā attano hatthagate patte piṇḍapāto diyyamāno thūpīkatopi ce hoti, vaṭṭatīti dīpeti. ‘‘Thūpīkataṃ piṇḍapātaṃ paṭiggaṇhāti, āpatti dukkaṭassā’’ti hi vacanaṃ paṭhamaṃ thūpīkataṃ piṇḍapātaṃ pacchā paṭiggaṇhato āpattīti dīpeti. ‘‘Patte paṭiggaṇhato ca thūpīkataṃ hoti, vaṭṭati athūpīkatassa paṭiggahitattā, payogo pana natthi aññatra pubbadesā’’ti kenaci vuttaṃ, taṃ na sārato paccetabbaṃ. ‘‘Na thūpīkataṃ piṇḍapātaṃ paṭiggaṇhātī’’ti vacanaṃ paṭhamaṃ thūpīkatasseva pacchā paṭiggaṇhanaṃ dīpeti. Na hi hatthagatepi patte diyyamānaṃ thūpīkataṃ gaṇhanto thūpīkataṃ piṇḍapātaṃ paṭiggaṇhanto nāma na hoti, na ca tena samatittiko piṇḍapāto paṭiggahitoti sakkā viññātuṃ. ‘‘Thūpīkata’’nti ca bhāvanapuṃsakaniddese gayhamāne ayamattho suṭṭhutaraṃ pākaṭoyevāti.
ඛම්‌භකතවග්‌ගවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Khambhakatavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවිභඞ්‌ග • Mahāvibhaṅga / 3. ඛම්‌භකතවග්‌ගො • 3. Khambhakatavaggo
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවිභඞ්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 3. ඛම්‌භකතවග්‌ගවණ්‌ණනා • 3. Khambhakatavaggavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / 3. ඛම්‌භකතවග්‌ගවණ්‌ණනා • 3. Khambhakatavaggavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 3. ඛම්‌භකතවග්‌ගවණ්‌ණනා • 3. Khambhakatavaggavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 3. ඛම්‌භකතවග්‌ග-අත්‌ථයොජනා • 3. Khambhakatavagga-atthayojanā
