| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विनयविनिच्छय-टीका • Vinayavinicchaya-ṭīkā |
खन्धकपुच्छाकथावण्णना
Khandhakapucchākathāvaṇṇanā
३००. सेसेसूति अभब्बपुग्गलपरिदीपकेसु सब्बपदेसु।
300.Sesesūti abhabbapuggalaparidīpakesu sabbapadesu.
३०२. ‘‘नस्सन्तु एते’’ति पदच्छेदो। पुरक्खकाति एत्थ सामिअत्थे पच्चत्तवचनं, भेदपुरेक्खकस्स, भेदपुरेक्खकायाति अत्थो।
302. ‘‘Nassantu ete’’ti padacchedo. Purakkhakāti ettha sāmiatthe paccattavacanaṃ, bhedapurekkhakassa, bhedapurekkhakāyāti attho.
३०३. सेसेसूति अवसेसेसु असंवासकादिदीपकेसु पटिक्खेपपदेसु।
303.Sesesūti avasesesu asaṃvāsakādidīpakesu paṭikkhepapadesu.
३०४. एकाव दुक्कटापत्ति वुत्ताति वस्सं अनुपगमनादिपच्चया जातितो एकाव दुक्कटापत्ति वुत्ता।
304.Ekāvadukkaṭāpatti vuttāti vassaṃ anupagamanādipaccayā jātito ekāva dukkaṭāpatti vuttā.
३०५. उपोसथसमा मताति उपोसथक्खन्धके वुत्तसदिसा जाता आपत्तियो मता अधिप्पेता।
305.Uposathasamāmatāti uposathakkhandhake vuttasadisā jātā āpattiyo matā adhippetā.
३०६. चम्मेति चम्मक्खन्धके। वच्छतरिं गहेत्वा मारेन्तानं छब्बग्गियानं पाचित्ति वुत्ताति सम्बन्धो। वच्छतरिन्ति बलसम्पन्नं तरुणगाविं। सा हि वच्छकभावं तरित्वा अतिक्कमित्वा ठितत्ता ‘‘वच्छतरी’’ति वुच्चति।
306.Cammeti cammakkhandhake. Vacchatariṃ gahetvā mārentānaṃ chabbaggiyānaṃ pācitti vuttāti sambandho. Vacchatarinti balasampannaṃ taruṇagāviṃ. Sā hi vacchakabhāvaṃ taritvā atikkamitvā ṭhitattā ‘‘vacchatarī’’ti vuccati.
३०७. अङ्गजातं छुपन्तस्साति गावीनं अङ्गजातं अत्तनो अङ्गजातेन बहि छुपन्तस्स। सेसेसूति गावीनं विसाणादीसु गहणे, पिट्ठिअभिरुहणे च। यथाह ‘‘छब्बग्गिया भिक्खू अचिरवतिया नदिया गावीनं तरन्तीनं विसाणेसुपि गण्हन्ती’’तिआदि (महाव॰ २५२)।
307.Aṅgajātaṃ chupantassāti gāvīnaṃ aṅgajātaṃ attano aṅgajātena bahi chupantassa. Sesesūti gāvīnaṃ visāṇādīsu gahaṇe, piṭṭhiabhiruhaṇe ca. Yathāha ‘‘chabbaggiyā bhikkhū aciravatiyā nadiyā gāvīnaṃ tarantīnaṃ visāṇesupi gaṇhantī’’tiādi (mahāva. 252).
३०९. तत्थ भेसज्जक्खन्धके। सामन्ता द्वङ्गुलेति वच्चमग्गपस्सावमग्गानं सामन्ता द्वङ्गुलमत्ते पदेसे। सत्थकम्मं करोन्तस्स थुल्लच्चयमुदीरितन्ति योजना। यथाह – ‘‘न, भिक्खवे, सम्बाधस्स सामन्ता द्वङ्गुले सत्थकम्मं वा वत्थिकम्मं वा कारेतब्बं, यो कारेय्य, आपत्ति थुल्लच्चयस्सा’’ति (महाव॰ २७९)। एत्थ च ‘‘सामन्ता द्वङ्गुले’’ति इदं सत्थकम्मंयेव सन्धाय वुत्तं। वत्थिकम्मं पन सम्बाधेयेव पटिक्खित्तं।
309.Tattha bhesajjakkhandhake. Sāmantā dvaṅguleti vaccamaggapassāvamaggānaṃ sāmantā dvaṅgulamatte padese. Satthakammaṃ karontassa thullaccayamudīritanti yojanā. Yathāha – ‘‘na, bhikkhave, sambādhassa sāmantā dvaṅgule satthakammaṃ vā vatthikammaṃ vā kāretabbaṃ, yo kāreyya, āpatti thullaccayassā’’ti (mahāva. 279). Ettha ca ‘‘sāmantā dvaṅgule’’ti idaṃ satthakammaṃyeva sandhāya vuttaṃ. Vatthikammaṃ pana sambādheyeva paṭikkhittaṃ.
‘‘न, भिक्खवे, अञ्ञत्र निमन्तितेन अञ्ञस्स भोज्जयागु परिभुञ्जितब्बा, यो परिभुञ्जेय्य, यथाधम्मो कारेतब्बो’’ति (महाव॰ २८३) वुत्तत्ता आह ‘‘भोज्जयागूसु पाचित्ती’’ति। एत्थ च भोज्जयागु नाम बहलयागु। ‘‘पिण्डं वट्टेत्वा पातब्बयागू’’ति गण्ठिपदे वुत्तं। पाचित्तीति परम्परभोजनपवारणसिक्खापदेहि पाचित्ति। सेसेसूति अन्तोवुत्थअन्तोपक्कसयंपक्कपरिभोगादीसु। यथाह ‘‘न, भिक्खवे, अन्तोवुत्थं अन्तोपक्कं सामंपक्कं परिभुञ्जितब्बं, यो परिभुञ्जेय्य, आपत्ति दुक्कटस्सा’’तिआदि (महाव॰ २७४)।
‘‘Na, bhikkhave, aññatra nimantitena aññassa bhojjayāgu paribhuñjitabbā, yo paribhuñjeyya, yathādhammo kāretabbo’’ti (mahāva. 283) vuttattā āha ‘‘bhojjayāgūsu pācittī’’ti. Ettha ca bhojjayāgu nāma bahalayāgu. ‘‘Piṇḍaṃ vaṭṭetvā pātabbayāgū’’ti gaṇṭhipade vuttaṃ. Pācittīti paramparabhojanapavāraṇasikkhāpadehi pācitti. Sesesūti antovutthaantopakkasayaṃpakkaparibhogādīsu. Yathāha ‘‘na, bhikkhave, antovutthaṃ antopakkaṃ sāmaṃpakkaṃ paribhuñjitabbaṃ, yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassā’’tiādi (mahāva. 274).
३१०. चीवरसंयुत्तेति चीवरक्खन्धके।
310.Cīvarasaṃyutteti cīvarakkhandhake.
३१३. चम्पेय्यके च कोसम्बेति चम्पेय्यक्खन्धके चेव कोसम्बकक्खन्धके च। ‘‘कम्मस्मि’’न्तिआदीसुपि एसेव नयो।
313.Campeyyakeca kosambeti campeyyakkhandhake ceva kosambakakkhandhake ca. ‘‘Kammasmi’’ntiādīsupi eseva nayo.
३१७. रोमन्थेति भुत्तस्स लहुं पाकत्ताय कुच्छिगतं मुखं आरोपेत्वा सण्हकरणवसेन अनुचालने।
317.Romantheti bhuttassa lahuṃ pākattāya kucchigataṃ mukhaṃ āropetvā saṇhakaraṇavasena anucālane.
३१८. सेनासनस्मिन्ति सेनासनक्खन्धके। गरुनोति गरुभण्डस्स।
318.Senāsanasminti senāsanakkhandhake. Garunoti garubhaṇḍassa.
३२०. सङ्घभेदेति सङ्घभेदकक्खन्धके।
320.Saṅghabhedeti saṅghabhedakakkhandhake.
३२१. भेदानुवत्तकानन्ति सङ्घभेदानुवत्तकानं। गणभोगेति गणभोजने।
321.Bhedānuvattakānanti saṅghabhedānuvattakānaṃ. Gaṇabhogeti gaṇabhojane.
३२२. साति एत्थ सब्बवत्तेसु अनादरियेन होतीति सेसो। सेसं उत्तानत्थमेव।
322.Sāti ettha sabbavattesu anādariyena hotīti seso. Sesaṃ uttānatthameva.
इति उत्तरे लीनत्थपकासनिया
Iti uttare līnatthapakāsaniyā
खन्धकपुच्छाकथावण्णना निट्ठिता।
Khandhakapucchākathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
