| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / วินยวินิจฺฉย-ฎีกา • Vinayavinicchaya-ṭīkā |
ขนฺธกปุจฺฉากถาวณฺณนา
Khandhakapucchākathāvaṇṇanā
๓๐๐. เสเสสูติ อภพฺพปุคฺคลปริทีปเกสุ สพฺพปเทสุฯ
300.Sesesūti abhabbapuggalaparidīpakesu sabbapadesu.
๓๐๒. ‘‘นสฺสนฺตุ เอเต’’ติ ปทเจฺฉโทฯ ปุรกฺขกาติ เอตฺถ สามิอเตฺถ ปจฺจตฺตวจนํ, เภทปุเรกฺขกสฺส, เภทปุเรกฺขกายาติ อโตฺถฯ
302. ‘‘Nassantu ete’’ti padacchedo. Purakkhakāti ettha sāmiatthe paccattavacanaṃ, bhedapurekkhakassa, bhedapurekkhakāyāti attho.
๓๐๓. เสเสสูติ อวเสเสสุ อสํวาสกาทิทีปเกสุ ปฎิเกฺขปปเทสุฯ
303.Sesesūti avasesesu asaṃvāsakādidīpakesu paṭikkhepapadesu.
๓๐๔. เอกาว ทุกฺกฎาปตฺติ วุตฺตาติ วสฺสํ อนุปคมนาทิปจฺจยา ชาติโต เอกาว ทุกฺกฎาปตฺติ วุตฺตาฯ
304.Ekāvadukkaṭāpatti vuttāti vassaṃ anupagamanādipaccayā jātito ekāva dukkaṭāpatti vuttā.
๓๐๕. อุโปสถสมา มตาติ อุโปสถกฺขนฺธเก วุตฺตสทิสา ชาตา อาปตฺติโย มตา อธิเปฺปตาฯ
305.Uposathasamāmatāti uposathakkhandhake vuttasadisā jātā āpattiyo matā adhippetā.
๓๐๖. จเมฺมติ จมฺมกฺขนฺธเกฯ วจฺฉตริํ คเหตฺวา มาเรนฺตานํ ฉพฺพคฺคิยานํ ปาจิตฺติ วุตฺตาติ สมฺพโนฺธฯ วจฺฉตรินฺติ พลสมฺปนฺนํ ตรุณคาวิํฯ สา หิ วจฺฉกภาวํ ตริตฺวา อติกฺกมิตฺวา ฐิตตฺตา ‘‘วจฺฉตรี’’ติ วุจฺจติฯ
306.Cammeti cammakkhandhake. Vacchatariṃ gahetvā mārentānaṃ chabbaggiyānaṃ pācitti vuttāti sambandho. Vacchatarinti balasampannaṃ taruṇagāviṃ. Sā hi vacchakabhāvaṃ taritvā atikkamitvā ṭhitattā ‘‘vacchatarī’’ti vuccati.
๓๐๗. องฺคชาตํ ฉุปนฺตสฺสาติ คาวีนํ องฺคชาตํ อตฺตโน องฺคชาเตน พหิ ฉุปนฺตสฺสฯ เสเสสูติ คาวีนํ วิสาณาทีสุ คหเณ, ปิฎฺฐิอภิรุหเณ จฯ ยถาห ‘‘ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อจิรวติยา นทิยา คาวีนํ ตรนฺตีนํ วิสาเณสุปิ คณฺหนฺตี’’ติอาทิ (มหาว. ๒๕๒)ฯ
307.Aṅgajātaṃ chupantassāti gāvīnaṃ aṅgajātaṃ attano aṅgajātena bahi chupantassa. Sesesūti gāvīnaṃ visāṇādīsu gahaṇe, piṭṭhiabhiruhaṇe ca. Yathāha ‘‘chabbaggiyā bhikkhū aciravatiyā nadiyā gāvīnaṃ tarantīnaṃ visāṇesupi gaṇhantī’’tiādi (mahāva. 252).
๓๐๙. ตตฺถ เภสชฺชกฺขนฺธเกฯ สามนฺตา ทฺวงฺคุเลติ วจฺจมคฺคปสฺสาวมคฺคานํ สามนฺตา ทฺวงฺคุลมเตฺต ปเทเสฯ สตฺถกมฺมํ กโรนฺตสฺส ถุลฺลจฺจยมุทีริตนฺติ โยชนาฯ ยถาห – ‘‘น, ภิกฺขเว, สมฺพาธสฺส สามนฺตา ทฺวงฺคุเล สตฺถกมฺมํ วา วตฺถิกมฺมํ วา กาเรตพฺพํ, โย กาเรยฺย, อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสา’’ติ (มหาว. ๒๗๙)ฯ เอตฺถ จ ‘‘สามนฺตา ทฺวงฺคุเล’’ติ อิทํ สตฺถกมฺมํเยว สนฺธาย วุตฺตํฯ วตฺถิกมฺมํ ปน สมฺพาเธเยว ปฎิกฺขิตฺตํฯ
309.Tattha bhesajjakkhandhake. Sāmantā dvaṅguleti vaccamaggapassāvamaggānaṃ sāmantā dvaṅgulamatte padese. Satthakammaṃ karontassa thullaccayamudīritanti yojanā. Yathāha – ‘‘na, bhikkhave, sambādhassa sāmantā dvaṅgule satthakammaṃ vā vatthikammaṃ vā kāretabbaṃ, yo kāreyya, āpatti thullaccayassā’’ti (mahāva. 279). Ettha ca ‘‘sāmantā dvaṅgule’’ti idaṃ satthakammaṃyeva sandhāya vuttaṃ. Vatthikammaṃ pana sambādheyeva paṭikkhittaṃ.
‘‘น, ภิกฺขเว, อญฺญตฺร นิมนฺติเตน อญฺญสฺส โภชฺชยาคุ ปริภุญฺชิตพฺพา, โย ปริภุเญฺชยฺย, ยถาธโมฺม กาเรตโพฺพ’’ติ (มหาว. ๒๘๓) วุตฺตตฺตา อาห ‘‘โภชฺชยาคูสุ ปาจิตฺตี’’ติฯ เอตฺถ จ โภชฺชยาคุ นาม พหลยาคุฯ ‘‘ปิณฺฑํ วเฎฺฎตฺวา ปาตพฺพยาคู’’ติ คณฺฐิปเท วุตฺตํฯ ปาจิตฺตีติ ปรมฺปรโภชนปวารณสิกฺขาปเทหิ ปาจิตฺติฯ เสเสสูติ อโนฺตวุตฺถอโนฺตปกฺกสยํปกฺกปริโภคาทีสุฯ ยถาห ‘‘น, ภิกฺขเว, อโนฺตวุตฺถํ อโนฺตปกฺกํ สามํปกฺกํ ปริภุญฺชิตพฺพํ, โย ปริภุเญฺชยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฎสฺสา’’ติอาทิ (มหาว. ๒๗๔)ฯ
‘‘Na, bhikkhave, aññatra nimantitena aññassa bhojjayāgu paribhuñjitabbā, yo paribhuñjeyya, yathādhammo kāretabbo’’ti (mahāva. 283) vuttattā āha ‘‘bhojjayāgūsu pācittī’’ti. Ettha ca bhojjayāgu nāma bahalayāgu. ‘‘Piṇḍaṃ vaṭṭetvā pātabbayāgū’’ti gaṇṭhipade vuttaṃ. Pācittīti paramparabhojanapavāraṇasikkhāpadehi pācitti. Sesesūti antovutthaantopakkasayaṃpakkaparibhogādīsu. Yathāha ‘‘na, bhikkhave, antovutthaṃ antopakkaṃ sāmaṃpakkaṃ paribhuñjitabbaṃ, yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassā’’tiādi (mahāva. 274).
๓๑๐. จีวรสํยุเตฺตติ จีวรกฺขนฺธเกฯ
310.Cīvarasaṃyutteti cīvarakkhandhake.
๓๑๓. จเมฺปยฺยเก จ โกสเมฺพติ จเมฺปยฺยกฺขนฺธเก เจว โกสมฺพกกฺขนฺธเก จฯ ‘‘กมฺมสฺมิ’’นฺติอาทีสุปิ เอเสว นโยฯ
313.Campeyyakeca kosambeti campeyyakkhandhake ceva kosambakakkhandhake ca. ‘‘Kammasmi’’ntiādīsupi eseva nayo.
๓๑๗. โรมเนฺถติ ภุตฺตสฺส ลหุํ ปากตฺตาย กุจฺฉิคตํ มุขํ อาโรเปตฺวา สณฺหกรณวเสน อนุจาลเนฯ
317.Romantheti bhuttassa lahuṃ pākattāya kucchigataṃ mukhaṃ āropetvā saṇhakaraṇavasena anucālane.
๓๑๘. เสนาสนสฺมินฺติ เสนาสนกฺขนฺธเกฯ ครุโนติ ครุภณฺฑสฺสฯ
318.Senāsanasminti senāsanakkhandhake. Garunoti garubhaṇḍassa.
๓๒๐. สงฺฆเภเทติ สงฺฆเภทกกฺขนฺธเกฯ
320.Saṅghabhedeti saṅghabhedakakkhandhake.
๓๒๑. เภทานุวตฺตกานนฺติ สงฺฆเภทานุวตฺตกานํฯ คณโภเคติ คณโภชเนฯ
321.Bhedānuvattakānanti saṅghabhedānuvattakānaṃ. Gaṇabhogeti gaṇabhojane.
๓๒๒. สาติ เอตฺถ สพฺพวเตฺตสุ อนาทริเยน โหตีติ เสโสฯ เสสํ อุตฺตานตฺถเมวฯ
322.Sāti ettha sabbavattesu anādariyena hotīti seso. Sesaṃ uttānatthameva.
อิติ อุตฺตเร ลีนตฺถปกาสนิยา
Iti uttare līnatthapakāsaniyā
ขนฺธกปุจฺฉากถาวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Khandhakapucchākathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
