Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๑๐. ขนฺธสุตฺตํ
10. Khandhasuttaṃ
๓๑๑. สาวตฺถินิทานํฯ ‘‘รูปํ, ภิกฺขเว, อนิจฺจํ วิปริณามิ อญฺญถาภาวิ; เวทนา อนิจฺจา วิปริณามี อญฺญถาภาวี; สญฺญา… สงฺขารา อนิจฺจา วิปริณามิโน อญฺญถาภาวิโน; วิญฺญาณํ อนิจฺจํ วิปริณามิ อญฺญถาภาวิ ฯ โย, ภิกฺขเว, อิเม ธเมฺม เอวํ สทฺทหติ อธิมุจฺจติ, อยํ วุจฺจติ สทฺธานุสารี, โอกฺกโนฺต สมฺมตฺตนิยามํ , สปฺปุริสภูมิํ โอกฺกโนฺต, วีติวโตฺต ปุถุชฺชนภูมิํ; อภโพฺพ ตํ กมฺมํ กาตุํ, ยํ กมฺมํ กตฺวา นิรยํ วา ติรจฺฉานโยนิํ วา เปตฺติวิสยํ วา อุปปเชฺชยฺย; อภโพฺพ จ ตาว กาลํ กาตุํ ยาว น โสตาปตฺติผลํ สจฺฉิกโรติ’’ฯ
311. Sāvatthinidānaṃ. ‘‘Rūpaṃ, bhikkhave, aniccaṃ vipariṇāmi aññathābhāvi; vedanā aniccā vipariṇāmī aññathābhāvī; saññā… saṅkhārā aniccā vipariṇāmino aññathābhāvino; viññāṇaṃ aniccaṃ vipariṇāmi aññathābhāvi . Yo, bhikkhave, ime dhamme evaṃ saddahati adhimuccati, ayaṃ vuccati saddhānusārī, okkanto sammattaniyāmaṃ , sappurisabhūmiṃ okkanto, vītivatto puthujjanabhūmiṃ; abhabbo taṃ kammaṃ kātuṃ, yaṃ kammaṃ katvā nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā pettivisayaṃ vā upapajjeyya; abhabbo ca tāva kālaṃ kātuṃ yāva na sotāpattiphalaṃ sacchikaroti’’.
‘‘ยสฺส โข, ภิกฺขเว, อิเม ธมฺมา เอวํ ปญฺญาย มตฺตโส นิชฺฌานํ ขมนฺติ, อยํ วุจฺจติ – ‘ธมฺมานุสารี, โอกฺกโนฺต สมฺมตฺตนิยามํ, สปฺปุริสภูมิํ โอกฺกโนฺต, วีติวโตฺต ปุถุชฺชนภูมิํ; อภโพฺพ ตํ กมฺมํ กาตุํ, ยํ กมฺมํ กตฺวา นิรยํ วา ติรจฺฉานโยนิํ วา เปตฺติวิสยํ วา อุปปเชฺชยฺย; อภโพฺพ จ ตาว กาลํ กาตุํ ยาว น โสตาปตฺติผลํ สจฺฉิกโรติ’ฯ โย, ภิกฺขเว, อิเม ธเมฺม เอวํ ปชานาติ เอวํ ปสฺสติ, อยํ วุจฺจติ – ‘โสตาปโนฺน อวินิปาตธโมฺม นิยโต สโมฺพธิปรายโน’’’ติฯ ทสมํฯ
‘‘Yassa kho, bhikkhave, ime dhammā evaṃ paññāya mattaso nijjhānaṃ khamanti, ayaṃ vuccati – ‘dhammānusārī, okkanto sammattaniyāmaṃ, sappurisabhūmiṃ okkanto, vītivatto puthujjanabhūmiṃ; abhabbo taṃ kammaṃ kātuṃ, yaṃ kammaṃ katvā nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā pettivisayaṃ vā upapajjeyya; abhabbo ca tāva kālaṃ kātuṃ yāva na sotāpattiphalaṃ sacchikaroti’. Yo, bhikkhave, ime dhamme evaṃ pajānāti evaṃ passati, ayaṃ vuccati – ‘sotāpanno avinipātadhammo niyato sambodhiparāyano’’’ti. Dasamaṃ.
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
จกฺขุ รูปญฺจ วิญฺญาณํ, ผโสฺส จ เวทนาย จ;
Cakkhu rūpañca viññāṇaṃ, phasso ca vedanāya ca;
สญฺญา จ เจตนา ตณฺหา, ธาตุ ขเนฺธน เต ทสาติฯ
Saññā ca cetanā taṇhā, dhātu khandhena te dasāti.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๑-๑๐. จกฺขุสุตฺตาทิวณฺณนา • 1-10. Cakkhusuttādivaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๑-๑๐. จกฺขุสุตฺตาทิวณฺณนา • 1-10. Cakkhusuttādivaṇṇanā