| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / กถาวตฺถุปาฬิ • Kathāvatthupāḷi |
๒๒. พาวีสติมวโคฺค
22. Bāvīsatimavaggo
(๒๑๗) ๑๐. ขณิกกถา
(217) 10. Khaṇikakathā
๙๐๖. เอกจิตฺตกฺขณิกา สเพฺพ ธมฺมาติ? อามนฺตาฯ จิเตฺต มหาปถวี สณฺฐาติ, มหาสมุโทฺท สณฺฐาติ, สิเนรุปพฺพตราชา สณฺฐาติ, อาโป สณฺฐาติ, เตโช สณฺฐาติ, วาโย สณฺฐาติ, ติณกฎฺฐวนปฺปตโย สณฺฐหนฺตีติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
906. Ekacittakkhaṇikā sabbe dhammāti? Āmantā. Citte mahāpathavī saṇṭhāti, mahāsamuddo saṇṭhāti, sinerupabbatarājā saṇṭhāti, āpo saṇṭhāti, tejo saṇṭhāti, vāyo saṇṭhāti, tiṇakaṭṭhavanappatayo saṇṭhahantīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
เอกจิตฺตกฺขณิกา สเพฺพ ธมฺมาติ? อามนฺตาฯ จกฺขายตนํ จกฺขุวิญฺญาเณน สหชาตนฺติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.… จกฺขายตนํ จกฺขุวิญฺญาเณน สหชาตนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ อายสฺมา สาริปุโตฺต เอตทโวจ – ‘‘อชฺฌตฺติกเญฺจว, อาวุโส, จกฺขุํ อปริภินฺนํ โหติ, พาหิรา จ รูปา น อาปาถํ อาคจฺฉนฺติ, โน จ ตโชฺช สมนฺนาหาโร โหติ, เนว ตาว ตชฺชสฺส วิญฺญาณภาคสฺส 1 ปาตุภาโว โหติฯ อชฺฌตฺติกเญฺจว, อาวุโส, จกฺขุํ อปริภินฺนํ โหติ, พาหิรา จ รูปา อาปาถํ อาคจฺฉนฺติ, โน จ ตโชฺช สมนฺนาหาโร โหติ, เนว ตาว ตชฺชสฺส วิญฺญาณภาคสฺส ปาตุภาโว โหติฯ ยโต จ โข, อาวุโส, อชฺฌตฺติกเญฺจว จกฺขุํ อปริภินฺนํ โหติ , พาหิรา จ รูปา อาปาถํ อาคจฺฉนฺติ, ตโชฺช จ สมนฺนาหาโร โหติ, เอวํ ตชฺชสฺส วิญฺญาณภาคสฺส ปาตุภาโว โหตี’’ติ 2! อเตฺถว สุตฺตโนฺตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ น วตฺตพฺพํ – ‘‘จกฺขายตนํ จกฺขุวิญฺญาเณน สหชาต’’นฺติฯ
Ekacittakkhaṇikā sabbe dhammāti? Āmantā. Cakkhāyatanaṃ cakkhuviññāṇena sahajātanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… cakkhāyatanaṃ cakkhuviññāṇena sahajātanti? Āmantā. Nanu āyasmā sāriputto etadavoca – ‘‘ajjhattikañceva, āvuso, cakkhuṃ aparibhinnaṃ hoti, bāhirā ca rūpā na āpāthaṃ āgacchanti, no ca tajjo samannāhāro hoti, neva tāva tajjassa viññāṇabhāgassa 3 pātubhāvo hoti. Ajjhattikañceva, āvuso, cakkhuṃ aparibhinnaṃ hoti, bāhirā ca rūpā āpāthaṃ āgacchanti, no ca tajjo samannāhāro hoti, neva tāva tajjassa viññāṇabhāgassa pātubhāvo hoti. Yato ca kho, āvuso, ajjhattikañceva cakkhuṃ aparibhinnaṃ hoti , bāhirā ca rūpā āpāthaṃ āgacchanti, tajjo ca samannāhāro hoti, evaṃ tajjassa viññāṇabhāgassa pātubhāvo hotī’’ti 4! Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘cakkhāyatanaṃ cakkhuviññāṇena sahajāta’’nti.
โสตายตนํ…เป.… ฆานายตนํ…เป.… ชิวฺหายตนํ…เป.… กายายตนํ กายวิญฺญาเณน สหชาตนฺติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.… กายายตนํ กายวิญฺญาเณน สหชาตนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ อายสฺมา สาริปุโตฺต เอตทโวจ – ‘‘อชฺฌตฺติโก เจว, อาวุโส, กาโย อปริภิโนฺน โหติ, พาหิรา จ โผฎฺฐพฺพา น อาปาถํ อาคจฺฉนฺติ, โน จ…เป.… อชฺฌตฺติโก เจว, อาวุโส, กาโย อปริภิโนฺน โหติ, พาหิรา จ โผฎฺฐพฺพา อาปาถํ อาคจฺฉนฺติ, โน จ…เป.… ยโต จ โข, อาวุโส, อชฺฌตฺติโก เจว กาโย อปริภิโนฺน โหติ, พาหิรา จ โผฎฺฐพฺพา อาปาถํ อาคจฺฉนฺติ, ตโชฺช จ สมนฺนาหาโร โหติ, เอวํ ตชฺชสฺส วิญฺญาณภาคสฺส ปาตุภาโว โหตี’’ติ 5! อเตฺถว สุตฺตโนฺตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ น วตฺตพฺพํ – ‘‘กายายตนํ กายวิญฺญาเณน สหชาต’’นฺติฯ
Sotāyatanaṃ…pe… ghānāyatanaṃ…pe… jivhāyatanaṃ…pe… kāyāyatanaṃ kāyaviññāṇena sahajātanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kāyāyatanaṃ kāyaviññāṇena sahajātanti? Āmantā. Nanu āyasmā sāriputto etadavoca – ‘‘ajjhattiko ceva, āvuso, kāyo aparibhinno hoti, bāhirā ca phoṭṭhabbā na āpāthaṃ āgacchanti, no ca…pe… ajjhattiko ceva, āvuso, kāyo aparibhinno hoti, bāhirā ca phoṭṭhabbā āpāthaṃ āgacchanti, no ca…pe… yato ca kho, āvuso, ajjhattiko ceva kāyo aparibhinno hoti, bāhirā ca phoṭṭhabbā āpāthaṃ āgacchanti, tajjo ca samannāhāro hoti, evaṃ tajjassa viññāṇabhāgassa pātubhāvo hotī’’ti 6! Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘kāyāyatanaṃ kāyaviññāṇena sahajāta’’nti.
๙๐๗. น วตฺตพฺพํ – ‘‘เอกจิตฺตกฺขณิกา สเพฺพ ธมฺมา’’ติ? อามนฺตาฯ สเพฺพ ธมฺมา นิจฺจา ธุวา สสฺสตา อวิปริณามธมฺมาติ? น เหวํ วตฺตเพฺพฯ เตน หิ เอกจิตฺตกฺขณิกา สเพฺพ ธมฺมาติฯ
907. Na vattabbaṃ – ‘‘ekacittakkhaṇikā sabbe dhammā’’ti? Āmantā. Sabbe dhammā niccā dhuvā sassatā avipariṇāmadhammāti? Na hevaṃ vattabbe. Tena hi ekacittakkhaṇikā sabbe dhammāti.
ขณิกกถา นิฎฺฐิตาฯ
Khaṇikakathā niṭṭhitā.
พาวีสติมวโคฺคฯ
Bāvīsatimavaggo.
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
อตฺถิ กิญฺจิ สํโยชนํ อปฺปหาย ปรินิพฺพานํ, อรหา กุสลจิโตฺต ปรินิพฺพายติ, อรหา อาเนเญฺช ฐิโต ปรินิพฺพายติ, อตฺถิ คพฺภเสยฺยาย ธมฺมาภิสมโย, อตฺถิ คพฺภเสยฺยาย อรหตฺตปฺปตฺติ, อตฺถิ สุปินคตสฺส ธมฺมาภิสมโย, อตฺถิ สุปินคตสฺส อรหตฺตปฺปตฺติ, สพฺพํ สุปินคตสฺส จิตฺตํ อพฺยากตํ, นตฺถิ กาจิ อาเสวนปจฺจยตา, เอกจิตฺตกฺขณิกา สเพฺพ ธมฺมาติฯ
Atthi kiñci saṃyojanaṃ appahāya parinibbānaṃ, arahā kusalacitto parinibbāyati, arahā āneñje ṭhito parinibbāyati, atthi gabbhaseyyāya dhammābhisamayo, atthi gabbhaseyyāya arahattappatti, atthi supinagatassa dhammābhisamayo, atthi supinagatassa arahattappatti, sabbaṃ supinagatassa cittaṃ abyākataṃ, natthi kāci āsevanapaccayatā, ekacittakkhaṇikā sabbe dhammāti.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / อภิธมฺมปิฎก (อฎฺฐกถา) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ๑๐. ขณิกกถาวณฺณนา • 10. Khaṇikakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-มูลฎีกา • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ๑๐. ขณิกกถาวณฺณนา • 10. Khaṇikakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-อนุฎีกา • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ๑๐. ขณิกกถาวณฺณนา • 10. Khaṇikakathāvaṇṇanā
