| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi |
੨੨. ਬਾવੀਸਤਿਮવਗ੍ਗੋ
22. Bāvīsatimavaggo
(੨੧੭) ੧੦. ਖਣਿਕਕਥਾ
(217) 10. Khaṇikakathā
੯੦੬. ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕਾ ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਚਿਤ੍ਤੇ ਮਹਾਪਥવੀ ਸਣ੍ਠਾਤਿ, ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ ਸਣ੍ਠਾਤਿ, ਸਿਨੇਰੁਪਬ੍ਬਤਰਾਜਾ ਸਣ੍ਠਾਤਿ, ਆਪੋ ਸਣ੍ਠਾਤਿ, ਤੇਜੋ ਸਣ੍ਠਾਤਿ, વਾਯੋ ਸਣ੍ਠਾਤਿ, ਤਿਣਕਟ੍ਠવਨਪ੍ਪਤਯੋ ਸਣ੍ਠਹਨ੍ਤੀਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰…।
906. Ekacittakkhaṇikā sabbe dhammāti? Āmantā. Citte mahāpathavī saṇṭhāti, mahāsamuddo saṇṭhāti, sinerupabbatarājā saṇṭhāti, āpo saṇṭhāti, tejo saṇṭhāti, vāyo saṇṭhāti, tiṇakaṭṭhavanappatayo saṇṭhahantīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕਾ ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਸਹਜਾਤਨ੍ਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਸਹਜਾਤਨ੍ਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਨਨੁ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਞ੍ਚੇવ, ਆવੁਸੋ, ਚਕ੍ਖੁਂ ਅਪਰਿਭਿਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ, ਬਾਹਿਰਾ ਚ ਰੂਪਾ ਨ ਆਪਾਥਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਨੋ ਚ ਤਜ੍ਜੋ ਸਮਨ੍ਨਾਹਾਰੋ ਹੋਤਿ, ਨੇવ ਤਾવ ਤਜ੍ਜਸ੍ਸ વਿਞ੍ਞਾਣਭਾਗਸ੍ਸ 1 ਪਾਤੁਭਾવੋ ਹੋਤਿ। ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਞ੍ਚੇવ, ਆવੁਸੋ, ਚਕ੍ਖੁਂ ਅਪਰਿਭਿਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ, ਬਾਹਿਰਾ ਚ ਰੂਪਾ ਆਪਾਥਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਨੋ ਚ ਤਜ੍ਜੋ ਸਮਨ੍ਨਾਹਾਰੋ ਹੋਤਿ, ਨੇવ ਤਾવ ਤਜ੍ਜਸ੍ਸ વਿਞ੍ਞਾਣਭਾਗਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવੋ ਹੋਤਿ। ਯਤੋ ਚ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਞ੍ਚੇવ ਚਕ੍ਖੁਂ ਅਪਰਿਭਿਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ , ਬਾਹਿਰਾ ਚ ਰੂਪਾ ਆਪਾਥਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਜ੍ਜੋ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਹਾਰੋ ਹੋਤਿ, ਏવਂ ਤਜ੍ਜਸ੍ਸ વਿਞ੍ਞਾਣਭਾਗਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ 2! ਅਤ੍ਥੇવ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੋਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਤੇਨ ਹਿ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ – ‘‘ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਂ ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਸਹਜਾਤ’’ਨ੍ਤਿ।
Ekacittakkhaṇikā sabbe dhammāti? Āmantā. Cakkhāyatanaṃ cakkhuviññāṇena sahajātanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… cakkhāyatanaṃ cakkhuviññāṇena sahajātanti? Āmantā. Nanu āyasmā sāriputto etadavoca – ‘‘ajjhattikañceva, āvuso, cakkhuṃ aparibhinnaṃ hoti, bāhirā ca rūpā na āpāthaṃ āgacchanti, no ca tajjo samannāhāro hoti, neva tāva tajjassa viññāṇabhāgassa 3 pātubhāvo hoti. Ajjhattikañceva, āvuso, cakkhuṃ aparibhinnaṃ hoti, bāhirā ca rūpā āpāthaṃ āgacchanti, no ca tajjo samannāhāro hoti, neva tāva tajjassa viññāṇabhāgassa pātubhāvo hoti. Yato ca kho, āvuso, ajjhattikañceva cakkhuṃ aparibhinnaṃ hoti , bāhirā ca rūpā āpāthaṃ āgacchanti, tajjo ca samannāhāro hoti, evaṃ tajjassa viññāṇabhāgassa pātubhāvo hotī’’ti 4! Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘cakkhāyatanaṃ cakkhuviññāṇena sahajāta’’nti.
ਸੋਤਾਯਤਨਂ…ਪੇ॰… ਘਾਨਾਯਤਨਂ…ਪੇ॰… ਜਿવ੍ਹਾਯਤਨਂ…ਪੇ॰… ਕਾਯਾਯਤਨਂ ਕਾਯવਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਸਹਜਾਤਨ੍ਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ…ਪੇ॰… ਕਾਯਾਯਤਨਂ ਕਾਯવਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਸਹਜਾਤਨ੍ਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਨਨੁ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕੋ ਚੇવ, ਆવੁਸੋ, ਕਾਯੋ ਅਪਰਿਭਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਬਾਹਿਰਾ ਚ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਨ ਆਪਾਥਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਨੋ ਚ…ਪੇ॰… ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕੋ ਚੇવ, ਆવੁਸੋ, ਕਾਯੋ ਅਪਰਿਭਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਬਾਹਿਰਾ ਚ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਆਪਾਥਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਨੋ ਚ…ਪੇ॰… ਯਤੋ ਚ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕੋ ਚੇવ ਕਾਯੋ ਅਪਰਿਭਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਬਾਹਿਰਾ ਚ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਆਪਾਥਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਜ੍ਜੋ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਹਾਰੋ ਹੋਤਿ, ਏવਂ ਤਜ੍ਜਸ੍ਸ વਿਞ੍ਞਾਣਭਾਗਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ 5! ਅਤ੍ਥੇવ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੋਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਤੇਨ ਹਿ ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ – ‘‘ਕਾਯਾਯਤਨਂ ਕਾਯવਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਸਹਜਾਤ’’ਨ੍ਤਿ।
Sotāyatanaṃ…pe… ghānāyatanaṃ…pe… jivhāyatanaṃ…pe… kāyāyatanaṃ kāyaviññāṇena sahajātanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kāyāyatanaṃ kāyaviññāṇena sahajātanti? Āmantā. Nanu āyasmā sāriputto etadavoca – ‘‘ajjhattiko ceva, āvuso, kāyo aparibhinno hoti, bāhirā ca phoṭṭhabbā na āpāthaṃ āgacchanti, no ca…pe… ajjhattiko ceva, āvuso, kāyo aparibhinno hoti, bāhirā ca phoṭṭhabbā āpāthaṃ āgacchanti, no ca…pe… yato ca kho, āvuso, ajjhattiko ceva kāyo aparibhinno hoti, bāhirā ca phoṭṭhabbā āpāthaṃ āgacchanti, tajjo ca samannāhāro hoti, evaṃ tajjassa viññāṇabhāgassa pātubhāvo hotī’’ti 6! Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘kāyāyatanaṃ kāyaviññāṇena sahajāta’’nti.
੯੦੭. ਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ – ‘‘ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕਾ ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ? ਆਮਨ੍ਤਾ। ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾ ਨਿਚ੍ਚਾ ਧੁવਾ ਸਸ੍ਸਤਾ ਅવਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਾਤਿ? ਨ ਹੇવਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ। ਤੇਨ ਹਿ ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕਾ ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾਤਿ।
907. Na vattabbaṃ – ‘‘ekacittakkhaṇikā sabbe dhammā’’ti? Āmantā. Sabbe dhammā niccā dhuvā sassatā avipariṇāmadhammāti? Na hevaṃ vattabbe. Tena hi ekacittakkhaṇikā sabbe dhammāti.
ਖਣਿਕਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Khaṇikakathā niṭṭhitā.
ਬਾવੀਸਤਿਮવਗ੍ਗੋ।
Bāvīsatimavaggo.
ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –
Tassuddānaṃ –
ਅਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਂਯੋਜਨਂ ਅਪ੍ਪਹਾਯ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਅਰਹਾ ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਅਰਹਾ ਆਨੇਞ੍ਜੇ ਠਿਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਾਯ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ, ਅਤ੍ਥਿ ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਾਯ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਸੁਪਿਨਗਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾਭਿਸਮਯੋ, ਅਤ੍ਥਿ ਸੁਪਿਨਗਤਸ੍ਸ ਅਰਹਤ੍ਤਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਸੁਪਿਨਗਤਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਕਾਚਿ ਆਸੇવਨਪਚ੍ਚਯਤਾ, ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕਾ ਸਬ੍ਬੇ ਧਮ੍ਮਾਤਿ।
Atthi kiñci saṃyojanaṃ appahāya parinibbānaṃ, arahā kusalacitto parinibbāyati, arahā āneñje ṭhito parinibbāyati, atthi gabbhaseyyāya dhammābhisamayo, atthi gabbhaseyyāya arahattappatti, atthi supinagatassa dhammābhisamayo, atthi supinagatassa arahattappatti, sabbaṃ supinagatassa cittaṃ abyākataṃ, natthi kāci āsevanapaccayatā, ekacittakkhaṇikā sabbe dhammāti.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ੧੦. ਖਣਿਕਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 10. Khaṇikakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੧੦. ਖਣਿਕਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 10. Khaṇikakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੧੦. ਖਣਿਕਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 10. Khaṇikakathāvaṇṇanā
