| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
๑๐. ขณิกกถาวณฺณนา
10. Khaṇikakathāvaṇṇanā
๙๐๖-๙๐๗. อิทานิ ขณิกกถา นาม โหติฯ ตตฺถ ยสฺมา สพฺพสงฺขตธมฺมา อนิจฺจา, ตสฺมา เอกจิตฺตกฺขณิกาเยวฯ สมานาย หิ อนิจฺจตาย เอโก ลหุํ ภิชฺชติ, เอโก จิเรนาติ โก เอตฺถ นิยาโมติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ ปุพฺพเสลิยาปรเสลิยานํ; เต สนฺธาย เอกจิตฺตกฺขณิกาติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฎิญฺญา อิตรสฺสฯ จิเตฺต มหาปถวีติอาทีสุ เตสํ ตถา สณฺฐานํ อปสฺสโนฺต ปฎิกฺขิปติฯ จกฺขายตนนฺติอาทิ ‘‘ยทิ สเพฺพ เอกจิตฺตกฺขณิกา ภเวยฺยุํ, จกฺขายตนาทีนิ จกฺขุวิญฺญาณาทีหิ สทฺธิํเยว อุปฺปชฺชิตฺวา นิรุเชฺฌยฺยุ’’นฺติ โจทนตฺถํ วุตฺตํฯ อิตโร ปน อโนฺตมาตุกุจฺฉิคตสฺส วิญฺญาณุปฺปตฺติํ สนฺธาย ปฎิกฺขิปติ , ปวตฺตํ สนฺธาย ลทฺธิวเสน ปฎิชานาติฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ เตน หิ เอกจิตฺตกฺขณิกาติ ยสฺมา นิจฺจา น โหนฺติ, ตสฺมา เอกจิตฺตกฺขณิกาติ อตฺตโน รุจิยา การณํ วทติฯ ตํ อวุตฺตสทิสเมวาติฯ
906-907. Idāni khaṇikakathā nāma hoti. Tattha yasmā sabbasaṅkhatadhammā aniccā, tasmā ekacittakkhaṇikāyeva. Samānāya hi aniccatāya eko lahuṃ bhijjati, eko cirenāti ko ettha niyāmoti yesaṃ laddhi, seyyathāpi pubbaseliyāparaseliyānaṃ; te sandhāya ekacittakkhaṇikāti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Citte mahāpathavītiādīsu tesaṃ tathā saṇṭhānaṃ apassanto paṭikkhipati. Cakkhāyatanantiādi ‘‘yadi sabbe ekacittakkhaṇikā bhaveyyuṃ, cakkhāyatanādīni cakkhuviññāṇādīhi saddhiṃyeva uppajjitvā nirujjheyyu’’nti codanatthaṃ vuttaṃ. Itaro pana antomātukucchigatassa viññāṇuppattiṃ sandhāya paṭikkhipati , pavattaṃ sandhāya laddhivasena paṭijānāti. Sesamettha uttānatthamevāti. Tena hi ekacittakkhaṇikāti yasmā niccā na honti, tasmā ekacittakkhaṇikāti attano ruciyā kāraṇaṃ vadati. Taṃ avuttasadisamevāti.
ขณิกกถาวณฺณนาฯ
Khaṇikakathāvaṇṇanā.
พาวีสติโม วโคฺคฯ
Bāvīsatimo vaggo.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / อภิธมฺมปิฎก • Abhidhammapiṭaka / กถาวตฺถุปาฬิ • Kathāvatthupāḷi / (๒๑๗) ๑๐. ขณิกกถา • (217) 10. Khaṇikakathā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-มูลฎีกา • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ๑๐. ขณิกกถาวณฺณนา • 10. Khaṇikakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-อนุฎีกา • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ๑๐. ขณิกกถาวณฺณนา • 10. Khaṇikakathāvaṇṇanā
