| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ជាតក-អដ្ឋកថា • Jātaka-aṭṭhakathā |
[១៥] ៥. ខរាទិយជាតកវណ្ណនា
[15] 5. Kharādiyajātakavaṇṇanā
អដ្ឋក្ខុរំ ខរាទិយេតិ ឥទំ សត្ថា ជេតវនេ វិហរន្តោ អញ្ញតរំ ទុព្ពចភិក្ខុំ អារព្ភ កថេសិ។ សោ កិរ ភិក្ខុ ទុព្ពចោ ឱវាទំ ន គណ្ហាតិ។ អថ នំ សត្ថា បុច្ឆិ ‘‘សច្ចំ កិរ ត្វំ ភិក្ខុ ទុព្ពចោ ឱវាទំ ន គណ្ហាសី’’តិ? ‘‘សច្ចំ ភគវា’’តិ។ សត្ថា ‘‘បុព្ពេបិ ត្វំ ទុព្ពចតាយ បណ្ឌិតានំ ឱវាទំ អគ្គហេត្វា បាសេន ពទ្ធោ ជីវិតក្ខយំ បត្តោ’’តិ វត្វា អតីតំ អាហរិ។
Aṭṭhakkhuraṃkharādiyeti idaṃ satthā jetavane viharanto aññataraṃ dubbacabhikkhuṃ ārabbha kathesi. So kira bhikkhu dubbaco ovādaṃ na gaṇhāti. Atha naṃ satthā pucchi ‘‘saccaṃ kira tvaṃ bhikkhu dubbaco ovādaṃ na gaṇhāsī’’ti? ‘‘Saccaṃ bhagavā’’ti. Satthā ‘‘pubbepi tvaṃ dubbacatāya paṇḍitānaṃ ovādaṃ aggahetvā pāsena baddho jīvitakkhayaṃ patto’’ti vatvā atītaṃ āhari.
អតីតេ ពារាណសិយំ ព្រហ្មទត្តេ រជ្ជំ ការេន្តេ ពោធិសត្តោ មិគោ ហុត្វា មិគគណបរិវុតោ អរញ្ញេ វសតិ។ អថស្ស ភគិនិមិគី បុត្តកំ ទស្សេត្វា ‘‘ភាតិក, អយំ តេ ភាគិនេយ្យោ, ឯតំ មិគមាយំ ឧគ្គណ្ហាបេហី’’តិ បដិច្ឆាបេសិ។ សោ តំ ភាគិនេយ្យំ ‘‘អសុកវេលាយ នាម អាគន្ត្វា ឧគ្គណ្ហាហី’’តិ អាហ។ សោ វុត្តវេលាយ នាគច្ឆតិ។ យថា ច ឯកទិវសំ, ឯវំ សត្ត ទិវសេ សត្តោវាទេ អតិក្កន្តោ សោ មិគមាយំ អនុគ្គណ្ហិត្វាវ វិចរន្តោ បាសេ ពជ្ឈិ។ មាតាបិស្ស ភាតរំ ឧបសង្កមិត្វា ‘‘កិំ តេ, ភាតិក, ភាគិនេយ្យោ មិគមាយំ ឧគ្គណ្ហាបិតោ’’តិ បុច្ឆិ។ ពោធិសត្តោ ច ‘‘តស្ស អនោវាទកស្ស មា ចិន្តយិ, ន តេ បុត្តេន មិគមាយា ឧគ្គហិតា’’តិ វត្វា ឥទានិបិ តំ អនោវទិតុកាមោវ ហុត្វា ឥមំ គាថមាហ –
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto migo hutvā migagaṇaparivuto araññe vasati. Athassa bhaginimigī puttakaṃ dassetvā ‘‘bhātika, ayaṃ te bhāgineyyo, etaṃ migamāyaṃ uggaṇhāpehī’’ti paṭicchāpesi. So taṃ bhāgineyyaṃ ‘‘asukavelāya nāma āgantvā uggaṇhāhī’’ti āha. So vuttavelāya nāgacchati. Yathā ca ekadivasaṃ, evaṃ satta divase sattovāde atikkanto so migamāyaṃ anuggaṇhitvāva vicaranto pāse bajjhi. Mātāpissa bhātaraṃ upasaṅkamitvā ‘‘kiṃ te, bhātika, bhāgineyyo migamāyaṃ uggaṇhāpito’’ti pucchi. Bodhisatto ca ‘‘tassa anovādakassa mā cintayi, na te puttena migamāyā uggahitā’’ti vatvā idānipi taṃ anovaditukāmova hutvā imaṃ gāthamāha –
១៥.
15.
‘‘អដ្ឋក្ខុរំ ខរាទិយេ, មិគំ វង្កាតិវង្កិនំ;
‘‘Aṭṭhakkhuraṃ kharādiye, migaṃ vaṅkātivaṅkinaṃ;
សត្តហិ កាលាតិក្កន្តំ, ន នំ ឱវទិតុស្សហេ’’តិ។
Sattahi kālātikkantaṃ, na naṃ ovaditussahe’’ti.
តត្ថ អដ្ឋក្ខុរន្តិ ឯកេកស្មិំ បាទេ ទ្វិន្នំ ទ្វិន្នំ វសេន អដ្ឋក្ខុរំ។ ខរាទិយេតិ តំ នាមេន អាលបតិ។ មិគន្តិ សព្ពសង្គាហិកវចនំ។ វង្កាតិវង្កិនន្តិ មូលេ វង្កានិ, អគ្គេ អតិវង្កានីតិ វង្កាតិវង្កានិ, តាទិសានិ សិង្គានិ អស្ស អត្ថីតិ វង្កាតិវង្កី, តំ វង្កាតិវង្កិនំ។ សត្តហិ កាលាតិក្កន្តន្តិ សត្តហិ ឱវាទកាលេហិ ឱវាទំ អតិក្កន្តំ។ ន នំ ឱវទិតុស្សហេតិ ឯតំ ទុព្ពចមិគំ អហំ ឱវទិតុំ ន ឧស្សហាមិ, ឯតស្ស មេ ឱវាទត្ថាយ ចិត្តម្បិ ន ឧប្បជ្ជតីតិ ទស្សេតិ។ អថ នំ ទុព្ពចមិគំ បាសេ ពទ្ធំ លុទ្ទោ មារេត្វា មំសំ អាទាយ បក្កាមិ។
Tattha aṭṭhakkhuranti ekekasmiṃ pāde dvinnaṃ dvinnaṃ vasena aṭṭhakkhuraṃ. Kharādiyeti taṃ nāmena ālapati. Miganti sabbasaṅgāhikavacanaṃ. Vaṅkātivaṅkinanti mūle vaṅkāni, agge ativaṅkānīti vaṅkātivaṅkāni, tādisāni siṅgāni assa atthīti vaṅkātivaṅkī, taṃ vaṅkātivaṅkinaṃ. Sattahi kālātikkantanti sattahi ovādakālehi ovādaṃ atikkantaṃ. Na naṃ ovaditussaheti etaṃ dubbacamigaṃ ahaṃ ovadituṃ na ussahāmi, etassa me ovādatthāya cittampi na uppajjatīti dasseti. Atha naṃ dubbacamigaṃ pāse baddhaṃ luddo māretvā maṃsaṃ ādāya pakkāmi.
សត្ថាបិ ‘‘ន ត្វំ ភិក្ខុ ឥទានេវ ទុព្ពចោ, បុព្ពេបិ ទុព្ពចោយេវា’’តិ ឥមំ ធម្មទេសនំ អាហរិត្វា អនុសន្ធិំ ឃដេត្វា ជាតកំ សមោធានេសិ។ ‘‘តទា ភាគិនេយ្យោ មិគោ ទុព្ពចភិក្ខុ អហោសិ, ភគិនី ឧប្បលវណ្ណា, ឱវាទមិគោ បន អហមេវ អហោសិ’’ន្តិ។
Satthāpi ‘‘na tvaṃ bhikkhu idāneva dubbaco, pubbepi dubbacoyevā’’ti imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā anusandhiṃ ghaṭetvā jātakaṃ samodhānesi. ‘‘Tadā bhāgineyyo migo dubbacabhikkhu ahosi, bhaginī uppalavaṇṇā, ovādamigo pana ahameva ahosi’’nti.
ខរាទិយជាតកវណ្ណនា បញ្ចមា។
Kharādiyajātakavaṇṇanā pañcamā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / ខុទ្ទកនិកាយ • Khuddakanikāya / ជាតកបាឡិ • Jātakapāḷi / ១៥. ខរាទិយជាតកំ • 15. Kharādiyajātakaṃ
