| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
10. ඛත්‌තියසුත්‌තවණ්‌ණනා
10. Khattiyasuttavaṇṇanā
52. දසමෙ භොගාධිප්‌පායාති භොගසංහරණත්‌ථං ඨපිතාධිප්‌පායා පවත්‌තඅජ්‌ඣාසයා. පඤ්‌ඤූපවිචාරාති පඤ්‌ඤවන්‌තො භවෙය්‍යාමාති එවං පඤ්‌ඤත්‌ථාය පවත්‌තූපවිචාරා. අයමෙව නෙසං විචාරො චිත්‌තෙ උපවිචරති. බලාධිට්‌ඨානාති බලකායාධිට්‌ඨානා. බලකායඤ්‌හි ලද්‌ධා තෙ ලද්‌ධපතිට්‌ඨා නාම හොන්‌ති. පථවිභිනිවෙසාති පථවිසාමිනො භවිස්‌සාමාති එවං පථවිඅත්‌ථාය කතචිත්‌තාභිනිවෙසා. ඉස්‌සරියපරියොසානාති රජ්‌ජාභිසෙකපරියොසානා. අභිසෙකඤ්‌හි පත්‌වා තෙ පරියොසානප්‌පත්‌තා නාම හොන්‌ති. ඉමිනා නයෙන සබ්‌බත්‌ථ අත්‌ථො වෙදිතබ්‌බො.
52. Dasame bhogādhippāyāti bhogasaṃharaṇatthaṃ ṭhapitādhippāyā pavattaajjhāsayā. Paññūpavicārāti paññavanto bhaveyyāmāti evaṃ paññatthāya pavattūpavicārā. Ayameva nesaṃ vicāro citte upavicarati. Balādhiṭṭhānāti balakāyādhiṭṭhānā. Balakāyañhi laddhā te laddhapatiṭṭhā nāma honti. Pathavibhinivesāti pathavisāmino bhavissāmāti evaṃ pathaviatthāya katacittābhinivesā. Issariyapariyosānāti rajjābhisekapariyosānā. Abhisekañhi patvā te pariyosānappattā nāma honti. Iminā nayena sabbattha attho veditabbo.
සෙසපදෙසු පනෙත්‌ථ අයමධිප්‌පායො – බ්‍රාහ්‌මණා තාව මන්‌තෙ ලභිත්‌වා ලද්‌ධපතිට්‌ඨා නාම හොන්‌ති, ගහපතිකා යංකිඤ්‌චි සිප්‌පං, ඉත්‌ථී කුලදායජ්‌ජසාමිකං පුත්‌තං, චොරා යංකිඤ්‌චි ආවුධසත්‌ථං , සමණා සීලපරිපුණ්‌ණා ලද්‌ධපතිට්‌ඨා නාම හොන්‌ති. තස්‌මා මන්‌තාධිට්‌ඨානාතිආදීනි වුත්‌තානි.
Sesapadesu panettha ayamadhippāyo – brāhmaṇā tāva mante labhitvā laddhapatiṭṭhā nāma honti, gahapatikā yaṃkiñci sippaṃ, itthī kuladāyajjasāmikaṃ puttaṃ, corā yaṃkiñci āvudhasatthaṃ , samaṇā sīlaparipuṇṇā laddhapatiṭṭhā nāma honti. Tasmā mantādhiṭṭhānātiādīni vuttāni.
බ්‍රාහ්‌මණානඤ්‌ච ‘‘යඤ්‌ඤං යජිස්‌සාමා’’ති චිත්‌තං අභිනිවිසති, බ්‍රහ්‌මලොකෙ පත්‌තෙ පරියොසානප්‌පත්‌තා නාම හොන්‌ති. තස්‌මා තෙ යඤ්‌ඤාභිනිවෙසා බ්‍රහ්‌මලොකපරියොසානාති වුත්‌තා. කම්‌මන්‌තකරණත්‌ථාය මනො එතෙසං අභිනිවිසතීති කම්‌මන්‌තාභිනිවෙසා. කම්‌මෙ නිට්‌ඨිතෙ පරියොසානප්‌පත්‌තා නාම හොන්‌තීති නිට්‌ඨිතකම්‌මන්‌තපරියොසානා.
Brāhmaṇānañca ‘‘yaññaṃ yajissāmā’’ti cittaṃ abhinivisati, brahmaloke patte pariyosānappattā nāma honti. Tasmā te yaññābhinivesā brahmalokapariyosānāti vuttā. Kammantakaraṇatthāya mano etesaṃ abhinivisatīti kammantābhinivesā. Kamme niṭṭhite pariyosānappattā nāma hontīti niṭṭhitakammantapariyosānā.
පුරිසාධිප්‌පායාති පුරිසෙසු පවත්‌තඅජ්‌ඣාසයා. අලඞ්‌කාරත්‌ථාය මනො උපවිචරති එතිස්‌සාති අලඞ්‌කාරූපවිචාරා. අසපත්‌තී හුත්‌වා එකිකාව ඝරෙ වසෙය්‍යන්‌ති එවමස්‌සා චිත්‌තං අභිනිවිසතීති අසපත්‌තීභිනිවෙසා. ඝරාවාසිස්‌සරියෙ ලද්‌ධෙ පරියොසානප්‌පත්‌තා නාම හොන්‌තීති ඉස්‌සරියපරියොසානා.
Purisādhippāyāti purisesu pavattaajjhāsayā. Alaṅkāratthāya mano upavicarati etissāti alaṅkārūpavicārā. Asapattī hutvā ekikāva ghare vaseyyanti evamassā cittaṃ abhinivisatīti asapattībhinivesā. Gharāvāsissariye laddhe pariyosānappattā nāma hontīti issariyapariyosānā.
පරභණ්‌ඩස්‌ස ආදානෙ අධිප්‌පායො එතෙසන්‌ති ආදානාධිප්‌පායා. ගහනෙ නිලීයනට්‌ඨානෙ එතෙසං මනො උපවිචරතීති ගහනූපවිචාරා. අන්‌ධකාරත්‌ථාය එතෙසං චිත්‌තං අභිනිවිසතීති අන්‌ධකාරාභිනිවෙසා. අදස්‌සනප්‌පත්‌තා පරියොසානප්‌පත්‌තා හොන්‌තීති අදස්‌සනපරියොසානා.
Parabhaṇḍassa ādāne adhippāyo etesanti ādānādhippāyā. Gahane nilīyanaṭṭhāne etesaṃ mano upavicaratīti gahanūpavicārā. Andhakāratthāya etesaṃ cittaṃ abhinivisatīti andhakārābhinivesā. Adassanappattā pariyosānappattā hontīti adassanapariyosānā.
අධිවාසනක්‌ඛන්‌තියඤ්‌ච සුචිභාවසීලෙ ච අධිප්‌පායො එතෙසන්‌ති ඛන්‌තිසොරච්‌චාධිප්‌පායා. අකිඤ්‌චනභාවෙ නිග්‌ගහණභාවෙ චිත්‌තං එතෙසං අභිනිවිසතීති ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤාභිනිවෙසා. නිබ්‌බානප්‌පත්‌තා පරියොසානප්‌පත්‌තා හොන්‌තීති නිබ්‌බානපරියොසානා.
Adhivāsanakkhantiyañca sucibhāvasīle ca adhippāyo etesanti khantisoraccādhippāyā. Akiñcanabhāve niggahaṇabhāve cittaṃ etesaṃ abhinivisatīti ākiñcaññābhinivesā. Nibbānappattā pariyosānappattā hontīti nibbānapariyosānā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 10. ඛත්‌තියසුත්‌තං • 10. Khattiyasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 10. ඛත්‌තියසුත්‌තවණ්‌ණනා • 10. Khattiyasuttavaṇṇanā
