| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
੪. ਖਤ੍ਤਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
4. Khattiyasuttavaṇṇanā
੧੪. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਦ੍વਿਪਦਨ੍ਤਿ ਦ੍વਿਪਦਾਨਂ ਰਾਜਾ ਸੇਟ੍ਠੋ। ਕੋਮਾਰੀਤਿ ਕੁਮਾਰਿਕਾਲੇ ਗਹਿਤਾ। ਅਯਂ ਸੇਸਭਰਿਯਾਨਂ ਸੇਟ੍ਠਾਤਿ વਦਤਿ। ਪੁਬ੍ਬਜੋਤਿ ਪਠਮਂ ਜਾਤੋ ਕਾਣੋ વਾਪਿ ਹੋਤੁ ਕੁਣਿਆਦੀਨਂ વਾ ਅਞ੍ਞਤਰੋ, ਯੋ ਪਠਮਂ ਜਾਤੋ, ਅਯਮੇવ ਪੁਤ੍ਤੋ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਦੇવਤਾਯ વਾਦੇ ਸੇਟ੍ਠੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਦ੍વਿਪਦਾਦੀਨਂ ਬੁਦ੍ਧਾਦਯੋ ਸੇਟ੍ਠਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਗવਾ ਪਟਿਗਾਥਂ ਆਹ। ਤਤ੍ਥ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਭਗવਾ ਸਬ੍ਬੇਸਂਯੇવ ਅਪਦਾਦਿਭੇਦਾਨਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸੇਟ੍ਠੋ, ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਪਨੇਸ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਸੇਟ੍ਠੋ ਦ੍વਿਪਦੇਸੁਯੇવ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਦ੍વਿਪਦਂ ਸੇਟ੍ਠੋਤਿ ਆਹ। ਦ੍વਿਪਦੇਸੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਸੇਟ੍ਠਭਾવੋ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤੋવ ਹੋਤਿ। ਆਜਾਨੀਯੋਤਿ ਹਤ੍ਥੀ વਾ ਹੋਤੁ ਅਸ੍ਸਾਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰੋ વਾ, ਯੋ ਕਾਰਣਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਅਯਂ ਆਜਾਨੀਯੋવ ਚਤੁਪ੍ਪਦਾਨਂ ਸੇਟ੍ਠੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਕੂਟਕਣ੍ਣਰਞ੍ਞੋ ਗੁਲ਼વਣ੍ਣਅਸ੍ਸੋ વਿਯ। ਰਾਜਾ ਕਿਰ ਪਾਚੀਨਦ੍વਾਰੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਚੇਤਿਯਪਬ੍ਬਤਂ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਕਲਮ੍ਬਨਦੀਤੀਰਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਅਸ੍ਸੋ ਤੀਰੇ ਠਤ੍વਾ ਉਦਕਂ ਓਤਰਿਤੁਂ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ , ਰਾਜਾ ਅਸ੍ਸਾਚਰਿਯਂ ਆਮਨ੍ਤੇਤ੍વਾ, ‘‘ਅਹੋ વਤ ਤਯਾ ਅਸ੍ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਾਪਿਤੋ ਉਦਕਂ ਓਤਰਿਤੁਂ ਨ ਇਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਆਹ। ਆਚਰਿਯੋ ‘‘ਸੁਸਿਕ੍ਖਾਪਿਤੋ ਦੇવ ਅਸ੍ਸੋ, ਏਤਸ੍ਸ ਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ – ‘ਸਚਾਹਂ ਉਦਕਂ ਓਤਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, વਾਲਂ ਤੇਮਿਸ੍ਸਤਿ, વਾਲੇ ਤਿਨ੍ਤੇ ਰਞ੍ਞੋ ਅਙ੍ਗੇ ਉਦਕਂ ਪਾਤੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ, ਏવਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਰੀਰੇ ਉਦਕਪਾਤਨਭਯੇਨ ਨ ਓਤਰਤਿ, વਾਲਂ ਗਣ੍ਹਾਪੇਥਾ’’ਤਿ ਆਹ। ਰਾਜਾ ਤਥਾ ਕਾਰੇਸਿ। ਅਸ੍ਸੋ વੇਗੇਨ ਓਤਰਿਤ੍વਾ ਪਾਰਂ ਗਤੋ। ਸੁਸ੍ਸੂਸਾਤਿ ਸੁਸ੍ਸੂਸਮਾਨਾ। ਕੁਮਾਰਿਕਾਲੇ વਾ ਗਹਿਤਾ ਹੋਤੁ ਪਚ੍ਛਾ વਾ, ਸੁਰੂਪਾ વਾ વਿਰੂਪਾ વਾ, ਯਾ ਸਾਮਿਕਂ ਸੁਸ੍ਸੂਸਤਿ ਪਰਿਚਰਤਿ ਤੋਸੇਤਿ, ਸਾ ਭਰਿਯਾਨਂ ਸੇਟ੍ਠਾ। ਅਸ੍ਸવੋਤਿ ਆਸੁਣਮਾਨੋ। ਜੇਟ੍ਠੋ વਾ ਹਿ ਹੋਤੁ ਕਨਿਟ੍ਠੋ વਾ, ਯੋ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ વਚਨਂ ਸੁਣਾਤਿ, ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਤਿ, ਓવਾਦਪਟਿਕਰੋ ਹੋਤਿ, ਅਯਂ ਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸੇਟ੍ਠੋ, ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਸਨ੍ਧਿਚ੍ਛੇਦਕਾਦਿਚੋਰੇਹਿ ਪੁਤ੍ਤੇਹਿ ਕੋ ਅਤ੍ਥੋ ਦੇવਤੇਤਿ।
14. Catutthe khattiyo dvipadanti dvipadānaṃ rājā seṭṭho. Komārīti kumārikāle gahitā. Ayaṃ sesabhariyānaṃ seṭṭhāti vadati. Pubbajoti paṭhamaṃ jāto kāṇo vāpi hotu kuṇiādīnaṃ vā aññataro, yo paṭhamaṃ jāto, ayameva putto imissā devatāya vāde seṭṭho nāma hoti. Yasmā pana dvipadādīnaṃ buddhādayo seṭṭhā, tasmā bhagavā paṭigāthaṃ āha. Tattha kiñcāpi bhagavā sabbesaṃyeva apadādibhedānaṃ sattānaṃ seṭṭho, uppajjamāno panesa sabbasattaseṭṭho dvipadesuyeva uppajjati, tasmā sambuddho dvipadaṃ seṭṭhoti āha. Dvipadesu uppannassa cassa sabbasattaseṭṭhabhāvo appaṭihatova hoti. Ājānīyoti hatthī vā hotu assādīsu aññataro vā, yo kāraṇaṃ jānāti, ayaṃ ājānīyova catuppadānaṃ seṭṭhoti attho. Kūṭakaṇṇarañño guḷavaṇṇaasso viya. Rājā kira pācīnadvārena nikkhamitvā cetiyapabbataṃ gamissāmīti kalambanadītīraṃ sampatto, asso tīre ṭhatvā udakaṃ otarituṃ na icchati , rājā assācariyaṃ āmantetvā, ‘‘aho vata tayā asso sikkhāpito udakaṃ otarituṃ na icchatī’’ti āha. Ācariyo ‘‘susikkhāpito deva asso, etassa hi cittaṃ – ‘sacāhaṃ udakaṃ otarissāmi, vālaṃ temissati, vāle tinte rañño aṅge udakaṃ pāteyyā’ti, evaṃ tumhākaṃ sarīre udakapātanabhayena na otarati, vālaṃ gaṇhāpethā’’ti āha. Rājā tathā kāresi. Asso vegena otaritvā pāraṃ gato. Sussūsāti sussūsamānā. Kumārikāle vā gahitā hotu pacchā vā, surūpā vā virūpā vā, yā sāmikaṃ sussūsati paricarati toseti, sā bhariyānaṃ seṭṭhā. Assavoti āsuṇamāno. Jeṭṭho vā hi hotu kaniṭṭho vā, yo mātāpitūnaṃ vacanaṃ suṇāti, sampaṭicchati, ovādapaṭikaro hoti, ayaṃ puttānaṃ seṭṭho, aññehi sandhicchedakādicorehi puttehi ko attho devateti.
ਖਤ੍ਤਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Khattiyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੪. ਖਤ੍ਤਿਯਸੁਤ੍ਤਂ • 4. Khattiyasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੪. ਖਤ੍ਤਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Khattiyasuttavaṇṇanā
