| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
७. खेमकसुत्तवण्णना
7. Khemakasuttavaṇṇanā
८९. अत्तनियन्ति दिट्ठिगतिकपरिकप्पितस्स अत्तनो सन्तकं। तेनाह ‘‘अत्तनो परिक्खारजात’’न्ति। तण्हामानो अधिगतो अरहत्तस्स अनधिगतत्ता, नो दिट्ठिमानो अधिगतो, तथा कामरागब्यापादापि। अनागामी किर खेमकत्थेरो, ‘‘सकदागामी’’ति केचि वदन्ति। सन्धावनिकायाति सञ्चरणेन। तेनाह ‘‘पुनप्पुनं गमनागमनेना’’ति। चतुक्खत्तुं गमनागमनेनाति चतुक्खत्तुं गमनेन च आगमनेन च। तेनाह – ‘‘तं दिवसं द्वियोजनं अद्धानं आहिण्डी’’ति। ञत्वाति अज्झासयं ञत्वा। थेरोति खेमकत्थेरो।
89.Attaniyanti diṭṭhigatikaparikappitassa attano santakaṃ. Tenāha ‘‘attano parikkhārajāta’’nti. Taṇhāmāno adhigato arahattassa anadhigatattā, no diṭṭhimāno adhigato, tathā kāmarāgabyāpādāpi. Anāgāmī kira khemakatthero, ‘‘sakadāgāmī’’ti keci vadanti. Sandhāvanikāyāti sañcaraṇena. Tenāha ‘‘punappunaṃ gamanāgamanenā’’ti. Catukkhattuṃ gamanāgamanenāti catukkhattuṃ gamanena ca āgamanena ca. Tenāha – ‘‘taṃ divasaṃ dviyojanaṃ addhānaṃ āhiṇḍī’’ti. Ñatvāti ajjhāsayaṃ ñatvā. Theroti khemakatthero.
रूपमेव अस्मीति वदतीति रूपक्खन्धमेव ‘‘अस्मी’’ति गाहस्स वत्थुं कत्वा वदति। अधिगतो तण्हामानो।
Rūpameva asmīti vadatīti rūpakkhandhameva ‘‘asmī’’ti gāhassa vatthuṃ katvā vadati. Adhigato taṇhāmāno.
अणुसहगतोति अणुभावं गतो। तेनाह ‘‘सुखुमो’’ति। तयो खारा विय तिस्सो अनुपस्सना चित्तसंकिलेसस्स विसोधनतो। सीलगन्धादीहि गुणगन्धेहि।
Aṇusahagatoti aṇubhāvaṃ gato. Tenāha ‘‘sukhumo’’ti. Tayo khārā viya tisso anupassanā cittasaṃkilesassa visodhanato. Sīlagandhādīhi guṇagandhehi.
कथेतुन्ति उद्देसवसेन कथेतुं। पकासेतुन्ति निद्देसवसेन तमत्थं पकासेतुं। जानापेतुन्ति कारणवसेन जानापेतुं। पतिट्ठापेतुन्ति कथापेतुं। विवटं कातुन्ति उदाहरणं वण्णेत्वा पाकटं कातुं । सुविभत्तं कातुन्ति अन्वयतो ब्यतिरेकतो सुट्ठु, विभत्तं कातुं। उत्तानकं कातुन्ति उपनयनिगमेहि तमत्थं विभूतं कातुं। अञ्ञेन नीहारेनाति विपस्सनाविमुत्तेन चित्ताभिनीहारेन।
Kathetunti uddesavasena kathetuṃ. Pakāsetunti niddesavasena tamatthaṃ pakāsetuṃ. Jānāpetunti kāraṇavasena jānāpetuṃ. Patiṭṭhāpetunti kathāpetuṃ. Vivaṭaṃ kātunti udāharaṇaṃ vaṇṇetvā pākaṭaṃ kātuṃ . Suvibhattaṃ kātunti anvayato byatirekato suṭṭhu, vibhattaṃ kātuṃ. Uttānakaṃ kātunti upanayanigamehi tamatthaṃ vibhūtaṃ kātuṃ. Aññena nīhārenāti vipassanāvimuttena cittābhinīhārena.
खेमकसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Khemakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ७. खेमकसुत्तं • 7. Khemakasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ७. खेमकसुत्तवण्णना • 7. Khemakasuttavaṇṇanā
