| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๗. เขมกสุตฺตวณฺณนา
7. Khemakasuttavaṇṇanā
๘๙. อตฺตนิยนฺติ ทิฎฺฐิคติกปริกปฺปิตสฺส อตฺตโน สนฺตกํฯ เตนาห ‘‘อตฺตโน ปริกฺขารชาต’’นฺติฯ ตณฺหามาโน อธิคโต อรหตฺตสฺส อนธิคตตฺตา, โน ทิฎฺฐิมาโน อธิคโต, ตถา กามราคพฺยาปาทาปิฯ อนาคามี กิร เขมกเตฺถโร, ‘‘สกทาคามี’’ติ เกจิ วทนฺติฯ สนฺธาวนิกายาติ สญฺจรเณนฯ เตนาห ‘‘ปุนปฺปุนํ คมนาคมเนนา’’ติฯ จตุกฺขตฺตุํ คมนาคมเนนาติ จตุกฺขตฺตุํ คมเนน จ อาคมเนน จฯ เตนาห – ‘‘ตํ ทิวสํ ทฺวิโยชนํ อทฺธานํ อาหิณฺฑี’’ติฯ ญตฺวาติ อชฺฌาสยํ ญตฺวาฯ เถโรติ เขมกเตฺถโรฯ
89.Attaniyanti diṭṭhigatikaparikappitassa attano santakaṃ. Tenāha ‘‘attano parikkhārajāta’’nti. Taṇhāmāno adhigato arahattassa anadhigatattā, no diṭṭhimāno adhigato, tathā kāmarāgabyāpādāpi. Anāgāmī kira khemakatthero, ‘‘sakadāgāmī’’ti keci vadanti. Sandhāvanikāyāti sañcaraṇena. Tenāha ‘‘punappunaṃ gamanāgamanenā’’ti. Catukkhattuṃ gamanāgamanenāti catukkhattuṃ gamanena ca āgamanena ca. Tenāha – ‘‘taṃ divasaṃ dviyojanaṃ addhānaṃ āhiṇḍī’’ti. Ñatvāti ajjhāsayaṃ ñatvā. Theroti khemakatthero.
รูปเมว อสฺมีติ วทตีติ รูปกฺขนฺธเมว ‘‘อสฺมี’’ติ คาหสฺส วตฺถุํ กตฺวา วทติฯ อธิคโต ตณฺหามาโนฯ
Rūpameva asmīti vadatīti rūpakkhandhameva ‘‘asmī’’ti gāhassa vatthuṃ katvā vadati. Adhigato taṇhāmāno.
อณุสหคโตติ อณุภาวํ คโตฯ เตนาห ‘‘สุขุโม’’ติฯ ตโย ขารา วิย ติโสฺส อนุปสฺสนา จิตฺตสํกิเลสสฺส วิโสธนโตฯ สีลคนฺธาทีหิ คุณคเนฺธหิฯ
Aṇusahagatoti aṇubhāvaṃ gato. Tenāha ‘‘sukhumo’’ti. Tayo khārā viya tisso anupassanā cittasaṃkilesassa visodhanato. Sīlagandhādīhi guṇagandhehi.
กเถตุนฺติ อุเทฺทสวเสน กเถตุํฯ ปกาเสตุนฺติ นิเทฺทสวเสน ตมตฺถํ ปกาเสตุํฯ ชานาเปตุนฺติ การณวเสน ชานาเปตุํฯ ปติฎฺฐาเปตุนฺติ กถาเปตุํฯ วิวฎํ กาตุนฺติ อุทาหรณํ วเณฺณตฺวา ปากฎํ กาตุํ ฯ สุวิภตฺตํ กาตุนฺติ อนฺวยโต พฺยติเรกโต สุฎฺฐุ, วิภตฺตํ กาตุํฯ อุตฺตานกํ กาตุนฺติ อุปนยนิคเมหิ ตมตฺถํ วิภูตํ กาตุํฯ อเญฺญน นีหาเรนาติ วิปสฺสนาวิมุเตฺตน จิตฺตาภินีหาเรนฯ
Kathetunti uddesavasena kathetuṃ. Pakāsetunti niddesavasena tamatthaṃ pakāsetuṃ. Jānāpetunti kāraṇavasena jānāpetuṃ. Patiṭṭhāpetunti kathāpetuṃ. Vivaṭaṃ kātunti udāharaṇaṃ vaṇṇetvā pākaṭaṃ kātuṃ . Suvibhattaṃ kātunti anvayato byatirekato suṭṭhu, vibhattaṃ kātuṃ. Uttānakaṃ kātunti upanayanigamehi tamatthaṃ vibhūtaṃ kātuṃ. Aññena nīhārenāti vipassanāvimuttena cittābhinīhārena.
เขมกสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Khemakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๗. เขมกสุตฺตํ • 7. Khemakasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๗. เขมกสุตฺตวณฺณนา • 7. Khemakasuttavaṇṇanā
